Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
07 – 09 Aralık 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/078) Ağrı’da Çatışmada Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
7 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Ağrı’nın Tutak ilçesine bağlı Soğukpınar köyünde 6 Aralık 2019 tarihinde polis ve jandarma tarafından yapılan operasyon sonrasında Murat Kaya isimli 1 sivil kişinin öldüğü, Cemal Aksoy isimli 1 kişinin ise yaralandığı öğrenildi. Murat Kaya’nın cenazesinin iki gün boyunca ailesine verilmediği, 8 Aralık 2019 tarihinde gece saatlerinde asker ablukası altında defnedildiği, ailenin taziye ziyaretlerini kabul etmesine izin verilmediği öğrenildi.
(12/079) Ağrı’da İşkence İddiası ve Gözaltına Alınan Kişiler…
7 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Ağrı’nın Tutak ilçesine bağlı Soğukpınar köyünde 6 Aralık 2019 tarihinde polis ve jandarma tarafından yapılan operasyon sonrasında 10 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Hanım Aksoy, Gönül Aksoy, Birgül Çetin, Zozan Kaya, Cemal Aksoy, Ahmet Aksoy, Kemal Aksoy, Sıdık Çetin. Söz konusu haberlerde köyde yaşayan kişilerin köy dışına çıkışlarına izin verilmediği ve işkenceye maruz kaldıkları iddia edildi.
(12/080) Diyarbakır’da İşkence İddiası ve Gözaltına Alınan Kişiler…
Diyarbakır’ın Çınar, Bağlar ve Kayapınar ilçesine bağlı köylerde, 8 Aralık 2019 tarihinde yapılan ev baskınlarında 16 kişi gözaltına alındı. Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) gözaltına alınan kişilerin işkenceye maruz kaldıklarına dair bilginin kendilerine ulaştığını duyurdu. Gözaltına alınanların isimleri: İsmet Yıldız, Hakan Yıldız, Mehmet Akyüz, Kabahıdır köyü muhtarı Nail Toprak, İsmet Akar, İbrahim Çiftçi, Recep Çiftçi, Lokman Çiftçi, Abdulkadir Yağar, Ahmet Doğan, Mahmut Derse, Ahmet Derse, Fırat Çetin, Zeki Güçlü, Abdulkadri Eken ve ismi öğrenilemeyen oğlu. Gözaltına alınanlarla görüşmek için giden avukatların görüştürülmedikleri, köylerde yaşayan kişilerin ise köyden çıkışlarının engellendiği öğrenildi.
(12/081) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) sözcüsü Rupert Colville, 6 Aralık 2019 tarihinde yaptığı açıklamada, Suriye’nin Tel Rıfat şehrinde 2 Aralık 2019 tarihinde yapılan ve aralarında çocukların da bulunduğu 12 sivilin ölümüne neden olan bombardımanın Türkiye destekli gruplar tarafından yapıldığını belirtti.
(12/082) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
6 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hatay’ın İskenderun ilçesindeki Değirmendere yaylasında sürdürülen arazi tarama faaliyeti sırasında önceden yerleştirilmiş patlayıcının infilakı sonucunda 3 askerin yaralandığı öğrenildi.
(12/083) Cezaevinde Açlık Grevi…
6 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpusların, maruz kaldıkları kötü muamele ve hak ihlallerini protesto etmek için 12 Kasım 2019 tarihinden bu yana sürdürdükleri açlık grevinin, taleplerinin kabul edilmesi üzerine 4 Aralık 2019 tarihinde sonlandırıldığı öğrenildi.
(12/084) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın abla ve kardeşi ile İmralı adasında tutulan Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysel Aktaş’ın ailelerinin 6 Aralık 2019 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı görüşme başvurusunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun gereğince hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi.
(12/085) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1125 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 6, 7 ve 8 Aralık 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
6 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Merve Demirel) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Alev Şahin) gözaltına alındığı öğrenildi.
7 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı öğrenildi.
8 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 5 kişinin (Mehmet Dersulu, Merve Demirel, Nazan Bozkurt, Alev Şahin ve Acun Karadağ) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Merve Demirel) gözaltına alındığı öğrenildi.
Buna göre, 6, 7 ve 8 Aralık 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(12/086) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
7 Aralık 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 767.’sı öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(12/087) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 7 Aralık 2019 tarihinde 402. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi binasında açıklama yaptı.
(12/088) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
8 Aralık 2019 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde kadına yönelik şiddeti dans ederek protesto etmek isteyen kadınlara polis fiziksel şiddet kullanarak müdahale etti. Müdahale sonucunda aralarında Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Fidan Ataselim ile Kadın Meclisleri Üyesi Ayşen Ece Kavas’ın da bulunduğu 7 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin ifadesine eşlik etmek isteyen avukat Tuba Torun’un “olay yerinde bulunduğu” gerekçesiyle ifadeye alınmadığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişiler 9 Aralık 2019 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(12/089) Ağrı’da Engellenen HDP Milletvekilleri…
Ağrı’nın Tutak ilçesine bağlı Soğukpınar köyünde 6 Aralık 2019 tarihinde yapılan operasyon sonrasında 1 kişinin ölümü, 1 kişinin yaralanması ve 10 kişinin gözaltına alınması ile köylülerin işkenceye maruz kaldıkları iddialarını araştırmak üzere, 8 Aralık 2019 tarihinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri Dilan Dirayet Taşdemir, Murat Sarısaç, Bedran Öztürk, Mensur Işık ve Abdullah Koç’un da aralarında olduğu heyetin köye girişi engellendi.
(12/090) Ağrı’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Ağrı’nın Patnos ilçesinde 6 Aralık 2019 tarihinde ev baskınlarında gözaltına alınan 7 kişiden 2’si (Atilla Dursun ve Cevdet Can) 7 Aralık 2019 tarihinde ‘örgüte yardım etme’ iddiasıyla tutuklandı. 5 kişi ise (Halkların Demokratik Partisi (HDP) ilçe Eş Başkanı Ahmet Ege, İl Genel Meclisi üyesi Kutbettin Özgün ile HDP üyeleri Kadir Ege, Naim Durak, Cemil Can serbest bırakıldı.
(12/091) Antalya’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Antalya’nın Alanya ilçesinde 6 Aralık 2019 tarihinde ‘örgüt propagandası yapmak’ ve ‘örgütü finanse etmek’ iddiasıyla gözaltına alınan 29 kişiden 8’i 8 Aralık 2019 tarihinde serbest bırakıldı.
(12/092) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri…
6 Aralık 2019 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında HDP yöneticisi 3 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: HDP Sur ilçe Eş Başkanı Zülfikar Odabaşı, HDP Diyarbakır il yöneticisi Mehmet Sait Demir, HDP Diyarbakır il yöneticisi Mehmet Nesim Gültekin.
(12/093) Mardin’de Gözaltında Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Kişi…
8 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden 27 Kasım 2019 tarihinde Mardin’de yapılan ev baskınında gözaltına alınan Artuklu Üniversitesi öğrencisi Hatip Öncü’nün, gözaltında kendilerini “istihbaratçı” olarak tanıtan 3 kişi tarafından ajanlık dayatmasına maruz kaldığı, reddetmesi üzerine sözlü şiddete ve hakarete maruz kaldığı öğrenildi. Hatip Öncü’nün İnsan Hakları Derneği’ne (İHD) başvurduğu ve Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu bildirildi.
(12/094) Van’da İşkence Gören ve Yargılanan Kişiler…
4’ü tutuklu 7 kişi (Ayfer Şahin, Abdullah Şahin, Abdulbaki Şahin, Ayhan Şahin, Fettullah Şahin, Şehriban Mamuk ve Dilan Şahin) hakkında Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘örgüt üyesi olma’, ‘kamu görevlisine hakaret’ ve ‘görevi yaptırmamak için direnme’ iddialarıyla açılan davanın görülmesine 6 Aralık 2019 tarihinde görüldü.
Mahkeme 4 kişinin tahliyesine karar verdi ve duruşmayı Mart 2020 tarihine erteledi.
14 Temmuz 2018 tarihinde Van’ın İpekyolu ilçesindeki Yalımerez Mahallesi’nde bulunan bir eve düzenlenen polis operasyonu sonrasında çıkan çatışmada 1’i polis 3 kişi ölmüştü. Çatışmanın ardından gözaltına alınan aynı aileden 2’si çocuk 8 kişi gözaltında ve sonrasında götürüldükleri cezaevinde işkenceye maruz kalmış, Van Barosu ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), aile bireyleriyle görüşerek hazırladığı raporda işkence iddialarına yer vermişti.
Şahin ailesinin avukatları, 66 polis memuru hakkında ‘görevi kötüye kullanmak’ iddiasıyla suç duyurusunda bulunmuştu. Suç duyurusunu kabul eden Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 66 polis memuru için istediği soruşturma izni ise Van Valiliği tarafından reddedilmişti.
(12/095) Nusaybin’den Tahliye Edilenlerin Yargılandığı Dava…
Mardin’in Nusaybin ilçesindeki sokağa çıkma yasağı sırasında, mahsur kaldıkları binalardan tahliye edildikten sonra 26 Mayıs 2016 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan 70 kişi hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 6 Aralık2019 tarihinde devam edildi. Dava dosyasının davanın 5 Nisan 2019 tarihinde görülen duruşmasında her bir sanık yönünden tefrik edilmesine karar verilmişti. Mahkeme, duruşmaları ayrı ayrı görülen 3 kişiden 1 kişiyi (Jiyan Ay) ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ ve ‘kamu malına zarar verme’ suçlarından 20 yıl hapis cezası ile, 1 kişiyi (Mehmet Faruk Engin) ‘ülke bütünlüğünü ve birliğini bozma’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet, ‘kasten öldürmeye teşebbüs’, ‘kamu malına zarar verme’, ‘tehlikeli maddeleri izinsiz olarak taşıma’ suçlarından 31 yıl hapis cezası ile, 1 kişiyi (Resul Aygün) ülke bütünlüğünü ve birliğini bozma’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet, ‘kasten öldürme’ suçundan iki kez ağırlaştırılmış müebbet, ‘kasten öldürmeye teşebbüs’, ‘kamu malına zarar verme’, ‘tehlikeli maddeleri izinsiz olarak taşıma’ suçlarından 27 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(12/096) Sakarya’da Kadri Sakçı’yı Öldürmekle Yargılanan Kişi…
22 Aralık 2018 tarihinde, Sakarya’nın Hendek ilçesinde Kadir Sakçı (43) ve oğlu B.S. (16, e) yolda yürürken Kürtçe konuştukları gerekçesiyle Hikmet Usta isminde biri tarafından saldırıya uğramış, “Kürt müsünüz” soruna Kadir Sakçı’nın “Evet Kürt’üz” yanıtı vermesi üzerine Hikmet Usta silahını ateşleyerek Kadir Sakçı’yı öldürmüş ve B. S.’yi ağır yaralamıştı. Kadir Sakçı kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirmişti. Olayla ilgili olarak Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 6 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme Hikmet Usta’nın Kadir Sakçı’yı öldürmek suçundan müebbet hapis cezası ile, B. S.’yi yaralamak suçundan 15 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
(12/097) Hayatın Sesi TV Davası…
KHK ile kapatılan Hayatın Sesi Televizyonu’nun Genel ve Sorumlu Müdürü Gökhan Çetin ile televizyonun sahipleri Mustafa Kara ve İsmail Gökhan Bayram hakkında televizyonda yer alan haberlerde ve programlarda ‘zincirleme şekilde örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 19 Eylül 2018 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme 3 kişiyi de ayrı ayrı 3 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırmıştı. 6 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden İstanbul Bölge Adliyesi 27. Ceza Dairesi’nin mahkemenin kararını bozarak 3 kişi hakkında beraat kararı verdiği öğrenildi.
(12/098) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
6 Aralık 2019 tarihinde İzmir’de 36 kişi; Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 21 ilde yapılan operasyonlarda haklarında gözaltı kararı verilmiş 38 astsubay gözaltına alındı.
Konya merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 28 kişiden 2’si 6 Aralık 2019 tarihinde tutuklandı.
7 Aralık 2019 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde yapılan operasyonlarda, aralarında yurtdışındaki büyükelçiliklerde görevli kişilerin de olduğu 10 kişi gözaltına alındı.
8 Aralık 2019 tarihinde İstanbul’da 6 kişi gözaltına alındı.
(12/099) Adana’da Yasaklanan Konser…
7 Aralık 2019 tarihinde Seyhan Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde yapılması planlanan Grup Yorum konserinin Adana Valiliği tarafından 4 Aralık 2019 tarihinde yasaklandığı öğrenildi.
(12/100) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2019 yılının Kasım ayında 3’ü çocuk yaşta, 3’ü kadın ve 3’ü göçmen olmak üzere en az 126 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. İSİG’in verilerine göre 2019 yılının ilk 11 ayında iş kazası/iş cinayeti sonucu yaşamını yitiren işçi sayısı en az 1606 oldu.
(12/101) Kayyım Atanan Belediyeler…
Batman’ın Beşiri ilçesinin İkiköprü beldesinin HDP’li Belediye Eş Başkanları Osman Karabulut ile Hatice Taş’ın 7 Aralık 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerine Beşiri Kaymakamı Sinan Aşcı’nın kayyım olarak atandığı öğrenildi.
Van’ın Özalp ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanları Dilan Örenci ve Yakup Almaç’ın 7 Aralık 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerlerine Özalp Kaymakamı Abdulkadir Çelik’in kayyım olarak atandığı öğrenildi.
Van’ın Muradiye ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanları Leyla Balkan ve Yılmaz Şalan’ın 7 Aralık 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerlerine Muradiye Kaymakamı Erkan Savar’ın kayyım olarak atandığı öğrenildi.
Van’ın Başkale ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Erkan Acar’ın 7 Aralık 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerine Başkale Kaymakamı Asım Solak’ın kayyım olarak atandığı öğrenildi.
Bu kararla 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimlerden bu yana kayyım atanan HDP’li belediye sayısı 3’ü büyükşehir ve 1’i il olmak üzere 28 oldu.
(12/102) Anayasa Mahkemesi’nin Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Özgürlüğü ve Kötü Muamele Yasağı Kararı…
8 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Anayasa Mahkemesi’nin 2 Haziran 2013 tarihinde Ankara Kızılay’da düzenlenen Gezi Parkı eyleminde gaz bombası kapsülüyle başından yaralanan Duran Eren Şahin’in başvurusunu karar bağladığı öğrenildi. AYM polisin yaptığı müdahale nedeniyle Duran Eren Şahin’in toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ve başına isabet eden gaz kapsülü nedeniyle de insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlal edildiğine karar verdi ve kararın bir örneğinin yeniden soruşturma yapılmak üzere Ankara Başsavcılığı’na gönderilmesine, Duran Eren Şahin’e 20 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.