Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
19 Temmuz 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/224) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
11 Temmuz 2019 tarihinde Şırnak’ta düzenlenen bombalı saldırıda yaralanan 1 asker, 18 Temmuz 2019 tarihinde tedavi gördüğü hastanede öldü.
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 12 Haziran 2019 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesi kırsal alanına yönelik Türk Hava Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen hava bombardımanında 2 HPG militanının öldüğü; 26 Haziran’da Van’ın Çatak ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 2 HGP militanının öldüğü öğrenildi.
(07/225) Cezaevinde Şüpheli Ölüm…
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, Tarsus 3 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan Halis Coşkun isimli mahpusun yaşamına son verdiği iddia edildi. Halis Coşkun’un cenazesinin Adana Adli Tıp Kurumu morguna kaldırıldığı öğrenildi. Halis Coşkun için Mersin’in Toroslar ilçesinde kurulmak istenen taziye çadırına ise polis tarafından izin verilmediği öğrenildi.
(07/226) Cezaevinde Açlık Grevi…
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Grup Yorum üyesi 4 kişinin süresiz dönüşümsüz açlık grevinde olduğu öğrenildi. Açlık grevinde olan kişilerin isimleri, tutuldukları cezaevleri ve kaç gündür açlık grevinde oldukları aşağıdaki gibidir:
- Bahar Kurt, Burhaniye T Tipi Cezaevi, 37. gün;
- Barış Yüksel, Silivri 9 Nolu Cezaevi, 31. gün;
- İbrahim Gökçek, Silivri 9 Nolu Cezaevi, 30. gün;
- Helin Bölek, Gebze Kapalı Kadın Cezaevi, 29. gün.
(07/227) Van’da Kaçırılma İddiaları…
17 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 11 Temmuz 2019 tarihinde Van’ın İpekyolu ilçesinde bulunan Yalı Mahallesi’nde M.A. isimli bir kişinin beyaz Toros bir aracın içinden inen maskeli kişiler tarafından kaçırılmak istendiği ifade edildi. M.A.’nın kaçırılma girişimi sırasında sokak ortasında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı bildirildi. Basında yer alan haberlerde, çevredekilerin tepki göstermesi üzerine M.A.’yı serbest bırakan maskeli kişilerin yakında bulunan Çevik Kuvvet Müdürlüğü’ne girdikleri iddia edildi.
M.A. kaçırılma girişimi ile ilgili şunları belirtti: “Yalı Mahallesi’nde bulunan evimden çıkıp işime doğru giderken bir beyaz Renault-Toros araç önümde durdu. Ne olduğunu anlayamadan beni dövmeye başladılar. ‘Yat ulan yat’ diye bağırdılar. Yere yatmadım, çünkü niyetlerinin beni araca bindirip kaçırmak olduğunu düşündüm. O yüzden araca bindirmek istemelerine rağmen direnmeye başladım. O esnada içlerinden biri, ‘Ulan bu memleketi terk edeceksiniz, size yaşam haram, nefes almak bile haram’ diye bağırdı. Hakaret ve küfür ediyorlardı, ellerindeki coplarla beni dövmeye başladılar. O esnada çevrede vatandaşlar birikmeye başladı. Ben de yüksek sesle bağırınca panikleyip hemen yakında bulunan Çevik Kuvvet Karakolu’na girdiler. Hastanede tedavi oldum, darp raporumla yargıya başvurdum.”
H.G. isimli bir kişinin ise 12 Temmuz 2019 tarihinde Van’ın İpekyolu ilçesinde bulunan Hacıbekir Mahallesi’nde maskeli kişilerin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve kaçırılmak istendiği bildirildi.
Kaçırılma iddialarıyla ilgili olarak Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır milletvekili Saliha Aydeniz tarafından Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün yanıtlaması için yazılı bir soru önergesi verildiği öğrenildi.
Ayrıca kaçırılma girişimine maruz kalan 2 kişinin de sorumluların yakalanması için savcılığa suç duyurusunda bulundukları bildirildi.
(07/228) Trabzon’da Linç Edilmek İstenen Kişiler…
18 Temmuz 2019 tarihinde Trabzon’un Çaykara ilçesinde bulunan Uzungöl’de, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden gelen ve üzerinde Kürdistan yazılı bir atkı ile fotoğraf çektirmek isteyen bir grup turistin çevrede bulunanlar tarafından linç edilmek istendiği öğrenildi. Trabzon Valiliği olayla ilgili olarak 9 turistin gözaltına alındığını açıkladı. Linç girişiminde bulunan gruptan gözaltına alınan olmadığı bildirildi. Basında yer alan haberlerde gözaltına alınan 9 kişinin sınır dışı edileceği belirtildi.
(07/229) Diyarbakır’da Polisin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişi…
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP Gençlik Meclisi tarafından 16 Temmuz 2019 tarihinde Diyarbakır’daki Sümerpark’ta düzenlenmek istenen şölene yönelik polis müdahalesi sırasında polisin yakın mesafeden sıktığı plastik mermiler nedeniyle Ümit Akbıyık isimli bir kişinin bacağından yaralandığı öğrenildi.
(07/230) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 982 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 18 Temmuz 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
18 Temmuz 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve İlker Işık) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 18 Temmuz 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin aynı gün içinde serbest bırakıldıkları bildirildi.
(07/231) Kars’ta Tutuklanan HDP Yöneticisi…
16 Temmuz 2019 tarihinde Kars’ın Kağızman ilçesinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan HDP İlçe Eş Başkanı Yaşar Özlü, 18 Temmuz 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı.
(07/232) Gezi Davası…
Osman Kavala, Yiğit Aksakoğlu, Ali Hakan Altınay, Ayşe Mücella Yapıcı, Ayşe Pınar Alabora, Can Dündar, Çiğdem Mater Utku, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, İnanç Ekmekçi, Mehmet Ali Alabora, Mine Özerden, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi hakkında 2013 yılındaki Gezi Parkı eylemleri ile ilgili olarak İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi.
İddianamede 16 kişinin ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. İddianamede ayıca kimi sanıkların ‘nitelikli mala zarar verme’, ‘tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi’, ‘ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme’, ‘nitelikli yağma’, ‘nitelikli yaralama’, ‘2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet’ ve ‘6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun’a muhalefet’ gibi suçlardan cezalandırılması istenmektedir.
Savunmaların ardından mahkeme iş insanı Osman Kavala’nın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 8 – 9 Ekim 2019 tarihine erteledi.
İş insanı Osman Kavala 1 Kasım 2017 tarihinde tutuklanmıştı. 6 Kasım 2018 tarihinde İstanbul’da düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan Yiğit Aksakoğlu ve 18 Kasım 2018 tarihinde tutuklanan Yiğit Aksoy ise davanın 24 Haziran 2019 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti.
(07/233) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladığı gerekçesiyle Kaliforniya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Baki Tezcan hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 24 Ekim 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Arş. Gör. Gülay Kılıçaslan hakkında İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 12 Eylül 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile 6 akademisyen (Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Abbas Vali, Yrd. Doç. Dr. Günizi Kartal ve İ.S., İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tülay Erkan, Nişantaşı Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Dilşa Deniz, İstanbul Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ertan Ersoy) hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme 1 davanın duruşmasını 13 Kasım 2019 tarihine ve 5 davanın duruşmasını ise 10 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Işık Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Emin Karaaslan hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 26 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Boğaziçi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. İrem Kurtsal hakkında 33. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 10 Aralık 2019 tarihine erteledi.
(07/234) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzaladığı Gerekçesiyle CHP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul milletvekili İbrahim Kaboğlu hakkında “Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladığı gerekçesiyle Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 30 Ocak 2020 tarihine erteledi.
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu hakkında ilk önce İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açılmıştı. 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerinde milletvekili seçilmesine rağmen Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu hakkındaki yargılama durdurulmamıştı. Mahkeme, dava ile ilgili yetkisizlik kararı vererek dava dosyasını Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’ne göndermişti.
(07/235) İstanbul’da CHP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde başlandı.
Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Canan Kaftancıoğlu’nun ‘halkı zincirleme şekilde kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme’, ‘örgüt propagandası yapma’, ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’, ‘Türkiye Cumhuriyeti devletini alenen aşağılama’, ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ suçlarından 4 yıl 10 aydan 17 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını istedi.
Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 6 Eylül 2019 tarihine erteledi.
(07/236) Diyarbakır’da Yargılanan Gazeteci…
Gazeteci Kibriye Evren hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Kibriye Evren duruşmada hazır bulundu ve savunma yaptı. İddianamede Kibriye Evren’in ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt propagandası yapma’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme Kibriye Evren’in tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 24 Eylül 2019 tarihine erteledi.
Kibriye Evren, aralarında gazeteci ve siyasetçilerin bulunduğu 142 kişinin gözaltına alındığı operasyonun ardından 9 Ekim 2018 tarihinde Diyarbakır’da tutuklanmıştı.
(07/237) “Bakur” Belgeseli İle İlgili Yargılanan Kişiler…
Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ve yönetmen Çayan Demirel hakkında Bakur (Kuzey) isimli belgesel nedeniyle Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 18 Temmuz 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme, Ertuğrul Mavioğlu ve Çayan Demirel’i ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan ayrı ayrı 4 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı ve haklarında yurtdışı yasağına çıkış yasağına hükmetti.
(07/238) Antep’te Yargılanan Kişiler…
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Fatih Karaku, Sami Karaku ve Halit Karaku isimli 3 kişi hakkında düğünlerde çaldıkları müzikler aracılığıyla ‘örgüt propagandası yaptıkları’ iddiasıyla Antep 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 5 Temmuz 2019 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkemenin 3 kişinin de beraatına karar verdiği öğrenildi.
(07/239) Haklarında Fezleke Hazırlanan Milletvekilleri…
18 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 5 milletvekili hakkında dokunulmazlıklarının kaldırılması talebiyle hazırlanan fezlekelerin TBMM Başkanlığı’na sunulduğu öğrenildi. Haklarında fezleke hazırlanan milletvekilleri: CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, CHP İstanbul milletvekili Mehmet Bekaroğlu, CHP Bartın milletvekili Aysu Bankoğlu, HDP Diyarbakır milletvekili Saliha Aydeniz ve HDP Şanlıurfa milletvekili Ömer Öcalan.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.