Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
20 Şubat 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/225) İstanbul’da Polisin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
19 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 15 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Fatih ilçesinde polisle yaşadığı bir tartışma sonrasında polisin fiziksel şiddetine maruz kalan ve ters kelepçe takılarak gözaltına alınan M. Y.’nin (e, 16) daha sonra Haseki Devlet Hastanesi’ne götürüldüğü öğrenildi. Oğlunun akıbetini öğrenmek için hastaneye gelen anne Güler Yaman’a polisin fiziksel şiddet uygulaması üzerine duruma müdahale eden yakını Mehmet Yaman’ın (52) da polis tarafından tekme, cop ve silah dipçiği kullanılarak dövüldüğü öğrenildi. Polisin fiziksel şiddetine maruz kalan Mehmet Yaman’ın beyin kanaması geçirdiği ve 4 gündür yoğun bakımda tutulduğu bildirildi.
Yaman ailesinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na polisler hakkında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
(02/226) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1198 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 18 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında yapılmak istenen oturma eylemine polis müdahale etti ve basın açıklamasına katılanları fiziksel şiddet kullanarak alandan uzaklaştırdı.
(02/227) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Yaşadığı ekonomik sıkıntılar nedeniyle intihar ettiği bildirilen İstanbul Üniversitesi öğrencisi Hakan Taşdemir’i anmak için 19 Şubat 2020 tarihinde İstanbul Üniversitesi’nde eylem yapan üniversite öğrencilerine müdahale eden polis ve özel güvenlik birimleri 3 kişiyi gözaltına aldı.
(02/228) Osman Kavala Tutuklandı…
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “Gezi Davası” olarak bilinen davanın 18 Şubat 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında hakkında beraat ve tahliye kararı verildikten sonra aynı gün içinde 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili hakkında açılmış bir soruşturma kapsamında cezaevinden çıkmadan yeniden gözaltına alınan Osman Kavala, 19 Şubat 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(02/229) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan İnsan Hakları Savunucusu…
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şube Yöneticisi Adnan Örhan, 19 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(02/230) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Gazeteci…
Gazeteci Hakkı Boltan 19 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(02/231) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticisi…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır il yöneticisi Abdurrahim Alçiçek 19 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(02/232) Gezi Davası…
19 Şubat 2020 tarihinde, Gezi Davası’nın 18 Şubat 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında verilen beraat kararları sonrasında Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Birinci Dairesi’nin İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti hakkında soruşturma izni verdiği öğrenildi.
(02/233) CHP Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu hakkında, 25 Aralık 2018 tarihinde TBMM’deki grup toplantısında yaptığı konuşmada “kişilik haklarına saldırdığı” geekçesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şikayeti üzerine Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 19 Şubat 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme, Kemal Kılıçdaroğlu’nun 15 bin TL manevi tazminat ödemesine hükmetti.
(02/234) TİHV Cizre Temsilcisi Dr. Serdar Küni Davası…
19 Ekim 2016 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde tutuklanan Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Cizre Temsilcisi ve Şırnak Tabip Odası eski Başkanı Dr. Serdar Küni hakkında Şırnak 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada ‘örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme’ suçundan verilen 4 yıl 2 ay hapis cezası Antep Bölge İdare Mahkemesi tarafından bozulmuştu.
Dr. Serdar Kuni hakkında Şırnak 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Şubat 2020 tarihinde devam edildi. Şırnak T Tipi Cezaevi’nden getirilen tanık R. E., ifadesinde gözaltında işkenceye maruz kaldığını belirtti. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Serdar Kuni’nin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme duruşmayı 1 Nisan 2020 tarihine erteledi.
(02/235) İnsan Hakları Savunucularının Yargılandığı Dava…
11 insan hakları savunucusu hakkında İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Şubat 2020 tarihlerinde devam edildi.
İddianamede 11 insan hakları savunucusunun ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’ suçlarından 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaları istenmektedir. Haziran 2017 tarihinde, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı Avukat Taner Kılıç da bu davaya eklenmişti. Duruşmada esas hakkında mütalaasını açıklayan savcının, Taner Kılıç’ın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan, Günal Kurşun, İdil Eser, Özlem Dalkıran, Nejat Taştan, Veli Acu’nun da ‘örgüte üye olmamakla beraber örgüte yardım etmek’ suçundan cezalandırılmasını, Peter Frank Steudtner, Ali Gharavi, İlknur Üstün, Nalan Erkem ve Muhammed Şeyhmus Özbekli’nin ise beraatını talep ettiği öğrenildi. Mütalaada ayrıca tüm sanıklar hakkında ‘uluslararası casusluk ve terörizmin finansmanı’ suçlarından yürütülen soruşturma sonucunda, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği de yer aldı.
Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 3 Nisan 2020 tarihine erteledi.
10 insan hakları savunucusu, 5 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul Büyükada’da yapılan bir toplantı sırasında gözaltına alınmıştı. Gözaltı süreleri 14 güne uzatılan insan hakları savunucuları, 12 Temmuz 2017 tarihinde mahkemeye sevk edilmişti. Mahkeme Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser, Yurttaşlık Derneği’nden Özlem Dalkıran, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden Günal Kurşun ve Veli Acu, İsviçre vatandaşı Ali Garawi ve Alman vatandaşı Peter Steudtner’in tutuklanmasına ve Kadın Koalisyonu’ndan İlknur Üstün, Yurttaşlık Derneği’nden Nalan Erkem, Eşit Haklar İzleme Derneği’nden Nejat Taştan ve Hak İnisiyatifi’nden Şeyhmus Özbekli’nin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına karar vermişti.
21 Temmuz 2018 tarihinde savcılığın dört insan hakları savunucusunun serbest bırakılmasına yaptığı itiraz üzerine insan hakları savunucuları hakkında yakalama kararı çıkartılmıştı. İlknur Üstün ve Nalan Erkem 23 Temmuz 2017 tarihinde tutuklanmış, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Davanın 25 Ekim 2017 tarihinde görülen ilk duruşmasında tutuklu 8 insan hakları savunucusu adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti. Taner Kılıç ise 15 Ağustos 2018 tarihinde mahkemenin aylık tutukluluk incelemesi sonucu tahliye edilmişti.
(02/236) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Ceza Dairesi, Birgün gazetesi Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı hakkında gazetede yer alan bir haber nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın şikayeti üzerine açılan davada verilen 7 bin 100 TL para cezasına ilişkin istinaf başvurusunu 19 Şubat 2020 tarihinde karara bağladı. 23. Ceza Dairesi, hakaret suçunun unsurları oluşmadığı gerekçesiyle İbrahim Varlı’nın beraatına hükmetti.
(02/237) Kulp Davası…
Anayasa Mahkemesi (AYM), 24 Aralık 1991 tarihinde Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde yaşamını yitiren PKK militanlarının cenaze töreni sırasında güvenlik kuvvetlerinin açtığı ateş sonucu 7 kişinin yaşamını yitirmesi ile ilgili Kulp Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararına ilişkin yapılan bireysel başvuruyu karara bağladı. 9 Ocak 2020 tarihli karar 19 Şubat 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı. Kovuşturmaya yer olmadığı kararı ile yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine hükmeden AYM, kararında etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlal edilmesinden doğan sonuçların ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma yapılmak üzere, kararın bir örneğinin Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine hükmetti. AYM ayrıca başvurucular Şeyhmus Bulut, Mukadder Okut ve Dilek Bingöl’e müştereken net 40.000 TL; başvurucular Salahattin Altın ile Şehmus Altındağ’a ayrı ayrı net 40.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Karar sonrası aralarında dönemin alay komutanı İsmet Yediyıldız’ın da olduğu 37 asker hakkında soruşturmanın yeniden açılacağı öğrenildi.
(02/238) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
19 Şubat 2020 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri personeline yönelik İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 26 ilde düzenlenen operasyonlarda aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 36 kişi; Amasya merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde düzenlenen operasyonlarda 9 kişi gözaltına alındı.
(02/239) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Urfa Valiliği 20 Şubat 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 19 Şubat 2020 itibarıyla 30 gün süreyle yasakladığını duyurdu. Son yasaklama kararı ile 19 Ağustos 2019 tarihinden beri Urfa’da eylem ve etkinlikler 3’ü 15 gün ve 5’i 30 gün süreyle olmak üzere toplam 8. kez yasaklanmış oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.