Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
21 Mayıs 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/236) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Mayıs 2019 tarihinde Tunceli’de güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(05/237) Askerde Şüpheli Ölüm…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, Çanakkale 116. Jandarma Eğitim Komutanlığı’nda zorunlu askerlik görevini yapan Oğuzhan Kaman (23) isimli kişinin geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdiği iddia edildi.
(05/238) Askerde Ölen Kişi…
Hakkari Dağ Komando Tugayı’nda askerlik yaparken geçirdiği beyin kanaması sonrasında Ankara Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne tedavi gören Emre Okan (21) isimli kişinin 20 Mayıs 2019 tarihinde yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(05/239) Urfa’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 18 Mayıs 2019 tarihinde Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili mahallesinde yaşanan ve 1 polis memuru ile 2 militanın öldüğü çatışma sonrasında yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 54 kişinin götürüldükleri Urfa Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi.
Haberlerde gözaltına alınanların vücutlarında kırıklar olmasına rağmen hastaneye götürülmediği; gözaltına alınanların avukat ile görüşme hakkının 5 dakika ile sınırlandırıldığı ve görüşmeler sırasında polisin bulunduğu belirtildi. Avukat görüşü sırasında polis bulunması ile ilgili olarak polisin avukatlara “Uygulamanın yasaya aykırı olduğunu biliyoruz ancak bir arkadaşımız şehit oldu o yüzden böyle yapıyoruz. Savcılığın talimatı. İsterseniz gidin kendisi ile görüşün” dediği bildirildi.
Gözaltına alınanların elleri arkadan kelepçeli halde Urfa Emniyet Müdürlüğü bahçesinde yüzüstü bekletilirken çekilmiş fotoğrafları basında yer aldı.
(05/240) Diyarbakır’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 10 Mayıs 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yolda yürürken, hakkında ihbar olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan A.A.’nın (17, e) konulduğu polis zırhlı aracı içinde fiziksel şiddete maruz kaldığı, ölümle tehdit edildiği, ajan olması için baskı gördüğü öğrenildi.
Haberlerde, çocuk olmasına rağmen, Çocuk Şubesi’ne değil Terörle Mücadele Şubesi’ne götürülen A.A.’nın burada da işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı, polis tarafından hazırlanan ifadeyi işkence tehdidi altında imzaladığı bildirildi.
A.A.’ya serbest bırakıldıktan sonra da ajan olması için polis tarafından baskı yapıldığı bildirildi.
(05/241) Gözaltında Kalp Krizi Geçiren Kişi…
20 Mayıs 2019 tarihinde Adana’da yapılan ev baskını sonrasında gözaltına alınan HDP üyesi Mehmet Kızılkaya’nın götürüldüğü Adana İl Emniyet Müdürlüğü’nde kalp krizi geçirdiği öğrenildi. Mehmet Kızılkaya’nın hastaneye kaldırıldığı ve daha sonra savcılık kararı ile serbest bırakıldığı bildirildi. Söz konusu haberlerde, Adana’da yapılan ev baskınlarında çok sayıda kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan diğer kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(05/242) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Balıkesir Bandırma 1 ve 2 Nolu T Tipi Cezaevlerinde açlık grevinde olan mahpuslara B1 vitamini verilmediği, koğuşlarda yapılan aramalar sonrasında mahpuslara radyolara el konulduğu öğrenildi.
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Balıkesir Burhaniye T Tipi Cezaevi ve İzmir Ödemiş T Tipi Cezaevi’nde mahpusların telefon ile görüşme hakkının engellendiği öğrenildi.
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa T Tipi Cezaevi’nde açlık grevinde olan mahpusların kaldıkları koğuşlarda yapılan aramalar sırasında mahpusların fiziksel şiddete maruz kaldığı, mahpuslara ait radyo, kitap gibi kişisel eşyalara el konulduğu öğrenildi.
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Gebze M Tipi Kadın Cezaevi’nde ölüm orucunda olan 2 mahpusun kaldığı koğuşlarda yapılan aramalarda mahpuslara ait radyolara el konulduğu öğrenildi.
Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde tutulan Akil Nergüz isimli bir mahpusun 20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan mektubundan, kendilerine gönderilen fotoğraflara cezaevi idaresi tarafından el konulduğu, Che Guevara ve Fidel Castro’nun fotoğraflarının “DHKP-C’li oldukları gerekçesiyle” cezaevi idaresi tarafından yasaklandığı öğrenildi. Söz konusu mektupta ayrıca, cezaevindeki mahpuslara açılan disiplin cezaları sonucunda, Talat Şanlı’ya 2 ay ziyaret yasağı, Taner Korkmaz, Macit Şahinkaya, Murat Kaymaz ve Akil Nergüz’e 1 ay telefon yasağı, Taner Korkmaz, Yusuf Kenan Dinçer ve Murat Kaymaz’a 1’er ay ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma cezası, Taner Korkmaz, Macit Şahinkaya, Akil Nergüz, Talat Şanlı, Murat Kaymaz, Rabbena Hanedar’a keyfi parmak izi ve avuç içi okumasını kabul etmedikleri için 3’er gün hücre cezası verildiği belirtilmektedir. Ayrıca mahpuslara Cumhuriyet, Evrensel ve Yeni Yaşam gazeteleri ile bazı kitapların da verilmediği ifade edilmektedir.
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) İstanbul Şubesi, İstanbul Tabip Odası (İTO) ve Sağlık Emekçileri Sendikası (SES) temsilcilerinden oluşan Açlık Grevleri İzleme Heyeti’nin Edirne F Tipi Cezaevi’ne yaptığı ziyaret sonrası hazırladığı rapor 20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer aldı. Buna göre, açlık grevinde olan 4 mahpusun (Ramazan Çeper, Hakan Adıgüzel, Mazlum Bataray ve Ahmet Mamo) tek kişilik hücrede tutulduğu; odalarda yapılan aramalarda mahpuslara ait kişisel eşyalara el konulduğu; açlık grevinde olan mahpuslar hakkında disiplin soruşturması açıldığı öğrenildi.
(05/243) Diyarbakır’da Engellenen Cenaze Töreni…
20 Mayıs 2019 tarihinde, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır milletvekili Semra Güzel’in, HPG’li Nevaf Kortak’ın cenazesi ve taziyesinin engellenmesi hakkında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yanıtlaması talebiyle TBMM’ye bir soru önergesi verdiği öğrenildi. Önergede, 2 Mayıs 2019 tarihinde Tunceli’de HPG militanları ile güvenlik güçleri arasındaki çatışmada ölen Nevaf Kortak’ın cenazesini Malatya Adli Tıp Kurumu’ndan 13 Mayıs 2019 tarihinde alan ailenin, Diyarbakır’a dönüş yolunda birkaç kez durdurulduğu ve Genel Bilgi Taraması’ndan geçirildikleri (GBT), bu sırada Nevaf Kortak’ın cenazesinin bulunduğu tabutun da defalarca açılıp kapatıldığı; Diyarbakır’da ise ailenin cenazeyi dini inançlarına uygun olarak defnetmesinin camiye gelen polisler tarafından engellendiği, kurulmak istenen taziye evine de polis tarafından izin verilmediği belirtilmektedir.
(05/244) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 923 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 20 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
20 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Merve Demirel) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt, Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 20 Mayıs 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/245) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
20 Mayıs 2019 tarihinde, KHK ile ihraç edildikleri işlerine dönmek için Çankaya İlçe Sağlık Müdürlüğü önünde eylem yapanlara müdahale eden polis, Mahmut Konuk ile ismi öğrenilemeyen bir başka kişiyi gözaltına aldı. Söz konusu 2 kişinin aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/246) Düzce’de Eylemciye Verilen Para Cezası…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için Düzce’de yaptığı eylemler sırasında toplam 235 kez gözaltına alınan mimar Alev Şahin’e toplam 67 bin TL para cezası kesildiği öğrenildi.
(05/247) Kocaeli’de Eyleme Polis Müdahalesi…
Cezaevlerinde sürmekte olan açlık grevleriyle ilgili olarak mahpus yakınları ile siyasi parti (HDP ve DBP) üye ve yöneticileri tarafından 20 Mayıs 2019 tarihinde Gebze M Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemine müdahale eden polis 2 kişiyi (HDP Gebze İlçe Eş Başkanı Damla Bağcı ve HDP Kocaeli il yöneticisi Dilara Özgören) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında çekim yapan gazetecilerin ve parti yöneticilerinin telefonlarına polis tarafından el konularak çekilen görüntülerin silindiği öğrenildi.
(05/248) Antalya’da Tutuklanan ESP Üyesi…
14 Mayıs 2019 tarihinde Antalya’da gözaltına alınan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi 2 kişiden 1’i 20 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla tutuklandı. 1 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklanan kişinin ismi: Vedat Oğuz; adli kontrol şartıyla serbest bırakılan kişinin isimi: Aziz Özdoğan.
(05/249) Urfa’da Gözaltına Alınan Sendikacı…
17 Mayıs 2019 tarihinde Urfa’da yapılan ev baskını sonrasında ‘örgüte yardım etme’ iddiasıyla gözaltına alınan KHK ile ihraç edilen ve 7 aylık hamile olan SES üyesi Süreyya Reşitoğlu Çiftçi, 20 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(05/250) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
2’si gazeteci ve 12’si lise öğrencisi 14 kişi hakkında, 8 Haziran 2018 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılan “Karneler Sizin Gelecek Bizim” eylemi nedeniyle İstanbul Anadolu 19. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 20 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet suçundan tüm sanıkların beraatına karar verdi.
(05/251) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
20 Mayıs 2019 tarihinde Dışişleri Bakanlığı personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 42 ilde düzenlenen operasyonlarda haklarında gözaltı kararı verilen 249 kişiden 111’i gözaltına alındı.
(05/252) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Yargıtay eski üyesi Mustafa Kemal Tepedelen hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 20 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 10 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
(05/253) Görevden Uzaklaştırılan Belediye Meclis Üyeleri…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 31 Mart seçimlerinde Bitlis’in Tatvan ilçesinde HDP’den seçilen 9 belediye meclis üyesinin haklarında soruşturma olduğu gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırıldığı öğrenildi.
(05/254) Haklarında Fezleke Hazırlanan Milletvekilleri…
20 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 milletvekili hakkında hazırlanan fezlekelerin TBMM Başkanlığı’na sunulduğu öğrenildi. Haklarında fezleke hazırlanan milletvekilleri:
HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli (3 fezleke); HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan (2 fezleke); CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu (3 fezleke); HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay Pekgözegü (1 fezleke); HDP Ağrı Milletvekili Berdan Öztürk (4 fezleke); HDP Diyarbakır Milletvekili Remziye Tosun (4 fezleke); HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları (2 fezleke); HDP Diyarbakır Milletvekili Saliha Aydeniz (3 fezleke); HDP Gaziantep Milletvekili Mahmut Toğrul (1 fezleke); HDP Mardin Milletvekili Ebru Günay (1 fezleke); HDP Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan (2 fezleke); HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan (1 fezleke); HDP Şanlıurfa Milletvekili Ayşe Sürücü (1 fezleke); HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel (2 fezleke); HDP Şırnak Milletvekili Hüseyin Kaçmaz (1 fezleke); HDP Şırnak Milletvekili Nuran İmir (2 fezleke); HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar (1 fezleke); HDP Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş (1 fezleke); HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan (2 fezleke); TİP Hatay Milletvekili Barış Atay Mengüllüoğlu (2 fezleke); TİP İstanbul Milletvekili Erkan Baş (1 fezleke); CHP İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke (1 fezleke); CHP İstanbul Milletvekili Saliha Sera Kadıgil Sütlü, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun (1 fezleke); İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş (1 fezleke).
Son fezlekelerle birlikte dokunulmazlığın kaldırılması talebiyle TBMM’ye gönderilen fezleke sayısı 382’ye ulaştı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.