Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
16 Mayıs 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/176) Antalya’da Saldırıya Uğrayan Gazeteci…
Gazeteci İdris Özyol, 15 Mayıs 2019 tarihinde Antalya’da çalıştığı Yeni Yüzyıl gazetesinin önünde kimliği belirsiz bir grubun saldırısına uğradı. Saldırı sonucu başından ve göğsünden yaralanan İdris Özyol’un Antalya Atatürk Devlet Hastanesi’ne kaldırıldığı bildirildi.
(05/177) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
15 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan ve açlık grevinde olan 15 mahpusun tek kişilik hücrelere konulduğu öğrenildi. Haberde ayrıca koğuşlarda yapılan aramalarda mahpuslara ait kalem, defter, kitap gibi kişisel eşyalara el konulduğu belirtildi.
15 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kandıra 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan ve ölüm orucunda olan mahpusların kaldıkları odalarda yapılan aramalarda mahpuslara ait radyo, mektup gibi özel eşyalara el konulduğu öğrenildi.
(05/178) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 918 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 15 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
15 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mahmut Konuk ve Gülnaz Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 15 Mayıs 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/179) Kocaeli, Diyarbakır, Ağrı, Adana ve İstanbul’da Eylemlere Polis Müdahalesi ve Engellemesi…
Cezaevlerinde sürmekte olan açlık grevleriyle ilgili olarak mahpus yakınları ile siyasi parti (HDP ve DBP) üye ve yöneticileri tarafından 15 Mayıs 2019 tarihlerinde Gebze M Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemi polis tarafından valilik kararı gerekçe gösterilerek engellendi. Engelleme üzere mahpus yakınlarının bulundukları yerde eylem yaptığı öğrenildi.
Aynı gerekçeyle mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 15 Mayıs 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Bağlar ilçesindeki Koşuyolu Parkı’nda yapılmak istenen nöbet eylemine polis tarafından izin verilmedi. Eylemi takip etmek isteyen gazetecilerin polis tarafından alandan uzaklaştırıldıkları öğrenildi.
Aynı gerekçeyle mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 15 Mayıs 2019 tarihinde Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemine jandarma tazyikli su ile müdahale etti. Müdahale sonucu gözaltına alınan olmadığı öğrenildi. Eylemi takip eden gazetecilerin jandarma tarafından Genel Bilgi Taraması’ndan geçirildiği öğrenildi.
Aynı gerekçeyle mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticilerinin 15 Mayıs 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde yaptığı eyleme polis biber gazı ile müdahale etti. Müdahale sırasında Galip Kaymaz isimli bir kişi gözaltına alındı ve aynı gün içinde serbest bırakıldı. Gözaltına alınışını kaydetmek isteyen Galip Kaymaz’ın telefonunun polis tarafından kırıldığı öğrenildi.
Aynı gerekçe ile mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticilerinin 15 Mayıs 2019 tarihinde Adana Ceyhan M Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen eyleme polis tarafından izin verilmedi.
Aynı gerekçe ile İstanbul’un Başakşehir ilçesinde yapılan oturma eylemine müdahale eden polis en az 6 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Nadire Kılıç, Zübeyde Adar, Gülbahar Erkılıç, Dılşah Uğurtaş, Yonca Çelik ve Mirza Korkmaz.
13 Mayıs 2019 tarihinde Batman’da yapılan eyleme yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 11 kişi 15 Mayıs 2019 tarihinde serbest bırakıldı.
(05/180) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan HDP Üyeleri…
15 Mayıs 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Yehişehir ilçesinde esnaf ziyareti yapan ve aralarında ilçe eş başkanının da olduğu Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi 4 kişinin polis tarafından “haklarında şikayet olduğu gerekçesiyle” gözaltına alındığı öğrenildi. 4 kişi hakkında 4 gün gözaltı süresi alındığı bildirildi. Gözaltına alınanların isimleri: HDP Yenişehir ilçe Eş Başkanı Vahap Günay, Diyadin Noyan, Şaban Turhan ve Abdo Öner.
(05/181) İstanbul’da Gözaltına Alınan Gazeteci ve ESP Üyeleri…
14 Mayıs 2019 tarihinde Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyelerine yönelik bir soruşturma kapsamında İstanbul’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan gazeteci Soner Karabulut ile aralarında Ezilenlerin Sosyalist Partisi Sultangazi İlçe Başkanı Gülsen İmre’nin de olduğu ESP üyesi 5 kişi (Gülsen İmre, Ulaş İmre, Deniz İmre, Eren Mehdi Şen, Okan Gündüz) 15 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından serbest bırakıldı. Gülsen İmre dışındakilerin adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/182) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 8 akademisyen (Bilgi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ömer Turan, Doç. Dr. Nazan Haydari, Arş. Gör. Zeynep Yeşim Gökçe, yüksek lisans öğrencisi H.T., Sabancı Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Tuğba Yıldırım, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Doç. Dr. Begüm Özden Fırat, Amsterdam Üniversitesi’nden Dr. Aylin Kuryel ve Paris-Est Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ali Oturan) hakkında İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme önceki duruşmada verdiği birleştirme kararını davayı uzatacağı gerekçesiyle kaldırıp dava dosyalarının ayrılmasına karar verdi ve duruşmaları 1 Kasım 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe 2 akademisyen (Mardin Artuklu Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Necat Keskin ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mustafa Tekpınar) hakkında yine İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davanın görülmesine 15 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmaları ileri bir tarihe erteledi.
(05/183) HDP Eski Eş Genel Başkanları’nın Yargılandığı Dava…
HDP eski Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ hakkında Kayseri İl Emniyet Müdürü İbrahim Kulular’a iftira attıkları iddiasıyla Kayseri 12. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 15 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Duruşmada Selahattin Demirtaş’ın duruşmaya bizzat katılma yönündeki talebini içeren bir dilekçenin mahkemeye sunulduğu öğrenildi. Mahkeme Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın beraatına karar verdi.
(05/184) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt propagandası yapma’ iddialarıyla açılan davanın görülmesine 15 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme davanın Figen Yüksekdağ hakkında Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan dava ile birleştirilmesine karar verdi.
(05/185) İstanbul’da Gazetecilerin ve Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
19 Ocak 2014 tarihinde Adana ve Hatay’da MİT tırlarının durdurulmasına ilişkin görüntülerin yayınlanmasıyla ilgili olarak, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekili Enis Berberoğlu, Cumhuriyet gazetesi eski Ankara temsilcisi Erdem Gül hakkında, ‘örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte yardım etmek’ iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın dosyası davanın 6 Şubat 2019 tarihinde görülen duruşmasında ayrılmıştı.
Mahkeme Erdem Gül hakkında “silahlı örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçundan açılan davanın düşürülmesine, CHP milletvekili Enis Berberoğlu hakkında da hüküm verilmesine yer olmadığına karar verdi.
Mahkeme ayrıca dosyası ayrılan Can Dündar hakkındaki davanın duruşmasını ise 31 Ekim 2019 tarihine erteledi.
(05/186) Erzurum’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Seda Taşkın hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen 7 yıl 6 aylık hapis cezasının istinaf duruşması Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nde 15 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme Seda Taşkın’ı ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 1 yıl 11 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım ve yataklık etme’ suçundan ise Seda Taşkın’ın beraatına karar verdi.
20 Aralık 2018 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan Seda Taşkın hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada, ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım etme’ suçundan 4 yıl 2 ay, ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 3 yıl 4 ay olmak üzere, toplam 7 yıl 6 ay hapis cezası verilmişti. Seda Taşkın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin ara kararı ile 17 Ocak 2019 tarihinde tahliye edilmişti.
(05/187) Ceylan Önkol Davası…
Ceylan Önkol’un (12) 28 Eylül 2009 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Şenlik köyünde koyunlarını otlatırken, bulunduğu yere Yayla Karakolu’ndan atılan havan mermisinin düşmesi sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili olarak Önkol ailesi tarafından açılan manevi tazminat davasının reddine ilişkin yapılan itirazı Danıştay 15. Dairesi 15 Mayıs 2019 tarihinde karara bağladı. Mahkeme, manevi tazminat isteminin reddine ilişkin Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi’nin verdiği kararın bozulmasına hükmedip, yeniden görülmek üzere dava dosyasının Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi. Mahkeme kararında şu ifadeler yer almaktadır: “İnsanların sürekli kullandıkları ve yerleşim yerine yakın bulunan bir alanda patlamamış mühimmatın bulunması davalı idarenin sunduğu güvenlik hizmetinin yürütülmediğini gösterdiğinden, olayda davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu sonucuna varılmıştır. Bu nedenle uyuşmazlığın 5233 sayılı kanun uyarınca çözümlenmesine ilişkin mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.”
Önkol ailesi tarafından 100 bin TL maddi, 150 bin TL manevi tazminat talebiyle açılan davada Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi, aileye 28 bin 208 TL maddi tazminat ödenmesine hükmetmiş, manevi tazminat talebinin ise reddine karar vermişti.
(05/188) Gezi Parkı Eylemlerine İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı…
Gezi Parkı eylemleri sırasında “Kırmızılı kadın” olarak bilinen Ceyda Sungur’a yakın mesafeden gaz sıkan polis memuru F.Z.’ye verilen 10 ay hapis cezasının açıklanmasının geri bırakılması ile ilgili yapılan başvuruyu Anayasa Mahkemesi 15 Mayıs 2019 tarihinde karara bağladı. Mahkeme başvuru ile ilgili ihlal kararı vermedi. Kararda “Başvurucuya karşı kolluk görevlisince gerekli olmadığı halde kullanılan maddi güç nedeniyle meydana gelen kötü muamele yasağının ihlali kapsamında bir yargılama yapılmış ve nihayetinde kolluk görevlisine eylemle orantılı olduğu değerlendirilen bir ceza verilmiştir. Bu nedenle başvurucunun olaydan kaynaklı ortaya çıkan mağduriyetinin de giderilmiş olduğu sonucuna varılmıştır” denmektedir. Kararın 3’e karşı 2 oyla alındığı öğrenildi. Karara muhalefet eden üye Serruh Kaleli karşı oy yazısında “Anayasa Mahkemesi’nin istikrar kazanmış içtihadına göre, kasıtlı eylemleriyle kötü muamele yasağını ihlal eden kamu görevlileri hakkında verilen hükümlerin bu konuda tam bir takdir hakkına sahip olunmasına rağmen açıklanmalarının geri bırakılmaları, başvurucuların ihlalden kaynaklanan mağduriyetlerini gidermemekte, ayrıca kötü muamele yasağı bağlamında gereken caydırıcılığın sağlanamamasına da yol açmaktadır. Dahası yargısal merciler tarafından bu tür hukuka aykırı eylemlere kayıtsız kalındığı ve müsamaha gösterildiği izlenimi verilmektedir. Somut olayda Anayasa Mahkemesi’nin yerleşik içtihadından ayrılmayı gerektiren bir unsur bulunmadığından sayın çoğunluğun görüşüne katılınmamıştır” demektedir.
(05/189) Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkının İhlal Edildiğine Dair Anayasa Mahkemesi Kararı…
25 Ağustos 2014 tarihinde Türk Eğitim-Sen tarafından Niğde Valiliği önünde yapılan basın açıklamasına katılanlara verilen 189 TL para cezasına ilişkin Türk Eğitim-Sen Niğde Şubesi Başkanı İhsan Uğraş tarafından yapılan başvuru Anayasa Mahkemesi tarafından 15 Mayıs 2019 tarihinde karara bağlandı. Anayasa Mahkemesi, verilen para cezası ile toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının ihlal edildiğini belirtti ve hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için dava dosyasının Niğde Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderilmesine hükmetti.
(05/190) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
15 Mayıs 2019 tarihinde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında 6 ilde düzenlenen operasyonlarda 16 kişi gözaltına alındı.
(05/191) 31 Mart Seçimleri…
15 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 31 Mart seçimlerindeki usulsüzlük iddialarına ilişkin olarak yürütülen soruşturmaların “Kadıköy, Maltepe ve Ataşehir” soruşturmaları adı altında 3 ana dosyada birleştirildiği öğrenildi.
(05/192) Bitlis’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 15 Mayıs 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile Merkez ilçesine bağlı 14 köyde 15 Mayıs 2019 saat 06:00 ile 20 Mayıs 2019 saat 23:59 arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Sarıkonak, Abacılar, Harmanyeri, Esenburun, Güllüce, Aşağıçobansuyu, Çobansuyu, Akgün, Kutlu, Kınalı, Uçankuş, Dikme, Aşağıdikme, Yukarıdikme.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.