Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
21 Aralık 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/186) Diyarbakır’da Tehdit Edilen Sendika Yöneticisi…
20 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) bağlı Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM) Diyarbakır Şube Sekreteri Erhan Gümüş’ün Diyarbakır’da kendisini istihbarat çalışanı olarak tanıtan kişilerin ajanlık dayatmasına ve tehditlere maruz kaldığı öğrenildi. Konuyla ilgili İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi’nde düzenlenen basın toplantısında Erhan Gümüş, yaşadıklarını aktardı: “21 Ağustos’ta telefonla aranarak, karakola davet edildim. Kullandığım aracın çift plaka olarak geçtiğini, bunun için bir imza atmam gerektiği söylendi. Bu süreci biraz geciktirdim. 3 gün sonra İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne gittim. Böyle bir şeyin olmadığını söylediler. Beni arayan numarayı aradım ve oradaki polis memuruna verdim. Polis memuru konuşunca istihbarattan olduklarını ve görüşme talep ettiklerini söylediler. İş yerinde olacağımı söyledim. Saat 13.00 civarlarında kamu kurumuna geldiler. Devlet adına geldiklerini söylediler. İş yerine kayıt yaptırmadan girmişlerdi. Gelenler muhbirlik teklifinde bulundular. Reddedince ‘kamu görevinden ihraç ederiz’ sözleriyle tehdit ettiler. Bir hafta sonra kardeşimin tahliye olması gerekirken, bir yıl uzatma cezası verildi. Sonrasında da sistematik bir şekilde takip edildim. Bu 18 Aralık’ta eve giderken önümü kestiler ve ‘Devlet adına seni son kez uyarmaya geldik, yolun son çıkışındasın’ diyerek tehdit ettiler.”
(12/187) Şırnak’ta Korucunun Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Çocuk…
21 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak’ın İdil ilçesindeki bir köyde bir çocuğun (10, k) korucunun fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve vücudunun çeşitli yerlerinden yaralandığı öğrenildi. Çocuğun annesi, yaşananları şöyle aktardı: “Kızım 10 yaşında oğlum da 2 yaşında. Kızım kardeşini dükkâna götürmek için evden çıktı. Korucubaşının oğlu, oğluma tokat atıyor. O esnada kızım da ona tepki gösterip, ‘neden kardeşime vuruyorsun?’ diyor. Daha sonra çocuğun korucubaşı olan babası geliyor. Korucubaşının şiddeti sonucu kızımın dişleri kırıldı, sırtı, başı ve yüzü morardı. Ağzı kan içinde kalmıştı. Kızımı zorla elinden aldım. Bana da vuracaktı ama onlara ‘sizi karakola şikayet edeceğim’ dedikten sonra vurmaktan vazgeçti. Muhtar eve gelerek, ‘hatırım için şikayetçi olmayın’ dedi. Biz de şikayetçi olmadık. Ancak askerler yine de soruşturma açılacak dedi. Korucubaşı ve bizim ifademiz alındı”.
(12/188) Diyarbakır’da Korucu ve Askerlerin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
21 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Lice ilçesinin Duru köyünde korucular ve askerlerin düzenlediği baskınlar esnasında bazı kişilere fiziksel şiddet uyguladığı ve hakaret ettiği iddia edildi.
(12/189) Polisin İşkence ve Diğer Kötü Muamelesine Maruz Kalan Kişi…
20 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 18 Aralık 2023 tarihinde bir soygun ihbarı ile ilgili polisler tarafından durdurulan öğretmen Cumali Aslanhan’ın kimlik ibraz etmediği gerekçesiyle polis aracında polislerin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve vücudunun çeşitli yerlerinden yaralandığı öğrenildi. Cumali Aslanhan, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu ve yaşadıklarını aktardı: “Öğretmenim diye söyledim. Buna rağmen beni karga tulumba polis aracının içerisine attılar. Yumruklarla tekmelerle darbettiler. ‘Öğretmensin ha’ diyerek vurdular. Özellikle 2 polis memurundan şikayetçiyim”.
(12/190) Bursa’da Irkçı Saldırı…
Bursa’da 21 Aralık 2023 tarihinde Bursaspor ile Diyarbekirspor arasında oynanan futbol maçı esnasında Bursasporlu oyuncuların Diyarbekirsporlu oyunculara saldırdığı öğrenildi.
(12/191) Cezaevinde İşkence ve Kötü Muamele…
20 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Kapalı Cezaevi’nde mahpuslara ağız içi arama uygulamasının dayatıldığı, sosyal haklarının kısıtlandığı ve gönderilen kitapların verilmediği öğrenildi. Haberde ayrıca yaşanan hak ihlalleriyle ilgili cezaevi müdürü ile görüşmeye giden 3 mahpusun infaz koruma memurları tarafından ters kelepçelenerek ve diğer kötü muamele uygulamalarıyla odalarına geri götürüldüğü ve haklarında disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenildi. Cezaevi müdürüyle görüşmeye giden mahpuslardan Serdar Başaran, yaşananları şöyle aktardı: “Yaşadığımız hak ihlallerine karşı cezaevi müdürünün görüşme odasına gittik. Oturarak sorunlarımızı anlatmaya başlayınca ‘ayakta kalarak sorunlarınızı anlatın’ diyerek bize talimat verdi. Biz de bu dayatmaları kabul etmedik, ‘sorunlarımızı oturarak anlatacağız’ dedim. Bunun üzerine tartışma çıktı. Beni ve iki arkadaşımı gardiyanlar tarafından ters kelepçe ile bizi yerden sürükleyerek odamıza götürdüler. O yetmezmiş gibi bizim hakkımızda birinci müdür disiplin soruşturması başlatmış”.
21 Aralık 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Menemen T Tipi Kapalı Cezaevi’nde 7 mahpusa 10’ar aylık ‘görüş hakkından mahrum bırakma’ cezası verildiği öğrenildi. 13 Aralık 2023 tarihinde Menemen T Tipi Kapalı Cezaevi’nde görüş günündeki ziyaretlerin bir infaz koruma memurunun müdahalesi sonucunda yarıda kesilmiş, ziyarete gelen mahpus yakınlarının tepki göstermesi üzerine infaz koruma memurları mahpuslara fiziksel şiddet uygulayarak koğuşlarına götürmüş ve ziyaretçiler de dışarı çıkarılmıştı.
(12/192) Adana’da Eyleme Polis Müdahalesi…
20 Aralık 2023 tarihinde PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona erdirilmesi ve Kürt sorununa barışçıl çözüm talebiyle Adana’da devam eden Adalet Nöbeti’ne destek veren Barış Anneleri ve Çukurova Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (Çukurova TUAY-DER) yöneticilerinin yapacağı yürüyüşe slogan atılması gerekçe gösterilerek polis tarafından engellendiği ve yürümek isteyenlere polisin kalkanlarıyla müdahale etmesi sonucunda birçok kişinin yaralandığı öğrenildi.
(12/193) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
20 Aralık 2023 tarihinde Adıyaman merkezli bir soruşturma kapsamında Urfa’da yapılan ev baskınında Fethi Ötünç ve Zeynep Ötünç isimli kişilerin gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(12/194) Can Atalay Hakkındaki AYM Kararı…
Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından Gezi Davası’nın 25 Nisan 2022 tarihinde görülen karar duruşmasında ‘hükümeti ortadan kaldırmaya yardım etme’ suçundan 18 yıl hapis cezası ile cezalandırılan ve hakkındaki bu ceza Yargıtay 2. Ceza Dairesi tarafından onanan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın başvurusuna verilen ihlal kararı sonrasında karar verme yetkisinin Yargıtay’da olduğu gerekçesiyle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne göndermişti. Dosyayı 8 Kasım 2023 tarihinde karar bağlayan 3. Ceza Dairesi, anayasayı ihlal ettiği ve yetkisini aştığı gerekçesiyle AYM’nin ihlal kararına uymayı reddetmiş ve ihlal kararı veren AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına hükmetmişti. Avukatlar tarafından Can Atalay ile ilgili AYM’ye yapılan ikinci bireysel başvuru, AYM Genel Kurul tarafından 21 Aralık 2023 tarihinde görüşüldü ve oy çokluğuyla seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
(12/195) Urfa’da Yargılanan Kişi…
14 Haziran 2018 tarihinde Urfa’nın Suruç ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız ve korumaları ile esnaf arasında yaşanan tartışma sonrasında eşi Hacı Esvet Şenyaşar ile oğulları Adil ve Celal Şenyaşar öldürülen Emine Şenyaşar hakkında adalet nöbeti eylemi sırasındaki yaptığı açıklamalarında Halil Yıldız’a hakaret ettiği gerekçesiyle Urfa 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Aralık 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme, Emine Şenyaşar’ın 1700 TL para cezasıyla cezalandırılmasına hükmetti ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
(12/196) Ankara’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Hasan Sivri hakkında Maraş depremiyle ilgili “Onlar not etsin tabi, bunlar da bizim delilleriyle not ettiklerimiz” şeklindeki sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek Ankara 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması, 21 Aralık 2023 tarihinde görüldü. İddianamede Hasan Sivri’nin ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, Hasan Sivri’nin beraatına karar verdi.
(12/197) DİAYDER Davası…
Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) üye ve yöneticisi 23 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Aralık 2023 tarihinde devam edildi. İddianamede kişilerin ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 7 Mart 2024 tarihine erteledi.
(12/198) Sendika Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
KESK’e bağlı Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Genel Kadın Sekreteri Selma Atabey ve önceki dönem Eş Genel Başkanı Gönül Erden’in de içlerinde olduğu 8 sendika yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Aralık 2023 tarihinde devam edildi. İddianamede sendika yöneticilerinin ‘örgüt propagandası yapmak’, ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt yöneticiliği yapmak’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Selma Atabey ve Gönül Erden’in hakkındaki adli kontrol şartının kaldırılması talebini reddeden mahkeme, duruşmayı 18 Nisan 2024 tarihine erteledi.
25 Mayıs 2021 tarihinde SES üye ve yöneticilerine yönelik bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve 1 Haziran 2021 tarihinde serbest bırakılan Gönül Erden, savcılığın itirazı üzerine 21 Eylül 2021 tarihinde Ankara’da gözaltına alınmış ve sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Gönül Erden, davanın 13 Mart 2023 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti. Selma Atabey ise davanın 4 Temmuz 2022 tarihinde görülen duruşmada tutuklanmış, 6 Haziran 2023 tarihinde adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti.
(12/199) Sanatçının Yargılandığı Dava…
Sanatçı Ferhat Tunç’un dönemin başbakanı Binali Yıldırım’a hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında Büyükçekmece 16. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Aralık 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 3 Nisan 2024 tarihine erteledi.
(12/200) Halkevleri Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
Halkevleri Genel Başkanı Nebiye Merttürk hakkında bir sosyal medya paylaşımında Cumhurbaşkanı’na ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye hakaret ettiği gerekçesiyle Ankara 70. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Aralık 2023 tarihinde devam edildi. İddianamede Nebiye Merttürk’ün ‘hakaret’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 28 Mart 2024 tarihine erteledi.
(12/201) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin 18 Aralık 2023 tarihli kararıyla Show TV, Habertürk TV, Habertürk gazetesi ve Habertürk Radyo’nun sahibinin adının geçtiği 200 habere erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(12/203) Darbe Girişimi ile İlgili Olarak Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
20 Aralık 2023 tarihinde İzmir’de gözaltına alınan 10 kişiden 5’i tutuklandı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.