Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
10 Mayıs 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/086) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 10 Mayıs 2024 tarihinde, 2024 yılının Nisan ayında 6’sı kadın, 5’i çocuk, 7’si göçmen/mülteci olmak üzere en az 163 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı.
(05/087) İzmir’de Yaşamını Yitiren Mülteci Çocuk…
10 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Nisan 2024 tarihinde İzmir’in Karaburun ilçesi açıklarında göçmenleri taşıyan bir bottan denize düşen çocuğun 8 Mayıs 2024 tarihinde cenazesine ulaşıldığı öğrenildi.
(05/088) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) tespitlerine göre cezaevlerindeki İdare ve Gözlem Kurulları’nın mahpuslara ‘pişmanlık’ dayatmasında bulunduğu ve 2021 ile 2023 yılları arasında en az 384 mahpusun tahliyesinin İdare ve Gözlem Kurulu kararıyla ertelendiği öğrenildi.
10 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan bazı mahpusların kendi istek ve iradeleri dışında başka cezaevlerine sevk edildikleri öğrenildi. Sevk edilen mahpuslardan isimleri öğrenilenler: Abdullah Zorarslan, Barış Engin, İbrahim Zengin, Hüseyin Karahan, Birdal Dere, Murat Yalçın, Hacı Aykıl.
Sevk edilen toplam mahpus sayısı ile hangi cezaevlerine sevk edildikleri öğrenilemedi.
(05/089) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
9 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Batman T Tipi Cezaevi’nde tutulan Mehmet Emin Çam (72, e) isimli hasta mahpusun tedavisinin hastane sevkleri sırasında dayatılan ağız içi arama uygulamasını reddetmesi sebebiyle engellendiği, sağlık şikayetleriyle çıkarıldığı cezaevi revirinde görevli hekimin Mehmet Emin Çam’ı revir kapısında ayakta muayene ettiği öğrenildi.
10 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Kürkçüler 1 Nolu T Tipi Cezaevi ile Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde 3 yıldır devam eden ağız içi arama uygulamasının dayatılması sebebiyle bu uygulamayı reddeden mahpusların tedaviye erişemediği, Mazhar Güler isimli mahpusun hastane sevklerinin bu sebeple 1 yılı aşkın süredir gerçekleştirilmediği, Kemal Özelmalı ve Mazhar Güler isimli mahpusların konu ile ilgili 2022 yılında Adana Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptıkları suç duyurusuna ilişkin savcılığın ‘kovuşturmaya yer yoktur’ kararı verdiği öğrenildi.
(05/090) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurularına Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 9 Mayıs 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 10 Mayıs 2024 tarihinde yapılan görüşme başvurularına Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(05/091) Diyarbakır’da Sosyal Medya Paylaşımı Gerekçesiyle Yargılanan Çocuk…
Diyarbakır’da Y. S. isimli çocuk hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Diyarbakır 2. Çocuk Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Mayıs 2024 tarihinde başlandı. Mahkeme, Y. S.’nin ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçundan 7 ay 23 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına hükmetti.
(05/092) Mardin’de Belediye Eski Eş Başkanının Yargılandığı Dava…
Mardin Nusaybin Belediyesi eski Eş Başkanı Sara Kaya hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 9 Mayıs 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, Sara Kaya’nın ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına ve Sara Kaya’nın adli kontrol tedbiri ile tahliye edilmesine hükmetti.
13 Ocak 2017 tarihinde gözaltına alınan Sara Kaya, 26 Ocak 2017 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Nusaybin Belediyesi’ne 11 Eylül 2016 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım atanmıştı.
(05/093) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Haluk Kalafat ile Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) adliye muhabiri Elif Akgül hakkında Ermeni Soykırımı ile ilgili haberleri nedeniyle İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede gazetecilerin Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301. Maddesi uyarınca ‘Türk milletini alenen aşağılama’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 2 Temmuz 2024 tarihine erteledi.
(05/094) İzmir’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Delal Akyüz hakkında ‘örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme’ iddiasıyla açılan davada verilen kararın Yargıtay tarafından bozulması üzerine gazetecinin İzmir 20. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden yargılanmasına 9 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 5 Kasım 2024 tarihine erteledi.
(05/095) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
İstanbul Maltepe Üniversitesi Rektörü’nün “AKP’nin ‘propaganda grubu’nun yöneticisi rektör çıktı” başlıklı haberini gerekçe göstererek gazeteci Hayri Demir ve haberin yayınlandığı Gazete Pencere hakkında İstanbul 8. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açtığı manevi tazminat davasının görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, davanın reddine karar verdi.
(05/096) Diyarbakır’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
20 gazeteci hakkında Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede gazetecilerin ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Gazeteciler hakkındaki adli kontrol tedbirinin kaldırılması talebini reddeden mahkeme, gazetecilerin el konulan dijital materyalleri ile haber ekipmanlarının iade edilmesine karar verdi ve duruşmayı 19 Kasım 2024 tarihine erteledi.
Aralarında basın çalışanı Feynaz Koçuk ile sokak röportajı yapılan İhsan Ergülen’nin de olduğu 22 kişi 8 Haziran 2022 tarihinde gözaltına alınmış ve 16 Haziran 2022 tarihinde 16 gazeteci (Mezopotamya Haber Ajansı editörü Aziz Oruç, Jinnews Haber Müdürü Safiye Alağaş, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği Eş Başkanı Serdar Altan, Xwebûn gazetesi Yazı İşleri Müdürü Mehmet Ali Ertaş ile gazeteciler Ömer Çelik, Neşe Toprak, Mehmet Şahin, Zeynel Abidin Bulut, Elif Üngör, Remziye Temel, Suat Doğuhan, Lezgin Akdeniz, İbrahim Koyuncu, Abdurrahman Öncü, Ramazan Geciken ve Mazlum Güler) sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Gözaltına alınan gazetecilerden Gülşen Koçuk, Kadir Bayram, Mehmet Yalçın, Esmer Tunç, basın çalışanı Feynaz Koçuk ile sokak röportajı yapılan kişi (İhsan Ergülen) ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. 21 Mart 2023 tarihinde mahkeme Jinnews Haber Müdürü Safiye Alağaş, gazeteci Gülşen Koçuk ile diğer 2 kişinin (Feynaz Koçuk ve İhsan Ergünlü) hakkındaki dosyanın ayrılmasına hükmetmişti.
15 gazeteci (Dicle Fırat Gazeteciler Derneği Eş Başkanı Serdar Altan, Xwebûn gazetesi Yazı İşleri Müdürü Mehmet Ali Ertaş, Aziz Oruç, Ömer Çelik, Neşe Toprak, Mehmet Şahin, Zeynel Abidin Bulut, Elif Üngör, Remziye Temel, Suat Doğuhan, Lezgin Akdeniz, İbrahim Koyuncu, Abdurrahman Öncü, Ramazan Geciken ve Mazlum Güler) ise haklarında açılan davanın 11 Temmuz 2023 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
Aynı soruşturma kapsamında Ari Prodüksiyon sahibi Berivan Karatorak ve kameraman Servet Yiğen hakkında ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla hazırlanan iddianameler, 18 gazetecinin yargılandığı dava dosyasıyla birleştirilmişti.
(05/097) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
KHK ile kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesi çalışanı İhsan Yaşar, İshak Yasul, Mehmet Ali Çelebi, Mizgin Fendik, Pınar Tarlak, Reyhan Hacıoğlu ve Hicran Urun hakkında açılan davada verilen kararların İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulması üzerine İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülen davanın karar duruşması 9 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleşti. Mahkeme, Mehmet Ali Çelebi’nin ‘örgüte yardım etme’ suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezasıyla, Reyhan Hacıoğlu, İhsan Yaşar, İshak Yasul ve Hicran Urun’un ise aynı suçtan 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına hükmetti. Mahkeme ayrıca Mizgin Fendik’in beraatına, Pınar Tarlak hakkındaki dosyanın ayrılmasına ve gazeteciler hakkındaki adli kontrol tedbirinin kaldırılmasına karar verdi.
(05/098) Mardin’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Zehra Doğan hakkında 2015-2016 yılları arasında yaptığı haberler ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 2 Mart 2017 tarihinde verilen ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından 9 Mayıs 2017 tarihinde onanan 2 yıl 9 ay 22 gün hapis cezasının Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine davanın Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde başlandı. Mahkeme, Zehra Doğan’ın beraatına karar verdi.
Zehra Doğan, 17 Haziran 2017’de yol kontrolü sırasında hakkında “kesinleşmiş ceza” olduğu gerekçesiyle tutuklanmış ve 24 Şubat 2019 tarihinde infaz sürecini tamamlaması sonucunda Mersin Tarsus Kadın Cezaevi’nden tahliye edilmişti.
(05/099) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Furkan Karabay hakkında İstanbul Adalet Komisyonu Başkanı ile ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek ‘kamu görevlisine görevinden ötürü zincirleme hakaret’ iddiasıyla İstanbul 51. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde başlandı. Mahkeme, gazetecinin beraatına karar verdi.
Mahkeme, gazeteci hakkındaki davayı basit yargılama usulü ile dosya üzerinden görerek beraat kararı vermiş, İstanbul Adalet Komisyonu Başkanı’nın avukatlarının itirazı üzerine dosya duruşmalı görülmek üzere yeniden açılmıştı.
(05/100) Bitlis’te Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı gazeteci Sinan Aygül hakkında yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen 10 ay hapis cezasının Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından 26 Mayıs 2023 tarihinde onanmasının ardından yapılan temyiz başvurusunu değerlendiren Yargıtay 8. Ceza Dairesi, gazeteci hakkında verilen hükmün oy birliğiyle bozulmasına karar verdi.
Cezaya gerekçe gösterilen haberi sosyal medyada paylaşmasının ardından 14 Aralık 2022 tarihinde tutuklanan Sinan Aygül, 22 Aralık 2022 tarihinde avukatlarının itirazı üzerine tahliye edilmişti.
(05/101) Diyarbakır’da Eski Siyasi Parti Yöneticisi ve Milletvekillerinin Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ile eski milletvekilleri Çağlar Demirel, İdris Baluken, Ertuğrul Kürkçü, Saadet Becerikli, Mehmet Ali Aslan, Ahmet Yıldırım ve Altan Tan hakkında 2015 yılındaki sokağa çıkma yasakları sırasında Silvan’a yaptıkları ziyaretle ilgili olarak Diyarbakır Silvan Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 8 kişinin ‘görevi yaptırmamak için direnme’, ‘kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret’, ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddialarıyla cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 19 Eylül 2024 tarihine erteledi.
(05/102) Diyarbakır’da Polis Memurunun Yargılandığı Dava…
Diyarbakır’da 2023 yılının Temmuz ayında Göç İdaresi’ne müracaat eden O. H. isimli göçmen kadının taciz edilmesi ile ilgili polis memuru M. A. S. hakkında Diyarbakır 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 8 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 24 Eylül 2024 tarihine erteledi.
(05/103) İstanbul’da Polis Memurunun Yargılandığı Dava…
12 Aralık 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde dur ihtarına uyulmadığı gerekçesiyle açılan ateş sonucu yoldan geçmekte olan Zuhal Ebrar Yıldız (18, k) isimli bir kişinin ölümüyle ilgili polis memuru A. D. hakkında İstanbul Bakırköy 45. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 9 Mayıs 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, polis memuru A. D.’nin ‘bilinçli taksirle ölüme neden olma’ suçundan 5 yıl hapis cezasına çarptırılmasına hükmetti.
(05/104) Tunceli Hozat Belediyesi Hakkında Başlatılan Soruşturma…
9 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tunceli’nin Hozat ilçesinde 1937-1938 yılları arasında yaşanan Dersim Soykırımı’na ait fotoğrafların ve yazıların bulunduğu ve 2012 yılında Hozat Belediyesi tarafından yaptırılan ‘Dersim 38 Duvarı’na Kaymakamlık kararıyla polisler tarafından müdahale edilmesinin ardından konuyla ilgili Kaymakamlık tarafından Hozat Belediyesi hakkında soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(05/105) Eylem ve Etkinlik Yasakları…
Van Valiliği, 10 Mayıs 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla il genelinde düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantıları ve kapalı yer toplantıları, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve her türlü protesto eyleminin 10 Mayıs 2024 ile 15 Mayıs 2024 tarihleri arasında 6 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
(05/106) Urfa’da Parti Binasına Saldırı…
9 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa’nın Birecik ilçesinde bulunan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) ilçe binasına kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişiler tarafından saldırı gerçekleştirildiği ve saldırı sonucunda binada maddi hasar meydana geldiği öğrenildi.
(05/107) Şırnak’ta Özel Güvenlik Bölgesi…
Şırnak Valiliği, 9 Mayıs 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Şırnak İli Merkez İlçe ve Güçlükonak İlçesi sınırlarında bulunan Gabar Dağı Bölgesi ile Merkez İlçe, Silopi ve Cizre ilçeleri sınırlarında bulunan Cudi Dağı Bölgesi’nin 10 Mayıs 2024 ile 24 Mayıs 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle geçici güvenlik bölgesi ilan edildiğini ve söz konusu bölgelere girişlerin yasaklandığını duyurdu.
(05/108) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
9 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) eski milletvekili hakkındaki iddialara ilişkin https://halktv.com.tr ve https://www.cumhuriyet.com.tr adreslerinde yer alan 2 haber ve 4 sosyal medya paylaşımına Bilecik Sulh Ceza Hakimliği’nin 9 Mayıs 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(05/109) Darbe Girişimi ile İlgili Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında İzmir ve Ankara’da 9 Mayıs 2024 tarihinde yapılan ev baskınlarında 7 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.