Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
25 Eylül 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/245) İstanbul’da Irkçı ve Nefret İçerikli Saldırı Sonucu Yaşamını Yitiren Mülteci/Sığınmacı Çocuk…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 21 Eylül 2024 tarihinde İstanbul’un Gaziosmanpaşa ilçesinde bulunan bir parkta arkadaşlarıyla oturan Abdullatif Davvara (15, e) isimli Suriyeli mülteci/sığınmacı çocuğun K.C.Ö. ve F.C.U. isimli 2 kişinin silahlı saldırısına uğradığı ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca söz konusu parkta daha önce de ırkçı saldırılar olduğu ve Suriyeli mülteci/sığınmacı çocukların parktan kovulduğu iddia edildi.
Abdullatif Davvara’nın amcası Mustafa Davvara, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Benden arkadaşlarıyla oyun oynamak için izin aldı. Berberden gelmişti. Ben de 15 dakika müsaade ettim. Kamera kayıtlarını izledik. Abdullatif’e saldıranlar simsiyah giyinmiş ve maske takmıştı. Ben bu bölgede esnaflık yapan biriyim. Kimseyle hiçbir kavgam, tartışmam yok. Yeğenim vurulduktan sonra kadın doğum hastanesine kaldırıldı ve orada gerekli müdahaleler yapılamadı. Sonrasında Başakşehir’de bir hastaneye sevk edildi ama artık çok geçti”.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü, 24 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla saldırıyı gerçekleştiren K.C.Ö. ve F.C.U. dahil olmak üzere toplam 5 kişinin olayla ilgili gözaltına alındığını ve saldırının geçmiş bir husumete dayandığının düşünüldüğünü duyurdu.
(09/246) Ankara’da Polisin Açtığı Ateş Sonucu Yaşamını Yitiren ve Yaralanan Kişiler…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara’da polisin ‘dur’ ihtarına uymadığı ve polise ateş açtığı iddia edilen S.K. ve M.E. isimli 2 kişinin polis tarafından açılan ateş sonucu yaralandığı ve S.K.’nin tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca olayla ilgili adli ve idari soruşturma başlatıldığı bildirildi.
(09/247) Diyarbakır’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında Diyarbakır, İzmir ve İstanbul’da düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan 25 kişiden Beritan Gurbet Orak’ın ev baskını sırasında polislerin sözlü şiddetine maruz kaldığı, Beritan Gurbet Orak’ın hasta olan çocuğuna (3) ait şurup şişesinin polisler tarafından ‘içinde bir şey olabileceği’ gerekçesiyle kırıldığı ve Beritan Gurbet Orak’ın ters kelepçelenerek gözaltına alındığı öğrenildi.
(09/248) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Çorum Sungurlu Cezaevi’nde son 4 gündür mahpuslara su verilmediği öğrenildi.
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tokat T Tipi Cezaevi’nde mahpuslara banyo yapmaları için verilen sürelerin yarıya düşürüldüğü ve bu sebeple mahpusların banyo sıralarında sorun yaşadığı öğrenildi.
(09/249) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpus…
25 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kocaeli Gebze Kadın Cezaevi’nde tutulan Birgül Mızrak’ın 5 Eylül 2024 tarihinde sevk edildiği Fatih Devlet Hastanesi’nde görevli doktor A.Z. tarafından kelepçeli halde muayene edilmek istenmesi üzerine tedavisinin engellendiği öğrenildi.
Birgül Mızrak, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Doktor A.Z.’nin odasına alındığımda muayene başlamadan önce kelepçemin açılmasını talep ettim. Doktor bey ‘gerekli görürse kelepçeyi açabileceğini’ söyleyip muayeneye başlamak istedi. Kelepçeli muayenenin onur kırıcı olduğunu ve 25 Mart 2024’te ilk muayenemi yapan hocanın kelepçeyi açtırdığını ifade ettiğimde ‘o zaman o hocaya git’ dedi. Bu yaklaşımını şikâyet edeceğimi söylediğimde ise ‘lütfen edin’ dedi pervasızca (…) Aynı doktor daha önce de aynı koğuşta olduğum Eylem Baş’a kelepçeli muayene dayatmasında bulunmuştu. İki ayrı sevkte A.Z. denk geldiğinden tedavi olmadan hastaneye gidip, dönmüştü”.
(09/250) Tehdit Edilen Milletvekili…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun Büyük Birlik Partisi (BBP) Kocaeli İl Başkanı tarafından sosyal medya üzerinden “Seni çöp poşetine koyup gezdireceğiz, ant olsun! İşkence mavalları okuyan terör uzantılarına açıktan savaş açmak zorundayız” sözleriyle tehdit edildiği öğrenildi.
(09/251) Nevşehir’de Kahve Zincirine Saldırı…
25 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Nevşehir’de Osman B. isimli 1 kişi tarafından bir alışveriş merkezinde bulunan bir kahve zinciri şubesine İsrail’i protesto etme amacıyla saldırı düzenlendiği ve kahve zincirinin şubesinde maddi hasar meydana geldiği bildirildi. Haberlerde ayrıca Osman B.’nin gözaltına alındığı bildirildi. Olayda yaralanan olup olmadığı öğrenilemedi.
(09/252) Diyarbakır, İzmir ve İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Eylül 2024 tarihinde Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında Diyarbakır, İzmir ve İstanbul’da düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan ve Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Eş Başkanları Mehmet Remzi Azizoğlu ve Şükran Yakut’un da aralarında olduğu 27 kişinin gözaltı süresinin 24 saat uzatıldığı öğrenildi.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: MED-DER Eş Başkanları Mehmet Remzi Azizoğlu ve Şükran Yakut, Jin Art Huner yöneticisi Belkıs Süleymanoğlu Bitkin, Ramazan Holat, Rıfat Ronî, Dilan Güvenç, Nazan Çelik, Rezan Aktulum, Beritan Gurbet Orak, Berivan Duman, Ayhan Karatekin, Cihat Güneyli, Mehmet Salih Öngün, İlyas Gün, Hebun Yağmur, Mine Karakaş, Fatma İgin, Rabia Karayıl, İpek Oyur, Fatma İgin, Mustafa Açmaz, Hasan Görpınar, Şehriban Ayluçtarhan, Cihat Çağrıcı, Niştiman Gül.
(09/253) İzmir’de Gözaltına Alınan Gazeteci ve Diğer Kişiler…
25 Eylül 2024 tarihinde İzmir’de düzenlenen ev baskınlarında Mücadele Birliği Gazetesi muhabiri Lütfiye Burcu Kara’nın da aralarında olduğu 4 kişi, ‘bildiri dağıtma’, ‘afiş asma’, ‘eylem ve etkinliklere katılma’, ‘ideolojik eğitim verme’ ve ‘örgüte eleman kazandırma’ gerekçeleriyle gözaltına alındı. Haberlerde ayrıca ev baskınlarında bilgisayar ve telefon gibi bazı dijital materyallere de el konulduğu ve gözaltına alınanlar hakkında 24 saat avukat görüş kısıtlılığı kararı alındığı öğrenildi.
(09/254) Eski TTB Başkanı ve TİHV Yönetim Kurulu Üyesinin Yargılandığı Dava…
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi eski Başkanı ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hakkında bir haber kanalına yaptığı açıklamaları gerekçe gösterilerek Millî Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 17 Ekim 2024 tarihine erteledi.
(09/255) Diyarbakır Cezaevi Katliamı Davası…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Eylül 1996 tarihinde Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşanan ve 11 mahpusun yaşamını yitirdiği ve 24 mahpusun yaralandığı olaya ilişkin 89 kişi hakkında Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada 2019 yılında verilen zaman aşımı kararının Yargıtay 1. Ceza Dairesi tarafından onandığı öğrenildi.
Diyarbakır Cezaevi katliamına ilişkin ilk dava 1996 yılında açılmış ve 27 Şubat 2006’da sonuçlanmıştı. Yargıtay’ın mahkemenin verdiği kararı bozması üzerine mahkeme yeniden görülmüş ve Aralık 2012’de 62 sanığa 5 yıl hapis cezası verilmiş, 20 sanık beraat etmiş ve 7 sanık hakkında suçlamalar zaman aşımı gerekçesiyle düşürülmüştü. Yargıtay 1. Ceza Dairesi mahkeme kararını esas ve usul yönünden 2016 yılında bozmuştu.
(09/256) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci İsmail Arı hakkında 2024 yılında yaptığı 3 haber ve ArtıTV’de katıldığı bir programda kullandığı ifadeler gerekçe gösterilerek İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Eylül 2024 tarihinde başlandı. İddianamede gazetecinin ‘iftira’ ve ‘hakaret’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 6 Şubat 2025 tarihine erteledi.
(09/257) İstanbul’da Vakıf Üyelerinin Yargılandığı Dava…
Bilim, Estetik, Kültür, Sanat Araştırmaları Vakfı (BEKSAV) Sinema Kolektifi üyesi 8 kişi hakkında İstanbul Anadolu 45. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 8 vakıf üyesinin “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 19 Kasım 2024 tarihine erteledi.
BEKSAV Sinema Kolektifi, 7 Haziran 2023 tarihinde Onur Ayı kapsamında maden işçileri ve LGBTİ+’ların dayanışmasını konu alan bir film gösterimi gerçekleştireceğini duyurması üzerine Kadıköy Kaymakamlığı etkinliği yasakladığını duyurmuş, film gösteriminin yapılacağı gün vakıf binası polis ablukasına alınmış ve 8 kişi işkence ve diğer kötü muamele uygulanarak gözaltına alınmıştı.
(09/258) Ankara’da 10 Ekim Katliamı Anmasıyla İlgili Yargılanan Kişiler…
10 Ekim 2022 tarihinde Ankara Gar Katliamı anma etkinliğinde ters kelepçelenerek gözaltına alınan 17 kişi hakkında Ankara 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 17 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 16 Ocak 2025 tarihine erteledi.
(09/259) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
İleri Haber eski Genel Yayın Yönetmeni Doğan Ergün ve dönemin Sorumlu Müdürü İzel Sezer hakkında rüşvet iddialarıyla ilgili yaptıkları bir haber gerekçe gösterilerek açılan davada verilen 1’er yıl 8’er ay hapis cezası ve cezaların ertelenmesi kararının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulması üzerine davanın İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 24 Eylül 2024 tarihinde başlandı. Mahkeme, 2 gazetecinin ‘kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen verilerin basın ve yayın yoluyla hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi’ suçundan beraatına hükmetti.
(09/260) Hakkında Soruşturma Başlatılan Gazeteci…
25 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Ahmet Kanbal hakkında 2022 ve 2023 yılları arasında yaptığı haberler ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı ve gazetecinin soruşturma kapsamında ifade verdiği öğrenildi.
(09/261) Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele ile İlgili İHİK Başvurusu…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şırnak Milletvekili Mehmet Zeki İrmez’in 23 Eylül 2024 tarihinde İstanbul’un Ümraniye ilçesinde ev baskınıyla gözaltına alınan Y.E.G. (19, e) isimli kişinin gözaltı işlemi sırasında polisin fiziksel şiddetine maruz kalması, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ndeki ifade işlemlerinden sonra siyah çöp poşeti giydirilip Hayvan Büro Amirliği’ne ait bir araca bindirilerek adliyeye sevk edilmesi ile ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na (İHİK) başvuruda bulunduğu öğrenildi.
(09/262) İşkence ve Diğer Kötü Muamele ile İlgili Eski İçişleri Bakanı Hakkında Soruşturma İzni Verilmesi İçin İdare Mahkemesi Başvurusu…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Ağustos 2018 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan Galatasaray Meydanı’nda Cumartesi Anneleri/İnsanları tarafından gerçekleştirilen 700. hafta eylemine yönelik polis müdahalesinde Aydın Aydoğan isimli insan hakları savunucusunun kolunun kırılması ile ilgili dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında soruşturma izni verilmesi talebiyle yapılan başvuruyu değerlendiren Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun (TİHEK) başvurunun ‘kabul edilemez’ olduğuna hükmetmesi kararına karşı Aydın Aydoğan’ın Ankara 17. Bölge İdare Mahkemesi’ne itirazda bulunduğu öğrenildi.
(09/263) Urfa Barosu Tarafından Nefret Söylemi ile İşkence ve Diğer Kötü Muamele ile İlgili Yapılan Suç Duyuruları…
25 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2022 yılının Kasım ayı ile 2024 yılının Ağustos ayı arasında Urfa Barosu Avukat Kazım Ekinci İnsan Hakları Merkezi (İHM) tarafından nefret söylemi ile işkence ve diğer kötü muamele ile ilgili çeşitli cumhuriyet başsavcılıklarına yapılan toplam 16 suç duyurusundan yalnızca 1’inin kovuşturmaya dönüştüğü öğrenildi.
(09/264) Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele ile İlgili AYM Kararı…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2018 yılında Van’da gözaltına alınan D.Ş. isimli kişinin gözaltı sırasında maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele ile ilgili yaptığı bireysel başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), 21 Mayıs 2024 tarihinde yakalanma ve gözaltına alınma esnasında fiziksel şiddete maruz kalınması nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna, Anayasa’nın 17. Maddesinde güvence altına alınan “insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı”nın usul ve maddi boyutunun ihlal edildiğine, D.Ş.’ye 100.000 TL manevi tazminat ödenmesine ve soruşturmanın yeniden yapılması için dosyanın Van Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine hükmettiği öğrenildi.
(09/265) Hakkari’de Evine Baskın Düzenlenen Gazeteci…
24 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından gazeteci Rabia Önver hakkında yaptığı bir haber dosyası gerekçe gösterilerek ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında gazetecinin avukatı ile birlikte Hakkari Adliyesi’ne ifade vermeye gittiği ancak soruşturma savcısının bu süreçte Rabia Önver’in ifadesinin alınmasına gerek olmadığını belirttiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca kolluk kuvvetlerinin evde arama yapabilmesi için gerekli sulh ceza hakimliği kararının soruşturma dosyasında mevcut olmadığı, yalnızca savcılık kararının olduğu bildirildi.
20 Eylül 2024 tarihinde Hakkari’de Rabia Önver hakkında başlatılan soruşturma kapsamında gazetecinin ikamet ettiği eve polisler tarafından baskın düzenlenmiş ve Rabia Önver evde olmamasına rağmen evde arama yapılmıştı.
(09/266) İzmir’de Polis Tarafından Baskın Düzenlenen Gazete Temsilciliği…
25 Eylül 2024 tarihinde İzmir’de Mücadele Birliği Gazetesi İzmir Temsilciliği’ne polisler tarafından baskın düzenlendiği ve bazı kitap, dergi ve arşivlere el konulduğu öğrenildi.
(09/267) Van’da Özel Güvenlik Bölgesi…
Van Valiliği, 24 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Çatak İlçesi Kat Dağı, Kervanyayla, Tayanyayla, Karataş Çukurları, Köpekçayırı, Ayı Deresi, Belbuka, Deri Tepe, Siyahtaş Tepe, Elma Tepe, Kesilmez Tepe, Tarın Tepe, Musa Dağı, Çelik Tepe, Aşiret Tepe, Kızılkaya Tepe bölgesinin 24 Eylül 2024 ile 9 Ekim 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle geçici özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini ve söz konusu bölgelere valilik izni olmadan girmenin yasaklandığını duyurdu.
(09/268) İzmir’de Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Eylül 2024 tarihinde İzmir’de 3 kişi, ‘örgüte finansman sağlama’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.