Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
03 Ekim 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/022) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı, 2 Ekim 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Ağrı’da bir askeri aracın kaza yapması sonucu Burak Geniş isimli 1 askerin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
(10/023) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 3 Ekim 2024 tarihinde, 2024 yılının Eylül ayında 11’i kadın, 3’ü çocuk, 10’u göçmen/mülteci olmak üzere en az 152 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. Buna göre 2024 yılının ilk 9 ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin sayısı en az 1371 oldu.
(10/024) Diyarbakır’da Jandarmanın Açtığı Ateş Sonucu Yaşamını Yitiren Kişi…
Diyarbakır Valiliği, 2 Ekim 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Diyarbakır İl Jandarma Komutanlığı tarafından 2 Ekim 2024 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Güldiken mahallesinde yürütülen bir operasyon esnasında dur ihtarına uymadığı ve jandarmaya ateş açtığı iddiasıyla 1 kişinin vurulduğunu ve olay yerinde yaşamını yitirdiğini, yaşamını yitiren kişinin yanındaki diğer kişinin halen arandığını ve konuyla ilgili adli soruşturma başlatıldığını duyurdu. Haberlerde yaşamını yitiren kişinin isminin Halis Demir olduğu iddia edildi.
(10/025) Hedef Gösterilen Dernek, Üyeleri ve Yöneticileri…
1 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Telegram isimli mesajlaşma platformunda ‘Sansasyonel Turan Birliği’ adlı bir grupta İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi’nin adresi ve konumunun paylaşıldığı, derneğin üye ve yöneticilerinin hedef gösterildiği ve bu mesajlaşmalar boyunca ismi faili meçhul cinayetlerle özdeşleştirilen Abdullah Çatlı’ya referans verildiği öğrenildi.
(10/026) Diyarbakır’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
2 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde 1 kişinin polisler tarafından fiziksel şiddet uygulanarak gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişinin ismi ve gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/027) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
1 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, çeşitli hapishanelerde ceza infazlarını tamamlamalarına rağmen Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu (İGK) kararıyla tahliyeleri ertelenen bazı mahpuslar hakkında hapishane idareleri tarafından mahpus aileleri ve yakınlarının tahliye ertelemeleriyle ilgili yaptığı açıklamalar gerekçe gösterilerek disiplin soruşturmaları başlatıldığı öğrenildi.
3 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Tenzile Acar’ın sevk edildiği hastanede muayene esnasında jandarmanın muayene odasından çıkmasını talep ettiği için jandarma ile tartışma yaşaması gerekçe gösterilerek hapishane idaresi tarafından hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı ve Tenzile Acar’ın 13 gün hücre cezası ve 1 ay görüş yasağı ile cezalandırıldığı öğrenildi. Tenzile Acar’ın akrabası Rojhat Acar, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Tenzile koridorda bekletiliyor jandarma doktorun yanına gidip durumunu aktarıyor tahlil yapıyorlar sonra tekrar cezaevine getiriyorlar. Yani Tenzile birebir kendisi doktoru görmüyor. Hastalığı şuan hangi aşamada bir bilgi verilmiyor. Bazen doktorun yanına götürdüklerinde ya elinde kelepçe oluyor ya da jandarma dışarı çıkmıyor bundan dolayı muayeneyi reddediyor. Geçen gün görüşe gittiğimde öğrendim ki, Tenzile muayene sırasında yanında jandarma istemediği için tartışma çıkıyor ve Tenzile’ye 13 gün hücre cezası ve bir ay görüş yasağı veriyorlar. Koğuşta halay çektikleri ve şarkı söyledikleri içinde 13 gün hücre cezası verilmiş. 2023 yılında da halay çektikleri için yine ceza verilmişti. Koğuştaki herkese 13 gün hücre cezası verilmiş sırayla hücreye götürüyorlar”.
(10/028) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpus…
3 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Tenzile Acar’ın sevk edildiği hastanede muayene esnasında jandarmanın muayene odasından çıkmasını talep ettiği için jandarma ile tartışma yaşadığı öğrenildi.
(10/029) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 3 Ekim 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(10/030) İstanbul’da Yürüyüşe Polis Müdahalesi…
2 Ekim 2024 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi’nde İsrail’in Filistin ve Lübnan’a yönelik saldırılarını protesto etmek için yürüyüş gerçekleştiren Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyelerine müdahale eden polis, Gazete Patika muhabiri Yadigar Aygün’ün de aralarında olduğu 5 kişiyi işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına aldı. Gözaltına alınan 5 kişi, polisteki ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
(10/031) Ağrı’da Tutuklanan Parti Yöneticisi ve Diğer Kişi…
1 Ekim 2024 tarihinde Ağrı Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında Erzurum’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve Ağrı’ya götürülen Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Erzurum İl Eş Başkanı Ramazan Karakaş ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Karayazı İlçe eski Eş Başkanı Çetin Demir, 2 Ekim 2024 tarihinde sevk edildikleri sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı. Haberlerde ayrıca dosyaya ilişkin gizlilik kararı alındığı bildirildi. Tutuklama gerekçesi öğrenilemedi.
(10/032) Urfa’da Gözaltına Alınan Çocuk ve Diğer Kişi…
3 Ekim 2024 tarihinde Urfa’nın Ceylanpınar ilçesinde yapılan ev baskınlarında 1’i çocuk 2 kişi, ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla gözaltına alındı. Haberlerde ayrıca evde yapılan aramalarda telefonlara el konulduğu bildirildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: O.C. (17), Abdullah Robinduz. Gözaltına alınan 2 kişi, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
(10/033) Belediye Başkanının Yargılandığı Dava…
Aralarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da olduğu 7 kişi hakkında ‘ihaleye fesat karıştırma’ iddiasıyla İstanbul Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Ekim 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 20 Kasım 2024 tarihine erteledi.
(10/034) İstanbul’da Avukatların Yargılandığı Dava…
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Genel Merkez Yöneticisi Avukat Nazan Betül Vangölü Kozağaçlı ile ÇHD üyesi Avukat Seda Şaraldı hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması, 2 Ekim 2024 tarihinde görüldü. İddianamede avukatların ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Haberlerde duruşmayı izlemeye gelen avukatların mahkeme salonuna alınmaması nedeniyle Nazan Betül Vangölü Kozağaçlı ile Seda Şaraldı’nın savunma yapmayı reddettiği bildirildi. Mahkeme, Nazan Betül Vangölü Kozağaçlı ve Seda Şaraldı’nın dosyalarının ayrılmasına ve 2 avukatın tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Mahkeme ayrıca Nazan Betül Vangölü Kozağaçlı’nın duruşmasının 6 Aralık 2024 tarihine, Seda Şaraldı’nın duruşmasının ise 11 Aralık 2024 tarihine ertelenmesine karar verdi.
Nazan Betül Vangölü Kozağaçlı ve Seda Şaraldı, 9 Şubat 2024 tarihinde tutuklanmıştı.
(10/035) Sinan Ateş Davası…
30 Aralık 2022 tarihinde Ankara’da Ülkü Ocakları eski Başkanı Sinan Ateş’in öldürülmesiyle ilgili 12’si tutuklu 22 kişi hakkında Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 2 Ekim 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme; Eray Özyağcı, Vedat Balkaya, Doğukan Çep ve Suat Kurt’un ‘tasarlayarak kasten öldürme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla, Tolgahan Demirbaş’ın ‘tasarlayarak kasten öldürmeye azmettirme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla, Selman Bozkurt’un ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ ve ‘ruhsatsız silah taşıma’ suçlarından 13 yıl hapis cezasıyla, Aşkın Mert Gelenbey ve Mustafa Uzunlar’ın ‘tasarlayarak kasten öldürme’ suçundan 15 yıl hapis cezasıyla, Murat Can Çolak ve Emre Yüksel’in ‘tasarlayarak kasten öldürme’ suçundan 18 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına, Alper Atay’ın ‘suçluyu kayırma’ suçundan 2 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına ve cezanın ertelenmesine, Caner Güney, Serdar Öktem, Umut Ersoy, Çağlar Zorlu, Osman Bayraktar, Zekeriya Asarkaya, Hakan Saraç, Ufuk Köktürk ve Aytaç Ataç’ın beraatına, Mustafa Ensar Aykal’ın ise dosyasının ayrılmasına ve tutukluluğunun devamına hükmetti.
Haberlerde ayrıca mahkemenin kararı beklendiği esnada sanık yakını olduğu bildirilen bir kişinin Sinan Ateş’in ablası Selma Ateş’e fiziksel şiddet uyguladığı, saldırı sonucu yaralanan olmadığı bildirildi.
(10/036) Matbaa Tarafından Basımı Engellenen Gazete Manşeti…
2 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir’de yayımlanan Yenigün gazetesinin “Devlet boşluk yaratıyor, tarikatlar dolduruyor: Işıkçılar Cemaati’nden İzmir’e yeni yurt!” başlıklı haberini ‘Boşluğa Işık Sızdı’ ifadeleriyle manşetine taşımasının gazetenin basımını yapan matbaa tarafından engellendiği, matbaanın bu manşetle gazeteyi basmayacağını bildirdiği ve gazetenin manşeti değiştirmek zorunda bırakıldığı öğrenildi.
(10/037) Ankara’da Avukatın Ayrımcı İfadeleri…
3 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 14 Mayıs 2024 tarihinde müvekkilinin davasının duruşmasına katılan Alperen Demirdiş isimli bir avukatın mahkeme heyeti başkanı ve üye hâkimin başörtülü olması nedeniyle “Türkiye Cumhuriyeti laik bir hukuk devletidir. Anayasada mahkemenin bağımsızlığı teminat altına alınmıştır. Dini simgelerle görev yapan mahkeme başkanı ve üyesini reddediyorum” şeklinde ayrımcı ifadeler kullandığı öğrenildi. Haberde ayrıca söz konusu ifadeler nedeniyle avukat hakkında ‘görevi kötüye kullanma’ ve ‘halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama’ iddialarıyla Ankara 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açıldığı belirtildi.
(10/038) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
2 Ekim 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, ‘Dila Kent’ ve ‘Oyun Kent’ isimli 2 Youtube kanalının Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından erişime engellendiği ve 2 kanalın Youtube tarafından Türkiye’den görünmez kılındığı öğrenildi.
(10/039) Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Ekim 2024 tarihinde Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında Mersin, Adana ve Elazığ’da yapılan ev baskınlarında 13 kişi, ‘öğrenci yapılanması’ içinde yer aldıkları iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 2 kişi, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakılırken 11 kişinin ifade işlemlerinin sürdüğü bildirildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.