Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
11 Aralık 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/102) İzmir’de Yaşamını Yitiren Mülteciler…
6 Aralık 2024 tarihinde İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında bindikleri botun batma tehlikesiyle karşı karşıya kalması üzerine yardım talebinde bulunan mültecilerden/sığınmacılardan kayıp olan 5 kişiden 1’inin 11 Aralık 2024 tarihinde yaşamını yitirmiş halde bulunduğu, 2 kişi için arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği öğrenildi.
Yardım talebinde bulunan 30 mülteciden/sığınmacıdan 25’i arama kurtarma çalışmaları sonucunda kurtarılmış, kaybolan 5 kişiden 2’si 10 Aralık 2024 tarihinde yaşamını yitirmiş halde bulunmuştu.
(12/103) Diyarbakır’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 9 Aralık 2024 tarihinde Salman Aktar isimli 1 kişinin polisler tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı öğrenildi. Salman Aktar’ın gözaltına alınma gerekçesi öğrenilemezken haberlerde kendisi hakkında bilgi edinmek için için Silvan Emniyet Müdürlüğü’ne giden ailesinin de yolda bekçilerin ve polislerin sözlü ve fiziksel şiddetine maruz kaldığı, işkence ve diğer kötü muameleye çevrede bulunan kişilerin tepki göstermesinin ardından polisler tarafından havaya ateş açıldığı, fiziksel şiddet sonucu yaralanan 3 kişiden Abdullah D. isimli 1 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Gözaltına alınan 2 kişinin akıbetine dair ailelere bilgi verilmediği belirtildi.
(12/104) Şırnak’ta İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Aralık 2024 tarihinde Şırnak’ın İdil ilçesine bağlı Tepecik köyünü ablukaya alan askerler, 9 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. 9 kişinin gözaltına alınma gerekçesi ve isimleri öğrenilemedi.
(12/105) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
11 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kırşehir Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Özgür Sevim’in de aralarında olduğu bazı mahpusların hapishanede verilen yemeklerin kalitesinden şikayetçi olmaları sebebiyle kantinden aldıkları ürünleri tükettiği ve bu sebeple hapishane yönetimini protesto ettikleri iddiasıyla haklarında disiplin soruşturması başlatıldığı, bu soruşturmanın sonucunda verilen çeşitli cezaları protesto eden mahpuslar hakkında yeniden başlatılan disiplin soruşturması sonucunda Özgür Sevim’in de aralarında olduğu mahpuslara toplam 4’er ay ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma cezası verildiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca söz konusu hapishanede hijyen sorunlarının da olduğu belirtildi.
Özgür Sevim’in annesi Behiye Sevim, basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: ““Oğlum yemeklerin yenilmeyecek kadar kötü olduğunu söyledi. Kantinde aldıkları aperatiflerle yemek ihtiyaçlarını karşıladıklarını söyledi. Bu durumu gören cezaevi yönetimi, ‘Bizi protesto ediyorsunuz’ diyerek 2 ay telefon yasağı getirmiş (…) Oğlum ve arkadaşları verilen cezaya tepki göstermek amacıyla ses çıkarma eyleminde bulunmuşlar. Oğlum, ses çıkarma eyleminden kaynaklı haklarında 10 farklı disiplin soruşturması başlatıldığını söyledi. Oğlum ve arkadaşlarına bundan ötürü 4 ay aile görüş yasağı getirilmiş. Nisan ayına kadar görüş yasak”.
(12/106) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpus…
11 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Marmara (Silivri) 5 Nolu L Tipi Cezaevi’nde tutulan kanser hastası İsmet Aslan isimli mahpusa kullanması gereken ilaçların ‘güvenlik’ gerekçesiyle verilmediği öğrenildi.
(12/107) İzmir’de Engellenen Basın Açıklaması…
10 Aralık 2024 tarihinde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İzmir İl Örgütü tarafından Konak ilçesinde bulunan Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde Kuzey ve Doğu Suriye’de yaşanan askeri hareketlilik ve çatışmalarla ilgili olarak yapılmak istenen basın açıklamasının polis tarafından engellendiği öğrenildi.
(12/108) İstanbul’da Engellenen Yürüyüş…
10 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) gerçekleştirilen 2025 yılı bütçe görüşmelerinde emeklileri temsil eden bir kişinin bulunmaması sebebiyle taleplerini iletmek için Sütlüce’den AKP İl Başkanlığı binasına yürümek isteyen Emekli Meclisi üyelerinin polis tarafından engellendiği öğrenildi. Haberlerde 3 kişilik Emekli Meclisi heyetinin daha sonra binaya girişine izin verildiği belirtildi.
(12/109) Siirt’te Gözaltına Alınan Gazete Çalışanı ve Diğer Kişiler…
11 Aralık 2024 tarihinde Siirt’te yapılan ev baskınlarında Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Serhat Durmuş ile Mehmet Nezir Kaplan ve Yusuf Özbay isimli 2 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(12/110) Ankara’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
11 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Cengiz Erdinç hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Ankara 11. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede gazetecinin ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması, 7 Ocak 2024 tarihinde görülecek.
(12/111) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Merdan Yanardağ hakkında 23 Mayıs 2021 tarihinde BirGün gazetesinde yayımlanan ‘Düzenin mafyalaşması’ başlıklı köşe yazısı gerekçe gösterilerek İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın yeniden görülmesine 10 Aralık 2024 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, gazetecinin ‘Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama’ suçundan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 22 Mayıs 2025 tarihine erteledi.
Gazeteci Merdan Yanardağ hakkında İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 13 Nisan 2023 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme, gazetecinin ‘Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama’ suçundan 7 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar vermiş, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Ceza Dairesi ise bu kararı bozmuştu.
(12/112) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Bülent Kılıç hakkında İstanbul Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şube eski Müdürü Hanifi Zengin’in şikayeti üzerine İstanbul 67. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 9 Aralık 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, Bülent Kılıç’ın ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ suçundan beraatına hükmetti.
(12/113) İstanbul’da Yargılanan Gazeteci ve Diğer Kişiler…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için 25 Mart 2021 tarihinde yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan ve aralarında gazeteci Yağmur Kaya’nın da olduğu 52 kişi hakkında İstanbul 65. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 9 Aralık 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, 52 kişinin ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan beraatına hükmetti.
(12/114) İstanbul’da Yazarın Yargılandığı Dava…
Yazar Yavuz Ekinci hakkında 2014 yılında Doğan Kitap tarafından yayımlanan ‘Rüyası Bölünenler’ isimli kitabı gerekçe gösterilerek İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Aralık 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede Yavuz Ekinci’nin ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, davanın reddine karar verdi.
Söz konusu kitap hakkında İstanbul 7. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 14 Mart 2023 tarihinde basım, dağıtım ve satış yasağı getirilmiş ve toplatma kararı verilmişti.
(12/115) Gezi Davası…
17 kişi hakkında 2013 yılındaki Gezi Parkı protestoları nedeniyle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen 18 yıl hapis cezasının Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine Ali Hakan Altınay, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ayşe Mücella Yapıcı’nın İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden yargılanmasına 10 Aralık 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 3 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 11 Şubat 2025 tarihine erteledi.
2013 yılındaki Gezi Parkı protestoları nedeniyle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 22 ve 25 Nisan 2022 tarihlerinde görülmüş; Ali Hakan Altınay, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ayşe Mücella Yapıcı hakkında tutuklama kararı alınmıştı. 28 Eylül 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi Ali Hakan Altınay, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ayşe Mücella Yapıcı hakkında verilen 18 yıl hapis cezasını eylemlerinin ‘Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım’ kapsamında olmadığı gerekçesiyle bozmuş ve eylemlerinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtmişti. Yargıtay ayrıca 3 kişinin adli kontrol şartıyla tahliyesine karar vermişti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmeye başlanan davanın 21 Şubat 2024 tarihindeki duruşmasında 3 kişi hakkındaki adli kontrol şartının kaldırılmasına karar verilmişti.
(12/116) Kayseri’de Yargılanan Kişi…
A.Ö. isimli 1 kişi hakkında Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden gönderdiği şikayet dilekçesinde dönemin Milli Savunma Bakanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Kayseri Milletvekili Hulusi Akar ile Kayseri Valisi Gökmen Çiçek’e hakaret ettiği iddiasıyla Kayseri 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 10 Aralık 2024 tarihinde başlandı. İddianamede A.Ö.’nün ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(12/117) İstanbul’da Üniversitede Yasaklanan Etkinlik…
10 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’da Yıldız Teknik Üniversitesi’nde 11 Aralık 2024 tarihinde bir ağacı yılbaşı dolayısıyla süslemek için çağrı yapan bir öğrenci kulübünün üyeleri ile tek tek görüşme yapan üniversite yönetiminin öğrencilere söz konusu ağacın süslenmesine izin verilmediğini ve etkinliği yapmaları halinde haklarında disiplin soruşturması başlatılacağını bildirdiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca üniversite yönetiminin öğrencilere başka bir ağacı süsleyebileceklerini belirttiği bildirildi.
(12/118) İzmir’de Üniversitede İptal Edilen Etkinlik…
9 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Ege Üniversitesi mizah ve karikatür topluluğu tarafından düzenlenen ve sanatçı Onur Bolat’ın konuşmacı olduğu etkinliğin üniversite yönetimi tarafından ‘sakıncalı’ bulunması gerekçesiyle iptal edildiği öğrenildi.
(12/119) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
9 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’nin bir toplantıda grev yapan aile hekimlerini eleştiren ifadeler kullandığına dair https://www.gazeteduvar.com.tr, https://www.birgun.net ve https://halktv.com.tr adreslerinde yer alan haberlere özel hayatın gizliliğini ihlal gerekçesiyle Ankara Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği’nin 9 Aralık 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
10 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Abdurrahman Şimşek’in adının geçtiği ve https://www.evrensel.net, https://www.odatv.com ve https://www.diken.com.tr adreslerinde yer alan haberlere İstanbul 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 6 Aralık 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(12/120) Valilik Tarafından Reddedilen Belediye Meclisi Kararı…
11 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilen meclis toplantısında aldığı Van Büyükşehir Belediyesi Kadın ve Aile Hizmetleri Daire Başkanlığı hizmet binasına Rojin Kabaiş’in isminin verilmesi kararının Van Valiliği tarafından Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik’te yer alan “Mahalle, sokak, cadde, bulvar, meydan ve benzeri yerlerin adları; Anayasa’nın temel ilkelerine, yürürlükteki mevzuata, genel ahlaka aykırı, ayrımcılığa ve bölücülüğe yol açabilecek nitelikte tespit edilemez. Yabancı dil kurallarına göre teşkil edilmiş kelime ve ifadeler ile çirkin, müstehcen ve gülünç adlar konulamaz” maddesi gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencisi olan ve kendisinden 27 Eylül 2024 tarihinden beri haber alınamayan Rojin Kabaiş (21, k), 15 Ekim 2024 tarihinde Van’da bulunan bir köyün sahilinde yaşamını yitirmiş halde bulunmuştu.
(12/121) Adalet Bakanının Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Dair Açıklamaları…
11 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adalet Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçe görüşmelerinde yaptığı konuşma sırasında Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un İstanbul’da bir etkinlikte Cumhurbaşkanı’nın konuşması sırasında Türkiye ile İsrail arasındaki ticari ilişkileri protesto ettikleri gerekçesiyle gözaltına alınan ve 2 Aralık 2024 tarihinde ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ iddiasıyla tutuklanan 9 kişiden 7 kadının (G.E., Ş.Y., Ç.U.,C.A., F.D.G, F.M.E., M.S.E.) götürüldükleri İstanbul Marmara (Silivri) Kadın Cezaevi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı iddialarıyla ilgili şunları söylediği öğrenildi: “İstanbul’da gözaltına alındıktan sonra tutuklanarak Marmara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na sevk edilen söz konusu kişilerin Ceza İnfaz Kurumu’na alınmaları esnasında kötü muameleye maruz bırakıldı iddiaları doğru değildir. Çıplak arama yapılması kesinlikle söz konusu değildir (…) Söz konusu olayda fiziki ve detaylı aramalar, insan onurunu zedelemeyecek şekilde uluslararası kriterler çerçevesinde yapılmıştır. Başörtüsüne yönelik kesinlikle bir kısıtlama söz konusu değildir. Nitekim tutukluların da ‘başörtüsüne yönelik böyle bir durum söz konusu değil’ şeklinde beyanları söz konusudur”.
(12/122) Ankara Merkezli Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
10 Aralık 2024 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2012 yılı vergi müfettiş yardımcılığına giriş sınavına dair yürütülen bir soruşturma kapsamında yapılan ev baskınlarında 21 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(12/123) Ankara Merkezli Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
10 Aralık 2024 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2010 yılı Kamu Personeli Seçme Sınavı’ndaki (KPSS) usülsüzlük iddialarına dair yürütülen bir soruşturma kapsamında 3 kişi, ‘ByLock kullanma’ ve ‘çalışma evinde kalma’ gerekçeleriyle gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(12/124) Adana Merkezli Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
11 Aralık 2024 tarihinde Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 3 ilde yapılan operasyonlarda 14 kişi, ‘örgüte finansman sağlama’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.