Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
24 Aralık 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/220) Operasyonlar ve Saldırılar…
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 22 Ağustos 2024 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde yer alan Metina bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(12/221) İstanbul’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 19 Aralık 2024 tarihinde Kuzey ve Doğu Suriye’de haber takibi yapmakta olan 2 gazetecinin (Nazım Daştan ve Cihan Bilgin) bir SİHA’dan açılan ateş sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili 21 Aralık 2024 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesine bağlı Şişhane Meydanı’nda gerçekleştirilecek basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan ve 22 Aralık 2024 tarihinde tutuklanan gazetecilerden Gülistan Dursun, Pınar Gayıp ve Serpil Ünal’ın gözaltında şiddete maruz kaldıkları ve ters kelepçeli şekilde bekletildikleri öğrenildi.
(12/222) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Aydın Söke T Tipi Cezaevi’nde tutulan Yücel Memiş, Serdar Gür ve Rohat Ayas isimli 3 mahpusun hapishanede çıplak aramaya maruz bırakıldığı öğrenildi.
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Aydın E Tipi Cezaevi’nde Fatma Alökmen ve Emine Turan isimli 2 mahpusun bu hapishaneye götürüldükleri 29 Kasım 2024 tarihinden sonra iki hafta boyunca tek kişilik odada tutulduğu ve mahpuslara bu süreçte kahvaltıda yalnızca ekmek verildiği öğrenildi.
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Yüksek Güvenlikli 2 Nolu Cezaevi’nde açık görüş günü olan 20 Aralık 2024 tarihinde yapılan koğuş araması gerekçe gösterilerek mahpus yakınlarının 2 saatten uzun süre bekletildiği, bu tarihte yapılan koğuş aramaları esnasında bazı mahpusların ters kelepçelenerek tek kişilik odalara götürüldüğü ve bu odalarda çıplak arandıktan sonra kıyafetsiz şekilde 2 saat boyunca ayakta beklemeye zorlandıkları, bazı mahpusların infaz koruma memurlarının sözlü ve fiziksel şiddetine maruz kaldıkları ve ‘aramayı engelledikleri’ ve ‘slogan attıkları’ iddiasıyla mahpuslar hakkında hapishane idaresi tarafından ayrı ayrı soruşturmalar başlatıldığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalan mahpus yakınlarının hapishanede yaşanan hak ihlalleri ile ilgili hapishane müdürü ile görüşme taleplerinin reddedildiği belirtildi. Söz konusu hapishanede tutulan ve fiziksel şiddete maruz bırakılan mahpuslardan Nazım Öcal’ın eşi Sultan Öcal, 20 Aralık 2024 tarihinde yaşananlar ve hapishanedeki hak ihlalleri ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Görüş genelde saat 10.40 gibi olurdu ama 2 saatten fazla bekletildik. Buna karşı çıkıp ‘neden bekletiyorsunuz’ diye sorduğumuzda ‘Arama var bekleyin’ yanıtı verildi. Sonrasında bizleri içeri aldılar. Ne yaşandığını eşime sorduğumda ‘Koğuşta arama yaptılar. Orada bulunan eşyalarımızın hepsini yere atıp üzerine bastılar. Beni ve koğuşumdaki arkadaşları tekli hücreye götürdüler. Orada kollarımı çevirip, boynumu sıktılar. Bizi orada darp ettiler’ dedi. Kızım babasının boynuna atladı. Ancak eşim o kadar darp edilmişti ki boynu ve kollarının ağrıdığını, bu yüzden kızımın ona sarılırken dikkat etmesini istedi (…) Kantinden aldıkları eşyalara 1-2 hafta sonra el koyup, çöpe atıyorlar. Kalorifer peteklerini yakmıyorlarmış. Tutuklu yakınları olarak duruma tepki gösterdik ve cezaevi müdürü ile görüşmek istedik ama müdür görüşmeyi kabul etmedi”.
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde tutulan siyasi mahpusların koğuş değiştirmek istediklerinde hapishane idaresinin ‘bağımsız koğuşlara’ yönlendirdiği, hapishaneye yeni getirilen mahpusların çıplak arama uygulamasına maruz kaldıkları ve kendi istek ve iradeleri dışında ‘bağımsız koğuş’larda tutuldukları, mahpusların açık görüşlerde ayakta durmaya zorlandıkları ve oturanlar hakkında hapishane idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı ve ceza verildiği, koğuş aramalarında mahpusların kitaplarına ve kişisel notlarına el konulduğu ve el konulan kişisel eşyaların disiplin soruşturmalarına gerekçe gösterildiği öğrenildi.
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 22 Aralık 2024 tarihinde tutuklanan gazeteciler Gülistan Dursun, Pınar Gayıp ve Serpil Ünal’ın İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’ne giriş işlemleri sırasında çıplak aramaya maruz bırakıldığı öğrenildi.
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun T Tipi Cezaevi’nde mahpuslara ayakta sayım uygulamasının dayatıldığı öğrenildi.
(12/223) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpus…
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Emine Turan isimli mahpusun Aydın E Tipi Cezaevi’nde tutulduğu dönemde kullanması gereken ilaçların hapishane idaresi tarafından kendisine verilmediği, daha sonra İzmir Şakran Kadın Cezaevi’ne sevk edilen Emine Turan’ın bu hapishanede de ilaçlarının geç temin edildiği öğrenildi.
(12/224) Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu Tarafından Tahliyesi Ertelenen Mahpuslar…
24 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde tutulan ve almış oldukları müebbet hapis cezalarının infazını tamamlayan 7 mahpusun (Süreyya Bulut, Dilek Öz, Nibel Genç, Türkan Karadaşlı, Dilan Turan, Mekiye Sönük ve Dilan Kutlu) tahliyesinin Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu (CİGK) kararıyla ertelendiği öğrenildi. Erteleme süreleri hakkında bilgi edinilemedi.
(12/225) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 24 Aralık 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(12/226) Tunceli’de Yurttan Uzaklaştırılan ve Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Öğrenci…
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tunceli Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) Erkek Yurdu ‘nda kalan Ahmet Yıldız isimli 1 öğrencinin, hakkında Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) seçilmiş Tunceli Belediyesi Eş Başkanı Cevdet Konak ile Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) seçilmiş Tunceli Ovacık Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün 22 Kasım 2024 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınması ve yerlerine kayyım atanması kararına karşı Tunceli’de gerçekleştirilen protestolara katılması gerekçe gösterilerek yurt idaresi tarafından başlatılan disiplin soruşturması sonucunda 1 ay süreyle yurttan uzaklaştırıldığı öğrenildi. Haberlerde Ahmet Yıldız’ın polislerin ajanlık dayatmasına maruz kaldığı ve bunu reddetmesi üzerine yurttan uzaklaştırıldığı iddia edildi.
(12/227) Sosyal Medyada Hedef Gösterilen Gazeteci…
19 Aralık 2024 tarihinde Kuzey ve Doğu Suriye’de haber takibi yapmakta iken bir SİHA’dan açılan ateş sonucu yaşamını yitiren 2 gazeteci (Nazım Daştan ve Cihan Bilgin) için 22 Aralık 2024 tarihinde Mardin’in Midyat ilçesinde kurulan taziye çadırının olduğu alanda haber takibi yapan gazeteci Öznur Değer’in, kendisine cinsiyetçi söylemde bulunan bir polis memuruna tepki gösterirken çekilmiş görüntülerin paylaşılması üzerine sosyal medyada hedef gösterildiği ve tehdit edildiği öğrenildi.
(12/228) İstanbul’da Gazeteci ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
3’ü tutuklu 4 kişi ( gazeteci Kazım Güleçyüz, Ö.D, E.A. ve R.Y.) hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Aralık 2024 tarihinde başlandı. İddianamede 4 kişinin ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme, tutuklu yargılanan Yeni Asya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Kazım Güleçyüz ile Ö.D.’nin tahliyesine, E.A.’nın ise tutukluluk halinin devamına hükmederek duruşmayı 4 Mart 2025 tarihine erteledi.
(12/229) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Xwebûn gazetesi yazarı Mehmet Şahin hakkında açılan davanın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 19 Aralık 2024 tarihinde başlandı. İddianamede gazetecinin ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme, duruşmayı 10 Nisan 2025 tarihine erteledi.
Gazeteci Mehmet Şahin hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 10 Şubat 2022 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme, gazetecinin ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına hükmetmiş, bu karar Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 9. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu.
(12/230) Özgür Gündem Davası…
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinde yayınlanan yazılar gerekçe gösterilerek İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin, Hüseyin Aykol, Ayşe Batumlu Kaya ve Reyhan Çapan hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın yeniden görülmesine 23 Aralık 2024 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, 4 kişinin ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan cezalandırılmasını, ‘suç işlemeye alenen tahrik’ suçundan ise beraatını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 26 Aralık 2024 tarihine erteledi.
(12/231) Gezi/Çarşı Davası…
Aralarında Beşiktaş taraftar grubu ‘Çarşı’ üyelerinin de olduğu 35 kişi hakkında 2013 yılındaki Gezi Protestoları nedeniyle açılan davada verilen beraat kararının bozulması üzerine yeniden görülen davanın karar duruşması, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 23 Aralık 2024 tarihinde gerçekleştirildi. Mahkeme, 35 kişinin ‘örgüt üyesi olma’, ‘örgüt kurma ve yönetme’, ‘Türkiye Cumhuriyetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen ve tamamen engellemeye teşebbüs’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’ ve ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçlarından beraatına hükmetti.
35 kişi hakkında açılan davada verilen beraat kararı 18 Mart 2021 tarihinde Yargıtay 16. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu.
(12/232) Mehmet Uytun’un Yaşamını Yitirmesi ile İlgili Yargılanan Güvenlik Görevlisi…
Mehmet Uytun isimli 16 aylık bir bebeğin 9 Ekim 2009 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesindeki evinin balkonundayken bir protestoya müdahale eden güvenlik güçleri tarafından atılan bir gaz fişeğinin başına isabet etmesi sonucu yaşamını yitirmesiyle ilgili uzman çavuş H.A. hakkında açılan davada ‘taksirle ölüme neden olma’ suçundan verilen 3 yıl 4 ay hapis cezasının Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine davanın Cizre 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 24 Aralık 2024 tarihinde devam edildi. Sanık uzman çavuş H.A.’nın tutuklanması talebini reddeden mahkeme, duruşmayı 4 Mart 2025 tarihine erteledi.
(12/233) Hakkında Soruşturma Başlatılan Gazeteci…
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 19 Aralık 2024 tarihinde Kuzey ve Doğu Suriye’de haber takibi yapmakta iken bir SİHA’dan açılan ateş sonucu yaşamını yitiren 2 gazeteci (Nazım Daştan ve Cihan Bilgin) için 22 Aralık 2024 tarihinde Mardin’in Midyat ilçesinde kurulan taziye çadırının olduğu alanda haber takibi yaparken kendisine cinsiyetçi söylemde bulunduğu belirtilen bir polis memuruna tepki gösteren gazeteci Öznur Değer hakkında Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘kamu görevlisine hakaret’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(12/234) Hakkında Soruşturma Başlatılan Gazeteci…
23 Aralık 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Medine Mamedoğlu hakkında sosyal medyada polislerin bir çocuğu işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına aldığı görüntüleri paylaşması gerekçe gösterilerek Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘halkı kanunlara uymamaya tahrik’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı ve gazetecinin soruşturma kapsamında Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’ne giderek ifade verdiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.