Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
3-8 Ekim 2014 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/021) Kobanê Direnişi’ne Destek Eylemlerine Saldırılar…
IŞİD adlı örgütün Rojava’nın Kobanê Kantonu’na yönelik kuşatması ve saldırıları 8 Ekim 2014 itibariyle 24. gününe girdi. YPG kaynakları IŞİD üyelerinin şehre çok yaklaştığını ve YPG militanlarının sokak savaşına hazır olduklarını açıkladı.
Direnişe rağmen Kobanê’nin IŞİD’in eline geçmesi halinde şehirde büyük bir sivil katliam yaşanabileceği ifade edildi. Söz konusu gelişme üzerine Kobanê Direnişi’ne destek vermek amacıyla KCK yetkililerinin de çağrısıyla 6 Ekim 2014’te sokak eylemleri başladı.
Eylemler devam ederken Hizbullah Örgütü’ne yakın bir internet sitesinden sempatizanlarına saldırıya uğramaları halinde ne gerekiyorsa yapmaları çağrısı yapıldı.
Çağrı üzerine silahlanan ve HÜDA-PAR üyesi oldukları ileri sürülen maskeli sivil kişiler birçok kent merkezinde göstericilere ateş açtı. Silahlı saldırıların düzenlenmesi ve kolluk kuvvetlerinin saldırganlara yönelik bir müdahalede bulunmaması üzerine KCK Yürütme Konseyi Eşbaşkanlığı da 7 Ekim 2014’te IŞİD, Hizbullah, HÜDA-PAR gibi örgütlerin silahlı saldırılarına karşılık verilmesi çağrısında bulundu.
Gelişmeler nedeniyle 7 Ekim 2014’te Kobanê için düzenlenen tüm eylemler polisin, jandarmanın saldırısıyla karşılaştı. Geçici köy korucularının da kolluk kuvvetleriyle birlikte yer aldığı saldırılarda maskeli sivil kişiler de yer alarak göstericilere yönelik bir katliam girişiminde bulunuldu.
Doğrudan göstericilerin hedef alınarak gerçek mermili silahların ateşlendiği eylemlere yönelik saldırılar Mardin, Van, Diyarbakır ve Batman’da en şiddetlilerine sahne oldu.
Olayların hala devam etmesi nedeniyle sağlıklı haber alma şansının az olmasına rağmen yerel basından ve yetkililerden edinilen bilgilere göre 6 Ekim 2014’te başlayan ve 7 Ekim 2014’te devam eden Kobanê Direnişi’ne destek eylemlerine yönelik başlatılan saldırılar sonucu 19 kişinin yaşamını yitirdiği ileri sürüldü.
Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, göstericilere yönelik saldırılar sonucu çıkan çatışmalarda 10 kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Ölenlerden 3’ünün İslamî faaliyet yürüten Cami-Der adlı derneğin üyesi Turan Yavaş, Riyat Güneş, Hasan Gökyüz olduğu iddia edildi. IŞİD sempatizanlarının uzun namlulu silahlarla açtığı ateş sonucu ise Mahmut Enes (55) ile Süleyman Kale (19) yaşamını yitirdi.
Ölen 10 kişiden kimlikleri tespit edilebilen 3’ünün Yusuf Tokar, Mahsun Çoban, ve Ahmet Dağkak olduğu belirtilirken 2 kişinin kimliği henüz açıklanmadı.
Hizbullah’ın, geçici köy korucularının veya HÜDA-PAR’lıların açtığı ateş sonucu Siirt’in Kurtalan İlçesi’nde Y.Ç. (17) ve Mehdi Erdoğan (35), Van’da Hamdi Caner (55), Batman’da Emrah Demir (22), Mardin’in Dargeçit İlçesi’nde Sinan Toprak (18) ve Bilal Gezer, Kızıltepe İlçesi’nde ise Kerem Karaslan (22) yaşamını yitirdi.
Muş’un Varto İlçesi’nde Hakan Buksur (25) polisin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirdi. Polis saldırısında 2 kişi de yaralandı.
8 Ekim 2014’te Siirt’te IŞİD yanlılarınca açılan ateş sonucu ise Davut Naz (19) vurularak yaşamını yitirdi.
19 kişinin ölmesine neden olan saldırılar nedeniyle ilgili Valilikler Diyarbakır, Mardin, Van, Siirt, Muş ve Batman’da ve bu illerin bazı ilçelerinde 8 Ekim 2014 sabahına kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti. Diyarbakır’da yasağın 9 Ekim 2014 sabahına kadar uzatıldığı öğrenildi. Sokağa çıkma yasağının uygulandığı kent merkezlerine ise askerî birlikler konuşlandırıldı.
Diyarbakır’da Turgut Özal Caddesi’nde pusu kuran saldırganları açtığı ateş sonucu ise Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyeleri Sevda Çağdaş ve Cihan Karaçöl ile Eğitim-Sen yöneticisi Erkan Keskin vurularak yaralandı.
Yine Diyarbakır’da, Sefer Caruş adlı kişi de DBP Bağlar İlçe Örgütü binası yakınlarında bir minibüsten inen yaklaşık 15 kişilik bir gurubun satırlı saldırına uğrayarak yaralandı.
Çıkan olaylar sırasında Diyarbakır’ın Eğil İlçesi’nde DBP ilçe binasına ateş açıldığı, Kayapınar İlçesi’nde ise AKP ilçe binasının molotofkokteyliyle ateşe verildiği öğrenildi.
Batman’da HÜDA-PAR’lıların açtığı ateş sonucu boğazına kurşun isabet eden bir çocuğun ağır yaralı olduğu bildirildi. Polisin ve IŞİD taraftarlarının gün boyu süren saldırıları sonucu 35 kişi yaralanırken, 24 kişi de polislerce gözaltına alındı.
Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde eyleme HÜDA-PAR’a yakınlığıyla bilinen NUR-DER üyelerinin ateş açması sonucu bir kişi yaralandı. Silopi’de ise 2 kişinin yaralandığı öğrenildi.
Erzurum’un Karayazı İlçesi’nde çıkan olaylar esnasında AKP ilçe binasına molotofkokteyliyle saldırı düzenlenmesi sonucu bina kullanılamaz hale geldi. Yakutiye İlçesi’ndeki yürüyüşe açılan ateş nedeniyle de 3 kişi yaralandı.
Siirt’in Kurtalan İlçesi’nde AKP’li Belediye Başkanı Nevzat Karatay’ın geçici köy korucusu olan yakınları tarafından göstericilere açılan ateş sonucu 2’si çocuk 13 kişi yaralandı.
Hakkâri’nin Yüksekova İlçesi’nde A.B. (12) adlı çocuk eylemci gruplara saldıran bir panzerin çarpması sonucu ağır yaralandı.
İstanbul’un Esenyurt İlçesi’nde eylem yapan HDP’li ve DBP’li gruplara yönelik düzenlenen silahlı saldırılar sonucu ise biri ağır 6 kişi yaralandı. Kadıköy İlçesi’ndeki eyleme müdahale eden polisin kullandığı gaz bombalarından birinin isabet ettiği Tamer Doğan yaralandı. Eylemlere saldırılar sonunda 24 kişi yaralanırken, 98 kişinin de gözaltında tutulduğu ileri sürüldü.
Sultangazi İlçesi’nde ve Sultanbeyli İlçesi’nde HDP binaları IŞİD sempatizanlarınca kuşatıldı ve binalarda bulunanlar linç edilmek istendi. HDP’lilerin kendi olanaklarıyla binalardan ayrılabildiği saldırılar sırasında Sultanbeyli’de 4 kişi yaralandı.
Ankara’da yapılan eyleme gaz bombalarıyla saldıran polisin 65 kişiyi gözaltına aldığı öğrenilirken, Hakkâri’de 3, Mersin’de ise 20 kişinin gözaltında olduğu bilgisine ulaşıldı.
İzmir’in Bornova İlçesi’nde düzenlenen yürüyüşe sivil giyimli kişilerin saldırması sonucu Ekrem Kaçaroğlu (38) ağır yaralanarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne kaldırıldı. HDP İl Başkanı Cavit Uğur’un kimliği belirsiz kişilerce kaçırılmak istendiği, çevreden gelen tepkiler üzerine serbest bırakıldığı öğrenildi. Cavit Uğur’un serbest bırakıldıktan sonra evine giderken gözaltına alındığı ortaya çıktı.
Kent genelinde düzenlenen eylemlere polisin ve sivil kişilerin saldırması sonucu 34 kişinin yaralandığı, polisin 2 kişiyi gözaltına aldığı bildirildi.
Mardin’de yol kapatma eylemi sırasında başından gaz bombası kapsülü ile ağır yaralanan Emrullah Çokan’ın (18) yoğun bakıma alındığı öğrenildi.
Mersin’in Tarsus İlçesi’nde yürüyüş yapan gruba Mustazaf Derneği üyelerinin silahlı saldırı düzenlemesi sonucu biri ağır 9 kişi yaralandı.
Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesi’ndeki eyleme polisin saldırısı ile birlikte 17 kişi gözaltına alınırken, Iğdır’da ise 5 kişi yaralandı.
Denizli’de yürüyüş yapan gruplara plastik mermi ve gaz bombalarıyla müdahale eden polisin 3 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi.
Van’ın Muradiye İlçesi’nde polisin eylemcilere karşı gerçek mermili silah kullanması sonucu 32 kişi yaralandı.
5 kişinin gözaltına alındığı Şanlıurfa’dan ise yaralı olup olmadığı bilgisine ulaşılamazken, Tunceli’de 2 kişi polislerce gözaltına alındı.
Bitlis’in Hizan İlçesi’nde bir polis panzerinin çarptığı Vedat Yücel yaralanırken, Van’da polisin üst geçitten aşağı attığı Fırat Namaz ağır yaralandı.
Polisin Antalya’daki eyleme de müdahale ederek 4 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi.
Adana’nın Küçükdikili Mahallesi’nde IŞİD yanlıları tarafından bir kahvehane tarandı, saldırıda 3 kişi yaralandı.
(10/022) IŞİD Saldırılarına Karşı Dayanışma Eylemlerine Müdahaleler…
Kobanê’ye yönelik IŞİD saldırılarını protesto etmek amacıyla Diyarbakır’da 2 Ekim 2014’te eylem yapan gruplara müdahale eden polis ekipleri 3 kişiyi gözaltına alırken, IŞİD taraftarı oldukları ileri sürülen sivil giyimli silahlı kişilerin eylemcilere ateş açması ve bıçaklı saldırıda bulunması sonucu bir çocuk ile eylemi takip eden 4 gazeteci yaralandı. Çıkan olaylar sonunda gözaltına alınan 12 kişiden biri çocuk 8 kişi çıkarıldıkları mahkeme tarafından “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla tutuklandı.
Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ndeki gösteriye gaz bombaları ve basınçlı suyla müdahale eden polis ekiplerinin 2’si gazeteci 19 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi.
Şanlıurfa’nın Suruç İlçesi’nde IŞİD’in geçişlerini engellemek amacıyla sınırda başlatılan nöbet eyleminde yer alan R.Y. (17) kendisine kimlik soran polislerce gözaltına alındı. Öte yandan 5 Ekim 2014’ten itibaren kolluk kuvvetlerinin Suruç doğumlu olmayanları şehre almadığı ortaya çıktı.
Van’da 3 Ekim 2014’te düzenlenen gösterilere polisin müdahalesi sonucu 16 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.
Sınır nöbetinin tutulduğu Suruç’un Etmanek Köyü’nde 5 Ekim 2014’te IŞİD havan toplarıyla saldırdı. Gelişme üzerine köy DBP tarafından boşaltılırken köye isabet eden bir havan topu 4 kişiyi yaraladı.
(10/023) Cezaevlerinde Baskılar…
Şakran (İzmir) 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan Mehmet Yavuz’un kitaplığında bulunan Hasan Cemal’e ait “Delila: Bir Genç Kadın Gerillanın Dağ Günlükleri” ve Demir Çelik’e ait “Özgürlüğünde Kaldı Gözlerim” adlı kitaplara cezaevi yönetiminin “sakıncalı oldukları” iddiasıyla el koyduğu 8 Ekim 2014’te öğrenildi.
(10/024) Volkan Kesanbilici Davası…
İstanbul’da Gezi Parkı eylemlerinin başladığı 31 Mayıs 2014’te Tarlabaşı Bulvarı’nda zırhlı bir polis aracından atılan plastik mermiyle sol gözünü kaybeden Volkan Kesanbilici’nin (38) İçişleri Bakanlığı aleyhine açtığı tazminat davasında Emniyet Genel Müdürlüğü’nün savunma yaptığı 3 Ekim 2014’te öğrenildi.
Davanın görüldüğü İstanbul 8. İdare Mahkemesi’ne gönderilen savunmada Emniyet Genel Müdürlüğü, Volkan Kesanbilici’nin kendi kusuru sonucunda gözünü kaybettiğini iddia ederek olayın plastik mermiyle gerçekleşip gerçekleşmediğine dair delil bulunmadığını ifade ettiği bildirildi.
(10/025) Kars’ta Şüpheli Asker Ölümü…
Kars’ta 2 Ekim 2014’te Merkez Kışlası’nda profesyonel askerlik yapan topçu üsteğmen Sıddık Emre Koçyiğit (32), kışlada kendisine ait odada kafasına tabancayla ateş edilmiş halde bulundu.
(10/026) İzmir’de Protesto Gösterisine Müdahale…
Sınırötesi askerî operasyon yapılabilmesi amacıyla 2 Ekim 2014’te TBMM tarafından kabul edilen tezkereyi protesto etmek amacıyla İzmir’de düzenlenen basın açıklamasına müdahale eden polis ekipleri 12 kişiyi gözaltına aldı.
(10/027) İşçi Ölümleri[5]…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi 1 Ekim 2014’te, Eylül ayı boyunca meydana gelen iş kazaları ve alınmayan önlemler nedeniyle en az 143 işçinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.
(10/028) Hrant Dink Cinayeti Soruşturması…
İstanbul Cumhuriyet Başsavcıvekilliği’nce yürütülen Hrant Dink cinayeti soruşturması kapsamında eski Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek’in “şüpheli” olarak ifadesinin alındığı2 Ekim 2014’te öğrenildi.
(10/029) Meslek Odası Yöneticileri Hakkında Açılan Dava…
Sağlık Bakanlığı’nın Gezi Parkı eylemlerinde yaralananlar veya gaz bombalarından etkilenenler için kurduğu revirler ve sağladığı gönüllü sağlık hizmeti nedeniyle Ankara Tabip Odası yönetiminin görevden alınmasını talebiyle açtığı davaya 30 Eylül 2014’te başlandı.
Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada Ankara Tabip Odası’nın gönderdiği yanıt dilekçesinin okunmasının ardından davaya 23 Aralık 2014’te devam edilmesine karar verildi.
(10/030) Zamanaşımına Uğratılan Gözaltında Kayıp Soruşturması…
Ankara’nın Dikmen Semti’nde 12 Eylül 1994’te otobüs beklerken gözaltına alınarak Terörle Mücadele Şubesi’ne götürülen fakat bir daha kendisinden haber alınamayan Kenan Bilgin’in faillerinin soruşturulması ve yargılanması için açılan davanın 12 Eylül 2014’te zamanaşımından düşürüldüğü 3 Ekim 2014’te öğrenildi.
Davanın AİHM’e taşınmasının ardından dosyayı 2001 yılında karara bağlayan AİHM, Kenan Bilgin’in gözaltına alındığına dair kuvvetli deliller olduğunu ve ciddi bir yargılama yapılmadığını tespit ederek Türkiye’yi 70 bin frank tazminat ödemeye mahkûm etmişti.
(10/031) Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
IŞİD saldırılarına karşı Suruç’un Dewşen ve Bethe köylerinde sınır nöbeti tutarken 1 Ekim 2014’te askerlerce gözaltına alınan 10 kişinin Mert İsmail Jandarma Karakolu’nda işkence gördüğü açıklandı. Daha sonra Mürşitpınar Sınır Karakolu’na götürülen 10 kişinin burada da işkence gördüğü serbest bırakıldıktan sonra yaptıkları açıklamayla öğrenildi.
(10/032) Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’nde bir protesto gösterisinin ardından gözaltına alınan T.T.’nin (16) götürüldüğü İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde copla darp edildiği belirtildi.
(10/033) Mısır Çarşısı Davası…
İstanbul’un Eminönü İlçesi’nde 9 Temmuz 1998’de Mısır Çarşısı’nda yedi kişinin ölümü ve 127 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan patlamaya ilişkin açılan davada sanık olarak yer alan Pınar Selek hakkında verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını üçüncü kez Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin bozmasının ardından yeniden yargılamaya 3 Ekim 2014’te başlandı.
Çağlayan 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmeye başlayan davanın duruşmasında mahkeme heyeti bozma kararına uyulmasına karar verdi. Mahkeme heyeti Pınar Selek hakkında verilen yakalama kararını da bozarak duruşmayı 5 Aralık 2014’e erteledi.
(10/034) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Çocuklar…
Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde 5 Ekim 2014’te oyun parkında meydana gelen gondol kazası sonrasında polis ekiplerinin olay yerine zırhlı araçlarla gelmesine parkta bulunanların tepki göstermesi üzerine çıkan olaylarda 17 çocuk gözaltına alındı.
(10/035) Gezi Parkı Eylemleri Nedeniyle Yargılanan Kişi…
İstanbul’da 31 Mayıs 2014’te başlayan Gezi Parkı eylemlerine destek vermek amacıyla Malatya’da düzenlenen protesto gösterilerine katıldığı gerekçesiyle 20 Haziran 2013’te tutuklanan Serkan Salık’ın yargılanmasına 26 Eylül 2014’te devam edildiği öğrenildi.
“Yasadışı DHKP/C Örgütü’ne üye olarak propagandasını yapmak”la suçlanan Serkan Salık’ın Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 4. duruşmasında sanığın savunmasını alan mahkeme heyeti, sanığın tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmesine karar vererek duruşmayı erteledi.
Mahkemenin tahliye kararı ile Serkan Salık, Gezi Parkı eylemleri nedeniyle “en uzun süre tutuklu yargılanan eylemci” oldu.
(10/036) İstanbul’da Silahlı Saldırılar…
İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Mahallesi’nde 4 Ekim 2014’te, Halk Cephesi taraftarı İsmail Doğan, uyuşturucu satıcılarının silahlı saldırısı sonucu yaşamını yitirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] İş kazaları ve işçi ölümlerine dair veriler Haziran-2014’ten itibaren İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporlarına dayandırılmaktadır.