Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
1 Haziran 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/001) Hakkari’de Askerlerin İşkencesine Maruz Kalan Köylüler…
31 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hakkari’nin Şemdinli ilçesine bağlı Yufkalı köyü Binhane mezrasında koyunlarını otlatmaya götüren Nasır Taş ve Ramazan Aktaş isimli 2 çobana Şemdinli Durak Karakolu’nda görevli bir grup askerin işkence yaptığı öğrenildi. Nasır Taş ve Ramazan Aktaş’ın baygın bir halde bulunduğu ve hastaneye kaldırıldığı bildirildi. Söz konusu haberlerde Nasır Taş’ın yanak kemiğinde çatlak ,vücudunun çeşitli yerlerinde ise morluk ve şişliklerin olduğu ifade edildi. Ayrıca maruz kaldığı fiziksel şiddetin izlerini belgeleyen birrapor alan Ramazan Aktaş’ın hastaneden taburcu edildiği, Nasır Taş’ın ise halen hastanede tutulduğu belirtildi. Söz konusu haberlerde Nasır Taş’ın yeğeni Müslüm Taş’ın şu açıklamalarına yer verildi: “6-7 kişilik bir grup uzman çavuş (Şemdinli’deki Durak Karakolu’na bağlı uzman çavuşlar) amcamların yanına gidiyor (…) askerler ‘PKK’liler nerede, onları gördünüz mü, kim onlara yardım ediyor” gibi sorular sormaya başlıyor. Amcam ve diğer çoban bilgileri olmadığını söyleyince askerler bunları dövmeye başlıyor. Amcamın elindeki sopayla, tüfek dipçikleriyle, tekmelerle, tokatlarla uzun süre dövüyorlar (…) Sonra amcamı dere kenarına götürüp başını suya sokuyorlar. Öldürmekle tehdit ediyorlar. Seni öldüreceğiz diyorlar. Yaklaşık iki saat süren işkencenin ardından amcamı ağaçlık, kuytu bir yere atıp gidiyorlar. Diğer çobanı da ayrı bir yerde aynı şekilde dövüyorlar.”
(06/002) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
31 Mayıs 2018 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yürütülen operasyon sırasında çıkan çatışmada 3 askerin öldüğü öğrenildi.
31 Mayıs 2018 tarihinde Diyarbakır’ın Hani ilçesi kırsalında çıkan çatışmada 1 korucunun öldüğü öğrenildi.
(06/003) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
31 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Tarsus Kadın Cezaevi’nde maruz kaldıkları çıplak arama dayatmasını protesto etmek için eylem yapan 13 mahpusun 3 gün boyunca haklarında verilen bir ceza olmamasına rağmen hücrede tutulduğu ve bu süre içinde su verilmediği öğrenildi.
Aynı haberde Tarsus Kadın Cezaevi’nde 9 kişilik koğuşlarda 18 mahpusun kaldığı; çıplak arama dayatmasını kabul etmeyen mahpusların fiziksel şiddete maruz kaldığı; sayımlarda mahpusların askeri nizamda durma dayatmasına maruz kaldığı; mahpuslara 7 kitap sınırlaması getirildiği; koğuşlarda yapılan aramalara erkek gardiyanların da katıldığı; revir ve hastane sevklerinin geciktirildiği; mahpusların kelepçeli muayene dayatmasına maruz kaldığı belirtildi.
(06/004) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 31 Mayıs tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan başvurunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun uyarınca hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi. Son ret kararları ile Öcalan ile görüşmek için yapılan başvurular 760. kez reddedilmiş oldu. Abdullah Öcalan avukatlarıyla en son 27 Temmuz 2011 tarihinde görüşmüştü.
(06/005) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 31 Mayıs 2018 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
31 Mayıs 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Nazan Bozkurt, Gülnaz Bozkurt ve Eser Budak) ve saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Gülnaz Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 31 Mayıs 2018 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/006) Kocaeli’nde Tutuklanan Gazeteci…
Odak Dergisi’nde yer alan haberler gerekçe gösterilerek İzmir’de gözaltına alınan derginin yazı işleri müdürü Doğan Baran’ın 31 Mayıs 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi.
(06/007) Diyarbakır 5 Haziran Davası…
Diyarbakır’da 5 Haziran 2015 tarihinde HDP’nin düzenlemiş olduğu mitinge yönelik bombalı saldırıyla ilgili olarak Ankara Batı Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 31 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Sanık savunmalarının ardından mahkeme duruşmayı 17 Temmuz 2018 tarihine erteledi.
(06/008) Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Çağdaş Kaplan’ın da aralarında olduğu 20 kişi hakkında Sakarya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 20 sanığı da ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
2010 yılında Sakarya’da Kürt öğrencilerin maruz kaldığı ayrımcılıklar ve ırkçı saldırılar ile ilgili bir haber çalışması yapan o tarihte DİHA muhabiri olan Çağdaş Kaplan, öğrencilerin evine düzenlenen polis baskını sonrasında gözaltına alınmıştı.
(06/009) Eskişehir’de TTB’ye Destek Oldukları Gerekçesiyle Yargılanan Halkevleri Üyeleri…
Aralarında Halkevleri GYK üyesi Avukat Fatma Girgin’in de olduğu 5 Halkevleri üyesi hakkında Türk Tabipler Birliği’nin ‘Savaş bir halk sağlığı sorunudur’ başlıklı bildirisini Eskişehir Doktorlar Caddesi’nde dağıttıkları gerekçesiyle Eskişehir 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 31 Mayıs 2018 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 27 Haziran 2018 tarihine erteledi.
(06/010) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
31 Mayıs 2018 tarihinde Ankara’da Sağlık Bakanlığı çalışanlarına yönelik bir soruşturma kapsamında 14 kişi; Kırşehir merkezli bir soruşturma kapsamında 9 ilde düzenlenen operasyonlarda 11 kişi; Sinop merkezli bir soruşturma kapsamında 6 ilde düzenlenen operasyonlarda 6 askeri personel; Eskişehir’de 11 kişi; Hakkari’de hakkında yakalama kararı olan 1 eski binbaşı ve eşi; gözaltına alındı.
(06/011) “Hero” Yazan Tişört Giydiği İçin Yargılanan Kişi…
Sincan Ceza İnfaz Kurumları Kampüsündeki duruşma salonuna üzerinde ‘Hero’ yazılı tişörtle girmeye çalıştığı gerekçesiyle üniversite öğrencisi Emirhan Baysal hakkında ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Emirhan Baysal’ın beraatına karar verdi.
15 Temmuz Darbe Girişimi ile ilgili açılan bir davada yargılanan Gökhan Güçlü isimli bir sanığın duruşmaya üzerinde “Hero: Heroes are immortal” (Kahraman: Kahramanlar ölümsüzdür) yazan bir tişörtle gelmesinin ardından Türkiye genelinde en az 38 kişi üzerinde “Hero” yazan tişörtler giydikleri gerekçesiyle tutuklanmıştı.
(06/012) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığı ile Muharebe Arama Kurtarma (MAK) timinde görevli 7’si tutuklu 31 sanık hakkında Konya 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 16 sanığı ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘darbe teşebbüsüne yardım etme’ suçlarından 6 yıl 10 ay 15 gün ile 19 yıl 4 ay 15 gün arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 15 sanığın ise beraatına karar verdi.
15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında İstanbul Valiliği’ni işgal etmeye çalıştıkları iddiasıyla 12’si tutuklu 90 eski asker hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 8 sanığı ‘Anayasa’yı ihlal’’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 80 sanığın beraatına ve 2 sanığın ise dosyalarının ayrılmasına karar verdi.
29’u tutuklu 51 sanık hakkında Aydın 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 51 sanığı ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt yöneticisi olma’ suçlarından 1 yıl 6 ay 22 gün ile 18 yıl arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı.
2010 yılında Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda (KPSS) çıkan soruları sızdırdıkları iddiasıyla Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan birer sanıklı 9 ayrı davanın karar duruşmaları 31 Mayıs 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 6 sanığı ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme ayrıca 3 sanığı ‘kamu kurum ve kuruluşlarının zararına zincirleme dolandırıcılık’ suçundan 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası ve adli para cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 3 sanığın ise beraatına karar verdi.
(06/013) 24 Haziran 2018 Seçimleri…
31 Mayıs 2018 tarihinde Mardin’in Artuklu ilçesinde yapılan ev baskınlarında HDP İlçe Eş Başkanı Hamide Coltuklu ve HDP adına sandık görevlisi olarak gösterilen 3 kişi (Erkan Acar, Şeyhmus Keleş ile Murat Yıldırım) gözaltına alındı.
31 Mayıs 2018 tarihinde Antalya’nın Elmalı ilçesinde MHP’li bir grubun esnaf ziyareti yapan ve aralarında milletvekili adayları Kemal Bülbül, Deniz Yıldırım, Erdal Gilgil ve Meral Geylani’nin de olduğu HDP’lilere saldırı girişiminde bulundu. Kısa süreli gerginliğin ardından olay büyümeden son buldu.
Anayasa Mahkemesi CHP’nin siyasi partilerin seçim ittifakı yapmalarına imkan tanıyan Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması için yaptığı başvuruyu 31 Mayıs 2018 tarihli kararı ile reddetti.
31 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden YSK Başkanı Sadi Güven ve 6 üyenin 24 Haziran seçimlerini izlemek için Türkiye’de bulunan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) temsilcileri ile görüşmediği öğrenildi. AGİT temsilcilerinin sadece 4 YSK üyesi ile görüştüğü bildirildi. Başkan ve 6 üyenin “Ne desek AGİT dinlemiyor. Boşa çene yoruyoruz. Sonunda yine bildiklerini okuyor” gerekçesiyle boykot kararı aldığı iddia edildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Özgürlükçü Demokrasi, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, El Cezire, BBC, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, Deutsche Welle.