Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
12 Eylül 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/116) Cezaevi’nde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
11 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kayseri Bünyan Cezaevi’nden mahkemeye çıkartılmak üzere Ankara Kadın Kapalı Cezaevi’ne getirilen Sinem Oğuz isimli mahpusun, cezaevi girişinde dayatılan çıplak arama uygulamasını kabul etmediği için gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Sinem Oğuz’un cezaevi revirinden maruz kaldığı fiziksel şiddeti belgeleyen bir rapor aldığı ve konuyla ilgili gardiyanlar hakkında suç duyurusunda bulunacağı bildirildi.
HDP Kocaeli Milletvekili ve Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, Adalet Bakanı’na yanıtlaması üzere verdiği yazılı soru önergesinde Sivas E Tipi Cezaevi’nde 8 kişilik bir koğuşta 22 kişinin tutulduğunu, mahpuslara günde sadece 30 dakika su verildiğini ve verilen suyun kirli olduğunu, hasta mahpusların hastane sevklerinin gecikmeli yapıldığını, mahpusların yazdıkları dilekçelerin muhataplarına iletilmediğini belirtti.
11 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak T Tipi Cezaevi’nde 6 Eylül 2018 tarihinde açık görüş sırasında 5 mahpus ile 3 mahpus yakının gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kalması ile ilgili olarak, Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma başlattığı öğrenildi. Savcılığın soruşturma kapsamında henüz tarafların ifadesini almadığı bildirildi.
(09/117) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 11 Eylül 2018 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
11 Eylül 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Gülnaz Bozkurt ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 11 Eylül 2018 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(09/118) Ankara’da Gözaltına Alınan Avusturya Vatandaşı Gazeteci…
Avusturya vatandaşı gazeteci Max Zirngast, 11 Eylül 2018 tarihinde Ankara’da gözaltına alındı. Max Zirngast’ın Türkiye ile ilgili haberleri ve Kobane hakkında yazdığı kitap nedeniyle gözaltına alındığı bildirildi.
(09/119) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
9 ve 10 Eylül 2018 tarihlerinde Şırnak’ın Merkez, Cizre ve Silopi ilçelerinde gözaltına alınan 35 kişiden 17’si 11 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından yurtdışı yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 18 kişinin ise halen gözaltında olduğu ve işlemlerin devam ettiği öğrenildi.
Gözaltına alınanlardan serbest bırakılan Esmer Çıkmaz, İdil ve Cizre’deki sokağa çıkma yasakları sırasında 1 oğlunu ve 1 kızını kaybetmişti. Yaşananlarla ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru yapan Esmer Çıkmaz’ın, başvurunun Kasım ayı içinde görülecek duruşmasına mahkemenin hakkında koyduğu yurtdışı yasağı nedeniyle katılamayacağı öğrenildi.
(09/120) Gözaltına Alınan TÖPG Üyeleri…
11 Eylül 2018 tarihinde Ankara ve Hatay’da yapılan ev baskınlarında Toplumsal Özgürlük Parti Girişimi (TÖPG) üyesi üç kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri ve nerede tutuldukları öğrenilemedi.
(09 /121) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladığı gerekçesiyle 4 akademisyen (Galatasaray Üniversitesi’nden Ildırım Başak Demir, Kadir Has Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Çağla Diner, Nişantaşı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Melih Kırlıdoğ ve Kemerburgaz Üniversitesi’nden Doç. Dr. Gülçin Coşkun) hakkında İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme Ildırım Demir, Çağla Diner ve Gülçin Coşkun hakkındaki dosyaların 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen diğer barış akademisyenleri davaları ile birleştirilmesine karar verdi ve 3 duruşmayı da 18 Ekim 2018 tarihine erteledi. Mahkeme şu anda yurtdışında olan Melih Kırlıoğlu ile ilgili avukatlarının istinabe talebini kabul etti ve duruşmayı 26 Şubat 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile 3 akademisyen hakkında (Bilgi Üniversitesi’nden Bülent Bilmez ve Süreyya Topaloğlu, Pennsylvania Üniversitesi’nden T. E.) hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. 3 akademisyenin de yurtdışında oldukları için katılmadıkları duruşmalarda mahkeme, Bülent Bilmez’in duruşmasını 12 Şubat 2019 tarihine, Süreyya Topaloğlu’nun duruşmasını 11 Ekim 2018 tarihine ve T. E.’nin duruşmasını 26 Şubat 2019 tarihine erteledi.
(09/122) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
HDP Eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında 4 Kasım 2016 tarihinde gözaltına alındıktan sonra verdiği ifadede ‘Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, devletin kurum ve organlarını aşağıladığı’ iddiasıyla Diyarbakır 13. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Figen Yüksekdağ, duruşmaya katılmayacağına dair mahkemeye mazeret dilekçesi sunmasına rağmen, zorla SEGBİS odasına getirildi. Figen Yüksekdağ, iddianame kendisine ulaşmadığı için savunma yapmayacağını ve mazeretine rağmen zorla SEGBİS odasına götürülmesinin usule uygun olmadığını ifade etti. Figen Yüksekdağ’ın davaya konu olan ifadesinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ilgili beyanlarının tam olarak tutanağa geçirilmediği öğrenildi. Mahkeme, dava dosyasının aynı savunma ile ilgili olarak Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan diğer bir dava ile birleştirilmesi için Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nden muvafakat istenmesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(09/123) HDP Milletvekillerinin Yargılandığı Davalar…
HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya hakkında ‘örgüt üyesi olma’, ‘suç işlemeye alenen tahrik’, ‘örgüt propagandası yapma’ iddialarıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme, avukatların Hüda Kaya’nın milletvekili dokunulmazlığı nedeniyle yargılamanın durdurulması talebini, Anayasa’ya eklenen geçici maddeyi gerekçe göstererek reddetti. Mahkeme dava dosyasının HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan dava ile birleştirilmesi talebinin reddine ve HDP merkez yönetim kurulunun Kobane’ye ilişkin bir kararının olup olmadığının HDP’ye sorulmasına karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
HDP Mardin Milletvekili Pero Dündar’ın da aralarında olduğu 27 kişi hakkında ‘örgüt kurma ve yönetme’ iddiasıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Avukatların Pero Dündar hakkındaki yargılamanın durdurulması talebini reddeden mahkeme, Pero Dündar hakkındaki yurtdışı yasağının kaldırılmasına karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(09/0124) İstanbul’da HDP ve HDK Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
Aralarında HDP parti meclisi üyeleri Can Memiş ve Celalettin Can ile HDK yöneticilerinin olduğu 9’u tutuklu 29 kişi hakkında ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme 3 kişinin (Bedia Aydemir, Gülistan Aydın ve Gülsen Biter) tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 15 Kasım 2018 tarihine erteledi.
HDP ve HDK yöneticilerine yönelik operasyonda 7 Şubat 2018 tarihinde 29 kişi gözaltına alınmış ve bunlardan 18’i 20 Şubat 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Davanın 26 Haziran 2018 tarihinde görülen ilk duruşmasında 9 kişi tahliye edilmişti.
(09/125) EMEP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Türkmen hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik askeri operasyonu ile ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Antep 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme başkanının mazeret bildirerek katılmadığı duruşma, 25 Ekim 2018 tarihine ertelendi.
(09/126) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
11 Eylül 2018 tarihinde 2011’deki Polislikten Komiserliğe Geçiş Sınavı sorularının örgüt üyelerine sızdırılması ile ilgili Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 21 ilde düzenlenen operasyonlarda 32 kişi; Bursa’da KHK ile meslekten ihraç edilmiş 20 eski polis; Edirne’de yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştığı iddia edilen ve aralarında KHK ile meslekten ihraç edilmiş asker ve devlet memurlarının olduğu 5 kişi; Eskişehir’de hakkında yakalama kararı olan 1 kişi gözaltına alındı.
11 Eylül 2018 tarihinde Kayseri merkezli bir soruşturma kapsamında 27’si muvazzaf asker 33 kişi hakkında gözaltı kararı çıkartıldığı ve bu kişilerin yakalanması için 9 ilde operasyonlar düzenlendiği öğrenildi.
Edirne’de yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddiasıyla gözaltına alınan 2 kişiden 1’inin 11 Eylül 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandığı ve 1 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi. Aynı olayda gözaltına alınan diğer 2 kişinin ise sorgulanmak üzere Çanakkale Emniyet Müdürlüğü’ne sevk edildiği bildirildi.
11 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, sanatçı Mabel Matiz hakkında “Ya Bu İşler Ne?” isimli şarkısına çektiği klipte ‘1 dolar kullanmak suretiyle örgüte destek verdiği’ iddiasıyla soruşturma açıldığı öğrenildi. Soruşturma kapsamında Mabel Matiz’in Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi’ne giderek ifade verdiği bildirildi.
(09/127) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Aralarında ÖSYM eski Başkanı Ali Demir ve Başkan Yardımcısı Ömer Pekşen’in de bulunduğu 5 sanık hakkında Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 11 Eylül 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Ali Demir ve Ömer Pekşen’in dosyalarının ayrılarak haklarında ‘görevi kötüye kullanma’ suçundan kovuşturma açılmasına karar verdi. Mahkeme diğer 3 sanığı ise ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 1 yıl 10 ay 15 gün ile 10 yıl 6 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.