Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
08 Kasım 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/089) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpus…
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Giresun E Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan kalp hastası Burhan Karatay (67) isimli mahpusun geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdiği öğrenildi.
Haberlerde, Burhan Karatay’ın beş ay önce oğluna anjiyo olması gerektiğini fakat cezaevi idaresi tarafından buna izin verilmediğini söylediği belirtildi.
(11/090) Diyarbakır’da Kaçırılma İddiası…
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerde, HDP Gençlik Meclisi üyesi Hüsamettin Tanrıkulu’nun 29 Ekim 2018 tarihinde Diyarbakır’da kendisini polis olarak tanıtan bir kişi tarafından “ifaden var” denilerek sivil bir araca bindirildiği iddia edildi. 2 saat araçta tutulan ve kendisine HDP hakkında sorular yöneltilen Hüsamettin Tanrıkulu’nun ayrıca “Bizden taraf olursan başına bir şey gelmez” ve “Seninle dost, abi-kardeş olabiliriz” ifadeleriyle ajanlık dayatmasına da maruz kaldığı ve daha sonra serbest bırakıldığı bildirildi.
(11/091) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Çocuk Cezaevi’nde tutulan 5 çocuğun 1 Kasım 2018 tarihinde bir gardiyanın fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Haberde gardiyanın, F. T. (16, e) isimli bir çocuğu boğmaya çalıştığı iddia edildi. Konuyla ilgili çocukların avukatının savcılığa suç duyurusunda bulunduğu bildirildi.
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa 2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan kadın mahpusların görevli asker tarafından “Sizleri öldürmek lazım. Kafanıza sıkmak lazım. Siz teröristsiniz” denilerek tehdit edildiği; mahpusların cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasına maruz kaldığı öğrenildi.
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde tutulan mahpusların maruz kaldıkları hak ihlallerini (musluklardan akan suyun temiz olmaması, mahpuslara sıcak su verilmemesi, mahpuslara verilen yemeklerin temiz olmaması, hastane sevklerinin yapılmaması) protesto etmek için açık görüşe çıkmadığı öğrenildi.
Halkın Hukuk Bürosu, 7 Kasım 2018 tarihinde yaptığı bir açıklama ile İzmir Şakran Cezaevi’nde tutulan müvekkilleri Güven Usta’nın isteği ve iradesi dışında Kırıklar 1 Nolu F Tipi Cezaevi’ne sevk edildiğini duyurdu.
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde tutulan ve aralarında gazeteci Kibriye Evren’in de bulunduğu 10 kadın mahpus hakkında 1 Kasım 2018 tarihinde koğuşlarında Kürtçe şarkı söyledikleri gerekçesiyle disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenildi. Haklarında disiplin soruşturması başlatılan mahpuslar: Sinem Ateş, Songül Aşıla, Selma Yılmaz, Menduha Polat, Arzu Karaman, Leyla Yıldız, Edanur Bazancir, Kibriye Evren, Kumri Tokay ve Müslime Kalkan.
(11/092) Durumu Ağırlaşan Hasta Mahpuslar…
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tarsus T Tipi Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan Sise Bingöl (85) isimli hasta mahpusun durumunun ağırlaşması üzerine 2 Kasım 2018 tarihinde Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne kaldırıldı öğrenildi. Haberde ayrıca, Bingöl’ün kızı Hasbike Kanmaz’ın annesine refakat etmek için Mersin Cumhuriyet Savcılığı’na yaptığı başvuruya karşılık, haftada sadece 1 gün görüş yapmasına izin verildiği belirtildi.
7 Kasım 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde tutulan kalp hastası Fatma Tokmak isimli bir mahpusun durumunun ağırlaşması üzerine 6 Kasım 2018 tarihinde Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldığı öğrenildi.
(11/093) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 729 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 7 Kasım 2018 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
7 Kasım 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 4 kişinin (Nazan Bozkurt, Mahmut Konuk, Mehmet Dersulu ve Derviş Lermi) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 7 Kasım 2018 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 6 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/094) Ankara’da CHP Genel Merkezi Önünde Yapılan Eyleme Polis Müdahalesi…
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından çıkarıldığı işine geri dönmek için CHP Genel Merkezi önünde eylem yapan Mahir Kılıç’a destek için CHP Genel Merkezi önünde oturma eylemi yapan Mehmet Dersulu, polisin müdahalesi sonucu gözaltına alındı.
(11/095) Ağrı’da Gözaltılar…
7 Kasım 2018 tarihinde Ağrı’nın Tutak ilçesinde yapılan ev baskınlarında aralarında HDP ilçe yöneticisi Menduh Aydın’ın da olduğu 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Menduh Aydın, Nurettin Duran, Bedir Elbi, Menderes Elbi, İlyas Efe, Vedat Turgut, Cevdet Bilici, Mehmet Durak, Abdurrahman Demirel, Menav Yıldırım, Metin Yıldırım, Enver Kutluay ve Yaşar Duran.
(11/096) Devrimci Parti İstanbul İl Binasına Polis Baskını…
Devrimci Parti’nin İstanbul’un Kadıköy ilçesinde bulunan il binası 6 Kasım 2018 tarihinde polis tarafından basıldı. İl binasında yapılan aramada bilgisayarlara ve çeşitli evraka el konulduğu öğrenildi. Baskın sonrasında ismi öğrenilemeyen bir Devrimci Parti üyesinin gözaltına alındığı bildirildi.
(11/097) ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret Ettiği’ İddiasıyla İstanbul’da Gözaltına Alınan SGDF Üyesi…
Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) Üyesi Mazlum Aydın 7 Kasım 2018 tarihinde İstanbul Nurtepe’deki evinin önünden ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla gözaltına alındı.
(11/098) ‘Atatürk’e Hakaret Ettiği’ İddiasıyla Gözaltına Alınan Öğretmen…
Antalya’nın Kepez ilçesindeki Şehit Çetin Çakmak Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde verdiği bir derste Atatürk’ün fotoğrafıyla ilgili olarak “İndirin bunu, hain hain bana bakıyor” dediği iddia edilen öğretmen Harun K. 7 Kasım 2018 tarihinde gözaltına alındı ve aynı gün içinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(11/099) HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
24 Haziran 2018 seçimlerinde HDP Hakkari milletvekili seçilen Leyla Güven hakkında Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Leyla Güven mahkemeye kelepçeyle götürülmeyi kabul etmediği için duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı. Basında yer alan haberlerden, duruşmayı izlemek üzere Danimarka’dan gelen Sosyal Demokrat Parti Milletvekili Lars Arslan Rasmussen’in adliye binasına alınmadığı öğrenildi.
Duruşmada savunma yapan Leyla Güven, PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi talebiyle süresiz ve dönüşümsüz açlık grevine başladığını açıkladı.
Savunmaların ardından mahkeme Leyla Güven’in tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 26 Aralık 2018 tarihine erteledi.
Leyla Güven, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik operasyonu ile ilgili yaptığı açıklama ve Eş Başkanı olduğu Demokratik Toplum Kongresi (DTK) içindeki çalışmaları gerekçe gösterilerek 22 Ocak 2018 tarihinde evine yapılan baskın sonrasında gözaltına alınmış ve 31 Ocak 2018 tarihinde çıkartıldığı mahkeme tarafında tutuklanmıştı.
Davanın 29 Haziran 2018 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme, tahliye kararı vermişti. Ancak, savcılığın bir üst mahkemeye yaptığı itiraz üzerine tahliye kararı iptal edilmişti.
(11/100) Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Siirt 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Siirt Belediye Eş Başkanı Tuncer Bakırhan hakkında ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt propagandası yapma’ suçlarından verdiği 10 yıl hapis cezası, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından bozuldu.
(11/101) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 2 akademisyen (Kemerburgaz Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Deniz Parlak ve Nişantaşı Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Dilşa Deniz) hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme Deniz Parlak hakkında açılan davanın duruşmasını 13 Şubat 2019 tarihine; Dilşa Deniz hakkında açılan davanın duruşmasını ise 30 Ocak 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile 2 akademisyen (Boğaziçi Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Ayşegün Soysal ve Dr. Öğr. Gör. Melike Acar) hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme her iki duruşmayı da 30 Ocak 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Kadir Has Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Sarphan Uzunoğlu hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 6 Mart 2019 tarihine erteledi.
(11/102) İnsan Hakları Savunucularının Yargılandığı Dava…
11 insan hakları savunucusu hakkında İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi.
İddianamede 11 insan hakları savunucusunun ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’’ suçlarından 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. Haziran 2017 tarihinde başka bir davadan tutuklanan Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı Avukat Taner Kılıç da bu davaya eklenmişti.
Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 21 Mart 2019 tarihine erteledi.
10 insan hakları savunucusu, 5 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul Büyükada’da yapılan bir toplantı sırasında gözaltına alınmıştı. Gözaltı süreleri 14 güne uzatılan insan hakları savunucuları, 12 Temmuz 2017 tarihinde mahkemeye sevk edilmişti. Mahkeme Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser, Helsinki Yurttaşlık Derneği’nden Özlem Dalkıran, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden Günal Kurşun ve Veli Acu, İsviçre vatandaşı Ali Garawi ve Alman vatandaşı Peter Steudtner’in tutuklanmasına ve Kadın Koalisyonu’ndan İlknur Üstün, Helsinki Yurttaşlık Derneği’nden Nalan Erkem, Eşit Haklar İzleme Derneği’nden Nejat Taştan ve Hak İnisiyatifi’nden Şeyhmus Özbekli’nin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına karar vermişti.
21 Temmuz 2018 tarihinde savcılığın dört insan hakları savunucusunun serbest bırakılmasına yaptığı itiraz üzerine insan hakları savunucuları hakkında yakalama kararı çıkartılmıştı. İlknur Üstün ve Nalan Erkem 23 Temmuz 2017 tarihinde tutuklanmış, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Davanın 25 Ekim 2017 tarihinde görülen ilk duruşmasında 8 insan hakları savunucusu adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti. Taner Kılıç ise 15 Ağustos 2018 tarihinde mahkemenin aylık tutukluluk incelemesi sonucu tahliye edilmişti.
(11/103) Sözcü Gazetesi Davası…
Sözcü gazetesi imtiyaz sahibi Burak Akbay, www.sozcu.com.tr sitesi haber müdürü Mediha Olgun, mali işler müdürü Yonca Yücekaleli ve İzmir muhabiri Gökmen Ulu hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme Mediha Olgun ve Gökmen Ulu hakkındaki yurtdışı yasağının kaldırılması talebinin reddine karar verdi ve duruşmayı 12 Mart 2019 tarihine erteledi.
19 Mayıs 2017 tarihinde “FETÖ/PDY Soruşturması” kapsamında Burak Akbay, Mediha Olgun, Gökmen Ulu ve Yonca Yücekaleli hakkında gözaltı kararı çıkartılmıştı. Gökmen Ulu ve Mediha Olgun 26 Mayıs 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Mediha Olgun 22 Eylül 207 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. Gökmen Ulu ise davanın 8 Kasım 2017 tarihinde görülen duruşmasında adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Gökmen Ulu tarafından 15 Temmuz 2016 tarihinde yapılan “Sözcü Erdoğan’ı buldu” başlıklı haber iddianamede suç konusu yapılmış ve söz konusu haberin Cumhurbaşkanı’na yönelik “planlanan suikast girişimine yol gösterici, davet edici ve suç ifası öncesi ile sonrası için kolaylaştırıcı” olduğu iddia edilmişti.
(11/104) SGDF Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) Eş Başkanı Ceren Çoban hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik askeri operasyonu ile ilgili verdiği bir demeç nedeniyle İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 7 Kasım 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Ceren Çoban’ı 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(11/105) ABD Konsolosluk Tercümanının Yargılandığı Dava…
Adana’da ABD Konsolosluğu’nda tercüman olarak çalışan Hamza Uluçay hakkında Mardin 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Kasım 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme savunmaların ardından Hamza Uluçay’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 9 Ocak 2019 tarihine erteledi.
Hamza Uluçay 23 Şubat 2017 tarihinde gözaltına alınmış ve sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. Savcılığın itirazı üzerine Hamza Uluçay tutuklanmıştı.
(11/106) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
7 Kasım 2018 tarihinde Konya merkezli bir soruşturma kapsamında 14 ilde düzenlenen operasyonlarda 19 kişi; Manisa merkezli bir soruşturma kapsamında 11 ilde düzenlenen operasyonlarda 14 kişi gözaltına alındı.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 35 kişiden 18’i 7 Kasım 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 17 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Kayseri merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 17 kişiden 12’si 7 Kasım 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 5 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(11/107) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Eski Büyükelçi Ali Fındık hakkında Ankara 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 7 Kasım 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olma’ suçundan Ali Fındık’ı 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(11/108) Lice’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Diyarbakır Valiliği 7 Kasım 2018 tarihinde yaptığı bir açıklama ile Lice ilçesine bağlı 19 köy ve 54 mezrada 7 Kasım 2018 saat 06.00 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler ve mezralar: Yalımlı, Mahmutlu, Akçabudak, Ulucak, Örtülü, Saydamlı, Kılıçlı, Yorulmaz, Güldiken, Bayırlı, Baharlar, Üçdamlar, Erginköy, Yamaçlı, Yaprakköy, Kıralan, Dernek, Gürbeyli ve Yünlüce köyleri; Leyhosor, Tahtakülek, Ballıca, Mahmudan, Hevsel, Yeniyazı, Hij, Gözeli, Dergan, Alıçlıyayla, Buban, Vilu, Arpacık, Karadere, Sivritepe, Kilimli, Kaynaktaşı, Dokuzkat, Aliyan, Abdurrahmanağa, Gelberi, Eskiköy, Hegogozer, Semezi, Bilgin, Koçmarin, Yaka, Karaç, Kumımirza, Mehmedil, Sağlık, Körtan, Körha, Silkito, Hamzabey, Kayadibi, Baverda, Aşağıhodik, Konuklu, Yeşilburç, Sumaklı, Zıraht, Acımeşe, Muradiye, Mengusi, Puneyn, Çalıbükü, Kijikbadem, Kumluca, Perpank, Sıkas, Gucik ve Yıldız mezraları.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.