Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
01 Mart 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/001) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, Afrin’den Türkiye’ye getirilerek ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘devletin birliği ve bütünlüğünü ortadan kaldırmaya teşebbüs’ iddialarıyla tutuklanıp Hatay T Tipi Cezaevi’ne konulan mahpusların cezaevinde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı iddia edildi. Haberde Afrinli mahpusların Türkçe konuşmaya zorlandıkları, gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldıkları, koğuşlarda kapasitenin çok üstünde mahpus tutulduğu belirtildi.
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Oltu T Tipi Cezaevi’nde mahpuslara Yeni Yaşam gazetesinin verilmediği öğrenildi. Haberde ayrıca gönderilen kitap ve dergilerin de mahpuslara verilmediği belirtildi.
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antep L Tipi Cezaevi’nde tutulan 16 mahpusun 20 Şubat 2019 tarihinde Antep H Tipi Cezaevi’ne istekleri ve iradeleri dışında sevk edildiği öğrenildi. Sevk edilen mahpuslardan 4’ünün açlık grevinde olan mahpuslar olduğu bildirildi. Sevk edilen mahpusların isimleri: Abdullah Kurt, Uğur Coşar, Şaban Yener, Selahattin Yaşaer, Ahmet Yaralı, Sedat Avşar, Hasan Başaran, Abdullah Bilen, Mehmet Öner, Salih Gökalp, Mehmet Eksin, Ahmet Gören, Ömer Levent, Şehmuz Hatipoğlu, Ömer Güner ve Halis Çiçek. Açlık grevinde olan Abdullah Kurt, Uğur Coşar, Şaban Yener, Selahattin Yaşaer’in bir ay önce Antep H Tipi Cezaevi’nden Antep L Tipi Cezaevi’ne sevk edildikleri öğrenildi.
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Kırıklar 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan 2 mahpusun (Abdurrahman Dayan ve Şevket Topkaya) 21 Şubat 2019 tarihinde istek ve iradeleri dışında Isparta E Tipi Cezaevi’ne sevk edildikleri öğrenildi.
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır milletvekili Semra Güzel’in Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutulan mahpusların maruz kaldığı hak ihlalleri ile ilgili yazılı bir soru önergesi verdiği öğrenildi. Soru önergesinde, açlık grevinde olan 6 mahpusun tek kişilik hücreye konulduğu, haklarında açılan disiplin soruşturması sonucunda bu mahpuslara 1 ay telefon hakkından mahrum bırakma cezası verildiği, açlık grevinde olan mahpuslara B1 vitamini verilmediği, mahpuslara ait radyolara el konulduğu belirtildi.
(03/002) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Oltu T Tipi Cezaevi’nde kelepçeli muayene dayatmasını kabul etmedikleri gerekçesiyle mahpusların sağlık haklarının engellendiği öğrenildi.
(03/003) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 842 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 28 Şubat 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
28 Şubat 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ, Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Gülnaz Bozkurt, Dağhan Beşli ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi. Buna göre, 28 Şubat 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(03/004) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
3 Ağustos 2018 tarihinde ‘güvenlik soruşturması’ ve ‘arşiv taraması’ gerekçe gösterilerek Sarıyer İlçe Sağlık Müdürlüğü’ndeki işinden atılan Türkan Albayrak, 28 Şubat 2019 tarihinde işe geri dönmek için yaptığı basın açıklamasının ardından Sağlık Müdürlüğü önünde oturma eylemi yapmak istedi. Oturma eylemine müdahale eden polis, Türkan Albayrak’ı gözaltına aldı. Türkan Albayrak’ın aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi. Bu son gözaltı ile beraber Türkan Albayrak 93. kez gözaltına alınmış oldu.
(03/005) Diyarbakır’da Halı Sahada Savcı Talimatı ile Gözaltına Alınan Öğretmenler…
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Diyarbakır’ın Çermik ilçesindeki bir halı sahada futbol maçı yapan 14 öğretmenin aynı halı sahaya maç yapmak için gelen bir savcının talimatıyla gözaltına alındığı öğrenildi. Savcının halı sahaya kendi maç saatinden bir saat önce geldiği ve o sırada maç yapmakta olan öğretmenleri sahadan çıkartmaya çalıştığı, yaşanan tartışma sonucunda savcı tarafından çağrılan polislerin öğretmenleri gözaltına alıp İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüğü ve öğretmenlerin 1 saat sonra serbest bırakıldığı öğrenildi.
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, söz konusu savcı hakkında Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından bir inceleme başlatıldığını açıkladı.
(03/006) İzmir’de Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişiler…
28 Şubat 2019 tarihinde İzmir’de yapılan ev baskınlarında 6 kişi sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri öğrenilemedi.
(03/007) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 8 akademisyen (Lyon 1 Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuna Altınel; Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şemsa Özar, Doç. Dr. Ayşen Candaş, Yrd. Doç. Dr. Elif Aysimi Duman ve Dr. Ceyda Arslan; Bilgi Üniversitesi’nden Öğr. Gör. G.D., Prof. Dr. Gencer Özcan ve MEF Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ozan Erözden) hakkında 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde davanın görülmesine 28 Şubat 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme 8 akademisyen hakkında ayrı ayrı açılan davaların birleştirilmesine karar vermişti. Mahkeme duruşmayı 16 Temmuz 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Boğaziçi Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Nur Bekata Mardin hakkında 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 10 Mayıs 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Anadolu Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Kasım Akbaş hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Kasım Akbaş hakkındaki dava ile ilgili yetkisizlik kararı vererek dava dosyasının Eskişehir Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine hükmetti.
Aynı gerekçe ile Bilgi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Sezai Ozan Zeybek hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 12 Haziran 2019 tarihine erteledi.
(03/008) Kemal Kurkut Davası…
2017 yılında Diyarbakır’daki Newroz kutlamaları sırasında üniversite öğrencisi Kemal Kurkut’u, arkasından ateş ederek öldüren polis memuru Y.Ş. hakkında Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘olası kastla öldürme’ suçlamasıyla ve ömür boyu hapis cezası istemiyle açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2019 tarihinde devam edildi.
Kemal Kurkut’un ölümüne ilişkin Ulusal Kriminal Büro’nun hazırladığı raporun mahkemeye ulaştığı öğrenildi. Raporda sanık polis memuru Y.Ş.’nin Kemal Kurkut’u hedef alarak doğrudan ateş ettiği ve Kurkut’u öldüren kişinin sanık polis Y.Ş. olduğu tespitine yer verildiği öğrenildi.
Raporun sonuç kısmı şu şekildedir: “Bu sırada olay faili olduğu düşünülen polisin Kemal’e tabanca doğrulttuğu, Kemal’in seken bir mermiyle değil, olayda şüpheli polisin tabancayı Kemal’i hedef alarak ateşlediği, bu ateşlemeyle tabancanın yukarı kalkma/mermi atma hareketinin görüldüğü, bu hareketin iş bu deşifre klibinde de tekrarlı olarak birçok kez gösterildiği, olay faili olduğu değerlendirilen polisin ateş etmesinden sonra Kemal’in sol yanını tutarak koşmaya başladığı görülmüştür. Ulusal Kriminal Büro’nun iş bu çalışmasında olay faili olduğu düşünülen bu kişinin adı şayet tutuklu bulunan polis memuru Y.Ş. (Raporda isim açık yazılmış) ise Ulusal Kriminal Büro’nun deşifresine göre Kemal Kurkut’u vuran kişinin Y.Ş. olduğu, otopsi raporunda da öldürücü nitelik bilgisi alınan sol pektoral yan bölge aksiler hat ile 11. ve-12. kostaların (kaburga kemiklerinin) kesişim hizasında 0,5 çaplı ASMÇ (Ateşli Silah Mermi Çekirdeği) giriş deliği görülen noktanın bu esnadaki ateşlemede vuku bulduğu değerlendirilmekle takdir Türk yargısınındır.”
Sanık polis memuru Y. Ş. duruşmada hazır bulundu ve savunma yaptı.
Sanık polis memuru ile ilgili tutuklanma talebinin reddeden mahkeme, Ulusal Kriminal Büro’dan gelen rapordaki eksiklerin tamamlanması için müzekkere yazılmasına karar verdi ve duruşmayı 30 Mayıs 2019 tarihine erteledi.
(03/009) Ankara’da ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Yargılanan Kişi…
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ü.N. isimli bir kişi hakkında ‘sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından bir iddianame hazırlandığı öğrenildi.
Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Ü.N.’ye ait sosyal medya paylaşımları ile ilgili ‘halkın bir kesimini sosyal sınıf, din, mezhep cinsiyet, bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılama’, ‘halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama’ ve ‘kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret etme’ iddialarıyla ayrı bir iddianame daha hazırladığı bildirildi. Bu iddianame ile ilgili davanın Ankara Batı 6. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüleceği öğrenildi.
(03/010) Diyarbakır’da Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Yargılanan Kişi…
28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Aziz Turay isimli bir kişi hakkında sosyal medyada hesaplarından beğendiği 2 paylaşım nedeniyle Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada mahkemenin Aziz Turay’ı ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası ile cezalandırdığı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktığı öğrenildi.
(03/011) ‘Haksız Tutuklama’ Gerekçesiyle Açılan Dava…
2011 yılında Ankara’da evine yapılan baskında bulunan bir kitap listesi gerekçe gösterilerek tutuklanıp 321 gün cezaevinde kalan ve daha sonra hakkında açılan davada beraat eden Ali Haydar Yıldız isimli bir kişinin Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘haksız tutuklama’ gerekçesiyle açtığı davada mahkemenin Ali Haydar Yıldız’a 25 bin TL tazminat ödenmesine hükmettiği 28 Şubat 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(03/012) 31 Mart Seçimleri…
28 Şubat 2019 tarihinde Erzurum merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ile yapılan operasyonlarda gözaltına alınanların sayısı 17’ye yükseldi. 27 Şubat 2019 tarihinde aralarında HDP Belediye Meclis Üyesi Adayı Zekerya Kaldır’ın da olduğu 7 kişi gözaltına alınmıştı. Basında yer alan haberlerden gözaltı gerekçelerinin arasında ‘HDP lehine propaganda yapma’ da olduğu öğrenildi. Şu ana kadar bu soruşturma kapsamında gözaltına alınların isimleri: Şenol Süvarioğlu, Ferhat Gül, Suat Kanmaz, Abdullah Kanmaz, Özhan Seyhan, Önder Uzun, Zekerya Kaldır, Çengiz Kaldır, Ahmet Sayan, Murat İba, Vahdettin İba, Budak Koçak, Selami Çavuş, Engin Gürhan ve Erdal Akkuş.
28 Şubat 2019 tarihinde Hatay’ın İskenderun ilçesinde HDP binası çevresine asılı parti bayraklarının kimliği belirsiz kişiler tarafından söküldüğü öğrenildi.
28 Şubat 2017 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) İzmir’in Balçova ilçesi Belediye Başkan adayı Mehmet Ali Çalkaya’nın adaylığının ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ suçundan aldığı 2 ayrı ceza gerekçe gösterilerek Yüksek Seçim Kurulu tarafından düşürüldüğü öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.