Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
22 Mayıs 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/255) Tunceli’de Şüpheli Ölüm…
16 Mayıs 2019 tarihinde Tunceli’nin Hozat ilçesine bağlı Geçimli köyünde yaşayan Sakine Oğuz isimli bir kişi hayvanlarını otlatmak için götürdüğü merada ölü bulunmuştu. 21 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Sakine Oğuz’un ölümüyle ilgili olarak Medet Can Ateş isimli bir kişinin gözaltına alındığı ve sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi. Medet Can Ateş’in Çanakkale’de askerlik yaptığı ve izinli olarak Tunceli’ye geldiği öğrenildi.
(05/256) Urfa’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
18 Mayıs 2019 tarihinde Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili mahallesinde yaşanan ve 1 polis memuru ile 2 militanın öldüğü çatışma sonrasında yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 54 kişinin götürüldükleri Urfa Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı iddialarına ilişkin olarak, Şanlıurfa Baro Başkanı Abdullah Öncel, 21 Mayıs 2019 tarihinde bir açıklama yaptı. Basında yer alan açıklamada “Baro Yönetim Kurulu üyeleri tarafından gözaltına alınan bazı şahıslarla görüşme yapıldığında; gözaltındaki kişilerin vücutlarındaki darp izlerinden işkenceye uğradıklarına yönelik izlenimler edinilmiştir. Yine sosyal medyaya da yansıdığı gibi, Bozova Yaylak Jandarma Karakolu’nun bahçesinde çekilen görüntülerde, gözaltındakilerin ters kelepçe ile yere yatırıldıklarını ve bazılarının sırtlarında ayakkabı izlerinin olduğunun görülmesi, işkence ve kötü muamelenin iddia boyutunun çok üzerinde olduğunu göstermektedir” denildi.
Basında yer alan haberlerden, gözaltına alınan 11 kişinin işkence ve diğer kötü muamele ile polis tarafından hazırlanan ifadeleri imzaladığı iddia edildi. Haberde ayrıca Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından her bir avukatın sadece bir kişi ile görüşebilmesi yönünde bir kısıtlama kararı alındığı ve gözaltına alınanların gözaltı sürelerinin 4 güne uzatıldığı belirtildi.
İşkence ve diğer kötü muamele iddialarıyla ilgili olarak Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından oluşturulan heyetin Urfa Valiliği ve Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı ile yapmak istediği görüşmelere olumlu yanıt verilmediği bildirildi.
(05/257) Antalya’da Saldırıya Uğrayan Gazeteci…
Güney Haberci isimli internet haber sitesinin Genel Yayın Yönetmeni Ergin Çevik, 21 Mayıs 2019 tarihinde Antalya’nın Aksu ilçesinde önünü kesen kimliği belirsiz 3 kişilik grubun saldırısına uğradı. Basında yer alan haberlerden saldırganların “Gazeteci Ergin sen misin?” diye sorduktan sonra Ergin Çevik’i yumrukladığı öğrenildi.
(05/258) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
21 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kandıra Cezaevi’nde tutulan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel, Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve HDP eski milletvekili Burcu Çelik Özkan’ın kaldıkları odalarda yapılan aramalarda radyolara el konulduğu öğrenildi.
21 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van T Tipi Cezaevi’nde mahpusların kaldığı odalarda yapılan aramalarda mahpuslara ait radyolara el konulduğu ayrıca aramalar sırasında gardiyanların mahpusların yattığı yataklara ayakkabılarıyla bastığı öğrenildi.
(05/259) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 924 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 21 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
21 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Mahmut Konuk) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt, Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 21 Mayıs 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/260) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İhraç edildiği işine geri dönmek için 21 Mayıs 2019 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul il binası önünde eylem yapan Mahir Kılıç polis tarafından gözaltına alındı.
(05/261) İstanbul ve Kocaeli’de Eyleme Polis Müdahalesi…
Cezaevlerinde sürmekte olan açlık grevleriyle ilgili olarak mahpus yakınları ile siyasi parti (HDP ve DBP) üye ve yöneticileri tarafından 21 Mayıs 2019 tarihinde Gebze M Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemine polis tarafından izin verilmedi.
Aynı gerekçe ile 21 Mayıs 2019 tarihinde İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi önünde yapılmak istenen oturma eylemine polis tarafından izin verilmedi.
(05/262) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
21 Mayıs 2019 tarihinde Van’ın Çaldıran ilçesinde yapılan ev baskınlarında, aralarında 31 Mart seçimlerinde HDP’den Belediye Eş Başkanı olarak seçilen fakat KHK ile meslekten ihraç edildiği gerekçesiyle mazbatası verilmeyen Leyla Atsak’ın da aralarında olduğu 15 kişi gözaltına alındı. 9 kişinin 22 Mayıs 2019 tarihinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı; Leyla Atsak ve diğer 5 kişi le ilgili olarak ise gözaltı süresinin uzatıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri: Leyla Atsak, Hülya Darak, Hacı Darak, Salih Candeğer, Şeref Temel, Kerem Koç, Zeynel Abidin Keleş, Mehmet Sıddık Moraner, Süleyman Kaya, Fevzi Kaya, Halil Koç, Naci Utaş, Nuri Kızılaslan, Mustafa Kaya, Hakan Taş.
(05/263) Batman’da Gözaltına Alınan DBP Üye ve Yöneticileri…
21 Mayıs 2019 tarihinde Batman’da yapılan ev baskınlarında aralarında DBP İl Başkanı Şükrü Tapkan’ın da olduğu 6 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanların isimleri: Şükrü Tapkan, Rojda Sürücü, Mahmut Sürücü, Süreyye Demirkılıç, Abdulbari Karğaç ve Şirin Çelik.
(05/264) Şırnak’ta Gözaltına Alınan HDP Çalışanı…
HDP çalışanı Mazlum Güzel, 21 Mayıs 2019 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde parti binasından çıktığı sırada gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(05/265) Edirne’de Gözaltına Alınan Kişiler…
21 Mayıs 2019 tarihinde Edirne’de yapılan ev baskınlarında Trakya Üniversitesi’nde okuyan Öğrenci Kolektifleri üyesi 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesinin 1 Mayıs etkinliklerine katılmak olduğu öğrenildi.
(05/266) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 3 akademisyen (Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Funda Şenol Cantek, Sakarya Üniversitesi’nden Arş. Gör Serkan Taşkent, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şükrü Aslan) hakkında İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 21 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Funda Şenol Cantek hakkına açılan davada yetkisizlik kararı vererek dava dosyasının Ankara Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine hükmetti. Mahkeme Serkan Taşkent ve Şükrü Aslan hakkında açılan davalarda yargılamanın Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca yapılması için Adalet Bakanlığı’ndan izin istenmesine ve cevap gelinceye kadar yargılamanın durdurulmasına karar verdi.
Aynı gerekçe ile Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ayşe Gül Altınay hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde davanın görülmesine 21 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Ayşe Gül Altınay’ı ‘örgüte üye olmamakla birlikte bilerek ve isteyerek yardım etme’ suçundan 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Aynı gerekçe ile Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Begüm Başdaş hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde davanın görülmesine 21 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 24 Eylül 2019 tarihine erteledi.
(05/267) Özgür Gündem Davası…
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ile gazetenin yazar ve yöneticileri Reyhan Çapan, Reyhan Hacıoğlu, Nuray Özdoğan, Celalettin Can, Ayşe Batumlu, Ayşe Berktay, Filiz Koçali, Hüseyin Aykol’un da aralarında olduğu 22 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 21 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 2 kişiyi (Ayşe Batumlu ile Reyhan Hacıoğlu) ayrı ayrı 1 yıl 3 ay; 2 kişiyi (Hüseyin Güçlü ile Tahir Temel) ayrı ayrı 1 yıl 6 ay; 1 kişiyi (Hüseyin Aykol) 2 yıl 1 ay; 2 kişiyi (Eren Keskin ile Reyhan Çapan) ayrı ayrı 3 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme Reyhan Hacıoğlu ve Ayşe Batumlu’ya verilen cezaları erteledi. Mahkeme Ayşe Berktay, Celalettin Can, Cemal Bozkurt, Çetin Ulu, Nuray Özdoğan, Emrullah Kurcan, Ergin Atabey ve Özlem Söyle’nin beraatına karar verdi. Mahkeme ayrıca Filiz Koçali, Enver Baysal, Hasan Başak, İhsan Yorulmaz, Muzaffer Ayata, Serbest Zan ve Züleyha Yılmaz hakkındaki dava dosyalarını ayırdı.
(05/268) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Ahmet Altan hakkında 2010 yılında Taraf gazetesinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle İstanbul Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Mayıs 2019 tarihinde başlandı. İddianamede Ahmet Altan’ın ‘kamu görevlisine hakaret etme’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 17 Eylül 2019 tarihine erteledi.
(05/269) Cezaevlerinde Mahpuslara Dergi ve Gazete Verilmemesine İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı…
Satın aldıkları ve haklarında toplatma ya da el koyma kararı olmayan gazete ve dergilerin mahpuslara verilmemesi ile ilgili olarak Recep Bekik ve diğerleri tarafından yapılan bireysel başvuruya ilişkin Anayasa Mahkemesi kararı 21 Mayıs 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı. Mahkeme satın aldıkları dergi ve gazete gibi süreli yayınların mahpuslara teslim edilmeyişinin Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti.
Mahkeme kararında ayrıca şu tespite yer verildi: “Süreli yayınların ceza infaz kurumlarına kabul edilmesine ilişkin mevcut sistemde uygulamadan kaynaklanan bir yapısal sorun bulunduğu görülmektedir. Süreli yayınların yeknesak, hakkaniyete uygun ve Anayasa Mahkemesi’nin öngördüğü kriterleri karşılayan bir yöntemle mahpuslara tesliminin sağlanması için etkin bir düzen kurulmadığı takdirde söz konusu yapısal sorunun devam edeceği ve bunun Anayasa’nın 26’ncı maddesinde korunan ifade özgürlüğünün devamlı ihlali anlamına geleceği açıktır.”
(05/270) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
21 Mayıs 2019 tarihinde Ankara’da yapılan operasyonlarda ByLock kullandıkları iddiasıyla 5 kişi; İzmir merkezli bir soruşturma kapsamında 4 ilde düzenlenen operasyonlarda 13 kişi gözaltına alındı.
21 Mayıs 2019 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında aralarında 2 albay, 4 yarbay, 7 binbaşının da olduğu 140 asker hakkında gözaltı kararı çıkartıldı.
21 Mayıs 2019 tarihinde “örgütün bilişim yapılanmasına yönelik” olduğu iddia edilen İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 74 kişi hakkında gözaltı kararı çıkartıldı.
İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 15 Mayıs 2019 tarihinde gözaltına alınan 31 kişiden 15’i 21 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 4’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 16 kişi ise serbest bırakıldı.
(05/271) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Yargıtay eski üyesi Mustafa Akarsu hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 21 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 10 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.