Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
03 – 05 Ağustos 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(08/016) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
2 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 30 Temmuz 2019 tarihinde Siirt’in Eruh ilçesi kırsal alanına yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından düzenlenen hava harekâtında 2 HPG militanının; 27 Temmuz 2019 tarihinde Bitlis’in Tatvan ilçesi kırsal alanında yaşanan çatışmada 3 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
3 Ağustos 2019 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 1 askerin öldüğü ve 4 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
3 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı’nın Diyadin ilçesi kırsal alanına yönelik Türk Hava Kuvvetleri tarafından 13 Temmuz 2019 tarihinde düzenlenen hava harekâtında 3 HPG militanının öldüğü; aynı bölgeye 27 Temmuz 2019 tarihinde düzenlenen hava harekâtında 2 militanın öldüğü; 2 Ağustos 2019 tarihinde Şırnak’ın Uludere ilçesi kırsal alanında yaşanan çatışmada 4 militanın öldüğü öğrenildi.
4 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Temmuz 2019 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında yaşanan çatışmada 6 HPG militanın öldüğü; 19 Haziran 2019 tarihinde Tunceli’nin Merkez ilçesi kırsal alanında yaşanan çatışmada 2 HPG militanının öldüğü; 23 Haziran 2019 tarihinde Tunceli’nin Merkez ilçesi kırsal alanında yaşanan çatışmada 4 HPG militanının öldüğü; 18 Temmuz 2019 tarihinde Tunceli’nin Merkez ilçesi kırsal alanına yönelik düzenlenen hava harekâtında 2 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(08/017) Hakkari’de Ölen Çocuk…
1 Ağustos 2019 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait bir helikopterden açılan ateş sonucunda Vedat Ekinci’nin (14) yaşamını yitirmesi ile ilgili Hakkari Valiliği 2 Ağustos 2019 tarihinde “dur ihtarına uyulmadığı için uyarı ateşi yapıldığı, bölgenin engebeli olması nedeniyle seken merminin bir kişinin yaralanmasına sebep olduğu” yönünde bir açıklama yapmıştı.
Olay sırasında Vedat Ekinci’nin yanında olan Hacı Ekinci ise basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Olay sırasında Vedat ile birlikteydik, üç kişiydik. Hayvanlarımız askeriye bölgesine girmişti, oraya gittik. Birdenbire asker karşımıza çıktı ve ‘Dur’ demeden direkt bize ateş ettiler, amcaoğlumu sırtından vurdular. Bize ateş edenler üç kişiydi, birinin elinde dipçik, diğer ikisinde silah vardı ama yaklaşık 10 asker oradaydı. Amcaoğlum yere düştü, askerlerden yardım istedim ama yardım etmediler. Vedat ellerimde can verdi.”
Avukat Ramazan Kurt ise basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Valilik, uyarı ateşi yapıldığını iddia ediyor fakat uyarı ateşinin doksan derecelik açı ile havaya yapılacağı düşünüldüğünde kurşunun sekerek bir kişinin ölümüne ve bir kişinin de yaralanmasına sebebiyet vermesi gerçeği yansıtmıyor (…) Güvenlik gerekçesi bahane edilerek olay yeri incelemesi yapılmıyor. Olayın failleri olan askerlerin sorgusu yine askeri kurum tarafından yapılıyor. Bu hukuka aykırı bir durum, şayet bir olayda eğer fail polisse sorgusu polisler tarafından yapılamaz, askerse asker tarafından yapılamaz. (…) Ayrıca savcılıktan, olayın aydınlanmasını sağlayacak en önemli delil olan mermi çekirdeğinin kayıp olduğunu öğrendik.”
Ayrıca olayla ilgili savcılık tarafından yayın yasağı kararı alındığı öğrenildi.
Konuyla ilgili olarak Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul milletvekili Sezgin Tanrıkulu tarafından İçişleri Bakanı’nın yanıtlaması için bir yazılı sözlü önergesi verildiği bildirildi. Önergede köylülerin üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait helikopterden ateş açıldığı iddiasının doğru olup olmadığı; olaya ilişkin inceleme ve soruşturma başlatılıp başlatılmadığı soruları yer almaktadır.
(08/018) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Hasta Mahpus…
Sincan 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Tahir Çetinkaya (67) isimli hasta mahpusun 2 Ağustos 2019 tarihinde tedavi gördüğü Ankara Şehir Hastanesi’nde yaşamını yitirdiği basında yer alan haberlerden öğrenildi. Daha önce tutulduğu Van F Tipi Cezaevi’nde felç geçiren Tahir Çetinkaya’nın infazının ertelenmesi için yapılan başvurunun “denetimli serbestlik koşulları oluşmamıştır” denilerek reddedildiği bildirildi.
(08/019) Yaşamını Yitiren Hasta Mahpus…
4 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Eskişehir Çifteler Kadın Açık Cezaevi’nden Ayvalık Cezaevi’ne nakledilen şeker, kalp ve tansiyon hastası mahpus Aynur Uyar’ın fenalaşması üzerine hastaneye kaldırıldığı öğrenildi. 19 Temmuz 2019 tarihinde cezaevi idaresinin hastaneden tekrar cezaevine getirilen Aynur Uyar hakkında izin kararı verdiği ve ailesini Aynur Uyar’ı cezaevinden alması için aradığı bildirildi. Aynı gün için ailesi tarafından alınan Aynur Uyar’ın bindirildiği araçta fenalaştığı ve yaşamını yitirdiği bildirildi.
(08/020) Cezaevinde Açlık Grevi…
3 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kayseri Bünyan 2 Nolu Cezaevi’nden isteği ve iradesi dışında Bünyan 1 Nolu Cezaevi’ne sevk edilen Şeyhdavut Başkan isimi mahpusun 9 Temmuz 2019 tarihinde beri tekrar kaldığı eski cezaevine dönme talebiyle açlık grevinde olduğu öğrenildi. PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması için başlatılan açlık grevine katılan Şeyhdavut Başkan, açlık grevi sona erdikten sonra hastaneye götürülmüş fakat daha sonra tutulduğu eski cezaevine değil Bünyan 2 Nolu Cezaevi’ne götürülmüştü.
(08/021) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
2 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, İskenderun T Tipi Cezaevi’nde tutulan Engin Çomar isimli mahpusun gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Maruz kaldığı şiddete bağlı gözünde oluşan enfeksiyon ile ilgili olarak Engin Çomar’ın hastane sevkinin yapılmadığı bildirildi. Haberde İskenderun T Tipi Cezaevi’nde hastaneye sevk olmak isteyen mahpuslara “Örgüt üyesi idim. Pişman oldum” şeklinde bir dilekçe yazmaları yönünde baskı yapıldığı belirtilmektedir.
(08/022) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ablası, kardeşi ve vasisi ile İmralı adasında tutulan Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysel Aktaş’ın ailelerinin 2 Ağustos 2019 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı görüşme başvurusunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun’da yer alan “Hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamaları” gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi.
(08/023) İzmir’de Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Kadın…
2 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 çocuğu cezaevinde olan Kader İnci isimli bir kişinin polisin ajanlık dayatmasına maruz kaldığı öğrenildi. Konuyla ilgili İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi’nde bir basın açıklaması yapan Kader İnci şunları belirtti: “Beni ara ara arayarak görüşmek istediler ve mesaj attılar. Görüşme tekliflerini kabul etmek zorunda kaldım. Buluştuğumuz an beni araç içine çekerek kaçırdılar (…) 3 saat boyunca beni araç içerisinde gezdirerek 10’dan fazla kişinin ismini sordular (…) Basın açıklamalarına gitmemi, bana bir şey olmayacağını, onlara bilgi taşımamı teklif ettiler (…) Muhbirlik tekliflerini reddettim. Buna rağmen peşimi bırakmadılar, ikinci kez iş yerimin önüne geldiler. Görüşmek istemediğimi söyledim. Zorladılar, eğer ben gelmeyeceksem işyerimi basacaklarını söylediler (…) Beni tekrar aynı 34 plaka siyah Transporter araca bindirdiler. Videolarımı çektiler. İnmek istediğimi söyledim (…) Bir tomar parayı cebime sıkıştırdılar almayacağımı söyledim. Bu kez de parayı almam durumunda o araçtan hiç inemeyeceğim konusunda tehdit ettiler. Araçtan inince parayı atarsam da tekrar yakalayıp araca bindirmekle korkuttular. Bu sırada bana sarılıp ‘anlaştık mı?’, ‘anlaştık’ deyip videoya çekmeye devam ettiler.”
(08/024) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 999 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 2, 3, 4 Ağustos 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
2 Ağustos 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
3 Ağustos 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve İlker Işık) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi.
4 Ağustos 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazife Onay ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 2, 3, 4 Ağustos 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı bildirildi.
(08/025) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
3 Ağustos 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 749’uncusu öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(08/026) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 3 Ağustos 2019 tarihinde 384. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi önünde açıklama yaptı.
(08/027) İstanbul’da TAYAD Eylemine Polis Müdahalesi…
İstanbul Galatasaray Meydanı’ndaki eylem yasaklarını protesto etmek için 3 Ağustos 2019 tarihinde Galatasaray Meydanı’nda basın açıklaması yapmak isteyen TAYAD üyesi Feridun Osmanağaoğlu, polisin müdahalesi ile gözaltına alındı. Feridun Osmanağaoğlu aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(08/028) İstanbul’da Engellenen Eylem…
2 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 400 gündür tutuklu olan CHP Parti Meclisi üyesi ve eski milletvekili Eren Erdem ile ilgili olarak CHP üyeleri tarafından Silivri Cezaevi önünde yapılmak istenen basın açıklamasının Silivri Kaymakamlığı tarafından yasaklandığı öğrenildi.
(08/029) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Doktor ve Sağlık Çalışanları…
2 Ağustos 2019 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde yapılan ev baskınlarında 1 hekim ve 4 sağlık çalışanının (N.S. ile sağlık görevlisi Ş.E, A.K. ve A.T.) gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan 4 kişi 3 Ağustos 2019 tarihinde mahkeme tarafından tutuklandı.
(08/030) Mardin’de Gözaltına Alınan Belediye Meclis Üyesi…
2 Ağustos 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin’in Mazıdağı ilçesinde belediye meclis toplantısına silahıyla giren ve HDP’li Belediye Eş Başkanı Nalan Özaydın’ı “Ben devletim, burayı başınıza yıkarım” diyerek tehdit eden AKP’li belediye meclis üyesi Hikmet Erdin’in şikâyeti üzerine HDP’li belediye meclis üyesi Hikmet Eres’in gözaltına alındığı ve aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(08/031) Ağrı’da Gözaltına Alınan Belediye Meclis Üyesi ve Siyasi Parti Yöneticileri…
2 Ağustos 2019 tarihinde Ağrı’nın Patnos ilçesinde yapılan ev baskınlarında HDP’li Belediye Meclis üyesi Mehmet Şahin Savcı ile HDP ilçe yöneticileri Orhan Tutak, Ömer Yavuz, Fatih Dilmaç, Musa Uygar, Mehmet Emin Savcı gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemeyen 6 kişinin Patnos İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü öğrenildi.
(08/032) Mardin’de Gözaltına Alınan HDP İl Eş Başkanı…
HDP Mardin İl Eş Başkanı Eylem Amak, 4 Ağustos 2019 tarihinde Diyarbakır-Mardin karayolu üzerindeki bir polis noktasında gözaltına alındı.
(08/033) Hakkari’de Cezaevine Konulan HDP Eski Yöneticisi…
HDP Hakkari eski İl Eş Başkanı Rahmi Kurt, yargılandığı davada kendisine ‘örgüt üyesi olma’ suçundan verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının Yargıtay tarafında onanması üzerine 2 Ağustos 2019 tarihinde evine yapılan baskın sonrasında gözaltına alındı ve sonrasında Hakkari Cezaevi’ne konuldu.
(08/034) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
2 Ağustos 2019 tarihinde İzmir’de 18 kişi gözaltına alındı.
3 Ağustos 2019 tarihinde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında aralarında göreve devam eden polis memurlarının da olduğu 41 kişi hakkında gözaltı kararı verildiği öğrenildi.
(08/035) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2 Ağustos 2019 tarihinde, 2019 yılının Temmuz ayında 6’sı çocuk yaşta, 10’u kadın ve 6’sı göçmen olmak üzere en az 163 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. İSİG’in verilerine göre 2019 yılının ilk 6 ayında iş kazası/iş cinayeti sonucu yaşamını yitiren işçi sayısı en az 1004 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Gazete Fersude, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.