Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
25 Aralık 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/270) Siirt’te Saldırıya Maruz Kalan CHP İl Başkanı…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Siirt İl Başkanı Nevaf Bilek’in, 24 Aralık 2019 tarihinde Eruh ilçesinde bir grubun saldırısına maruz kaldığı ve yaralandığı öğrenildi. Olayla ilgili olarak 6 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.
(12/271) İzmir’de Gözaltında ve Cezaevinde İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalan Gazeteciler…
24 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, tutuklu gazeteciler Melike Aydın ve Ruken Demir’in Türkiye Gazeteciler Sendikası avukatı Ülkü Şahin ile yaptıkları görüşmede gözaltında ve cezaevinde maruz kaldıkları işkence ve kötü muameleyi anlattıkları öğrenildi. 12 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınan ve 16 Kasım 2019 tarihinde ‘örgüt adına faaliyet yürütmek’ suçlamasıyla tutuklanan Demir ve Aydın’ın gözaltına alındıkları sırada ters kelepçelendikleri, kelepçeli halde polisin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları, adli muayene için götürüldükleri Alsancak Devlet Hastanesi’nde doktorun, “sen direnmesen, aslan parçalarım böyle yapmazdı” dediği öğrenildi. Ayrıca polisin Ruken Demir’i çıplak aramaya zorladığı, “evde aratmazsan nezarette dört kişi arar” tehdidinde bulunduğu, Melike Aydın’ın cezaevinde çıplak aramaya maruz kaldığı bildirildi. İfade işlemleri sırasında polisin “sohbet” adı altında ajanlık dayatmasında bulunduğunu, polisle işbirliği yapmaları halinde tutuklanmayacaklarının söylendiğini ifade eden Demir ve Aydın’ın cezaevinde de gardiyanların sözlü şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi.
(12/272) Mardin’de Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin’in Derik ilçesine bağlı Çayköy’de 20 Aralık 2019 tarihinde gözaltına alınan ve 24 Aralık 2019 tarihinde mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakılan 8 kişinin (Sercan Dölek, Vedat Belgin, Halil Belgin, Nezir Demir, Aydın Özdorak, Bedrettin Özge, Sinan Danış ve Ahmet Yapıcı) götürüldükleri İl Jandarma Komutanlığı’nda fiziksel şiddete maruz kaldıkları öğrenildi.
(12/273) Bingöl’de Askerlerin ve Özel Harekat Polisinin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
24 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 21 Aralık 2019 tarihinde askerler ve özel harekat polisi tarafından abluka altına alınan Bingöl’ün Karlıova ilçesi Hasanova köyüne bağlı Burmataş mezrasında bulunan 15 hanede arama yapıldığı, eşyaların dağıtıldığı ve kullanılamaz hale getirildiği, Zeki Sayak’ın evinin altında sığınak olduğu iddia edilerek kazıldığı, buna tepki gösteren kişilerin askerlerin ve polisin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları, bazı kişilerin cep telefonlarına el konulduğu öğrenildi.
(12/274) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Aralık 2019 tarihinde basında yer alana haberlerden, İzmir Şakran Kadın Kapalı Cezaevi’nde mahpusların hastane sevklerinin yapılmadığı, mektuplarının gönderilmediği, koğuş aramaları sırasında kişisel eşyalarının dağıtıldığı, aileleri tarafından gönderilen montlarının verilmediği, Yeni Yaşam, Evrensel ve Birgün gazetelerinin verilmediği öğrenildi.
24 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, Antep L Tipi Cezaevi’nde tutulan mahpusların gardiyanlar tarafından tehdit edildiği, mektuplarının gönderilmediği, 6 kişilik koğuşlarda 10 kişinin kaldığı, hastaların iki haftada bir revire götürüldüğü, ilaçların gecikmeli olarak verildiği, mahpusların revir, hastane, görüş gibi yerlere giderken askeri nizamda tek sıra yürümeye zorlandıkları iddia edildi.
(12/275) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1141 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 24 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
23 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Mahmut Konuk) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı öğrenildi.
Buna göre, 24 Aralık 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(12/276) Mardin’de Gözaltına Alınan Siyasi Parti Yöneticisi…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Mardin il Eş Başkanı Hasibe Mengirkaon’un 24 Aralık 2019 tarihinde, ifade vermek için gittiği İl Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltına alındığı öğrenildi.
(12/277) Ankara’da Gözaltına Alınan Üniversite Öğrencileri…
Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü’nde yapılacak “Las Tesis” eylemi hakkında, 24 Aralık 2019 tarihinde kadınları hedef alan bir basın açıklaması yapan Türkiye Gençlik Birliği (TGB) üyelerine tepki gösteren 8 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Leylanur Mavili, Esmanur Çağlak, Öykü Berre Özkan, Nazlı İkra Öztay, Nisan Çıra, Zeynep Kurt.
(12/278) Gezi Davası…
Osman Kavala, Yiğit Aksakoğlu, Ali Hakan Altınay, Ayşe Mücella Yapıcı, Ayşe Pınar Alabora, Can Dündar, Çiğdem Mater Utku, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, İnanç Ekmekçi, Mehmet Ali Alabora, Mine Özerden, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi hakkında 2013 yılındaki Gezi Parkı eylemleri ile ilgili olarak İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Aralık 2019 tarihinde devam edildi.
İddianamede 16 kişinin ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. İddianamede ayıca kimi sanıkların ‘nitelikli mala zarar verme’, ‘tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi’, ‘ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme’, ‘nitelikli yağma’, ‘nitelikli yaralama’, ‘2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet’ ve ‘6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun’a muhalefet’ gibi suçlardan da cezalandırılması istenmektedir.
Mahkemenin, Ali İsmail Korkmaz’ın ölümüne neden olan Mevlüt Saldoğan’ın ve Hazine Bakanlığı’nın “zarar gördükleri” iddiasıyla davaya katılma taleplerini kabul ettiği öğrenildi. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin derhal beraatına hükmedilmesini belirten 10 Aralık 2019 tarihli kararına rağmen Osman Kavala’nın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 28 Ocak 2020 tarihine erteledi.
İş insanı Osman Kavala 1 Kasım 2017 tarihinde tutuklanmıştı. 16 Kasım 2018 tarihinde İstanbul’da düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan ve 18 Kasım 2018 tarihinde tutuklanan Yiğit Aksakoğlu ise davanın 24 Haziran 2019 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(12/279) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Aralık 2019 tarihinde devam edildi. Figen Yüksekdağ, duruşmada hazır bulundu ve savunma yaptı. İddianamede Figen Yüksekdağ’ın ‘örgüt yöneticisi olma’, ‘örgüt propagandası yapma’, ‘Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etme’, ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’, ‘suç işlemeye tahrik suçlarından 30 yıldan 83 yıla kadar hapis ile cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme Figen Yüksekdağ’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 10 Mart 2020 tarihine erteledi.
(12/280) Adana’da Yargılanan Çocuk…
Adana’da okul duvarına “Leyla Güven’e ses ver” yazdığı için ‘kamu malına zarar verme’ iddiasıyla M. E. S. isimli bir çocuk hakkında Adana 3. Çocuk Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 24 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme çocuğun 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
(12/281) “İstanbul KCK Ana Davası”
Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) üye ve yöneticilerinin de aralarında olduğu 205 kişi hakkında İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Aralık 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme, Ragıp Zarakolu’nun ifadesinin talimat yoluyla alınamayacağı gerekçesiyle SEGBİS aracılığıyla alınmasına, 7 Haziran 2018 tarihli yakalama emrinin infazının beklenmesine, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 23 Aralık 2019 tarihli, Ragıp Zarakolu’nun “duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla” Türkiye’de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına el konulması talebinin kısmen kabul edilmesine karar verdi ve duruşmayı 14 Mayıs 2020 tarihine erteledi. İsveç Yüksek Mahkemesi, Türkiye’nin Ragıp Zarakolu’nun iadesine dair talebini 18 Aralık 2019 tarihinde reddetmişti.
(12/282) Afrin Operasyonu’na Tepkilere Yönelik Müdahaleler, Gözaltı ve Tutuklamalar…
Emek Partisi Aydın il yöneticisi Sürmeli Bal hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Afrin’e yönelik operasyonunu eleştiren sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle Aydın 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 24 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme Sürmeli Bal’ın ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Sürmeli Bal 14 Şubat 2018 tarihinde gözaltına alınıp 17 Şubat 2018 tarihinde tutuklanmış, hakkında açılan davanın 8 Haziran 2018 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(12/283) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
17 Aralık 2019 tarihinde Kütahya merkezli bir soruşturma kapsamında 9 ilde yapılan operasyonlarda gözaltına alınan 9 kişi 24 Aralık 2019 tarihinde tutuklandı.
24 Aralık 2019 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 16 ilde yapılan operasyonlarda 34 kişi, Konya merkezli bir soruşturma kapsamında hakkında gözaltı kararı verilen 30 kişiden 7’si gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.