Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
30 Mayıs – 1 Haziran 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/001) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırlar içindeki Asos bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 2 YRK militanının öldüğü öğrenildi.
30 Mayıs 2020 tarihinde Hakkari’nin Çukurca ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 askerin öldüğü, 1 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
31 Mayıs 2020 tarihinde basıda yer alan haberlerden, 17 Mayıs 2020 tarihinde Şırnak kırsal alanına yönelik TSK tarafından düzenlenen hava harekatında 1 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(06/002) Ankara’da Yargısız İnfaz İddiası…
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Valiliği tarafından dur ihtarına uymayarak aracıyla kaçarken yaptığı trafik kazası sonucu yaşamını yitirdiği açıklanan Muhammed Alican Razı’nın güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu başına isabet eden kurşunla yaşamını yitirdiği iddia edildi.
Haberde, Muhammed Alican Razı’nın Adli Tıp Kurumu’nda yapılan otopsisi sırasında başının arkasında kurşun giriş deliği saptandığı belirtilmektedir.
Ankara Valiliği 25 Mayıs 2020 tarihinde şu açıklamayı yapmıştı: “Araç, Ankara girişinde Susuz Yol Kontrol Noktası’nda da durmayarak kaçışını aşırı hızla sürdürmüş ve yol üzerinde bulunan giriş takına çarparak durmuştur. Sürücü M. A. R. isimli şahıs olay yerinde hayatını kaybetmiş, araçta yolcu olarak bulunan R. S. ise hafif yaralı olarak hastaneye kaldırılmıştır.
(06/003) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Hasta Mahpus…
Hasta mahpus Vefa Kartal, 31 Mayıs 2020 tarihinde tutulduğu Edirne F Tipi Cezaevi’nde yaşamını yitirdi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Hapishaneler Komisyonu’nun ağır hasta mahpuslar listesinde yer alan Vefa Kartal, hakkında verilen ağırlaştırılmış müebbet cezası nedeniyle 26 yıldır cezaevinde bulunmaktaydı.
(06/004) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden İstanbul Silivri 7 Nolu L Tipi Cezaevi’nde gazetelerin mahpuslara bir gün gecikmeli verildiği, bazı gazetelerin haklarında toplatma kararı olmamasına mahpuslara rağmen verilmediği, mahpusların milletvekillerine yazdığı mektupların gönderilmediği, mahpuslara temizlik malzemesi ve dezenfektan verilmediği, kantinde satılan ürünlerin normalden pahalı olduğu öğrenildi.
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden Silivri 9 Nolu L Tipi Cezaevi’nde 2 mahpusun tutuklandıkları günden bu yana 80 gündür tek kişilik hücrede tutulduğu, mahpuslara dezenfektan ve temizlik malzemesi verilmediği, mahpuslara verilen yemeklerin yeterli ve hijyenik olmadığı öğrenildi.
30 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden Mardin E Tipi Cezaevi’nde tutulan kadın mahpuslar hakkında koğuş dışında sayım vermeyi reddettikleri gerekçesiyle disiplin soruşturması açıldığı öğrenildi.
(06/005) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden İstanbul Silivri 7 Nolu L Tipi Cezaevi’nde mahpusların 2 aydır revire çıkartılmadığı öğrenildi.
(06/006) Diyarbakır’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
31 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde bir polis memurunun öldüğü olayla ilgili olarak gözaltına alınan 3 kişinin (M. E. C., M. A., F. A.) götürüldükleri Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü’nde işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi.
M. E. C.’nin Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü’nde üzerinde kıyafetleri olmadan yere yatmış haldeki fotoğrafı basında yer aldı. Fotoğrafta yerde yatan M. E. C’nin sırtına bir polisin bastığı görülmektedir.
(06/007) Antep’te Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişi…
29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antep girişindeki bir polis noktasında durdurulan otobüsten indirilen 1 kişinin polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Kişinin ismi öğrenilemedi.
(06/008) İstanbul’da Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişi…
31 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Eyüp ilçesinde sokağa çıkma yasağı sırasında oturduğu evin kapısının önüne çıkan bir kişinin polis tarafından fiziksel şiddet uygulanarak gözaltına alındığı öğrenildi. İsmi öğrenilemeyen bu kişinin polis şiddetine maruz kaldığı anlara dair görüntüler basında yer aldı.
(06/009) Batman’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Sağlık Sosyal ve Hizmet Emekçileri Sendikası’na (SES) üye 3 sağlık emekçisinin sürgün edilmesini protesto etmek için Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Batman Şubeler Platformu tarafından 29 Mayıs 2020 tarihinde Batman Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü önünde yapılan basın açıklamasına valilik yasağını gerekçe göstererek plastik mermi ve biber gazı ile müdahale eden polis 8 sendika yöneticisini gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar: SES Batman Şube Eş Başkanı Deniz Topkan, Eğitim-Sen Genel Sekreteri Welat Kaya, KESK Kadın Sekreteri Gülistan Atasoy, BES Genel Sekreteri Aziz Özkan, SES Batman Şube Yöneticisi Salih Bayat, SES Genel Kadın Sekreteri Selma Atabey ile Erdal Doğan ve Yunus İzmir.
(06/010) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1300 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 29 Mayıs 2020 tarihinde saat 13.00 ve 18.00’da yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
30 Mayıs 2020 tarihinde saat 18.00’de yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Mehmet Dersulu) Covid-19 salgını kapsamında alınan önlemler gereği ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle gözaltına aldı.
31 Mayıs 2020 tarihinde saat 18.00’de yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Mehmet Dersulu) Covid-19 salgını kapsamında alınan önlemler gereği ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle gözaltına aldı.
Buna göre 29, 30 ve 31 Mayıs 2020 tarihlerinde Yüksel Caddesi’nde yapılmak istenen basın açıklamalarına yönelik polis müdahalelerinde 2 kişi gözaltına alındı.
(06/011) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
29 Mayıs 2020 tarihinde KHK ile mesleğinden ihraç edilen mimar Alev Şahin için Ankara’da bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak eylem alanında uzaklaştırdı.
(06/012) İzmir’de Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişi…
İzmir’de camilerden Çav Bella marşının çalınması ile ilgili sosyal medya paylaşımı yaptığı iddiasıyla 21 Mayıs 2020 tarihinde gözaltına alınan ve 22 Mayıs 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘dini değerleri alenen aşağılamak’ iddiasıyla tutuklanan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir eski İl Başkan Yardımcısı Banu Özdemir, 29 Mayıs 2020 tarihinde mahkeme kararıyla tahliye edildi.
(06/013) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
31 Mayıs 2020 tarihinde Mardin’in Derik ilçesine bağlı Çayköy kırsal mahallesinde yapılan ev baskınlarında 4 kişi (Bedrettin Özge, Halil Bergin, Aydın Özdurak ve Nezir Demir) jandarma tarafından gözaltına alındı.
(06/014) Tekirdağ’da Hakkında Soruşturma Açılan Gazeteci…
31 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Saray ilçesi Belediye Başkanlığı sosyal medya hesabında Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamı ile ilgili yapılan sosyal medya paylaşımını haberleştiren Saray gazetesi hakkında soruşturma açıldığı ve bu kapsamada gazeteci Alper Karahan’ın İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne giderek ifade verdiği öğrenildi.
(06/015) Batman’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Batman il binasına 29 Mayıs 200 tarihinde yapılan baskın sonrasında HDP Batman İl Eş Başkanları Fatma Ablay ve Ömer Kutlu gözaltına alındı. Gözaltına alınan 2 kişi 30 Mayıs 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(06/016) Batman’da Parti Binasına Polis Baskını…
HDP Batman il binası 29 Mayıs 2020 tarihinde polis tarafından basıldı. Baskının gerekçesinin PKK Lideri Abdullah Öcalan’a ait posterlerin dışarıdan görülmesi olduğu öğrenildi. Arama sonunda parti binasında bulunan kimi fotoğraflara ve tüm dijital materyallere el konuldu.
(06/017) Şırnak’ta Parti Binasına Saldırı…
28 Mayıs 2020 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde HDP ilçe binasının kapısını ateşe verdiği iddiasıyla gözaltına alınan 1 kişi (M. B.) 30 Mayıs 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(06/018) Bitlis’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 30 Mayıs 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile Merkez ilçeye bağlı 19 köyde 30 Mayıs 2020 saat 22.00 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Çobansuyu, Aşağıçobansuyu, Akgün, Kutlu, Güllüce, Dikme, Aşağıdikme, Yukarıdikme, Esenburun, Beşkaynak, Bayırlı, Kınalı, Uçankuş, Yarönü, Dursun, Aşağıyolak, Yukarıyolak, Aşağıkoçak, Çeltikli.
(06/019) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
28 Mayıs 2020 tarihinde gözaltına alınan Ege Ordu Komutanlığı’nda emir subayı olarak görev yapan binbaşı F.Ö., 31 Mayıs 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(06/020) Mardin’de Bulunan Toplu Mezar…
30 Mayıs 2020 tarihinde Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Libka mezrasındaki bir mağarada 40 kişiye ait kemik ve kafataslarının bulunduğu öğrenildi.
Konuyla ilgili olay yerine gelen kayıp yakınlarının avukatları ile İnsan Hakları Derneği (İHD) Mardin Şubesi avukatlarının da aralarında bulunduğu heyetin mağarada inceleme yapmasına izin verilmediği bildirildi.
Toplanan kemiklerin inceleme için İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gönderileceği öğrenildi.
(06/021) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 29 Mayıs 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 28 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.141 yeni vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı 30 Mayıs 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 26 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 983 yeni vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı 31 Mayıs 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 25 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 839 yeni vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 31 Mayıs 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 4.540 ve vaka sayısı ise 163.942 oldu.
Adalet Bakanı 29 Mayıs 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile cezaevlerinde kapalı görüşlerin 1 Haziran 2020 itibarıyla yeniden başlayacağını duyurdu.
İnsan Hakları Derneği (İHD), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Med Tutuklu Ve Hükümlü Aileleri Hukuki Ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED) ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) tarafından hazırlanan ve 29 Mayıs 2020 tarihinde basında yer alan rapora göre Silivri 7 Nolu L Tipi Cezaevi’nde 15 koğuşun karantinada olduğu ve 107 mahpusun Covid-19 testlerinin pozitif çıktığı belirtilmektedir. Raporda ayrıca karantinada olanlar da dahil tüm mahpusların aynı telefonu kullandıkları ifade edildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.