Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
4 – 6 Temmuz 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/046) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
4 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1 Temmuz 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Hakurk bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 militanın öldüğü; 24 Haziran 2020 tarihinde Tunceli’nin Ovacık ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
5 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1 Temmuz 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Hakurk bölgesinde TSK birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü; 16 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 1 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(07/047) Van’da Yaşamını Yitiren Mülteciler…
4 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden 26 Haziran 2020 tarihinde Van Gölü’nde batan bir teknede yaşamını yitiren mültecilerin sayısının 11’e yükseldiği, en az 50 mültecinin ise kayıp olduğu öğrenildi.
Konuyla ilgili gözaltına alınan 15 kişiden 5’inin tutuklandığı, 3’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 7 kişinin serbest bırakıldığı ve 3 kişinin ise halen gözaltında olduğu bildirildi.
(07/048) Cezaevinde Açlık Grevi…
Urfa T Tipi Cezaevi’nde maruz kaldıkları hak ihlallerinin sona ermesi talebiyle 5 mahpus (İlyas Yeşilçayır, Ahmet Sabaç, Emrullah Oruç, Serhat Bulut ve Bahtiyar) tarafından 24 Haziran 2020 tarihinde başlatılan açlık grevine 4 Temmuz 2020 tarihinde 5 mahpusun (Hidayet Düger, Hıdır Demirtaş, Erkan Bayram, Mehmet Tahir Özcan ve Reber Varhan) daha katıldığı öğrenildi.
(07/049) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
3 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa Akhisar T Tipi Cezaevi’nde hasta mahpus Ekim Polat’ın tek kişilik hücrede tutulduğu ve infaz koruma memurları tarafından ölümle tehdit edildiği öğrenildi. Haberde infaz koruma memurlarının adli mahpuslara Ekim Polat ile ilgili “devlet düşmanıdır istediğinizi yapabilirsiniz” dediği iddia edildi.
(07/050) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
3 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa Akhisar T Tipi Cezaevi’nde hasta mahpus Ekim Polat’a ilaçlarının verilmediği, tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
5 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Silivri Cezaevi’nde tutulan gazeteci Murat Ağırel’in 20 gündür yazdığı dilekçelere rağmen revir ve doktora götürülmediği öğrenildi.
(07/051) İstanbul’da Bekçi Şiddetine Maruz Kalan Kişi…
5 Temmuz 2020 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde müdahale ettikleri bir olay sırasında insanlara fiziksel şiddet uygulayan bekçileri uyaran avukat Cihat Duman’ın da bekçilerin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve ters kelepçelenerek gözaltına alındığı öğrenildi. Avukat Cihat Duman’ın maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarını belgeleyen sağlık raporu aldığı ve sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
Avukat Cihat Duman, yaptığı açıklamada maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele ile ilgili şunları belirtti: “İstiklal Caddesi, Mis Sokak’ta 10-15 adet bekçi kıyafetli şahıs tarafından yüzlerine biber gazı sıkılıp darp edilen iki vatandaşın gözaltına alındığı sırada topluluğa yaklaşıp ‘Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılanacaksınız. Bu yaptığınız suçtur, kötü muameledir. Avukat olduğum için Görevli Memura Mukavemet Suçları’nda bu tür davranışların muhakkak memur aleyhine neticelendiğini biliyorum’ demem üzerine iki bekçi kılıklı şahıs tarafından saldırıya uğradım. Ellerim arkadan kelepçelendi. Haklarım hatırlatılmadı. Suçlama tarafıma yöneltilmedi. Avukat olduğumu söylediğim halde kimliğime bakılmadı, baroya haber verilmedi. Gözaltına alınan diğer iki kişi ile birlikte Beyoğlu Polis Merkezi’ne götürülürken neden gözaltına alındığımı sorduğumda bekçiler ağız birliği yapmışçasına Süleyman Soylu’ya ve Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret etmemin hesabını vereceğimi söyleyip bu kez tuttukları kolumu bükmek, kelepçeye kıstırmak suretiyle boynumdan tutup kambur şekilde yürüterek karakola getirmişlerdir. Karakoldaki polislerin bekçi kılıklı şahısları mekâna kabul etmesiyle bu şahsıların Bekçi olduğu anlaşılmıştır. Burada kelepçeyi uzun süre çıkarmamış, ifade işlemlerine yaklaşık 7,5 saat başlamamışlardır. Bu arada götürdükleri Taksim İlk Yardım Hastanesi’nden vücudumdaki yaraları ve ezikleri belgeleyen darp raporu alınmıştır. Bununla beraber ayakta bekletme, diğer mağdurlarla konuşturmama ve kaldığımız mekâna tek tek gelip ben ve yanımdaki diğer mağdurlarla sürekli dalga geçerek psikolojik işkenceye devam etmişlerdir.”
(07/052) Ankara’da İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Gazeteci…
3 Temmuz 2020 tarihinde Ankara’da TBMM önünde barolar tarafından yapılan eylemi takip ederken polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alınan Artı TV Ankara Temsilcisi Sibel Hürtaş’ın maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muameleyi belgeleyen sağlık raporu aldığı ve sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunacağı öğrenildi. Sibel Hürtaş aynı gün içinde sosyal mesafe kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle para cezası kesilerek serbest bırakıldı.
Sibel Hürtaş basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Kavaklıdere Polis Merkezi’ne kadar boynum sıkılarak götürüldüm. Yanımda oturan çok iri yarı bir polis memuru kolunu boynuma doladı diğer eliyle de ağzımı ve burnumu kapattı. ‘Nefes alamıyorum, kendimi iyi hissetmiyorum’ diye bağırdım. Bunun üzerine de öbür eli ile de ağzımı ve burnumu kapatarak ‘öl, öl’ diye bağırdı. Daha sonra ağzımı burnumu açtılar, ancak boynum bu şekilde (sıkılarak) Kavaklıdere Polis Merkezi’ne kadar götürüldüm. Avukatlarımın polis merkezine ulaşmasına izin verilmedi.
(07/053) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1335 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 3 Temmuz 2020 tarihinde saat 13.30’da yapılan basın açıklamasına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı. Saat 18.00’de yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve eyleme katılan 1 kişiyi (Alev Şahin) gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
4 ve 5 Temmuz 2020 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’da yapılan basın açıklamalarına müdahale eden polis eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
Buna göre 3, 4, 5 Temmuz 2020 tarihlerinde polis müdahalesi sonucu gözaltına alınanların sayısı 1 oldu.
(07/054) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
3 Temmuz 2020 tarihinde KHK ile mesleğinden ihraç edilen mimar Alev Şahin Ankara’da bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önünde yaptığı basın açıklamasına müdahale eden polis tarafından valiliğin eylem yasağı gerekçe gösterilerek gözaltına alındı ve para cezası kesildikten sonra serbest bırakıldı.
(07/055) Mardin’de Eyleme Polis Müdahalesi…
Elektrik kesintilerini protesto etmek için 4 Temmuz 2020 tarihinde Mardin’in Kızıltepe ilçesinde oturma eylemi yapmak isteyen çiftçilere polis izin vermedi.
(07/056) Adana’da Bildiri Dağıtanlara Polis Müdahalesi…
4 Temmuz 2020 tarihinde Adana’da “Sosyal medyama dokunma”’ bildirisi dağıtan gençlik örgütleri üyelerine polis valilik kararını gerekçe göstererek izin vermedi. Bildiri dağıtmak isteyen kişilere kimlik kontrolünden yapıldığı ve yaklaşık bir saat polis tarafından alıkonuldukları öğrenildi.
(07/057) Maraş’ta Tutuklanan HDP Üyeleri…
30 Haziran 2020 tarihinde Maraş’ın Pazarcık ilçesinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından düzenlenen “Kardeş aile kampanyası” gerekçe gösterilerek gözaltına alınan ve aralarında İlçe Eş Başkanı Naci Kızıler’in de olduğu 4 kişi 3 Temmuz 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüte finansal destek sağlamak’ iddiasıyla tutuklandı. Tutuklanan kişilerin isimleri: Naci Kızıler, parti yöneticileri İbrahim Ganidağlı ve Mesut Gözlügöl ile eski ilçe eş başkanı Murat Güvenç.
(07/058) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Temmuz 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde yapılan ev baskınlarında 2 kişi (Hebat Saçal ve Serdar Canpolat) gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(07/059) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Temmuz 2020 tarihinde Mardin’de 10 kişi, 2015 yılında düzenlenen kimi eylem ve etkinliklere katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınan Aynur Kuaç isimli, 10 aylık çocuğu olan bir kişi 4 Temmuz 2020 tarihinde serbest bırakıldı. 9 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(07/060) DTP Eski Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Demokratik Toplum Partisi (DTP) Hakkari eski milletvekili Hamit Geylani hakkında 2011 yılında Demokratik Toplum Kongresi (DTK) tarafından düzenlenen bir toplantıya katıldığı gerekçesiyle Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Temmuz 2020 tarihinde görüldü.
Mahkeme Hamit Geylani’yi ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(07/061) Eski Belediye Eş Başkanı ve Eski DBP Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, yerine kayyım atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Eş Başkanı Gültan Kışanak’a verilen 14 yıl 3 ay hapis cezası ve eski Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’e verilen 15 yıl hapis cezası Antep Bölge Adliye Mahkemesi 18. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu.
Yeniden yargılanmalarına 3 Temmuz 2020 tarihinde Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edilen Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel, duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldılar. Savunmaların ardından mahkeme Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel’in tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 4 Eylül 2020 tarihine erteledi.
(07/062) İzmir’de Belediye Başkanının Yargılandığı Dava…
İzmir’in Urla ilçesinin Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) Belediye Başkanı İbrahim Burak Oğuz hakkında “FET/PDY Soruşturması” kapsamında İzmir 17. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Temmuz 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme İbrahim Burak Oğuz’u ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası le cezalandırdı Mahkeme hükümle birlikte İbrahim Burak Oğuz’un tahliyesine karar verdi.
İbrahim Burak Oğuz, 16 Aralık 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve aynı gün içinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı. İbrahim Burak Oğuz, 18 Aralık 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınmış, yerine Urla Kaymakamı kayyum olarak atanmıştı.
(07/063) Urfa’da Yargılanan Kişiler…
5’i tutuklu 30 kişi hakkında Urfa 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2020 tarihinde başlandı.
İddianamede sanıkların ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlarından cezalandırılmaları istenmektedir.
Savunmaların ardından mahkeme 2 kişinin (Mehmet Kültür ve Vahit Akgün) tahliyesine, 3 kişinin (Songül Arpa, Ahmet Yenilmez ve Muzaffer Çakmak) tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 17 Eylül 2020 tarihine erteledi.
30 kişi 9 Ekim 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 25’i 21 Ekim 2019 tarihinde tutuklanmıştı. Davanın 7 Şubat 2020 tarihinde görülen ilk duruşmasında 15 kişi tahliye edilmişti. Davanın sonraki duruşmalarında ise 5 kişi daha tahliye edilmişti.
(07/064) Fatma Elarslan’ın Ölümüne İlişkin “Kovuşturmaya Yer Olmadığı” Kararı…
5 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Fatma Eraslan (13) isimli çocuğun Şırnak’ın İdil ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında yaşamını yitirmesi ile ilgili olarak başlatılan soruşturmada Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “kovuşturmaya yer olmadığı” kararı verdiği öğrenildi.
Savcılık kararında “Güvenlik güçleri ile yapılan çatışmalara katıldığı, güvenlik güçlerine karşı silahlı faaliyet gösterdiği esnada güvenlik güçlerince öldürüldüğü değerlendirilmiştir […] kolluk kuvvetlerinin yetkili bir merciden almış oldukları hukuka uygun bir emri yerine getirdikleri değerlendirilmiştir” şeklinde ifadeler yer aldığı bildirildi.
Savcılık kararına ilişkin Şırnak Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılan itirazın da reddedildiği öğrenildi.
(07/065) Polis Memurları Hakkında Takipsizlik Kararı…
4 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden Hatay’ın Samandağ ilçesinde, Gezi Parkı eylemleri sırasında Eskişehir’de yaşamını yitiren Ali İsmail Korkmaz’ın annesi Emel Korkmaz hakkındaki belgeselin gösterimine katıldığı gerekçesiyle S. O isimli bir kişinin ve ailesinin 2 polis memuru tarafından tehdit edilmesiyle ilgili olarak yapılan suç duyurusuna Samadağ Cumhuriyet Başsavcılığı’nın takipsizlik kararı verdiği öğrenildi.
Basında yer alan haberlerde S. O.’nun ailesinin kaldığı eve giden polislerin aile fertlerine “Kızınız uçurumun kenarında, her an düşebilir. Bir dahaki sefere kapınızı böyle çalmayız. İçeri girer kızını alırız” dediği belirtilmektedir.
Takipsizlik kararına ilişkin Hatay Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılan itirazın da reddedildiği bildirildi.
(07/066) Gazeteye Verilen İlan Kesme Cezası…
4 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Evrensel gazetesine Basın İlan Kurumu tarafından 5 gün ilan kesme cezası verildiği öğrenildi. İlan kesme cezasının 13 Nisan 2020 tarihinde gazetede yayınlanan “CHP’li Özel’den Altun’a izinsiz inşaat tepkisi” başlıklı haber gerekçe gösterilerek verildiği bildirildi.
(07/067) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
https://www.hurriyet.com.tr/, https://twitter.com/ececelk, https://odatv4.com/, https://twitter.com/sozluk internet sitelerinde ve sosyal medya hesaplarında yer alan bir habere İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Temmuz 2020 tarihli kararı ile erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(07/068) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Aydın Valiliği 3 Temmuz 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile parti binalarının önünde veya içinde düzenlenecek ve 50 kişiyi geçmeyecek basın açıklamaları hariç il genelindeki tüm açık hava etkinliklerini yasakladı, il sınırları içindeki eylemlere katılmak üzere gelenlerin il sınırları içine girişlere ve başka illerde yapılacak eylem ve etkinliklere katılmak için ilden çıkışlara İl Hıfzıssıhha Kurul Kararı gereği 3 Temmuz 2020 itibarıyla 10 gün süreyle kısıtlama getirdi.
Hakkari Valiliği 4 Temmuz 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde miting, açık yer toplantıları, gösteri yürüyüşleri, oturma eylemi, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklaması, stant açma, konser, şenlik, bildiri dağıtma, afiş asma ve benzeri eylem ve etkinlikleri 5 Temmuz 2020 saat 00:01 ile 18 Temmuz 2020 saat 23:59 arasında yasakladı.
(07/069) Kocaeli’de Yasaklanan Etkinlik…
Kocaeli Dayanışma Akademisi (KODA) tarafından 5 Temmuz 2020 tarihinde gerçekleştirilecek “Biyolojisinden Ekonomi-politiğine Koronavirüs Küresel Salgını ve Ötesi: Dünyada Dayanışma ve Mücadele” konulu açık hava forumunun Kocaeli Valiliği tarafından yasaklandığı öğrenildi.
(07/070) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 3 Temmuz 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 19 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.172 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 4 Temmuz 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 20 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.154 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 5 Temmuz 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 19 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.148 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 5 Temmuz 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 5.225 ve vaka sayısı ise 205.758 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.