Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
5 – 7 Eylül 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/044) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
6 Eylül 2020 tarihinde Suriye’nin İdlib bölgesinde bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personeline yönelik düzenlenen saldırıda 1 askerin (Serdar Aslan) öldüğü öğrenildi.
(09/045) Giresun’da Sel…
Giresun’da 22 Ağustos 2020 tarihinde yaşanan sel felaketinde yaşamını yitirenlerin sayısının, 5’i jandarma uzman çavuş olmak üzere 11’e çıktığı 4 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(09/046) Sakarya’da Irkçı Saldırıya Maruz Kalan Kürt İşçiler…
4 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Sakarya’nın Kocaali ilçesinde mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan ve aralarında kadınlarla çocukların da olduğu 16 Kürt işçinin işverenin ve köylülerin ırkçı saldırısına maruz kaldığı öğrenildi. Saldırıya maruz kalan işçilerden Ş. D. basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “Biz Cuma sabahı tarlada çalışıyorduk. Tarlanın başka tarafına kayınca bize hakaret edildi. Ağza alınmayacak şeyler söylendi. Sonra biz de ‘jandarmayı arayacağız’ dedik. O da bize ‘istediğinizi arayın jandarma bizim tarafımızda onlar bizim’ dediler. ‘Siz Doğulusunuz size inanmazlar’ dediler. Bu laflardan sonra bize saldırmaya başladılar. İçlerinden bir kadın eline balta alarak ‘bunları öldürün’ diyerek, halamın oğlunun üstüne yürüdü. Bir kadını yere atıp tekmelediler. ‘Sizi ateşe vereceğiz’ diyerek üstümüze geliyorlardı.”
Olayla ilgili olarak Sakarya Valiliği’nin 4 Eylül 2020 tarihli açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “22.08.2020 tarihinde İlimiz Kocaali ilçesinde fındık bahçesinin sahipleri arasında yaşanan tartışmanın sonucunda arbede yaşandığı, şahıslardan birinin aracını diğer kişinin üzerine sürdüğü, bu esnada Mardin nüfusuna kayıtlı iki kadın işçi ile Düzce nüfusuna kayıtlı bir erkek işçinin yaralandığı, olayın yargıya intikal ettiği ve Cumhuriyet Başsavcılığınca tahkikat yapılarak soruşturmanın devam ettiği anlaşılmıştır.”
7 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden olayla ilgili olarak 2 kişinin (K. C. ve H. C.) ‘tehdit’ ve ‘yaralama’ iddialarıyla gözaltına alındığı öğrenildi.
Saldırının ardından Mardin’e dönen işçilerin Mazıdağı Devlet Hastanesi’nden maruz kaldıkları fiziksel şiddeti belgeleyen rapor aldıkları ve şikayetçi olacakları öğrenildi. 5 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, saldırıya maruz kalan işçilerle görüşmek üzere yaşadıkları köye girmek isteyen gazetecilerin jandarma tarafından Covid-19 kapsamında alınan önlemler gerekçesiyle engellendiği öğrenildi.
(09/047) Cezaevinde Ölüm Orucu…
Adil yargılanma ve cezaevi koşullarının düzeltilmesi talebiyle İzmir Aliağa Şakran Cezaevi’nde 19 Şubat 2020 tarihinden bu yana ölüm orucunda olan ve 2 Eylül 2020 tarihinde Yeşilyurt Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Özgür Karakaya’nın 4 Eylül 2020 tarihinde eylemini sonlandırdığı öğrenildi.
(09/048) Cezaevinde Zehirlendiği İddia Edilen Mahpus…
4 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerde, Van F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus tutuklu İbrahim Alkan’ın, kendisine verilen yanlış ilaç nedeniyle zehirlendiği iddia edildi. İbrahim Alkan’ın revire kaldırıldığı ancak hastaneye götürülmediği, cezaevi yönetimine verdiği dilekçenin işleme konulmadığı bildirildi.
(09/049) Urfa’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
6 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 4 Eylül 2020 tarihinde Urfa’nın Viranşehir ilçesinde yapılan ev baskınlarında ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüte yardım etmek’ iddialarıyla gözaltına alınan 3 kişinin (Hamdullah Esen, Tayip Temel ve Mehmet Sait Yardımcı) tutuldukları Urfa Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. Mehmet Sait Yardımcı’nın avukatı Sezai Akın basında yer alan ifadelerinde müvekkili ile yaptığı görüşmede müvekkilinin elbiselerinin yırtık olduğunun, üzerinde kan izleri olduğunun ve vücudunun çeşitli yerlerinde morluklar olduğunun görüldüğünü belirtti. Hamdullah Esen ile Tayip Temel isimli kişilerin ise avukatları ile görüştürülmedikleri bildirildi.
(09/050) İstanbul’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
4 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1 Eylül Dünya Barış Günü için İstanbul’un Sancaktepe ilçesindeki Sarıgazi Mahallesi’nde Yeni Demokrat Gençlik (YDG), Gençliğin Devrimci Güçleri (Dev-Güç), Devrimci Öğrenciler Birliği (DÖP) ve HDP Gençlik Meclisi üyeleri tarafından yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 18 kişinin götürüldükleri Sancaktepe Karakolu’nda işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. Gözaltına alınan 18 kişi 2 Eylül 2020 tarihinde yurtdışı yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Metin Özken, Volkan Atmaca, Hakan Salman, Fırat Çağlar, Başak Yeşilot, Umut Doğan, Ulaş Serdar Budak, Beyza Çapar, Doğukan Uçan, Bünyamin Abay, Sedef Özer, Devrim Ürün, Eren Kaya, Beritan Kurt, Fırat Doğan.
(09/051) Bitlis’te Gözaltına Alınan ve Tehdit Edilen Gazeteci…
Bitlis News Genel Yayın Yönetmeni Sinan Aygül 4 Eylül 2020 tarihinde, Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakkında açılan bir davada ifade vermesi gerektiği gerekçesiyle gözaltına alındı. Sinan Aygül aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
5 Eylül 2020 tarihinde Sinan Aygül’ün, Kızılay tarafından ihtiyaç sahiplerine verilmek üzerine gönderilen gıdaların Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Bitlis Milletvekili Cemal Taşar ile kardeşi olan Kızılay Tatvan Şube Başkanı Battal Taşar’ın ortak sahip oldukları otele götürüldüğüne ilişkin haberi nedeniyle, Cemal Taşar’ın yeğeni, söz konusu otelin müdürü ve aynı zamanda Kızılay Tatvan Şube Başkan Yardımcısı olan Fevzi Piral tarafından telefonla aranarak ölümle tehdit edildiği öğrenildi.
(09/052) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1399 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 4 ve 5 Eylül 2020 tarihinde saat 13.30’da yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve açıklamaya katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
(09/053) İstanbul’da Yürüyüşe Polis Müdahalesi…
İstanbul’un Ümraniye ilçesindeki 1 Mayıs Mahallesi’nde 2 Eylül Kuruluş Festivali kapsamında 6 Eylül 2020 tarihinde yapılmak istenen yürüyüşe polis müdahale etti. Polis müdahalesinde aralarında Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Ataşehir Şube Başkanı Gülsev Kaya’nın da bulunduğu 39 kişinin fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı, 1 kişinin (Emre Ziya Bayer) ayağının kırıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Vedat Çınar Alta, Gamze Toprak, Özge Doğan, Cansu Aktaş, İrfan Kına, Ümit Özgüngör, Ekrem Ekşi, Murat Çoban, Sinan Ayçiçeği, Ali Ekber Aga, Mehmet Can Alkan, Hankiye Şale, Derya Şale.
(09/054) İzmir’de Gözaltına Alınan Kişi…
3 Eylül 2020 tarihinde İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda gözaltına alınan Türkan Albayrak’ın 4 Eylül 2020 tarihinde serbest bırakıldığı öğrenildi. 3 Ağustos 2018 tarihinde ‘güvenlik soruşturması’ ve ‘arşiv taraması” gerekçe gösterilerek Sarıyer İlçe Sağlık Müdürlüğü’ndeki işinden atılan Türkan Albayrak işine geri dönmek için 3 Eylül 2018 tarihinde oturma eylemi yapmaya başlamış, 6 Haziran 2020 tarihinde görevine iade edilmişti.
(09/055) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
4 Eylül 2020 tarihinde Urfa’nın Birecik ve Halfeti ilçelerinde yapılan ev baskınlarında 2 kişinin (Ahmet Korkmaz ve Orhan Çalışmaz) gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(09/056) Van’da Gözaltına Alınan Kişi…
4 Eylül 2020 tarihinde kızının boşanma davası için adliyeye giden F. Ö. adlı bir kişinin çantasında bulunan sarı-kırmızı-yeşil renkteki tülbent gerekçesiyle ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla gözaltına alındığı öğrenildi. F. Ö., aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(09/057) Şırnak’ta Hakkında Soruşturma Açılan Gazeteci…
4 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Gökhan Altay hakkında, 2014-2018 yılları arasındaki sosyal medya paylaşımlarında ‘örgüt propagandası yaptığı’ iddiasıyla Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı, Gökhan Altay’ın soruşturma kapsamında ifade verdiği öğrenildi.
(09/058) Eski Belediye Eş Başkanı ve Eski DBP Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, yerine kayyım atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Eş Başkanı Gültan Kışanak’a verilen 14 yıl 3 ay hapis cezası ve eski Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’e verilen 15 yıl hapis cezası Antep Bölge Adliye Mahkemesi 18. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu.
Yeniden yargılanmalarına 4 Eylül 2020 tarihinde Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edilen Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel, duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldılar. Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel duruşma sırasındaki beyanlarında Mart ayından bu yana avukatları ile görüşemediklerini belirtti. Mahkeme Kışanak ve Tuncel’in tutukluluk hallerinin devamına karar verdi ve duruşmayı 18 Kasım 2020 tarihine erteledi.
(09/059) Edirne’de Yargılanan Sanatçı…
Edirne 3. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının Yargıtay tarafından bozulmasının ardından, ses sanatçısı Hozan Canê’nin (Saide İnac) yeniden yargılanmasına 4 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme Hozan Canê’nin tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 20 Ekim 2020 tarihine erteledi.
(09/060) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
4 Eylül 2020 tarihinde Uşak merkezli bir soruşturma kapsamında 12 ilde yapılan operasyonlarda 26 kişi; Kara Kuvvetleri Komutanlığı personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 19 kişi; Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında 10 ilde yapılan operasyonlarda 15 kişi ve Ankara’da 4 kişi gözaltına alındı.
(09/061) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
27 kişi hakkında Kayseri 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme 16 kişinin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 1 yıl 3 ay ile 9 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezaları ile cezalandırılmasına; 7 kişinin beraatına, firari 4 sanığın ise dosyasının ayrılmasına hükmetti.
4 kişi hakkında ÖSYM sorularını sızdırdıkları iddiasıyla Ankara 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme 4 kişinin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay ile 18 yıl 9 ay arasında değişen hapis cezaları ile cezalandırılmasına karar verdi.
(09/062) Anayasa Mahkemesi’nin İşkence ve Kötü Muamele Başvurusuna İlişkin Kararı…
6 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Anayasa Mahkemesi’nin 28 Haziran 2016 tarihinde Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde bir uzman çavuşun öldürülmesiyle ilgili olarak gözaltına alınan Ömer Şimşek isimli kişinin “işkence ve kötü muamele yasağının ihlali” iddiasıyla yaptığı başvuruyu “Anayasa’nın 17. maddesinde öngörülen devletin yükümlülükleri kapsamında bir ihlalinin olmadığı” gerekçesiyle reddettiği öğrenildi.
Ömer Şimşek ve aynı araçta bulunan 2 kişi (Yusuf Başkan ve Sadrettin Bilir), Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde uzman çavuş Erdem Ünal’ın silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetmesinin ardından aracı durduran Özel Harekat polislerinin fiziksel şiddetine maruz kalmış, daha sonra götürüldükleri Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’nde işkence ve kötü muameleye maruz kalmışlardı. Avukatlarının talebi üzerine çekilen, söz konusu 3 kişiye ait fotoğraf ve görüntüler basında yer almıştı.
(09/063) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Urfa Valiliği 4 Eylül 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü, miting açık hava toplantısı, yürüyüş, protesto eylemi, oturma eylemi, açlık grevi, stant açmak, çadır kurma, imza kampanyası konser, şenlik, el ilanı bildiri, broşür dağıtmak, afiş poster açmak, meşale yakma ve taşıma, konferans ve benzeri eylem ve etkinlikleri 6 Eylül 2020 itibarıyla 30 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
(09/064) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Üsküdar’da Maliye’ye bağışlanan bir arazinin Sağlık Bakanı Koca’nın kurucusu olduğu Medipol Hastanesi tarafından otopark olarak kullanılmasına ilişkin https://www.birgun.net/, https://www.cumhuriyet.com.tr/ ve https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ sitelerinde yer alan haberlere erişimin İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 20 Ağustos 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
Gaziantep’te 13 Ağustos 2020 tarihinde erkek arkadaşına ait evin balkonundan şüpheli bir şekilde düşerek yaşamını yitiren Duygu Delen ile ilgili https://sol.org.tr, https://www.evrensel.net/, https://www.birgun.net/, https://ilerihaber.org/ ve https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ sitelerinde yer alan haberlere erişimin Gaziantep 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Eylül 2020 tarihli kararıyla, aynı konuyla ilgili https://eksisozluk.com/ sitesinde yer alan 3 ayrı başlığa erişimin Gaziantep 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 4 Eylül 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
Komşusunun köpeğini öldürdüğü iddia edilen bir kişi ile ilgili https://eksisozluk.com/ sitesinde yer alan bir başlığa Beykoz Sulh Ceza Hakimliği’nin 4 Eylül 2020 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Türk Tabipleri Birliği’nin Manisa’daki Vestel fabrikasında Covid-19 vakalarına ilişkin raporuna dair https://t24.com.tr/ ile https://sol.org.tr sitelerinde yer alan haberlere ve https://www.ttb.org.tr/ adresinde yer alan rapora erişimin Manisa 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 28 Ağustos 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
Uşşaki tarikatı lideri Fatih Nurullah’ın 12 yaşında bir çocuğa cinsel istismarda bulunduğu gerekçesiyle tutuklanmasına dair https://odatv4.com/ sitesinde yer alan bir habere Akyazı Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Eylül 2020 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(09/065) Bitlis’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 6 Eylül 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile Merkez ilçeye bağlı 24 köyde 6 Eylül 2020 saat 01:00 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurdu.
Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Çeltikli, Aşağıkoçak, Aşağıyolak, Yukarıyolak, Yarönü, Beşkaynak, Dursun, Dikme, Aşağıdikme, Yukarıdikme, Uçankuş, Bayırlı, Kutlu, Akgün, Kınalı, Çobansuyu, Aşağıçobansuyu, Güllüce, Harmanyeri, Karaca, Konalga, Kaşıklı, Kayalıbağ, Cevizdalı.
(09/066) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 4 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 53 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.612 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 5 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 56 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.673 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 6 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 53 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.578 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 6 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 6.673 vaka sayısı ise 279.806 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.