Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
10 Eylül 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/092) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
9 Eylül 2020 tarihinde Suriye’nin İdlib bölgesinde bulunan Tuğgeneral Sezgin Erdoğan’ın görevi sırasında rahatsızlanarak kaldırıldığı hastanede öldüğü öğrenildi.
(09/093) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
9 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 7 Eylül 2020 tarihinde Tunceli’nin Ovacık ilçesi kırsal alanına yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından yapılan hava harekatında 2 TKP/ML TİKKO militanının öldüğü öğrenildi.
9 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden Tunceli’de jandarma uzman çavuş Hüseyin Çatal’ın hidrofor arızasını gidermek üzere görevlendirildiği Gökçek Jandarma Karakol Komutanlığı’nda kalp krizi geçirerek öldüğü öğrenildi.
(09/094) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER) ve Van Barosu tarafından Patnos L Tipi Cezaevi’ne ilişkin hazırlanan ve 9 Eylül 2020 tarihinde kamuoyu ile paylaşılan rapordan, 8 kişilik koğuşlarda 17 kişi, 15 kişilik koğuşlarda 24 kişi tutulduğu öğrenildi. Ayrıca rapora göre mahpuslara Covid-19 salgınına karşı temizlik malzemesi verilmemekte, mahpuslara kirli su verilmekte; mahpusların spor ve sosyal etkinlik hakları kısıtlanmakta, mahpuslar tarafından istenen gazeteler kendilerine verilmemekte; dilekçeleri işleme alınmamaktadır.
9 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpusların hastane, adliye vb. yerlere sevklerinde çift kelepçe takmaya zorlandıkları, güvenlik kameralarının banyo ve tuvaletleri görecek şekilde kayıtta tutulduğu, mahpusları cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasına maruz kaldıkları öğrenildi.
(09/095) Diyarbakır’da Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Kişi…
9 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP üyesi Oktay Özoğlu isimli bir kişinin 5 Ağustos 2020 tarihinde bir polis memuru tarafından aranarak Diyarbakır Ergani İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne çağrıldığı, burada kendilerini istihbarat elemanı olarak tanıtan iki kişi tarafından bir odaya alınarak ajanlık yapmaya zorlandığı öğrenildi. Özoğlu basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “(…) ‘Bize günlük, anlık, kim ne yapıyor? İstihbarat vermeni istiyoruz’ dediler ve onlarla çalışmamı istediler. Belediyede iş bulma imkânı, resmi kurumlardan ne istersem alabileceğime dair vaatlerde bulunuldu. (…) ‘Dediklerimizi yapmazsan seni gözaltında kaybederiz, hiçbir işte çalışamazsın’ diye tehdit ettiler.”
(09/096) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan ESP Üyesi…
9 Eylül 2020 tarihinde Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Beren Atıcı’nın ESP Diyarbakır il binasından çıktığı sırada gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesinin ESP’ye yönelik İstanbul merkezli soruşturma olduğu bildirildi.
(09/097) Ağrı’da Tutuklanan Belediye Eş Başkanı…
13 Temmuz 2020 tarihinde gözaltına alınan ve 15 Temmuz 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ iddialarıyla tutuklanan Ağrı’nın Diyadin ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Betül Yaşar, avukatlarının yaptığı itirazın kabul edilmesi üzerine 9 Eylül 2020 tarihinde tahliye edildi.
(09/098) Sivas Katliamı Davası…
Sivas Katliamı davasında dosyaları ayrılan 3 firari sanık (Eren Ceylan, Murat Sonkur ve Murat Karataş) hakkında Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme müşteki avukatlarının Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek ve yazar Ahmet Nesin’in tanık olarak dinlenmesi taleplerini reddetti, sanıklar hakkında yakalama kararının devamına hükmetti ve duruşmayı 20 Ocak 2021 tarihine erteledi.
(09/099) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Yeni Yaşam gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ferhat Çelik ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser, Oda TV Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu, Oda TV Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan, Oda TV muhabiri Hülya Kılınç, Yeniçağ gazetesi yazarı Murat Ağırel ile gazeteci Eren Ekinci hakkında Libya’da yaşamını yitirdikten sonra Manisa’da toprağa verilen MİT görevlisi ile ilgili haberler nedeniyle İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 9 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
Mahkeme MİT Kanunu’nu ihlal ettikleri gerekçesiyle Aydın Keser, Ferhat Çelik ve Murat Ağırel’in ayrı ayrı 4 yıl 8 ay 7 gün, Barış Pehlivan ve Hülya Kılınç’ın ayrı ayrı 3 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildi. Barış Pehlivan, Hülya Kılınç ve Murat Ağırel’in tutuklu geçirdikleri süreyi göz önünde bulunduran mahkeme 3 gazetecinin yurtdışı yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına hükmetti. Mahkeme Aydın Keser ve Ferhat Çelik hakkında uygulanan adli kontrol şartlarının kaldırılmasına, yurtdışında bulunan Erk Acarer’in dosyasının ayrılmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca 7 kişinin “devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama” suçlamasından beraatına karar verdi.
Oda TV Haber Müdürü Barış Terkoğlu ve gazeteci Hülya Kılınç, 4 Mart 2020 tarihinde gözaltına alınmış ve 5 Mart 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Oda TV Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan 6 Mart 2020 tarihinde gözaltına alınmış ve aynı gün içinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Mehmet Ferhat Çelik, Aydın Keser ve Murat Ağırel ise 6 Mart 2020 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakılmalarına yönelik savcılık itirazı üzerine yeniden gözaltına alınmış ve 8 Mart 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(09/100) Özgür Gündem Ana Davası…
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Zana Kaya, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya, imtiyaz sahibi Kemal Sancılı ile yazar Eren Keskin hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. 9 kişi hakkında açılan davanın 14 Şubat 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme 4 kişi yönünden dosyanın ayrılmasına karar vermişti. Mahkeme duruşmayı 24 Aralık 2020 tarihine erteledi.
(09/101) İstanbul’da Yargılanan Gazeteciler…
Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü Semiha Şahin ve muhabir Pınar Gayıp’ın da aralarında bulunduğu 4 kişi hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
İddianamede 4 kişinin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme duruşmayı 22 Aralık 2020 tarihine erteledi.
(09/102) Diyarbakır’da Yargılanan TJA Aktivisti…
Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivisti Gülcihan Şimşek hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından mahkeme Gülcihan Şimşek’in tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 14 Aralık 2020 tarihine erteledi. Gülcihan Şimşek 22 Mayıs 2020 tarihinde Diyarbakır merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınmış, 24 Mayıs 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(09/103) Van’da Yargılanan HDP Yöneticisi…
9 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Parti Meclisi üyesi Hatice Büşra Kuyun hakkında, kendisini kaçırıp tehdit eden kişilere ilişkin yaptığı açıklama nedeniyle ‘halkı kin ve düşmanlığa sevk etmek’ iddiasıyla Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Van 7. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. Hatice Büşra Kuyun, 4 Mayıs 2020 tarihinde Van’da kendisini istihbarat elamanı olarak tanıtan kişiler tarafından 65 AAT 923 plakalı beyaz bir araç ile kaçırılmış, yaklaşık 2 saat boyunca alıkonulmuş ve bu süre içinde kendisine siyasi faaliyetleri hakkında soru sorulduğu ve tehdit edildiği öğrenilmişti.
(09/104) Muğla’da ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Gözaltına Alınan Kişi…
8 Eylül 2020 tarihinde Muğla’nın Bodrum ilçesinde M. S. isimli bir kişi sosyal medya paylaşımlarında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişinin aynı gün içinde çıkarıldığı mahkeme tarafından yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(09/105) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
9 Eylül 2020 tarihinde Ankara’da 1 kişi gözaltına alındı.
(09/106) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Yaşar Dadak isimli bir eski polis memuru hakkında Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 9 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına hükmetti.
Mevlüt Tufan isimli bir kişi hakkında Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 9 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
(09/107) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın çantasıyla ilgili https://yesilgazete.org/, https://onedio.com/ ve https://eksisozluk.com/ sitelerinde yer alan içeriklere erişimin İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği’nin 9 Eylül 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
Afyon Belediyesi Kültür Müdürlüğü’nde görev yapan bir kişinin park ve bahçelerde görevlendirilmesine ilişkin https://www.sozcu.com.tr/ sitesinde yer alan habere erişimin Afyonkarahisar 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Eylül 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
(09/091) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 9 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 55 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.673 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 9 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 6.837 vaka sayısı ise 284.943 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.