Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
17 Eylül 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/167) Cezaevinde İşkence ve Kötü Muamele…
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kırşehir E Tipi Kapalı Cezaevi’nde askeri nizamda sayım dayatması ve gardiyanların fiziksel şiddetini protesto etmek için 19 Mayıs 2020 tarihinden bu yana açlık grevinde olan mahpusların bazılarının 15 Eylül 2020 tarihinde istek ve iradeleri dışında başka cezaevlerine sevk edildiği öğrenildi. Mahpusların sevk sırasında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. Başka cezaevlerine sevk edilen mahpuslardan isimleri öğrenilenler: Feyyaz Gülsoy, Ali Saday, Emrah Kına ve Cumali Yıldırım (Kayseri Bünyan 1 Nolu T Tipi Cezaevi), Çetin Yıldız (Tarsus T Tipi Kapalı Cezaevi).
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan ve aralarında Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları’nın da bulunduğu 33 mahpusun 14, 15 ve 16 Eylül 2020 tarihlerinde istek ve iradeleri dışında Diyarbakır F Tipi Cezaevi’ne sevk edildiği öğrenildi. Mahpusların sevk sırasında ve sonrasında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları bildirildi. Sevk edilen mahpuslardan isimleri öğrenilenler: DBP eski Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan, HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları, Uğur Boztaş, Emrah Durmaz, Sercan Gümüş, Engin Akhan, Mehmet Hanifi Kanat, Barış Sümbül, Rıdvan Kaya, Hayati Uzman, Halis Tekin, Sadık Nakçı, Mehmet Acar, Aziz Tufan, Mustafa Argın, Ahmet Salmas, Hüseyin Işık, Abdulhalik Kaplan, Heja Algan, Nimetullah Cinkılıç, Serhat Karagöz, Burhan Taş, Şaban Çelik, İhsan Uğur, Kervan Beyhan, Halil Güneş, Serhat Kuşlu.
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Hapishaneler Komisyonu’nun Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerine ilişkin raporundan, Mehmet Tahir Özcan ve Kasım Karataş adlı iki mahpusun Temmuz ayında Urfa T Tipi Kapalı Cezaevi’nden Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’ne istek ve iradeleri dışında sevk edildiği, sevk sırasında 2 gün boyunca kendilerine yemek verilmediği, cezaevi girişinde çıplak arama ve işkenceye maruz kaldıkları öğrenildi.
(09/168) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Hapishaneler Komisyonu’nun Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerine ilişkin raporundan Maltepe 1 Nolu L Tipi Cezaevi’nde mahpusların revire götürülmedikleri; Maltepe 2 Nolu L Tipi Cezaevi’nde mahpusların hastane sevklerinin yapılmadığı, düzenli ilaç kullanan mahpusların ilaçlarının geciktirildiği, özellikle kronik rahatsızlığı olan mahpusların tedavilerinde aksama olduğu; Gebze Kadın Cezaevi, Kandıra 1 Nolu F Tipi, Silivri 5 Nolu L Tipi, Edirne F Tipi ve Tekirdağ 1 Nolu F Tipi cezaevlerinde de mahpusların hastane sevklerinin Covid-19 salgını gerekçesiyle yapılmadığı öğrenildi. Ayrıca, Bakırköy Kadın Cezaevi’nde Covid-19 belirtileri veya şüphesi olan mahpusların test yapılması taleplerinin reddedildiği bildirildi. Covid-19 salgınından korunmaları için, Kandıra 1 ve 2 Nolu F Tipi, Maltepe 1 ve 2 Nolu L Tipi, Silivri 5 Nolu L Tipi, Bolu F Tipi ve Bakırköy Kadın cezaevlerinde mahpuslara temizlik malzemesi, dezenfektan, maske ve eldiven verilmediği öğrenildi.
(09/169) Van’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele İddiası…
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 11 Eylül 2020 tarihinde Van’ın Çatak ilçesine bağlı Çığlıca mezrasında askerler tarafından gözaltına alınan Osman Şiban hakkında 11 Eylül 2020 tarihinde götürüldüğü özel bir hastanede verilen raporda Şiban’ın kan kustuğunun ve her iki gözünde morluk, baş, boyun ve yüz bölgesinde travmaya bağlı şişlik belirlendiğinin ifade edildiği öğrenildi. Bilinci kapalı şekilde hastaneye getirilen Servet Turgut hakkında ise “yüksekten düşme sebebiyle getirilen entübe hasta” notuyla yapılan hastane kaydının ardından verilen raporda her iki gözde ve her iki kulakta deri altındaki kılcal damarların zarar gördüğü, eller ve göğüs ön duvarında derinin en üst tabakasının kalkmış durumda olduğu belirtilmektedir. Osman Şiban ve Servet Turgut isimli 2 kişinin 11 Eylül 2020 tarihinde gözaltına alınarak helikopterle götürüldükleri, 13 Eylül 2020 tarihinde ise Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin yoğun bakım servisinde tedavi altında oldukları öğrenilmişti.
(09/170) Ankara’da Tehdit Edilen Yazar…
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, yazar Fırat Sözeri’nin, evinin önünde bekleyen kimliği belirsiz 4 kişi tarafından tehdit edildiği öğrenildi. Konuyla ilgili olarak İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi’nde bir basın toplantısı düzenleyen Fırat Sözeri, 30 Mart 2020 tarihinde kimliği belirsiz bir grubun fiziksel saldırısına maruz kalmasının ardından yaşananlara dair şunları belirtti: “Bana saldıran kişiler hakkında suç duyurusunda bulundum. Suç duyurusunda bulunduktan sonra sosyal medyada beni taciz etmeye başladılar, sadece beni değil eşimi de taciz ettiler. Suç duyurusunda bulunduğum için benim açık adresimi de öğrendiler. Bu uzun bir süre böyle devam etti ama son bir haftadır bu taciz ve tehditler arttı. İki gündür evimin önünde nöbet tutuyorlar”.
(09/171) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1408 gündür direnişte olan kamu emekçileri için Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 15 Eylül 2020 tarihinde saat 18.00’de yapılan basın açıklamasına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(09/172) Hatay’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hatay’ın Samandağ ilçesinde evine yapılan polis baskını sırasında kalp krizi geçiren Edibe Özçelik’in 20 Ocak 2020 tarihinde yaşamını yitirmesi ile ilgili 16 Eylül 2020 tarihinde Samandağ Abdullah Cömert Parkı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Ümit Özçelik) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Ümit Özçelik’in aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(09/173) Muş’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
16 Eylül 2020 tarihinde Muş’ta yapılan ev baskınlarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesinin 2016 yılında katıldıkları, bir HPG’linin cenaze töreni olduğu bildirildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(09/174) Mersin’de Gözaltına Alınan Dernek Başkanı ve Üyeleri…
15 Eylül 2020 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 3 kişiden 2’si (Güvencesiz İşçiler Derneği üyeleri Fadil Sevinç ile Kazım Acar) 16 Eylül 2020 tarihinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Güvencesiz İşçiler Derneği Başkanı Abdulselam Kutlu’nun halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(09/175) Muş’ta HDP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Muş eski İl Eş Başkanı Muhlise Karagüzel hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 16 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Muhlise Karagüzel duruşmaya tutuklu bulunduğu Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Muhlise Karagüzel’in ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 8 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Muhlise Karagüzel 9 Ağustos 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 15 Ağustos 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı.
(09/176) Muş’ta Gazetecinin Yargılandığı Dava…
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı muhabiri İdris Sayılğan hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
Duruşmada esas hakkında mütalaasını açıklayan savcının İdris Sayılğan’ın ‘yayın yoluyla örgüt propagandası yapmak’ suçundan cezalandırılmasını istediği öğrenildi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 2 Aralık 2020 tarihine erteledi.
(09/177) Hrant Dink Cinayeti Davası…
Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesinde ihmali ve sorumluluğu bulunan emniyet, istihbarat ve jandarma görevlilerinin aralarında bulunduğu 4’ü tutuklu 85 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
Mahkeme bir önceki duruşmada MİT Bölge Başkanı Ahmet Köksoy’un tanık olarak dinlenmesi kararından geri dönülmesine, dosyanın esas hakkında mütalaa için savcılığa gönderilmesine hükmetti ve duruşmayı 24, 25 ve 26 Kasım 2020 tarihlerine erteledi.
(09/178) MHP Genel Başkanı’nın TTB Hakkındaki Sözleri…
Covid-19 salgını nedeniyle yaşamını yitiren sağlık çalışanlarını anmak, salgınla ilgili alınması gereken önlemlere dikkat çekmek amacıyla Türk Tabipleri Birliği (TTB) tarafından 14-18 Eylül 2020 tarihleri arasında siyah kurdele takma, yürüyüş ve anma etkinlikleri yapılmasına dair sosyal medya hesabında bir açıklama yapan Milliyetçi Hareket Partisi (MHDP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli şu ifadeleri kullandı: “Türk Tabipler Birliği isimli ihanet oluşumu sözde artan vakalara, hayatını kaybeden insanlarımıza ve sağlık çalışanlarımıza dikkat çekmek maksadıyla tüm sağlık kurumlarında siyah kurdele takacakmış! Bu teşebbüs zehirli ve zillet bir komplodur. (…) Türk Tabipler Birliği Korona kadar tehlikelidir, tehdit saçmaktadır. Üstelik hükümete yönelik ‘Yönetemiyorsunuz, ölüyor, tükeniyoruz’ eylemi haince bir tertiptir. Çağrım şudur: Türk Tabipler Birliği, bugünkü hassas dönemde, insan ve toplum sağlığı hakkında asılsız şaibe ve şüpheleri körüklemektedir. Bu nedenle sadece adında Türk bulunan Tabipler Birliği derhal ve gecikmeksizin kapatılmalıdır. Yöneticileriyle ilgili adli işlem yapılmalıdır.”
(09/179) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
16 Eylül 2020 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 34 ilde yapılan operasyonlarda aralarında muvazzaf askerlerin de bulunduğu 106 kişi gözaltına alındı.
16 Eylül 2020 tarihinde, İzmir’in Seferihisar ilçesinde yasadışı yollarla yurtdışına çıkma girişiminde bulundukları iddiasıyla 5’i çocuk 18 kişi gözaltına alındı.
(09/180) RTÜK Tarafından Ceza Verilen Televizyon Kanalları…
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından, Erol Mütercimler’in imam hatip liseleri ile ilgili ifadeleri gerekçesiyle Haber Global televizyon kanalına 3 kez program durdurma ve üst sınırdan idari para cezası verildiği öğrenildi.
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, RTÜK tarafından, Erol Mütercimler’in sunuculuğunu yaptığı programda Sakarya’da çocuk istismarı ile ilgili ifadeleri gerekçesiyle Meltem TV televizyon kanalına 3 kez program durdurma ve üst sınırdan idari para cezası verildiği öğrenildi.
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, RTÜK tarafından, Mine Kırıkkanat’ın konuk olduğu programdaki ifadeleri gerekçesiyle TELE1 televizyon kanalına idari para cezası verildiği öğrenildi.
16 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, RTÜK tarafından, Selçuk Tepeli’nin ana haber bültenindeki ifadeleri gerekçesiyle FOX TV televizyon kanalına idari para cezası verildiği öğrenildi.
(09/181) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü’nün Covid-19 test kiti satın aldığı şirketin yönetim kurulu başkanına ait şirketlerin, manipülatif işlemleri nedeniyle borsada işlem yapmasının Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yasaklanmasına ve şirketin icra kurulu başkanının AKP il yöneticisi olmasına ilişkin, https://www.cumhuriyet.com.tr/ sitesinde yayınlanan habere erişimin İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin 15 Eylül 2020 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
(09/182) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 16 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 63 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.771 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 16 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 7.249 vaka sayısı ise 296.391 oldu.
Ankara Tabip Odası’nın 16 Eylül 2020 tarihli verilerinden Ankara’da 143’ü uzman hekim, 89’u asistan, 11’i intörn hekim, 5’i diş hekimi, 2’si işyeri hekimi, 146’sı hemşire/ebe, 31’i aile hekimi, 7’si idari personel ve mutemet, 48’i tıbbi sekreter ve sosyal hizmet uzmanı, 9’u eczacı, 9’u röntgen teknisyeni, 40’ı acil tıp teknisyeni ve sağlık memuru, 10’u laborant, 6’sı fizyoterapist ve diyetisyen, 3’ü anestezi teknisyeni, 107’si temizlik işçisi, 7’si mutfak çalışanı, 11’i güvenlik görevlisi olmak üzere toplam 882 sağlık çalışanının Covid-19 testlerinin pozitif çıktığı öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.