Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
1 Ekim 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/001) Askerde Yaşamını Yitiren Kişi…
30 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerde, Kars’ta bulunan 3. Hudut Taburunda görev yapan teğmen İbrahim Ulu’nun intihar ettiği belirtildi. Haberlerde İbrahim Ulu’nun intiharına tabur komutanının uyguladığı sistematik psikolojik şiddet ve yıldırma amaçlı baskının neden olduğu iddia edildi. İbrahim Ulu’ya ait olduğu belirtilen ve basında yer alan mektupta şunlar belirtilmektedir: “Biz genç rütbelilere yol göstermek, öğretmek yerine azar ve hakaretle bizi meslekten, yaşamaktan soğutuyor. İntiharımın sorumlusu Y. yarbaydır. Bittim artık. Artık bu adamdan kurtulup Allah’ıma kavuşuyorum.”
(10/002) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
30 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bayburt M Tipi Cezaevi’nde Covid-19 salgınına rağmen mahpusların tutulduğu koğuşlara günde 150 litre soğuk ve 50 litre sıcak su verildiği ve bu miktarların mahpusların kişisel hijyen, koğuşun temizliği gibi ihtiyaçlar için yeterli olmadı öğrenildi.
30 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Silivri 5 Nolu Cezaevi’nde musluklardan akan suyun çamurlu olduğu öğrenildi. Haberde ayrıca mahpuslara verilen yemeklerin hijyenik olmadığı, içinden yabancı maddelerin çıktığı, mahpuslara gönderilen mektupların verilmediği, Covd-19 salgınına rağmen mahpuslara yeteri kadar temizlik malzemesi ve dezenfektan verilmediği ifade edildi.
(10/003) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
1422 gündür devam etmekte olan “İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 30 Eylül 2020 tarihlerinde saat 18.00’de yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(10/004) Diyarbakır’da DTK’ya Dönük Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
30 Eylül 2020 tarihinde Demokratik Toplum Kongresi’ne (DTK) yönelik soruşturma kapsamında Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında aralarında Eğil Belediye Eş Başkanı’nın, ilçe belediye meclisi üyesinin, eski Siirt milletvekilinin, gazetecinin, parti ve sendika üye ve yöneticilerinin de olduğu 14 kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: gazeteci Hakkı Boltan, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt eski milletvekili Hatice Kocaman, Eğil Belediyesi Eş Başkanı Gülistan Ensarioğlu, HDP’li Sur Belediye Meclisi üyesi Ömer Filitoğlu, HDP Diyarbakır il yöneticisi Edip Binbir, Demokratik İslam Kongresi (DİK) üyeleri Naif Erdem ve Emin Ay, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonuna (KESK) bağlı Enerji Sanayi ve Maden Sendikası (ESM) üyesi Medeni Tutşi, HDP eski il yöneticisi Çiğdem Ekti ve Mekiye Güzel.
(10/005) İzmir’de ESP Üyelerine Yönelik Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişi…
Ali Haydar Keleş isimli kişi, 30 Eylül 2020 tarihinde İzmir’de Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyelerine yönelik bir soruşturma kapsamında gözaltına alındı. Ali Haydar Keleş’in soruşturmanın yürütüldüğü İstanbul’a götürüldüğü öğrenildi.
(10/006) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişi…
Mardin’in Savur ilçesinde ifade için İlçe Jandarma karakoluna çağrılan Sami Özgüç isimli kişi, 30 Eylül 2020 tarihinde ifade için gittiği karakolda gözaltına alındı. 6-8 Ekim 2014 tarihli Kobanê eylemleri gerekçe gösterilerek gözaltına alınan Sami Özgüç’ün Mardin İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü öğrenildi.
(10/007) İstanbul’da Avukatın Yargılandığı Dava…
Avukat Levent Pişkin hakkında Bursa 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Levent Pişkin’in ‘örgüt propagandası yapmak’ ve ‘örgüt üyesi olmak’ suçlarından cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme duruşmayı 18 Kasım 2020 tarihine erteledi.
(10/008) Hakkari’de Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Yerine kayyım atanan, Hakkari’nin HDP’li Belediye Eş Başkanı Cihan Karaman hakkında Hakkari 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Cihan Karaman duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Savunmaların ardından mahkeme Cihan Karaman’ın tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi. Savcılığın Cihan Karaman’ın tahliye kararına itirazı üzerine mahkeme tahliye kararını bozarak tutukluluk halinin devamına karar verdi.
Cihan Karaman 15 Ekim 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 17 Ekim 2019 tarihinde tutuklanmıştı. Hakkari Belediyesi’ne 18 Ekim 2019 tarihinde kayyım atanmıştı.
(10/009) DBP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan hakkında Rosa Kadın Derneği’ne yönelik soruşturma kapsamında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Mehmet Arslan duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Savunmaların ardından mahkeme Mehmet Arslan’ın tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
Mehmet Arslan 22 Mayıs 2020 tarihinde gözaltına alınmış ve 24 Mayıs 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı.
(10/010) İstanbul’da HDP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
HDP Parti Meclisi eski üyesi Bülent Uyguner hakkında İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 30 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
Bülent Uyguner duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Bülent Uyguner’i ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı ve hükümle birlikte Bülent Uyguner’in yurtdışı yasağı şartıyla tahliyesine karar verdi.
Bülent Uyguner 26 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 28 Kasım 2019 tarihinde tutuklanmıştı.
(10/011) Diyarbakır’da Rosa Kadın Derneği Üyelerinin Yargılandığı Davalar…
Rosa Kadın Derneği üyesi Figen Ekti hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Figen Ekti duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı ve savunma yaptı. Savunmaların ardından mahkeme Figen Ekti’nin tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 16 Aralık 2020 tarihine erteledi.
Rosa Kadın Derneği üyesi Hasret Alp hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Hasret Alp duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı ve savunma yaptı. Savunmaların ardından mahkeme Hasret Alp’in tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 16 Ocak 2021 tarihine erteledi.
Rosa Kadın Derneği üyesi Ruken Şehir hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Tutuksuz yargılanan Ruken Şehir duruşmaya katıldı ve savunma yaptı. Mahkeme delil yetersizliğinde Ruken Şehir’in beraatına karar verdi.
Rosa Kadın Derneği kurucu üyesi Narin Gezgör hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Tutuksuz yargılanan Narin Gezgör duruşmaya katıldı savunma yaptı. Mahkeme avukatların daha önce avukatlar olmadan ifade veren gizli tanığın yeniden dinlenmesi yönündeki talebinin reddine karar veren mahkeme, duruşmayı 11 Kasım 2020 tarihine erteledi.
(10/012) DTK Üyesinin Yargılandığı Dava…
DTK Divan Üyesi Jiyan Taş hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Jiyan Taş duruşmaya tutuklu bulunduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Jiyan Taş’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 18 Aralık 2020 tarihine erteledi.
(10/013) Diyarbakır’da Yargılanan HDP Üyesi…
HDP Diyarbakır İl Örgütü basın çalışanı Vedat Dağ hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme dava dosyasını Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmekte olan başka bir dosya ile birleştirdi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 27 Ocak 2021 tarihine erteledi.
(10/014) Malatya’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Nuri Akman hakkında Malatya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmaya katılmayan Nuri Akman hakkında yakalama kararı çıkartılmasına karar verdi ve duruşmayı 12 Kasım 2020 tarihine erteledi.
Nuri Akman hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan verilen 6 yıl 3 ay hapis cezası Antep Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulmuş ve Nuri Akman’ın davası yeniden görülmeye başlanmıştı.
(10/015) Grup Yorum Üyelerinin Yargılandığı Davalar…
Grup Yorum üyeleri Bergün Varan ve Sultan Gökçek hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme Bergün Varan ve Sultan Gökçek’in tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(10/016) İstanbul’da Gazeteci Hakkında Açılan Soruşturma…
“İsimsizler Hareketi” soruşturması kapsamında hakkında yakalama kararı çıkartılan gazeteci Zeynep Kuray, 30 Eylül 2020 tarihinde İstanbul Adliyesi’ne giderek savcılığa ifade verdi. Kuray ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/017) İzmir’de Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler…
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ek ödemelere yapılan kesinti ile ilgili basın açıklaması yapan ve aralarında İzmir Tabip Odası Başkanı’nın da olduğu 10 sağlık emekçisi hakkında üniversite rektörünün şikayeti üzerine İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma açıldığı öğrenildi. Soruşturma kapsamında 6 kişinin 30 Eylül 2020 tarihinde polis karakoluna giderek ifade verdiği bildirildi.
Haklarında soruşturma açılan kişiler: İzmir Tabip Odası Başkanı Op. Dr. Lütfi Çamlı, Dokuz Eylül Hastanesi’nde görev yapan asistan hekim Ali Rıza Karabulut, Demokratik Sağlık-Sen üyesi Ayşe Toprak, Genel Sağlık-İş üyesi Alper Çobanlar, Dokuz Eylül Hastanesi’nde görev yapan asistan hekim Yağmur Dokuyan, İzmir Tabip Odası eski Başkanı Prof. Dr. Funda Barlık Obuz, SES işyeri temsilcisi Günseli Uğur, Türk Sağlık-İş üyesi Savaş Doğan, Türk Sağlık-Sen üyesi Osman Ataç ve Eğitim-İş İzmir 4 Nolu Yükseköğretim Şubesi Başkanı Haşim Karaman.
(10/018) Kaçırılma İddiasıyla İlgili Takipsizlik Kararı…
HDP Parti Meclisi ve Gençlik Yürütme Kurulu Üyesi Hatice Büşra Kuyun’un 4 Mayıs 2020 tarihinde kendilerini polis olarak tanıtan kişiler tarafından kaçırılması ile ilgili olarak yapılan suç duyurusu hakkında Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 30 Eylül 2020 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdiği öğrenildi.
(10/019) Kapatılan Sendika…
Tüm Emekli-Sen hakkında Ankara Valiliği’nin talebiyle Ankara İş Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 30 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme sendikal eksiklikleri gerekçe göstererek sendikanın kapatılmasına hükmetti.
(10/020) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
ABD Mali Suçları Uygulama Ağı’na (Financial Crime Enforcement Network-FinCEN) sunulan Şüpheli Eylem Bildirimi (SAR) raporlarında Çalık Holding’e bağlı Aktif Bank’ın yer almasına dair https://www.dw.com/tr/, https://www.cumhuriyet.com.tr/, https://halktv.com.tr/, https://tele1.com.tr/ internet sitelerinde yer alan haberlere İstanbul Anadolu 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 29 Eylül 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
https://sendika63org/ internet sitesine Antep 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 30 Eylül 2020 tarihli kararı ile erişim engeli getirildiği ve öğrenildi. 15 Eylül 2020 tarihinde, sendika.org haber sitesinin 62 kez erişime engellenmesiyle ilgili başvuruları değerlendiren Anayasa Mahkemesi (AYM) ikinci kez ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmişti.
(10/021) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 30 Eylül 2020 tarihinde yaptığı basın açıklamasında şunları ifade etti: “Testi pozitif çıkanların her biri vakadır, büyük kısmı belirti göstermiyor. Testi pozitif çıkmış herkesi ifade eden vaka kelimesinin anlamı ile hasta kelimesinin anlamı aynı değildir.” Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı günlük Covid-19 tablosunda 29 Temmuz 2020 tarihi itibarıyla değişikliğe gidilmiş, “Bugünkü vaka sayısı” ifadesinin yerine “Bugünkü hasta sayısı” ifadesi, “Toplam vaka sayısı ifadesi” yerine “Toplam hasta sayısı” ifadesi getirilmişti. Dolayısıyla Türkiye’deki toplam Covid-19 vaka sayısı bilinmemektedir.
Sağlık Bakanlığı, 30 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 65 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.391 hastanın mevcut olduğunu açıkladı.
Buna göre 30 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 8.195, hasta sayısı ise 317.272 oldu.
Ankara Tabip Odası’nın 30 Eylül 2020 tarihli verilerinden Ankara’da 156’sı uzman hekim, 101’i asistan, 8’i intörn hekim, 5’i diş hekimi, 4’ü işyeri hekimi, 166’sı hemşire/ebe, 31’i aile hekimi, 7’si idari personel ve mutemet, 57’si tıbbi sekreter ve sosyal hizmet uzmanı, 11’i eczacı, 11’i röntgen teknisyeni, 44’ü acil tıp teknisyeni ve sağlık memuru, 11’i laborant, 11’i fizyoterapist ve diyetisyen, 5’i anestezi teknisyeni, 119’u temizlik işçisi, 7’si mutfak çalışanı, 11’i güvenlik görevlisi olmak üzere toplam 966 sağlık çalışanının Covid-19 testlerinin pozitif çıktığı öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.