Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
2 Şubat 2021 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/021) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
1 Şubat 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus Kadın Cezaevi’nde tadilat olduğu gerekçesiyle koğuşlara sıcak su verilmediği ve mahpusların soğuk suyla banyo yapmak zorunda kaldığı öğrenildi. Haberde ayrıca koğuşlarda bulunan kaloriferlerin de çalışmadığı belirtildi.
1 Şubat 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, 30 Ocak 2021 tarihinde tutuklanan Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri Doğu Demirtaş’ın ve Selahattin Can Uğuzeş’in götürüldükleri Metris Cezaevi’nde infaz koruma memurlarının sözlü şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
(02/022) Ankara’da Polisin Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Kişi…
1 Şubat 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden Kaldıraç dergisi okuru olduğu bildirilen Elif Ceylan ile ailesinin polis tarafından tehdit edildiği öğrenildi.
Konuyla ilgili İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi’nde düzenlenen basın toplantısında şunlar belirtildi:
“Elif Ceylan geçen hafta Ankara Emniyet Müdürlüğü’nden olduğunu söyleyen biri tarafından arandı. Emniyet Müdürlüğü’ne çağırarak konuşmak istedikleri şeyler olduğunu belirttiler. Yanıtı olumsuz olunca bu sefer ailesini arayarak çocuklarının tehlikede olduğunu, çocuklarının ‘iyiliğini’ istediklerini söyleyerek aileyi terörle mücadele şubesine çağırdılar. Ailesi ile birlikte Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne giden Elif Ceylan ‘Yukarda mı olmak istersin aşağıdaki nezaretlerde mi? Nereye gidersen git attığın her adımdan haberimiz olacak. Her hafta buraya çay içmeye gel, biz sana mezun olunca iş buluruz, burs bağlarız. Seni evinden alır evine bırakırız’ söylemleriyle tehdit edildi.”
(02/023) Ankara’da Polisin Ajanlık Dayatmasına Maruz Kalan Kişi…
1 Şubat 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden Halkların Demokratik Partisi (HDP) Parti Meclisi eski üyesi Erol Çiftçi’nin gözaltına alındığı bir soruşturmada gizli tanık olması yönünde polisin baskısına maruz kaldığı öğrenildi.
Konuyla ilgili basında yer alan açıklamasında Erol Çiftçi şunları belirtti: “Babamla birlikte [Tuzluçayır Polis Karakolu’na] gittik, babamı karakolun içerisine almadılar. O dışarıda bekledi. Ben de içeri girdikten sonra beni 3 kişi bir odaya aldı. Tanımadığım kişiler, sivil giyimliydiler. Gözaltına alındığım soruşturma dosyasıyla ilgili ‘gizli tanık’ olarak ifade vermemi istediler. Polisler, ‘gizli tanık olursan, yaşadığın şehir bile farklı gösterilecek. İsmin kesinlikle görünmeyecek. Kimse seni bilmeyecek’ diyerek beni ikna etmeye çalıştılar. Gizli tanık olmayı kabul etmeyince tehditlere maruz kaldım. Polisler, ‘Bugün buradan çıkarsan iki elim yakanda olacak. 7 kardeşsiniz, hepiniz okuyorsunuz ama herhangi bir geleceğiniz olmayacak. Her boş anımda seni rahatsız etmeye, seni kaçırmaya çalışacağım. İstediğim zaman seni bu emniyete, farklı karakola çağırırım. Sen gelmeye mecbursun’ sözleriyle tehdit ettiler. Tam bir buçuk saat beni karakolda tuttular. Bana ‘gittiğin her yerde, okuduğun yerde seni terörist olarak tanıttıracağız, seni hiçbir yerde barındırmayacağız’ dediler.”
(02/024) İstanbul, İzmir ve Ankara’da Eylemlere Polis Müdahalesi…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü ve 30 Ocak 2021 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi 2 kişinin tutuklanmasını protesto etmek için 1 Şubat 2021 tarihinde üniversite kampusu önünde yapılan eyleme polis müdahale etti. Üniversite öğrencilerinin kampus dışına çıkmasına izin vermeyen polis, eyleme katılmak için kampusa gelmek isteyenleri de fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına aldı. Polisin ayrıca öğrencilere destek için gelen HDP milletvekillerinin kampusa girmesine izin vermediği ve haber takibi yapan gazetecileri engellediği öğrenildi. Ayrıca kampus yakınlarında yürümekte olan öğrencilere müdahale eden polis çok sayıda öğrenciyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Akşam saatlerinde Boğaziçi Üniversitesi kampusuna giren polis, Rektörlük binası önünde bekleyen öğrencileri fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. İstanbul Valiliği gün içindeki müdahaleler sonucu 159 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Polis müdahalesi sonucu 1 öğrencinin kaşının patladığı, 1 öğrencinin çenesinin kırıldığı, 1 öğrencinin ise başına aldığı darbe sonucu beyin cerrahisi servisine sevk edildiği öğrenildi. 2 Şubat 2021 tarihinde serbest bırakılan 7 kişinin aynı gün içinde tekrar gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerden 98’i 2 Şubat 2021 tarihinde savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile İzmir Üniversite Dayanışma grubu tarafından 1 Şubat 2021 tarihinde İzmir’de yapılan eyleme müdahale eden polis 27 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Polisin ayrıca ve “Devletin istemediği hiçbir görüntüyü çekmezsiniz” diyerek haber takibi yapan gazetecilere GBT uygulaması yaptığı ve çektikleri görüntüleri sildiği öğrenildi. 27 kişi ifade işlemlerinin ardından 2 Şubat 2021 tarihinse serbest bırakıldı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Ceyda Bostancı, Fırat Sertkaya, Anıl Şık, Rengin Oğuz, Güney Mengen, Ali Çadırcı, İsmail Temel, Pınar Usta, Murat Aksoy, Levent Topaloğlu, Elif Yerlikaya, Nagehan Sümen, Mustafa Naci Toper, Tuncay Yıldırım Özen, Arafe Meryem Yıldırım, Zilan Tayboğa, Anıl Işık, Fırat Sertkaya, Ceyda Bostancı ve soyadı öğrenilemeyen Utku isimli bir kişi.
Aynı gerekçeyle 2 Şubat 2021 tarihinde Ankara’da Çankaya Belediyesi önünde yapılmak istenen basın açıklamasına müdahale eden polis en az 70 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişilerin ters kelepçeli şekilde yere yatırılarak işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları, bazı kişilerin yaralandığı bildirildi. Polisin gazetecilerin görüntü almasını da engellediği öğrenildi.
Aynı gerekçeyle 2 Şubat 2021 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılmak istenen basın açıklamasına polis biber gazı ve plastik mermi kullanarak müdahale etti. En az 37 kişinin fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı öğrenildi. Aralarında Halk TV muhabiri Erdinç Yılmaz, kameraman Murat Erkmen ve DİSK Basın-İş yönetim kurulu üyesi Elif Akgül’ün de olduğu en az 6 kişi ise plastik mermi ve fiziksel şiddet nedeniyle yaralandı. Polisin alanda bulunan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Barış Atay’ı gözaltına almaya çalıştığı, Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekillerinin ise polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
(02/025) Cezaevindeki Açlık Grevleri ile İlgili Eyleme Polis Engellemesi…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona erdirilmesi talebiyle cezaevlerinde devam etmekte olan süresiz dönüşümlü açlık grevine dikkat çekmek için HDP tarafından 1 Şubat 2021 tarihinde Mersin’de yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
(02/026) Batman’da Eyleme Polis Müdahalesi…
29 Ocak 2021 tarihinde Batman’da Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Özgür Kadın Hareketi (TJA), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve HDP tarafından yapılan yürüyüşe yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan 6 çocuk, 4’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 1 Şubat 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından serbest bırakıldı. Gözaltına alınan diğer 17 kişi de aynı gün içinde sevk edildikleri mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Taybet Tatlı, Seyhan Erener, Abdi Onur Çakır, Berfin Can, Halide Keser, Bermal Can, Leyla Bayram, Veysi Sarıtak, Aycan Dayanan, Mehmet Acar, Şiyar Koç, Emine Kaya, Suzan Aşkın, Besna Türkmen, Gülistan Yılmaz, Kezban Kuday, Ferhat Kalkan, Diyar Acar, Zekeriya Aşkın, Delil Ürek, Sezgin Yavuz, Nuran Acar, Hasan Erdem.
(02/027) İstanbul’da Gözaltına Alınan Öğrenciler…
2 Şubat 2021 tarihinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bulunan Boğaziçi Üniversitesi kampusu önündeki otobüs durağında bulunan çok sayıda öğrenci polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Kampus önünden hareket eden bazı otobüslerin de durdurulduğu ve içinde bulunan öğrencilerin fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı öğrenildi. Ayrıca Beşiktaş İskelesi’nden Kadıköy’e giden vapura binmek isteyen öğrencilerin de Genel Bilgi Taraması uygulamasından geçirildikleri ve vapura alınmadıkları bildirildi.
(02/028) Van’da Gözaltına Alınan Kişi…
29 Ocak 2021 tarihinde Van’da gözaltına alınan 1 kişi (Muhammed Orhan) 1 Şubat 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt adına suç işleme’ iddiasıyla tutuklandı.
(02/029) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişiler…
İçişleri Bakanlığı 1 Şubat 2021 tarihinde yaptığı açıklama ile 1 Ocak – 31 Ocak 2021 tarihleri arasında örgüt propagandası yapıldığı iddiası ile 5.394 sosyal medya hesabının incelediğini, 2.237 kişi hakkında işlem başlatıldığını ve 118 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
(02/030) Gezi Davası…
2013 yılındaki Gezi Parkı eylemlerine ilişkin İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada Osman Kavala, Ayşe Mücella Yapıcı, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman, Ali Hakan Altınay, Yiğit Aksakoğlu, Yiğit Ali Ekmekçi, Çiğdem Mater Utku ve Mine Özerden’e verilen beraat kararlarının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından 22 Ocak 2021 tarihinde bozulması üzerine dava dosyasını 1 Şubat 2021 tarihinde yeniden ele alan mahkemenin 9 kişi hakkında yurtdışı yasağı koyduğu öğrenildi.
Davanın yeniden görülmesine 21 Mayıs 2021 tarihinde başlanacağı öğrenildi.
(02/031) Muş’ta Gazetecinin Yargılandığı Dava…
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı muhabiri İdris Sayılğan hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 1 Şubat 2021 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘zincirleme bir şekilde örgüt propagandası yapmak’ suçundan İdris Sayılğan’ı 4 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
(02/032) Van’da Yargılanan HDP Yöneticisi, Belediye Meclisi Üyesi, Dernek Başkanı ve Diğer Kişiler…
Van’ın Tuşba ilçesinin HDP’li Belediye Meclisi üyesi Berken Kızılkaraboğa, Star Kadın Derneği Başkanı Serap Güvenç, HDP Van İl Eş Başkanı Handan Karakoyun ile Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivisti 3 kişi hakkında Van 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Şubat 2021 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 18 Mayıs 2021 tarihine erteledi.
(02/033) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İlçe…
Kadıköy Kaymakamlığı 2 Şubat 2021 tarihinde yaptığı bir açıklama ile ilçe genelinde her türlü toplantı ve gösteriyi “toplumun salgından korunması ve salgının yayılımının engellenmesi çalışmalarına olumsuz tesir edebileceği” gerekçesiyle 7 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
(02/034) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 1 Şubat 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 124 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 636 hastanın tespit edildiğini açıkladı. Açıklamada ayrıca günlük vaka sayısının 7.719 olduğu belirtildi.
Buna göre 1 Şubat 2021 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 26.117, vaka sayısı ise 2.485.182 oldu.
1 Şubat 2021 tarihinde Diyarbakır’da Dr. Uğur Yılmaz Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.