Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
11 – 13 Haziran 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/128) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde devam etmekte olan Pençe-Kilit operasyonu sırasında 11 Haziran 2022 tarihinde düzenlenen saldırıda 4 askerin (Ömer Yıldırım, Gökhan Demir, Mehmet Ali Çap, Fuat Özer) öldüğünü, 4 askerin yaralandığını açıkladı.
11 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 23 Mayıs 2022 tarihinde Şırnak kırsal alanında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(06/129) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Düzce T Tipi Cezaevi’nde tutulan mahpusların koğuş aramaları sırasında infaz koruma memurlarının sözlü şiddetine maruz kaldığı, mahpuslara ait kişisel eşyaların dağıtıldığı öğrenildi.
12 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Batman T Tipi Cezaevi’nde ayakta sayım dayatmasını kabul etmeyen Salih İlmin ile ismi öğrenilemeyen 1 mahpusun infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
(06/130) Cezaevinde Açlık Grevi…
11 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Afyon T Tipi Cezaevi’nde tutulan 10 mahpusun ayakta sayım ve ağız içi arama dayatmalarının sona ermesi talebiyle süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladığı öğrenildi.
(06/131) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 10 Haziran 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
10 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Abdullah Öcalan ile ilgili avukat yasağına karşı Türkiye genelinde toplam 775 avukatın 10 Haziran ile 17 Haziran 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmek üzere görüşme başvurusunda bulunduğu ve bu başvurulara ilişkin de Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(06/132) “Gemlik Yürüyüşü” Eylemine Yönelik Müdahaleler…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi için gerçekleştirilecek “Gemlik Yürüyüşü” ile ilgili 11 Haziran 2022 tarihinde Diyarbakır’da yapılan basın açıklaması sonrası yürüyüş yapanlara müdahale eden polis 12 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar 12 Haziran 2022 tarihinde serbest bırakıldı.
11 Haziran 2022 tarihinde “Gemlik Yürüyüşü” ne katılmak üzere Urfa, Diyarbakır ve İzmir’den yola çıkanların içinde olduğu araçların polis tarafından engellendiği ve kentten ayrılmalarına izin verilmediği bildirildi.
“Gemlik Yürüyüşü” ne katılmak üzere 13 Haziran 2022 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde toplananlara müdahale eden polis 70 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Avukatların gözaltına alınanlar ile görüşmesine polis tarafından izin verilmediği, bazı kişilerin ifadelerinin avukatları olmadan alındığı öğrenildi. 48 kişi ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. 22 kişinin ise hâlâ gözaltında oluğu bildirildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü Esengül Demir, HDK Yönetim Kurulu üyesi Sedat Şenoğlu, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Eş Genel Başkanı Özlem Gümüştaş, ESP MYK Üyesi Deniz Aktaş, Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul İl Eş Başkanları İlknur Birol ve Ferhat Encü, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) İsnbul İl Eş Başkanı Roni Gören, Devrimci Parti Genel Başkan Yardımcısı Burcugül Çubuk, Mürüvvet Küçük, Nezir Altıntaş, Elif Bulut, Pınar Türk, Erhan Bayrak, Halis Bingöl, Elif Yıldız, Evren Talu, Mehmet Masyan, Aslan Demir, Deniz Aktaş, Aygül Sincar, Ezgi Gürbüz, İsmail Temel, Koray Türkay, Birgül İrin, Aydın Koçuk, Eylem Çelik, Rıdvan Karataş, Ali İpekli, Ünal Yusufoğlu, Ali Emre Ecer, Esra Üşüdür, Suavi Bayrak, Beyza Karayel, Remzi Akbulut, Sinem Yıldırım, Demet Gülüş, Ferhat Yıldırım, Ali Menteşağu, Mehmet Nuri Candan, Songül Alagöz, Ensar Açık, Salih Öner, Mesut Tağu, Mehmet Çelebi, Nevzat Yeziz, Hilal Başak, Hacer Yaşar, Gülden Doğan, Çiğdem Kılıçgün Uçar, Hayrettin Baydar ve Orhan Uzuner.
“Gemlik Yürüyüşü”ne katılmak üzere 13 Haziran 2022 tarihinde Bursa’da toplananlara müdahale eden polis, aralarında 1 çocuk, 1 avukat ve 2 gazetecinin (Ergin Çağlar ve Rozerin Gültekin) olduğu 22 kişiyi gözaltına alındı. Gazetecilerin aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: HDP Bursa İl Eş Başkanı Mehmet Dilek, HDP Parti Meclis Üyesi Cahit Kırkazak, HDP Gemlik İlçe Eş Başkanı Siracettin Şeker, HDP Gemlik ilçe yöneticileri Hatice Ateş ve Metin Özkan.
(06/133) Onur Ayı Etkinliklerine Yönelik Müdahaleler ve Yasaklamalar…
‘LGBTİQ+ Onur Ayı’ kapsamında 10 Haziran 2022 tarihinde Ankara’da Ortadoğu Teknik Üniversitesi kampüsünde gerçekleştirilen Onur Yürüyüşü’ne biber gazı ve plastik mermi ile müdahale eden polis 38 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Çanakkale Valiliği 11 Haziran 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile ‘Onur Ayı’ kapsamında 13- 17 Haziran 2022 tarihleri arasında yapılacak her türlü etkinlik, toplantı ve yürüyüşü yasakladı.
(06/134) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
“İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 10 Haziran 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(06/135) İstanbul’da Öğrenci Eylemine Polis Müdahalesi…
Üniversite öğrencileri tarafından 11 Haziran 2022 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde gerçekleştirilen Alternatif Üniversite Festivali için yapılan yürüyüşe müdahale eden polis en az 20 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(06/136) Eskişehir’de Mezuniyet Töreninde Pankart Açtıkları Gerekçesiyle Gözaltına Alınan Kişiler…
11 Haziran 2022 tarihinde Eskişehir’de Anadolu Üniversitesi mezuniyet töreninde, 2013 yılındaki Gezi eylemleri sırasında yaşamını yitiren Ali İsmail Korkmaz ile ilgili “Ali İsmail’i Unutmadık” yazılı pankart açan 2 kişi fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Gözaltına alınan 2 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(06/137) İstanbul Merkezli bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan İnsan Hakları Savunucusu, Dernek Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
Göç İzleme Derneği’ne (GÖÇİZ-DER) yönelik İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında TİHV İstanbul Temsilciliği’nde sosyal hizmet uzmanı olarak görev yapan Bilal Yıldız’ın da olduğu 22 kişiden 16’sı 10 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’, ‘örgüte finansman sağlamak’ iddialarıyla tutuklandı. 6 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Bilal Yıldız, Makbule Altıntaş, Veysi Yıldız, İlyas Erdem, Halit Karahan, Zelal Coşkun, Ramazan Kırkpınar, Cihan Kartal, Songül Köse, İrfan Hülakü, Kamile Kendal, Mehmet Boğakan, Demgül Athan, Kıyasettin Cüheylan, Erhan Örs, Mehmet Baran.
(06/138) Tekirdağ Merkezli Bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Siyasi Parti, Dernek Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
3 Haziran 2022 tarihinde Tekirdağ merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında HDP, Yeşil Sol Parti, HDK ve Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (MATUHAY-DER) üye ve yöneticilerinin de olduğu 37 kişiden 10’u, ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ iddialarıyla sevk edildikleri mahkeme tarafından 10 Haziran 2022 tarihinde tutuklandı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Kenan Yıldız, Arif İsmet Yılmaz, Yakup Aslan, Kerem Tosun, Fisun İşçan, Melahat Çelik, Ercan Ogeday, Alev Ateş, Ceren Karaca.
Buna göre bu soruşturma kapsamında tutuklananların sayısı 29, adli kontrol şartıyla serbest bırakılanların sayısı da 8 oldu.
(06/139) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
8 Haziran 2022 tarihinde Şırnak’ta gözaltına alınan 18 kişiden 8’i 10 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 10 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(06/140) Kobanê Davası…
Aralarında eski eş genel başkanlarının da olduğu 21’i tutuklu 108 HDP üye ve yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Mayıs 2022 ile 10 Haziran 2022 tarihleri arasında devam edildi.
Davanın 10 Haziran 2022 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme 21 kişinin tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 27 Haziran 2022 ile 7 Temmuz 2022 tarihleri arasında görülmek üzere erteledi.
(06/141) Van’da Yargılanan Eski Belediye Eş Başkanı…
HDP Demokratik Yerel Yönetimler Kurulu üyesi ve Edremit eski Belediye Eş Başkanı Sevil Rojbin Çetin hakkında Özgür Kadın Hareketi’ne yönelik bir soruşturma kapsamında Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Haziran 2022 tarihinde devam edildi.
İddianamede Rojbin Çetin’in ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
Rojbin Çetin duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Savunmaların ardından mahkeme Rojbin Çetin’in tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 8 Eylül 2022 tarihine erteledi.
26 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alınan Sevil Rojbin Çetin 7 Temmuz 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(06/142) Adana Gezi Davası…
2013 yılında Adana’da yapılan Gezi Eylemleri’ne ilişkin 12 kişi hakkında Adana 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 10 Haziran 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlarından 12 kişinin de beraatına karar verdi. Mahkeme 7 kişiyi ise ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na’ muhalefet suçundan ayrı ayrı 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(06/143) İnfaz Koruma Memurları Hakkında Kovuşturmaya Yer Yok Kararı…
12 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Urfa 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde mahpusların işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalmasıyla ilgili yapılan suç duyurularına ilişkin kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdiği öğrenildi.
(06/144) İstanbul’da Polis tarafından İndirilen HDP Bayrakları…
12 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP tarafından İstanbul’un Şişli ilçesindeki bir caddeye asılan bayrakların polis tarafından indirildiği öğrenildi. Haberde ayrıca polisin gazetecilerin olaya ilişkin görüntü almasını da engellediği belirtildi.
(06/145) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Van Valiliği 12 Haziran 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde gösteri yürüyüşü ve açık hava toplantılarını 13 Haziran 2022 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladı. Valilik basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması gibi etkinlikleri ise mülki idarenin iznine bağladı. Bu karar ile Van’da 21 Kasım 2016 tarihinden bu yana uygulanan eylem ve etkinlik yasağı kesintisiz 2044 güne uzatılmış oldu.
İzmir Valiliği’nin il genelinde basın açıklaması, yürüyüş, açık ve kapalı yer toplantıları, açlık grevi, oturma eylemi, stant veya çadır kurma, bildiri dağıtma, afiş asma, konvoy oluşturma gibi eylem ve etkinlikleri, ayrıca Bursa’da yapılacak “Gemlik Yürüyüşü” ne katılmak üzere ile giriş ve ilden çıkışları 11 Haziran 2022 itibarıyla 2 gün süreyle yasakladığı öğrenildi.
(06/146) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan 13 kişi Ankara Cumhuriyet Savcılığın itirazı üzerine 10 Haziran 2022 tarihinde tekrar gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete K(arınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.