Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
1 – 3 Ekim 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/001) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde devam etmekte olan Pençe-Kilit operasyonu sırasında 1 Ekim 2022 tarihinde düzenlenen saldırıda 1 askerin (Yusuf Ataş) öldüğünü açıkladı.
1 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 15 Haziran 2022 tarihinde IKBY sınırları içindeki Metina bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
İçişleri Bakanlığı, 2 Ekim 2022 tarihinde Suriye’nin Tel Rıfat bölgesinde düzenlenen saldırıda 1 polis memurunun (Mustafa Çalışgan) öldüğünü açıkladı.
3 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1 Eylül 2022 tarihinde Bitlis kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 4 militanın öldüğü öğrenildi.
(10/002) Van’da Polisin İşkence ve Diğer Kötü Muamelesine Maruz Kalan Gazeteci…
Mezopotamya Ajansı muhabiri Hakan Yalçın 2 Ekim 2022 tarihinde Van’da yapılan bir basın açıklamasında haber takibi yaptığı sırada polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve fiziksel şiddet kullanılarak eylemin olduğu yerden uzaklaştırıldığı öğrenildi.
(10/003) İstanbul’da Polisin İşkence ve Diğer Kötü Muamelesine Maruz Kalan Gazeteciler…
1 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’da Aksaray Meydanı’nda hasta mahpuslar için yapılan adalet nöbeti basın açıklamasına müdahale eden polis gazeteciler Hayri Tunç, Meral Danyıldız, Zeynep Kuray ve Rukiye Güzel’i fiziksel şiddet kullanarak engelledi.
(10/004) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
30 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Elbistan E Tipi Cezaevi’nde siyasi mahpusların, kendilerini “kontrgerilla” olarak tanıtan kişiler tarafında kaldıkları koğuşlarında ters kelepçelendiği ve bu halde iken ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi.
2 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum E Tipi Cezaevi’nde açık görüş sırasında ziyaretçilerin önünde bir mahpusun işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı ve daha sonra bu durumu protesto eden diğer mahpusların da işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi.
(10/005) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 30 Eylül 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(10/006) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
TAYAD üyeleri tarafından, cezaevinde açlık grevinde olan Sibel Balaç ile ilgili 30 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’da Çağlayan Adliyesi önünde yapılan adalet nöbeti eylemine müdahale eden polis 2 kişiyi (Uğurcan Gün, Burak Başer) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. 2 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(10/007) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
1 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’da Aksaray Meydanı’nda hasta mahpuslarla ilgili yapılan adalet nöbeti eylemine müdahale eden polis 9 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Müdahale sırasında gazetecilerin de polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve görüntü almalarına izin verilmediği öğrenildi.
(10/008) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İran’da Mahsa Amini isimli kadının polisin işkence ve diğer kötü muamelesi sonucu yaşamını yitirmesini protesto etmek için Ankara Kadın Platformu tarafından 2 Ekim 2022 tarihinde Çankaya ilçesinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 9 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan 5 kişi aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/009) Şırnak’ta Katıldıkları Protesto Nedeniyle Gözaltına Alınan Kişiler…
Barış Anneleri Hatice Beytur ve Sıdıka Erden, DEDAŞ’ı protesto etmek için yapılan eyleme katıldıkları gerekçesiyle Şırnak’ın Cizre ilçesinde 2 Ekim 2022 tarihinde gözaltına alındı. 2 kişi aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/010) Batman’da Gözaltına Alınan Kişiler…
29 Eylül 2022 tarihinde Batman’da yapılan ev baskınlarında “Kobanê Soruşturması” kapsamında gözaltına alınan 9 kişi, 30 Eylül 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gözaltına alınanlar: Şerif Takak, Mehmet Şirin Öngün, Bayram Alkan, Ümit Bingöl, Hamza Kızılçınar, Suat Tunçay, Şirin Değer, Mübarek Açar ve Mazlum Sayım.
(10/011) İstanbul’da Polis Tarafından Basılan Kültür Merkezi’nde Gözaltına Alınan Kişiler…
İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan İdil Kültür Merkezi’ni 29 Eylül 2022 tarihinde basan polis tarafından gözaltına alınan 5 kişi (Fırat Kaya, Bergün Varan, Cemil Kurt, Boran Hurustan, Cenk Turan), 2 Ekim 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı.
(10/012) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
30 Eylül 2022 tarihinde Mersin’de gözaltına alınan 9 kişiden 2’si (Abdullah Kızılkaya ve Abdülhadi Bozan) 2 Ekim 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 7 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(10/013) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
28 Eylül 2022 tarihinde Mersin’de gözaltına alınan 6 kişiden 5’i 2 Ekim 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 1 kişi hakkında ise sınır dışı kararı verildiği öğrenildi.
(10/014) Mardin’de Belediye Eş Başkanının Yargılandığı Dava…
Mardin’in Derik ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Mülkiye Esmez hakkında Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Şubat 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme, avukatların kovuşturmanın genişletilmesi talebini kabul etti ve duruşmayı 22 Aralık 2022 tarihine erteledi.
Mülkiye Esmez 16 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınmış, 26 Kasım 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmış ve davanın 25 Haziran 2021 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti. Derik Belediyesi’ne 16 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından kayyum atanmıştı.
(10/015) Diyarbakır’da Avukatın Yargılandığı Dava…
Avukat Nevroz Uysal hakkında “Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Soruşturması” kapsamında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 21 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(07/016) Metin Lokumcu Davası…
Artvin İl Emniyet Müdürü ile Hopa İlçe Emniyet Müdürü’nün de aralarında bulunduğu 13 polis memuru hakkında Metin Lokumcu’nun 31 Mayıs 2011 tarihinde Artvin’in Hopa ilçesinde yapılan bir basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sırasında aşırı/orantısız göz yaşartıcı kimyasal gaz kullanılması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili açılan davada Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararı vermesi üzerine davanın Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 30 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Müşteki avukatlarının beyanları ve tanık ifadelerinin ardından mahkeme, keşif ve bilirkişi taleplerini yargılamanın bu aşaması için reddederek duruşmayı 26 Ocak 2023 tarihine erteledi.
(10/017) İstanbul’da Polis Memurlarının Yargılandığı Dava…
K. A., N. D., Y. Ş. isimli 3 polis memuru hakkında gazeteci Beyza Kural’a haber takibi sırasında şiddet uyguladıkları gerekçesiyle İstanbul 35. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 30 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. İddianamede sanık polis memurlarının ‘iş ve çalışma hürriyetini ihlal’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Anayasa Mahkemesi 18 Şubat 2021 tarihli kararı ile Beyza Kural’ın bireysel başvurusu üzerine insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının, ifade özgürlüğünün ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmişti. Mahkeme ayrıca ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma açılmasına ve Beyza Kural’a 15.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar vermişti. Mahkeme duruşmaya katılmayan iki tanık hakkında zorla getirme kararı verdi ve duruşmayı 4 Kasım 2022 tarihine erteledi.
(10/018) Türkiye’ye Alınmayan İtalyan Vatandaşı Gazeteci…
Uluslararası Ege İnsan Hakları Okulu Çalıştayı’na konuşmacı olarak davet edilen İtalya vatandaşı gazeteci Giuseppe Acconcia, hakkında Türkiye’ye giriş yasağı olduğu gerekçesiyle 30 Eylül 2022 tarihinde Türkiye’ye alınmadı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.