Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
14 Ekim 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/134) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı, 14 Ekim 2022 tarihinde Van’ın Çatak ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 askerin (Kürşat Sert) öldüğünü duyurdu.
14 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içindeki Zap bölgesinde 11 Haziran 2022, 1 Temmuz 2022, 25 Temmuz 2022, 11 Ağustos 2022 tarihlerinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 4 militanın öldüğü öğrenildi.
(10/135) Hakkari’de Polis Aracının Çarpması Sonucu Yaralanan Çocuk…
H. A. (17) isimli bir çocuk 14 Ekim 2022 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde polise ait bir aracın çarpması sonucu yaralandı. Yüksekova Devlet Hastanesi’ne kaldırılan H. A.’nın daha sonra Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne sevk edildiği öğrenildi.
(10/136) Hakkari’de Gözaltına İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
9 Ekim 2022 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Suriye’den çıkarıldığı tarihin yıldönümünde yapılan yürüyüşe yönelik polis müdahalesi sonucunda gözaltına alınan 7 kadının gözaltında çıplak arama dahil işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarına maruz kaldığı öğrenildi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Merkez İlçe Eş Başkanı Sinem Seven maruz kaldıkları işkence ve diğer kötü muameleye ilişkin basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Soğuk ve yağmurlu havaya rağmen gözaltı aracının kapıları açık bir şekilde saatlerce araçta bekletildik. Havanın soğuk olduğunu söylememize rağmen bizi umursamadılar. Hastaneye götürülene kadar, bilinçli olarak kapılar sürekli olarak açık bırakıldı. Regl olan arkadaşlarımız vardı. Hijyenik ped istememize rağmen, çok geç verildi. Bunu duyan bir kadın polis diğer polislere kızarak ‘Neden verdiniz, bırakın ne halleri varsa görsünler’ dedi (…) Nezarete götürülürken üst araması için bütün kıyafetlerimizin çıkarılmasını istediler. ‘İnce arama’nın suç olduğunu söylememize rağmen bize dayattılar. Kabul etmediğimi söylediğim için orada da darp edilerek tehdit edildim. Çıplak aramayı kabul etmediğim için saatlerce soğuk bir odada bekletildim. Nezarete götürüldüğüm sırada orada bulunan arkadaşlarımı selamlarken kadın polis üzerime yürüyerek beni ‘o parmaklarını kırarım’ diyerek tehdit etti.”
HDP İl Eş Başkanı Hümeyra Armut ise şunları ifade etti: “Emniyette darp edilerek hepimize çıplak arama uygulandı. Nezarete gittiğimizde havanın soğuk olmasından kaynaklı defalarca battaniye istememize rağmen battaniye verilmedi. Saatlerce su istememize rağmen su verilmedi (…) Çıplak arama onur kırıcı bir uygulamadır ve biz bu uygulamaya zorla tabi tutulduk.”
(10/137) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpus…
14 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerde, Rize Kalkandere L Tipi Cezaevi’nde tutulan ve 12 Ekim 2022 tarihinde kaldırıldığı hastanede yaşamını yitiren Süphan Çabuk isimli hasta mahpusun vücudunda fiziksel şiddete bağlı izler ve morluklar olduğu iddia edildi. Haberde ayrıca otopsi raporunun ailesine verilmediği belirtildi.
(10/138) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
14 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutulan Naci Kaya isimli mahpusun çıplak arama dayatmasına kabul etmemesi üzerine fiziksel şiddete maruz kaldığı öğrenildi.
14 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Kadın Cezaevi’nde tutulan 36 mahpusa açlık grevi yaptıkları gerekçesiyle verilen 1 ay süreyle bazı etkinliklere katılmama ve 1 ay süreyle ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma cezalarının yapılan itiraz üzerine Diyarbakır İnfaz Hakimliği tarafından iptal edildiği öğrenildi.
(10/139) Konya’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
IKBY sınırları içindeki Süleymaniye kentinde 3 Ekim 2022 tarihinde uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji dergisi editörü Nagihan Akarsel için 13 Ekim 2022 tarihinde Konya’nın Cihanbeyli ilçesine bağlı Gölyazı köyünde düzenlenen cenaze törenini takip eden 2 gazeteci (Jinnews muhabiri Dilan Babat ile Mezopotamya Ajansı muhabiri Fırat Can Arslan) jandarma tarafından gözaltına alındı. 2 gazeteci aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/140) İstanbul’da Gözaltına Alınan Gazeteci…
İstanbul’un Güngören ilçesinde bulunan Tozkoparan Mahallesi’nde 14 Ekim 2022 tarihinde kentsel dönüşüm gerekçesiyle evlerin yıkımı sırasında haber takibi yapan Artı TV muhabiri Meral Danyıldız gözaltına alındı. Meral Danyıldız aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(10/141) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Gazete Dağıtıcısı ve Diğer Kişiler…
14 Ekim 2022 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında aralarında Yeni Yaşam gazetesi dağıtıcısının da olduğu 7 kişi (Sarya Ertaş, Bedri Çiftkuran, Fermandar Kardeş, Ferit Bademkıran, Mazlum Kardaş, Yeni Yaşam gazetesi dağıtımcısı Zilan Dağ ve Berdan Çelik) gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/142) Deniz Poyraz Davası…
17 Haziran 2021 tarihinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir il binasına yönelik silahlı saldırıda Deniz Poyraz’ın yaşamını yitirmesi ile ilgili olarak Onur Gencer hakkında İzmir 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 14 Ekim 2022 tarihinde devam edildi.
İddianamede Onur Gencer’in ‘tasarlayarak kasten öldürme’, ‘işyeri dokunulmazlığını ihlal etme’ ve ‘siyasi partiler veya meslek kuruluşlarının kullanımında olan bina, tesis veya eşyaya zarar verme’ suçlarından ağırlaştırılmış müebbet hapis ve 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir.
Mahkeme heyetinin duruşma salonuna sadece vekaleti olan avukatların alınması, yetki belgesi olan avukatların ise alınmaması yönünde bir karar aldığı öğrenildi. Duruşma salonuna girmek isteyen avukatlara ve izleyicilere jandarma tazyikli su, biber gazı ve kalkanlarla müdahale etti. Duruşma salonuna alınan avukatların bilgisayar ve cep telefonlarıyla girmelerine izin verilmediği bildirildi. Mahkemenin avukatların reddi hakim talebini reddettiği, avukatların duruşma salonundan ayrılmasının ardından duruşmanın devam ettiği öğrenildi. Mahkeme duruşmayı 27 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(10/143) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcısı’na yönelik sözleri nedeniyle Ankara 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada ‘terörle mücadelede görev alan kamu görevlilerini hedef gösterme’ suçundan verilen 2 yıl 6 ay hapis cezası ve ‘suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanmak suretiyle tehdit’ suçundan verilen beraat kararı Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu. Yeniden yapılan yargılamanın karar duruşması 14 Ekim 2022 tarihinde görüldü. Selahattin Demirtaş duruşmaya tutulduğu cezaevinde SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Selahattin Demirtaş’ı ‘terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme’ suçundan 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı. ‘Suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanılarak tehdit etme’ suçundan ise beraat kararı verdi.
Söz konusu dava, Selahattin Demirtaş’ın Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakkında açılan davanın 7 Ocak 2020 tarihinde görülen duruşmasında yaptığı savunmadaki sözleri nedeniyle, dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman’ı tehdit ettiği ve hedef gösterdiği iddiasıyla açılmıştı.
(10/144) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gerçek Gündem Yazı İşleri Müdürü Faruk Eren ve editör Furkan Karabay hakkında hakim ve savcı atamalarına ilişkin yaptıkları “Yargıda ‘Antalya’ operasyonunda ‘İstanbul’ ayrıntısı: Atanan savcılar neyin göstergesi?” başlıklı haber nedeniyle İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 13 Ekim 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme 2 gazeteciyi ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ suçundan 2 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Davanın ilk duruşması 4 Ekim 2022 tarihinde görülmüştü. Mahkeme ayrıca verilen cezaları ertelemedi.
(10/145) İstanbul’da Yargılanan Kişi…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için yapılan eylem nedeniyle Mert Karadağ isimli kişi hakkında İstanbul 55. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 13 Ekim 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme Mert Karadağ’ı 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etme suçundan 5 ay hapis cezasıyla cezalandırdı.
(10/146) Adana’da İnfaz Koruma Memurlarının Yargılandığı Dava…
Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde tutulan Şehmuz Emen isimli mahpusun maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muameleyle ilgili cezaevinde görevli 2 infaz koruma memuru (C. G. ve H. A.) hakkında Adana 23. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 13 Ekim 2022 tarihinde devam edildi. Sanık infaz koruma memurları duruşmaya katılmadı. İddianamede sanık infaz koruma memurlarının ‘zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması’ ve ‘basit yaralama’ suçlarından istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 8 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(10/147) Basın Kanunu’nda Değişiklik Teklifi…
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 14 Ekim 2022 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kanuna göre, “gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan” kişiler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak, internet haber siteleri süreli yayın kapsamına alınacak, yayın yasağı kararları için beyannameleri Cumhuriyet Başsavcılığı yerine Basın İlan Kurumu’na verilecek, yayın yasağı hükmüne uymayan internet siteleri hakkında, “haber sitesi vasfını kazanmadığının tespiti amacıyla” Basın İlan Kurumu tarafından mahkemeye başvuruda bulunulacak ve başvurunun kabulü halinde söz konusu sitelerin resmi ilan ve çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları iptal edilecek. Ayrıca basın kartının, 2 üyesi İletişim Başkanlığı’nı temsil etmek üzere 9 üyeden oluşan bir komisyon tarafından göreve bağlı, süreli, geçici, serbest ve sürekli olmak üzere beş çeşit olarak, başvuranın “kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması” şartıyla verilmesi de kanunda yer alıyor.
(10/148) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
13 Ekim 2022 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 4 ilde düzenlenen operasyonlarda 6 kişi; Edirne’de yasadışı yollarla yurtdışına çıkmaya çalıştıkları iddiasıyla 18 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.