Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
5 – 7 Kasım 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/049) Kadın Cinayetleri…
Bianet’in 4 Kasım 2022 tarihinde yayınladığı “Erkek Şiddeti Çetelesi”ne göre 2022 yılının Ekim ayında Türkiye genelinde erkekler tarafından en az 32 kadın ve 4 çocuk öldürüldü. Açıklamada ayrıca erkeklerin en az 14 kadını seks işçiliğine zorladığı, 70 kadına şiddet uyguladığı, 13 kadını taciz ettiği, 18 çocuğu istismar ettiği belirtildi.
(11/050) Operasyonlar ve Çatışmalar…
Milli Savunma Bakanlığı, 5 Kasım 2022 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içinde devam eden Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Pençe-Kilit operasyonu sırasında meydana gelen mayın patlaması sonucu 2 askerin (Halil Yıldız, Fırat Güner) öldüğünü duyurdu.
Milli Savunma Bakanlığı, 6 Kasım 2022 tarihinde IKBY içinde TSK birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatılmada 2 askerin (Mustafa Öztürk, İsmail Esmer) öldüğünü, 2 askerin ise yaralandığını duyurdu.
(11/051) Sivas’ta Yaşamını Yitiren Mülteciler…
7 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Sivas’ın Gürün ilçesinde mültecileri taşıyan bir aracın devrilmesi sonucu 2 mültecinin öldüğü, 20 mültecinin yaralandığı öğrenildi.
(11/052) Van’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
5 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Kasım 2022 tarihinde Van’ın Özalp ilçesine bağlı Yukarı Koçkıran kırsal mahallesinde jandarma tarafından yapılan ev baskını sırasında 2 kişinin (Necip Demir ve Fatma Demir) işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi. Maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele sonucu Fatma Demir’in hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
Fatma Demir basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Uyuyorduk. Büyük bir sesle uyandık daha ne olduğunu anlamadan yatak odamın kapısını da kırarak odaya daldılar. Biz hâlâ şoktaydık, ne olduğunu anlamaya çalışıyorduk. O sırada eşimi yataktan çekiştirerek alıp darp etmeye başladılar. 1 yaşındaki kızım yanımızda uyuyordu ve seslerden bağırarak uyandı. Ben de ‘durun çocuğum korkuyor. Çocuğum hasta havale geçirebilir. Ben yakınımı arayayım gelip kızımı alsınlar’ dedim. Ben daha bunları söylerken, beni de darp etmeye, tekmelemeye başladılar. Kafama silah dayayarak, ‘Seni öldürürüm’ dedi bir asker. Beni darp edenler erkekti. Kadınlar da vardı, ancak hiçbir şekilde müdahale etmediler. Aldığım darbelerden dolayı baygınlık geçirmişim. Bayılınca kolonya getirip beni ayıltmaya çalışmışlar. Gözümü açtığımda tepemde duruyorlardı.”
(11/053) Antalya’da Irkçı Saldırı…
5 Kasım 2022 tarihinde Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde Adıyaman Güleraras ve Can Dersim Tunceliler firmalarına ait 2 otobüse kimliği belirsiz kişi ya da kişiler tarafından bilye ile bir saldırı düzenlendiği öğrenildi. Ölen ya da yaralananın olmadığı saldırılar sonucunda otobüslerde maddi hasar meydana geldiği bildirildi.
(11/054) Diyarbakır’da Saldırıya Uğrayan TİP Yöneticisi ve Üyesi…
6 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Türkiye İşçi Partisi (TİP) Diyarbakır İl Başkanı Salih Sargın’ın 2 Kasım 2022 tarihinde Kayapınar ilçesinde kimliği belirsiz kişi ya da kişilerin saldırısına uğradı.
TİP üyesi Furkan Erdoğan, 6 Kasım 2022 tarihinde Diyarbakır’da kimliği belirsiz kişi ya da kişilerin saldırısına uğradı. Saldırı sonucu Furkan Erdoğan’ın başından yaralandığı öğrenildi.
(11/055) İstanbul’da Irkçı Saldırıya Maruz Kalan Mülteci…
7 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Esenler ilçesinde Afganistan vatandaşı olduğu bildirilen bir mültecinin 3 kişinin saldırısına maruz kaldığı öğrenildi. Saldırı sırasında mültecinin para ile telefonunun gasp edildiği bildirildi.
(11/056) Adana’da Cemevi’ne Yönelik Saldırı…
4 Kasım 2022 tarihinde Adana’nın Ceyhan ilçesindeki Hacıbektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Cemevi’nin duvarlarına kimliği belirsiz kişi ya da kişiler tarafından ırkçı ve ayrımcı yazılar yazıldığı, Cemevi’nin bahçesindeki banklara zarar verildiği öğrenildi.
(11/057) İzmir’de Haber Takibi Sırasında Polis Tarafından Engellenen Gazeteci..
6 Kasım 2022 tarihinde İzmir’de düzenlenen fobik ve ayrımcı “Büyük Aile Mitingi”ni takip eden gazeteci Berkcan Zengin’in polis tarafından zorla miting alanından çıkartıldığı öğrenildi. Berkcan Zengin basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Benimle birlikte gelen arkadaşım bankta otururken polislerin kendi arasında konuşmasına tanık olmuş. Polisler ‘Berkcan Zengin de burada’ diye kendi aralarında gülüşmüşler. Ardından da etrafımı sarıp alandan çıkardılar.”
(11/058) Cezaevinde Kendini Yakan Mahpus…
Tek kişilik hücrede tutulmasını protesto etmek için 28 Ekim 2022 tarihinde tutulduğu Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde kendini yakan Yakup Brukanlı isimli mahpusun tedavisinin götürüldüğü hastanede değil cezaevi revirinde yapıldığı öğrenildi. Yakup Brukanlı ile görüşen avukatı basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “İkinci derecede yanık var. Sağ kolun hepsi ve bel kısmı yanmış, iki elin parmakları yanmış. Belinde eti görünecek şekilde yanıklar var. Sağ kolunu kullanamıyor. Aynı gün tekrar cezaevine getirilip hücreye konulmuş. Şuan O. P. ile aynı odada kalıyor. Hastaneye götürülmüyor, revirde tedavi ediliyor. Tedaviye götürülürken kelepçe takılıyor. Enfeksiyon kapma riski var.”
(11/059) Cezaevimde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
5 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Kırıklar F Tipi Cezaevi’nde tutulan Ali Gülmez isimli mahpusun çektirdiği fotoğraflara “şort giydiği” gerekçesiyle cezaevi idaresi tarafından el konulduğu ve fotoğrafların mahpusa verilmediği öğrenildi.
5 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan ve bir gözü ve 1 kolu olmayan Civan Boltan isimli mahpusun infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
7 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Şakran Cezaevi’nde tutulan Tuğçenur Özbay ve Güzin Tolga isimli mahpusların koğuş araması sırasında infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve ayrıca Tuğçenur Özbay’a ait kimi kişisel eşyalara el konulduğu öğrenildi.
(11/060) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
5 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde tutulan kimi mahpusların hastane sevklerinin bir yıldır yapılmadığı, “doktor yok” denilerek cezaevi revirine götürülmediği öğrenildi.
(11/061) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 4 Kasım 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(11/062) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemlerine Polis Müdahalesi…
“İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 4 Kasım 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(11/063) İstanbul ve Şırnak’ta Eylemlere Polis Müdahalesi…
TSK’nin IKBY sınırları içinde devam etmekte olan Pençe–Kilit operasyonu sırasında kimyasal silah kullanıldığı iddialarıyla ilgili 6 Kasım 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 121 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile 6 Kasım 2022 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesine bağlı Tilqebîn beldesinde yapılan yürüyüşe müdahale eden jandarma 32 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(11/064) Rize’de Gözaltına Alınan ESP Yöneticisi…
2 Kasım 2022 tarihinde Rize’de gözaltına alınan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Fındıklı İlçe Temsilcisi Tugay Köse, 4 Kasım 2022 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı.
(11/065) Kobanê Davası…
Aralarında eski eş genel başkanlarının da olduğu 20’si tutuklu 108 Halkların Demokratik Partisi (HDP) üye ve yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 24 Ekim ile 4 Kasım 2022 tarihleri arasında devam edildi.
Davanın 4 Kasım 2022 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme Bircan Yorulmaz ve Mesut Bağcık’ın tahliyesine, Ali Ürküt, Alp Altınörs, Ayla Akat Ata, Ayşe Yağcı, Bülent Parmaksız, Dilek Yağlı, Gültan Kışanak, Günay Kubilay, İsmail Şengül, Nazmi Gür, Pervin Oduncu, Sebahat Tuncel, Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, Meryem Adıbelli, Aynur Aşan, Zeynep Ölbeci ve Zeynep Karaman’ın tutukluluk hallerinin devamına karar verdi ve duruşmayı 21 Kasım ile 2 Aralık 2022 tarihleri arasında görülmek üzere erteledi.
(11/066) CHP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a hakaret ettiği iddiasıyla İstanbul Anadolu 40. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Kasım 2022 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Canan Kaftancıoğlu’nun ‘kamu görevlisine görevinden dolayı alenen hakaret etme’ suçundan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme duruşmayı 11 Ocak 2023 tarihine erteledi.
(11/067) Diyarbakır’da Dağıtımı Engellenen Gazete…
5 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’da yayınlanan Kütçe Xwebun gazetesinin İstanbul’a dağıtımının polis tarafından engellendiği öğrenildi. Polisin gazeteleri teslim alan otobüs firmasını “Bu gazeteyi götürmeyeceksiniz. Götürürseniz arabanızı bağlarız” diyerek tehdit ettiği ve daha sonra gazeteleri otobüsten indirttiği bildirildi.
(11/068) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
Aralarında Halkevleri Genel Başkan Yardımcısı Zeynep Çelik’in de bulunduğu 11 kişi (Hakan Arslan, Memiş Sarı, Ayhan Tural, Mehmet Latif Mikailoğulları, Yılmaz Bayram, Osman Tatlısu, Zeynep Çelik, Hakkı Demiral, Hamit Tunç, Gani Alpar, Ümit Aslaner) hakkında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) 12 Şubat 2016’da gerçekleştirilen 15. Genel Kurulu’nda atıldığı bildirilen “Hırsız, katil Erdoğan” sloganı gerekçe gösterilerek İstanbul 59. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Kasım 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme 11 kişiyi Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan ayrı ayrı 11 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırdı ve cezaları erteledi.
(11/069) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
7 Kasım 2022 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında bir soruşturma kapsamında 4 ilde düzenlenen operasyonlara 9 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.