Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
29 Kasım 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/260) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), 27 Kasım 2022 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içinde devam eden Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) “Pençe-Kilit” operasyonu sırasında çıkan çatışmada yaralanan 1 askerin (Halil İbrahim Yiğit) 28 Kasım 2022 tarihinde öldüğünü duyurdu.
(11/261) Antalya’da Polisin Açtığı Ateş Sonucu Yaşamını Yitiren Kişi…
29 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Antalya’nın Manavgat ilçesinde ‘dur ihtarına uymayan’ bir araçtan polise ateş açılması sonucu çıkan çatışmada ismi öğrenilemeyen 1 kişinin yaşamını yitirdiği, 2 polis memurunun ise yaralandığı öğrenildi.
(11/262) İstanbul’da Bombalı Saldırı…
13 Kasım 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi üzerinde düzenlenen ve 2’si çocuk 6 kişinin yaşamını yitirdiği bombalı saldırı ile ilgili olarak gözaltına alınan 1 kişi 28 Kasım 2022 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı. Buna göre, bu saldırı ile ilgili tutuklananların sayısı 25 oldu.
Saldırı ile ilgili gözaltına alınan 53 kişiden, aralarında bombalı saldırıyı gerçekleştirdiği iddia edilen Suriye vatandaşı Ahlam Albashır’ın da olduğu 17’si 17 Kasım 2022 tarihinde, 2’si 20 Kasım 2022 tarihinde, 5’i 21 Kasım 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmış, 3’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 5 kişi serbest bırakılmış 29 kişi ile ilgili sınır dışı kararı verilmişti.
(11/263) Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Halkın Hukuk Bürosu, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından 28 Kasım 2022 tarihinde İstanbul’da gözaltına alındığı açıklanan Gülten Matur’un 20 Kasım 2022 tarihinde Kocaeli’nin Gebze ilçesinde gözaltına alındığını ve İstanbul’da bulunan bir askeri bölgeye götürülerek orada işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını açıkladı. Açıklamada Gülten Matur’un maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muameleye ilişkin şunlar belirtilmektedir: “Müvekkilimiz 8 gün önce Gebze Devlet Hastanesi yakınlarında bulunan bir mezarlığın yakınından gözaltına alınmış ve İstanbul’da askeri bir bölgeye götürülerek burada kaba dayak, askıya alma, copla dövme, elektrik verme işkencelerinin yapıldığı ortaya çıkmıştır. Müvekkilimize yapılan işkenceler çıplak gözle dahi görülebilecek durumdadır (…) Müvekkilimiz hakkında bugün [28 Kasım 2022] hazırlanan adli muayene raporunda 8gün geçmesine rağmen ‘burunda şişlik ve morluk, her iki zygomatik bölgede şişlik ve morluk, her iki el bileğinde kelepçe izi, sol bacak anterolateral bölgede 20×10 cm, 15×10 cm, 10×10 cm ekimozlar, sol ayak bileği arka yüzde 2 adet 2×2 cm yara, sol diz ön tarafta 4×4 cm morluk arka tarafta 6×6 cm morluk, sağ gluteal bölgede 8×8 ekimoz, sağ bacak anterolateral bölgede 6×6 cm ve 4×4 morluk, sol omuzda 4×5 ekimoz, sol kolda üst kısımda 2 adet 2×2 ve 1 adet 3×3 ekimoz, sol göğüs üst kısımda 2×2 cm ekimoz, sağ ön kolda sayısız 1×1 morluk, karın bölgesinde sayısız 1×1 morluk, sol kulakta hiperemi, mevcut kulak zarı perforasyonu mevcut’ ifadeleri yer almaktadır.”
(11/264) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
28 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde tutulan 7 mahpusun istekleri ve iradeleri dışında Erzurum, Erzincan ve Tokat’ta bulunan cezaevlerine sevk edildikleri öğrenildi. Sevk edilen mahpusların adları öğrenilemedi.
28 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Denizli T Tipi Cezaevi’nde kadınların tutulduğu koğuşlarda kapasitenin üstünde mahpus olduğu, mahpuslara verilen yemeklerin yetersiz ve kalitesiz olduğu öğrenildi.
(11/265) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 29 Kasım 2022 tarihinde yapılan başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(11/266) 25 Kasım Eylemlerine Yönelik Müdahaleler ve Engellemeler…
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü kapsamında 25 Kasım 2022 tarihinde Ankara’da yapılan eylemde, alana giriş sırasında üzerinde “İran’dan Afganistan’a, Kürdistan’dan Türkiye’ye kadınlar direnişte” yazılı döviz gerekçe gösterilerek gözaltına alınan 7 kişi 28 Kasım 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(11/267) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemlerine Polis Müdahalesi…
“İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 28 Kasım 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(11/268) Ankara Merkezli Bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
29 Kasım 2022 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 14 ilde düzenlenen operasyonlarda haklarında gözaltı kararı verilen ve aralarında Ağrı’nın Diyadin ilçesinin Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) seçilmiş eski Belediye Eş Başkanı’nın da olduğu 50 kişiden 19’u gözaltına alındı.
Gözaltına alınanlarla ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 24 saat avukat kısıtlılığı kararı alındığı öğrenildi.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: eski Diyadin Belediye Eş Başkanı Hazal Aras, Figen Ekti, Mekiye Ormancı, Gülcihan Şimşek, Didar Çeşme, Zekiye Güler, Bedia Akkaya, Kadın Akademisi üyesi Figen Aras, Sultan Esen, Hatice Güngör, Meral Şimşek, D. A.
(11/269) Balıkesir Merkezli Bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
29 Kasım 2022 tarihinde Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında, 3’ü Balıkesir’de 1’i Çanakkale’de olmak üzere 4 kişinin ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri öğrenilemedi.
(11/270) Eskişehir’de Gözaltına Alınan SGDF Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
25 Kasım 2022 tarihinde Eskişehir’de gözaltına alınan ve Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Müslüm Koyun’un da aralarında olduğu 8 kişiden 4’ü 28 Kasım 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 4 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Hasan Mansur Uyansız, Müslüm Koyun, Rezan Aras ve Mehmet Ali Sönmez.
(11/271) Manisa’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
28 Kasım 2022 tarihinde Manisa’nın Merkez, Saruhanlı, Alaşehir ilçelerinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve aralarında HDP Saruhanlı İlçe Eş Başkanı Evin Günsel ile HDP il ve ilçe yöneticilerinin de olduğu 17 kişiden 7’si (Fatmanur Budak, Evrim Aldanmaz, Pınar Çetin ve ismi öğrenilemeyen 4 kişi) 29 Kasım 2022 tarihinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. 10 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(11/272) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Kasım 2022 tarihinde Mersin’in Tarsus, Toroslar, Akdeniz ve Yenişehir ilçelerinde ‘eylem hazırlığında oldukları’ ve sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla gözaltına alınan 23 kişiden 12’si 29 Kasım 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 9 kişinin ‘örgüt propagandası yapmak’ 3 kişinin ise ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan tutuklandığı öğrenildi.
(11/273) Diyarbakır’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Amerika merkezli Vice News muhabiri Jacop Philip John Gıngell Hanrahan, kameraman Philip John Pendlebury ile onlarla birlikte çalışan tercüman Mohamed İsmael Rasool ve şoför Abdurrahman Direkçi hakkında Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Kasım 2022 tarihinde devam edildi. İngiltere’de ikamet eden gazetecilerin ifadelerinin istinabe yoluyla alındığına dair belgenin dava dosyasına sunulduğu öğrenildi. Mahkeme duruşmayı 28 Mart 2023 tarihine erteledi.
Sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği Cizre, Silopi, Nusaybin ve Sur’da yaşananlara ilişkin belgesel çekimi yapmak amacıyla Diyarbakır’a gelen Vice News muhabiri Jacop Philip John Gıngell Hanrahan ve kameraman Philip John Pendlebury ile tercüman Mohamed İsmael Rasool ve şoför Abdurrahman Direkçi, 28 Ağustos 2015 tarihinde konakladıkları otele yapılan baskın sonrası gözaltına alınmışlardı. İngiltere vatandaşı gazeteciler ve tercüman “’örgüte yardım etmek’ iddiasıyla tutuklanmış, şoför ise tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı. İngiliz gazeteciler 3 Eylül 2015 tarihinde serbest bırakılmışlar ve sonrasında sınır dışı edilmişlerdi. Irak vatandaşı tercüman ise 4 Ocak 2016 tarihinde tahliye edilmişti.
(11/274) Diyarbakır’da Açığa Alınan Öğretmenler…
28 Kasım 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, TSK’nin Suriye ve IKBY içindeki bazı bölgelere yönelik “Pençe-Kılıç” hava harekatını protesto etmek için 21 Kasım 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına katıldıkları gerekçesiyle Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Diyarbakır Şubesi üyesi 4 öğretmenin açığa alındığı öğrenildi.
Açığa alınan öğretmenlerin isimleri: Eğitim-Sen Diyarbakır 1 Nolu Şube Eş Başkanı Emine Akşahin ile sendika üyeleri Welat Kaya, Serhat Kılıç, Hasan Çıtrık.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.