Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
4 – 6 Mart 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/048) Kadın Cinayetleri…
Bianet’in 3 Mart 2023 tarihinde yayınladığı “Erkek Şiddeti Çetelesi”ne göre 2023 yılının Şubat ayında Türkiye genelinde erkekler tarafından en az 11 kadın öldürüldü. Açıklamada ayrıca erkeklerin en az 40 kadına şiddet uyguladığı, 1 kadını taciz ettiği, 1 kadına tecavüz ettiği, 2 çocuğu istismar ettiği belirtildi.
(03/049) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 3 Mart 2023 tarihinde, 2023 yılının Ocak ayında 9’u kadın, 1’i çocuk, 8’i göçmen olmak üzere en az 119 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. 2023 yılının Şubat ayında ise 21’i kadın, 4’ü göçmen olmak üzere en az 182 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıklandı. Buna göre 2023 yılının ilk iki ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin sayısı 301 oldu.
(03/050) Antep ve Maraş Merkezli Depremler…
6 Şubat 2023 tarihinde, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından kaydedilen bilgiye göre saat 04:17’de Antep’in Şehitkamil ilçesi merkezli ve 7,7 şiddetindeki deprem ile saat 13:24’te Maraş’ın Ekinözü ilçesi merkezli ve 7,6 şiddetindeki depremde Adana, Adıyaman, Antep, Diyarbakır, Elazığ, Hatay, Kilis, Malatya, Maraş, Osmaniye, Urfa’da resmi açıklamalara göre 4 Mart 2023 tarihi itibarıyla en az 45.968 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi.
4 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, depremde hasar gören Antep Islahiye T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpusların taleplerine rağmen başka cezaevlerine sevk edilmedikleri öğrenildi.
Basında yer alan haberlerden, 5 Mart 2023 tarihi itibarıyla Antep ve Maraş merkezli depremlerde yıkılan binalarla ilgili sorumlulukları sebebiyle aralarında Antep’in Nurdağı ilçesinin belediye başkanı Ökkeş Kavak’ın da olduğu 247 kişinin tutuklandığı öğrenildi.
(03/051) Urfa’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
Urfa Barosu İnsan Hakları Merkezi tarafından 4 Mart 2023 tarihinde yapılan açıklamadan, Urfa’nın Suruç ilçesine bağlı Karacurun mezrasında 2 Mart 2023 tarihinde gözaltına alınan 7 kişiden 2’sinin (Mehmet Samur ve Adle Samur) gözaltında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi.
(03/052) Bursa’da Irkçı Saldırı…
5 Mart 2023 tarihinde Bursa’da oynanacak olan Bursaspor-Amedspor maçı öncesinde Amedsporlu futbolcuların konakladığı otel önünde, maç esnasında ve maç sonrasında çok sayıda ırkçı saldırı gerçekleşti. Basında yer alan haberlerden, sahaya yabancı maddeler atıldığı, nefret içerikli sloganlar atıldığı, 1990’lı yıllarda işkence ve kötü muamele, zorla kaybetme ve faili meçhul cinayetleri simgeleyen ‘Beyaz Toros’ ve ‘Yeşil’ kod adlı Mahmut Yıldırım’ın posterlerinin açıldığı, maç sonrasında sahadan çıkmaya çalışan takım üyelerine fiziksel saldırıda bulunulduğu öğrenildi. Amedspor Başkanı Selahattin Yıldırım, basında yer alan ifadelerinde 4 sporcu ve 3 yöneticinin darp raporu aldığını belirtti. Bursa Valiliği aynı gün yaptığı açıklamada şunları ifade etti: “Bugünkü maçta yaşanan olaylarla ilgili olarak; sorumlu kamu görevlisi 3 güvenlik yöneticisi görevden uzaklaştırılmış ve haklarında soruşturma başlatılmıştır. Pankart açma olayına karışan ilgililer hakkında teşhis, tespit ve yakalama çalışması ile maç sonunda soyunma odasında gerçekleşen darp olayına ilişkin ise sorumlular hakkında Cumhuriyet Başsavcılığımız koordinesinde adli işlem başlatılmıştır. Bu kapsamda şu ana kadar 7 kişi gözaltına alınmıştır.” Gözaltına alınan kişi sayısının 6 Mart 2023 itibarıyla 10’a yükseldiği öğrenildi.
(03/053) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 3 Mart 2023 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(03/054) 8 Mart Eylem ve Etkinliklerine Yönelik Müdahale ve Engellemeler…
8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu KCDP ve Kadın Meclisleri tarafından Ankara’da Sakarya Caddesi’nde yapılan basın açıklamasına, “Hükümet istifa” sloganı gerekçesiyle müdahale eden polis en az 5 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale sırasında polisin gazetecilerin görüntü almasını da engellediği bildirildi.
(03/055) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Urfa’nın Suruç ilçesine bağlı Karacurun mezrasında 2 Mart 2023 tarihinde gözaltına alınan 7 kişiden 2’si (Mehmet Samur ve Adle Samur) 5 Mart 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı. 2 kişi (Reşat Yıldız, Bozan Demir) savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından, 3 kişi (Faik Samur, Ali Demir, Kadir Samur) ise mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(03/056) Tunceli’de Gözaltına Alınan Kişiler…
1 Mart 2023 tarihinde Tunceli’de yapılan ev baskınlarında ‘örgüte yardım etmek’ iddiasıyla gözaltına alınan 2 kişi (Neriman Dönmez, Erkan Gül) 4 Mart 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı.
(03/057) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Haklarında İşlem Yapılan ve Gözaltına Alınan Kişiler…
Emniyet Genel Müdürlüğü Antep ve Maraş’ta meydana gelen depremler ile ilgili yaptıkları sosyal medya paylaşımları nedeniyle 5 Mart 2023 itibarıyla 615 kişi hakkında işlem başlatıldığını, 152 kişinin gözaltına alındığını ve bunlardan 29’unun tutuklandığını açıkladı.
(03/058) Konya’da Yargılanan Gazeteciler…
6 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, IKBY sınırları içindeki Süleymaniye kentinde 3 Ekim 2022 tarihinde uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji dergisi editörü Nagihan Akarsel için 13 Ekim 2022 tarihinde Konya’nın Cihanbeyli ilçesine bağlı Gölyazı köyünde düzenlenen cenaze törenini takip ederken gözaltına alınan Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Fırat Can Arslan ve Jinnews muhabiri Dilan Babat hakkında, Konya Cumhuriyet Savcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin kabul edildiği öğrenildi. Fırat Can Arslan ve Dilan Babat’ın “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçundan cezalandırılması talebiyle açılan davanın ilk duruşması Konya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 25 Mayıs 2023 tarihinde görülecek.
(03/059) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Osmaniye Valiliği 3 Mart 2023 tarihinde yaptığı açıklamayla, depremlerle ilgili eleştiri içeren açıklamaları ve 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü gerekçe göstererek, il genelinde miting, açık yer toplantıları ile her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, çadır kurma, stant açma, oturma eylemi, imza kampanyası, anma töreni, pankart/afiş asma, bildiri dağıtma vb. eylem ve etkinliklerin, bu etkinlikler için gelenlerin kente girişlerinin 3 Mart 2023 itibarıyla 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
(03/060) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Eski Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın dönemindeki ihalelerle ilgili https://www.gercekgundem.com/, https://www.aykiri.com.tr/ ve https://www.yurtgazetesi.com.tr/ internet sitelerinde yer alan haberlere, kişilik hakları ihlali gerekçesiyle Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin 3 Mart 2023 tarihli kararıyla erişimin engellendiği öğrenildi.
İstanbul’un Tuzla ve Pendik ilçelerinin Adalet ve Kalkınma Partisi’nden belediyelerinin düzenlediği ihalelerle ilgili https://www.birgun.net/, https://www.sozcu.com.tr/ ve https://artigercek.com/ internet sitelerinde yer alan haberlere, kişilik hakları ihlali gerekçesiyle, Bursa 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Mart 2023 tarihli kararıyla erişimin engellendiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.