Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
18 – 20 Mart 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/161) Hatay’da Gözaltında Yaşamını Yitiren Mülteciler…
19 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 11 Mart 2023 tarihinde Suriye’den Türkiye’ye girmeye çalıştıkları sırada gözaltına alınan 2’si çocuk 8 Suriye vatandaşının götürüldükleri hudut karakolunda işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı ve bunun sonucunda 2 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. 6 kişinin Suriye’ye geri gönderildiği ve bunlardan 2’sinin Suriye’de götürüldükleri hastanede yoğun bakımda tedavi altına alındıkları bildirildi. Gözaltında ölümlerle ilgili Hatay Reyhanlı Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan 6 askeri personelden 3’nün tutuklandığı, 3’ünün ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(03/162) Hakkari’de Şüpheli Ölüm…
17 Mart 2023 tarihine Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde Kajin Dereli isimli bir kişinin park halindeki bir arabanın içinde başından vurulmuş olarak ölü bulunduğu öğrenildi.
(03/163) Adıyaman ve Urfa’da Selde Yaşamını Yitiren Kişiler…
15 Mart 2023 tarihinde Adıyaman ve Urfa’da meydana gelen seller sonucu 17 Mart 2023 tarihi itibarıyla 3’ü Adıyaman’da ve 16’sı Urfa’da olmak üzere 19 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(03/164) Malatya, Antep ve Maraş Merkezli Depremler…
6 Şubat 2023 tarihinde, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından kaydedilen bilgiye göre saat 04:17’de Antep’in Şehitkamil ilçesi merkezli ve 7,7 şiddetindeki deprem ile saat 13:24’te Maraş’ın Ekinözü ilçesi merkezli ve 7,6 şiddetindeki depremde Adana, Adıyaman, Antep, Diyarbakır, Elazığ, Hatay, Kilis, Malatya, Maraş, Osmaniye, Urfa’da resmi açıklamalara göre 18 Mart 2023 tarihi itibarıyla en az 49.589 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın verilerine göre 20 Mart 2023 tarihi itibarıyla refakatçisiz olarak toplam 1.915 çocuğun sisteme kaydedildiğini, bunların 1.718 ailelerine teslim edildiğini, 110 çocuğun hastanede olduğunu, 85 çocuğun bakanlığına ait kurumlarda bulunduğunu, 42 çocuğun ise kimliğinin tespit edilemediğini ifade etti.
(03/165) Hatay’da Bekçilerin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
18 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hatay’ın Defne ilçesinde kişisel eşyalarını almak için depremde yıkılan evlerine gittikleri bildirilen H. K. ve M. K. isimli iki kişinin bekçilerin fiziksel şiddetine ve biber gazına maruz kaldığı öğrenildi. 2 kişinin maruz kaldıkları fiziksel şiddeti belgeleyen tıbbi rapor aldıktan sonra sorumlu bekçiler hakkında suç duyurusunda bulunduğu bildirildi.
(03/166) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Haklarında İşlem Yapılan ve Gözaltına Alınan Kişiler…
Emniyet Genel Müdürlüğü Antep ve Maraş’ta meydana gelen depremler ile ilgili yaptıkları sosyal medya paylaşımları nedeniyle 16 Mart 2023 itibarıyla 745 kişi hakkında işlem başlatıldığını, 185 kişinin gözaltına alındığını ve bunlardan 45’inin tutuklandığını açıkladı.
(03/167) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
17 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Manisa T Tipi Cezaevi’nde 8 kişilik koğuşlarda 20 mahpusun tutulduğu ve bu nedenle bazı mahpusların yerde yattığı öğrenildi.
(03/168) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 17 Mart 2023 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(03/169) Newroz Kutlamalarına Yönelik Müdahaleler…
19 Mart 2023 tarihinde İstanbul Yenikapı Meydanı’nda yapılan Newroz kutlamasına yerel kıyafetleri ile gelenlerin alana girmesine izin verilmediği öğrenildi. Daha sonra bu kişilerin alana girmesine “talimat değişti” denilerek izin verildiği bildirildi.
İstanbul’daki Newroz kutlamasının ardından alandan ayrılanlara polis müdahale etti. İstanbul Valiliği, “alana yasadışı pankart ve flama sokmaya çalıştıkları”, “yasadışı slogan attıkları” gerekçesiyle toplam 224 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Basında yer alan haberlerden gözaltına alınanlar arasında çocukların ve avukatların da olduğu öğrenildi. Gözaltına alınan 46’sı çocuk 224 kişi, 20 Mart 2023 tarihinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
19 Mart 2023 tarihinde Mardin’deki Newroz kutlamasının ardından yürüyüş yapanlara müdahale eden polis aralarında çocukların da olduğu 45 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
19 Mart 2023 tarihinde İzmir Gündoğdu Meydanı’nda yapılan Newroz kutlaması için gelen bir grubun taşıdığı flama ve dövizlere alana giriş sırasında müdahale eden polis, 3 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. 1 kişi aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. ‘Örgüt propagandası’ gerekçesiyle 20 Mart 2023 tarihinde mahkemeye sevk edilen 2 kişi ise yurtdışına çıkış yasağı koşuluyla serbest bırakıldılar.
(03/170) Bursa’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticisi…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Bursa İl Eş başkanı Mehmet Dilek, 20 Mart 2023 tarihinde Bursa’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Mehmet Dilek, aynı gün içinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü ve ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(03/171) Urfa’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
Urfa’da Şenyaşar ailesinin yaptığı Adalet Nöbeti Eylemi’ni takip ettikleri sırada gözaltına alınan Jinnews muhabiri Gülistan Dursun ve ismi öğrenilemeyen bir gazeteci, 17 Mart 2023 tarihinde serbest bırakıldı.
(03/172) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
19 Mart 2023 tarihinde Urfa’nın Viranşehir ilçesinde yapılan ev baskınlarında 3 kişi gözaltına alındı. 1 kişinin (Özkan İnak) aynı gün içinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı, 2 kişinin (Diyar İnan ve Kenan İnan) halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(03/173) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Fırat Fıstık ve dönemin Gerçek Gündem Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ozan Buz hakkında Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanan Mehmet Naci İnci’nin şikâyeti üzerine İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 17 Mart 2023 tarihinde görüldü. Mahkeme gazetecilerin beraatına karar verdi.
(03/174) Uşak’taOyuncunun Yargılandığı Dava…
Oyuncu Farah Zeynep Abdullah hakkında, bir çocuğa cinsel saldırı iddiasıyla yargılanan uzman çavuş Musa Orhan ile ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Uşak Banaz Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 9 Mart 2023 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘hakaret’ suçundan Farah Zeynep Abdullah’ı 1.300 TL adli para cezası ile cezalandırdı.
(03/175) Haklarında Fezleke Hazırlanan Milletvekilleri…
17 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden dokunulmazlıklarının kaldırılması talebiyle 3 milletvekili hakkında fezlekenin TBMM’ye gönderildiği öğrenildi.
Haklarında fezleke hazırlanan milletvekilleri:
HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya
HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu
Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Barış Atay.
(03/176) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Bir şirketin icra dosyalarının eski bir bakanın oğluna verilmesine ilişkin https://halktv.com.tr, https://www.sozcu.com.tr, https://www.gazeteduvar.com.tr internet sitesinde yer alan habere Ankara Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği’nin 15 Mart 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Deprem kurtarma çalışmalarıyla ilgili bir jandarma personelinin açıklamalarına ilişkin https://artigercek.com internet sitesinde yer alan habere Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 16 Mart 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Eski bakan Berat Albayrak ile ilgili https://www.gercekgundem.com, https://www.yenicaggazetesi.com.tr, https://t24.com.tr internet sitesinde yer alan habere Rize Sulh Ceza Hakimliği’nin 17 Mart 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Hür Dava Partisi’nin (HÜDA PAR) Cumhur İttifakı’nı destekleyeceklerini açıklamasıyla ilgili https://www.birgun.net, diken.com.tr, https://tr.euronews.com, https://www.cumhuriyet.com.tr, https://www.odatv4.com internet sitelerinde yer alan haberlere ve bir sosyal medya paylaşımına İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği’nin 17 Mart 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği ve söz konusu içeriklerin silinmesine hükmedildiği öğrenildi.
Etkin Haber Ajansı’na ait https://www.etha50.com internet sitesine Van 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 11 Mayıs 2022 tarihli kararı ile ‘milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması’ gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(03/177) Sınırlama Kararı Getirilen Kitaplar…
17 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan “Başkomser Nevzat: Tapınak Fahişeleri ” ve Sel Yayınları tarafından yayınlanan “Vişnenin Cinsiyeti” başlıklı 2 kitap hakkında “18 yaşından küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte oldukları” gerekçesiyle 1117 Sayılı Kanun’un 4. maddesindeki sınırlamalara tâbi olmasına karar verdiği öğrenildi. Bu sınırlamalara göre söz konusu kitapların ön kapaklarına “Küçüklere zararlıdır” damga veya işaretinin basılması zorunlu tutulacak, kitaplar açık sergilerde satılamayacak; herhangi bir yayın organında reklam ya da ilanı yapılamayacak ve okul ve benzeri yerlere sokulamayacak.
(03/178) Çalışma Lisansı Uzatılmayan Yayın Kuruluşu…
17 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Deutsche Welle’nin çalışma lisansının uzatılması için yaptığı talebi “faaliyet alanının yanlış seçilmesi” gerekçesiyle reddettiği ve Deutsche Welle’nin ofisini kapatacağı öğrenildi.
(03/179) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
19 Mart 2023 tarihinde İzmir merkezli bir soruşturma kapsamında 5 ilde yapılan operasyonlarda 47 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.