1 Aralık 2010 tarihi itibariyle Türkiye İnsan Hakları Vakfı tarafından uygulanmaya başlanan yirmi dört aylık ‘İşkence ve Kötü-Muameleye Karşı Mücadelede Bütüncül Yaklaşımı Güçlendirmek’ projesinin ana hedefi önleyici mekanizmaların güçlendirilmesi ve etkin bir biçimde uygulamaya sokulması yanı sıra cezasızlıkla mücadele yoluyla işkence ve kötü muameleyi engellemektir.
Proje Hedefleri
• OPCAT’in (Seçmeli Protokol) onaylanması, buna bağlı olarak bağımsız ve etkin Ulusal Önleme
Mekanizma(ları)nın (UÖM) kurulması, işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ya da cezaların önlenmesi için özgürlüklerinden alıkonulanların tutulma yerlerinin bu mekanizma(lar) tarafından düzenli ziyaretini sağlayan bir sistemin oluşturulması;
• Hukuk ve sağlık profesyonelleri, insan hakları savunucuları ve insan haklarıyla ilgili diğer kişi ve kuruluşlarda, Seçmeli Protokol ve UÖM hakkında uluslararası deneyimlerden de yararlanarak farklı seçenekler, yasal süreçler, uygulama sorunları vb. hakkında bilgi artışının ve bu bilgi ve deneyimleri başkalarıyla paylaşmalarının sağlanması;
• BM ve Avrupa Konseyi’nin, AB’ye üyelik süreci kapsamında yaptığı önerilerin Hükümet tarafından hızla uygulamaya konulmasını sağlamak;
• Türkiye çapında 3476 hekime verilen İstanbul Protokolü eğitimine yönelik izleme sisteminin geliştirilmesi;
• Özellikle 1990’ların başlarında işlenen ağır insan hakları ihlallerinde zaman aşımının yürürlükten kaldırılması ve bu suçların faillerine karşı açılan dava sayısında artışın sağlanması;
• Birleşmiş Milletler Zorla Kaybedilmeye Karşı Herkesin Korunmasına ilişkin Uluslararası Sözleşme’nin Türkiye tarafından çekincesiz olarak onaylanmasını sağlamayı hedeflenmektedir.
Proje Faaliyetleri
1. OPCAT’in onaylanması ve özgürlüklerinden alıkonulanların tutulma yerlerinin bağımsız ulusal önleme mekanizmaları tarafından düzenli ziyaretini sağlayan bir sistemin kurulması amacıyla başta TİHV’in ürettiği çalışmaların güncellenmesi olmak üzere son dönemde ulusal ve uluslararası düzeyde meydana gelen değişiklikleri tespit edip basımı sağlanacaktır.
2. Seçmeli Protokol ve UÖM hakkında eğitimler düzenlenecektir.
3. 3. Periyodik Rapor’a gölge rapor hazırlanarak öneriler sunulacak, 2010 yılında 3. Periyodik Rapor’un görüşülmesinin ardından izleyen bir sene içinde BM tarafından yapılan önerilerin uygulanıp uygulanmadığı takip edilecek; bu amaç doğrultusunda farklı konularda gölge rapor hazırlama deneyimi olan kurumlarla bir araya gelinecektir.
4. İstanbul Protokolü’ne uyumu teşvik ederek işkence ve kötü muamele raporlarında artışı desteklemek amacıyla İstanbul Protokolü eğitimlerine katılmış olan hekimlerin karşılaşabileceği olası sorunlara çözüm bulmak amacıyla destek grubu oluşturulacak, sürekliliği sağlamak açısından uzaktan İstanbul Protokolü eğitimi verilecektir.
5. 1990’ların başlarında işlenen özellikle işkence ve kötü muamele ve diğer ağır insan hakları ihlallerinin zaman aşımına uğrama risklerine karşın söz konusu ihlallerle ilgili yargı mekanizmasının devreye girmesi için seçilecek örnek dosyalarla kamuoyu baskısı oluşturmak amacıyla kampanya yürütülecek ve vakaların zamanaşımına uğraması engellenmeye çalışılacaktır.
6. Birleşmiş Milletler Zorla Kaybedilmeye Karşı Herkesin Korunmasına ilişkin Uluslararası Sözleşme’nin Türkiye tarafından onaylanmasına çalışılacaktır.
7. Söz konusu faaliyetlerle birlikte hem diğer insan hakları kurumlarıyla, hem de toplumda insan haklarına duyarlı kesimlerle ilişkiye geçilmiş olunacak, böylelikle TİHV’in faaliyetleri geniş kesimlerce bilinecektir. Bu durumun sonucu olarak işkence mağdurlarının tıbbi ve ruhsal destek almak amacıyla TİHV’e doğrudan ve dolaylı yollarla başvurmaları beklenmektedir.