Türkiye İnsan Hakları Vakfı olarak yer aldığımız Çocuk Cezaevleri Kapatılsın Girişimi, 26 Ekim 2014’te Van’dan Sincan Çocuk Cezaevi’ne sevk edilen çocukların süreç boyu maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele ile mevcut durumlarına ilişkin 7 Kasım 2014 Cuma günü bir basın toplantısı gerçekleştirdi. Açıklamada yaşananlara ilişkin aşağıdaki hususlara yer verildi.
26 Ekim 2014 tarihinde Van Tutukevi’nde bulunan 8 çocuk kendileri ve ailelerinin haberi olmaksızın Sincan Tutukevi’ne getirilmiştir. Çocukların Ankara’ya nakli ring aracı ile yapılmış ve yaklaşık 2 gün sürmüştür. Sincan Çocuk Tutukevine nakledilen 8 çocuktan bir tanesi 4 Kasım 2014, diğer ikisi ise 6 Kasım 2014 tarihinde tahliye edilmiştir. Ankara’ya sevki yapılan çocukların altısı 6-8 Ekim arasında tutuklanmış olup haklarında henüz dava açılmamıştır. Haklarında henüz dava açılmayan ve kısa süre içerisinde tahliyelerine karar verilme ihtimali yüksek olan bu çocukların yaklaşık 42 saatlik bir yolculukla ailelerinden ve avukatlarından uzaklaştırılmaya çalışılması hiçbir mantıkla açıklanamayacak, işkence olarak kabul edilen bir yaklaşım biçimidir.
Tutuklanan çocuklarla yapılan görüşme notları, çocukların kimliklerinin belli olmaması açısından aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir:
- Tutuklanan çocukların tamamı Van’da cezaevine girdikleri esnada çıplak aramaya maruz kaldıklarını beyan etmiştir.
- Van’dan Ankara’ya nakledilmeleri esnasında askerler tarafından tehdit küfür ve hakarete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir.
- Çocuklardan birinin iki gün sonra duruşması olmasına rağmen duruşmaya çıkmasına izin verilmeden naklinin yapıldığı öğrenilmiştir.
- Cezaevine alınan bir kısım elbise ve eşyalarının kendilerine teslim edilmediği dile getirilmiştir.
- Çocuklardan bir tanesi Ankara’ya nakledilmeden önce 2 ay boyunca hakkında herhangi bir disiplin cezasına ilişkin karar olmadan, ‘yer yokluğu’ gerekçe gösterilerek hücrede tutulduğunu, bu nedenle intihara teşebbüs ettiğini, teşebbüs sonrası tekrar hücreye konduğunu beyan etmiştir.
- Çocukların tamamı sevk esnasında yemek ihtiyaçlarının karşılanmadığını, kuru ekmek verildiğini, tuvalet ihtiyaçlarının giderilmesi konusundaysa sorun çıkartıldığını beyan etmişlerdir.
Çocuk tutukluğunun kanunen istisna olması gerekirken ülkemizde yaygın ve temel bir tedbir haline getirildiği yetmezmiş gibi aileleri ile olan ilişkilerini koparmaya yönelik olarak çocukların 18-20 saatlik uzaklıktaki cezaevlerine nakledilmesi çocuk yargılamasının ve Çocuk Koruma Kanunu’nun temel ilkelerine tamamen aykırı bir uygulamadır. Çocuğun psiko-sosyal gelişimine de tamamen aykırı olan bu uygulama, yargılanan çocuklara yönelik ikinci bir cezadır. Çocukların ailelerinin bulunduğu illerden uzaklaştırılmasına bir an önce son verilmelidir.
Aynı zamanda birçok bölgede çok sayıda çocuğun tutuklandığına ilişkin basında haberler yer almaktadır. Bu çocuklar hakkında da benzer uygulamaların yapılmaması tüm yetkililerin sorumluluğundadır.