Hükümetin dağılmasının ardından Afganistan, insan hakları savunucuları ve sivil toplum aktörleri için daha da tehlikeli bir hale gelmişti. Ağır silahlı Taliban militanlarının 15 Ağustos Pazar günü itibariyle yönetimi ele geçirdiği ülkede artık Afganistanlı insan hakları savunucularının yaşamları tehdit altındadır.
Maalesef insan hakları savunucuları için koşullar dünkünden çok daha risklidir. Afgan İnsan Hakları Savunucuları Komitesi’nin (AHRDC) derlediği bilgiye göre, 2021 yılının daha ilk 5 ayında 9 insan hakları savunucusu öldürülmüştür. Kısa süre içinde, Taliban kontrolü ele geçirdikçe insan hakları savunucuları daha da savunmasız hale gelecektir.
İnsan hakları savunucularını ve aktivistleri hedef alan saldırılar ve cinayetler Taliban öncesi dönemde bile olağanüstü endişe vericiyken, bugün onlara yönelik tehdit, taciz, gözdağı ve saldırıların uluslararası kuruluşlar gerekli önlemleri almadığı takdirde daha da artacağından korkuyoruz. İnsan hakları savunucularının, özellikle de kadın hakları savunucularının desteklenmesi ve onlar için güvenli bir ortamın sağlanması bugün hayati ve öncelikli bir konudur. Taliban’ın onlar için ciddi tehditler oluşturduğu koşullarda, insan hakları savunucularının Afganistan’da yaşaması imkansız hale gelebilir. Onlar bugün uluslararası toplumun acil dikkat ve korumasına ihtiyaç duyuyorlar.
Uluslararası kuruluşlar ve devletlere acil çağrımız, BM İnsan Hakları Savunucularının Korunması Bildirgesi ve AB İnsan Hakları Savunucuları Rehberi ışığında, yaşamları tehdit altında olan tüm siviller ve insan hakları savunucularının korunması ve onlar için güvenli yerlerin sağlanması yönündedir. Ayrıca devletleri, Taliban rejimi altında hayatları risk altında olan, Afganistan’da işkence ve diğer zalimane muamelelere maruz kalan tüm siviller ve insan hakları savunucuları hakkındaki sınır dışı edilme prosedürlerini durdurmaya davet ediyoruz. Tüm tarafların uluslararası insan hakları hukukuna saygı göstermelerini ve uluslararası insan hakları belgelerine uygun bir bir şekilde insan hakları savunucularını korumalarını bekliyoruz.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)
Fotoğraf: UNHCR