“İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşme,” 10 Aralık 1984 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve 26 Haziran 1987 tarihinde yürürlüğe girmiştir. BM, 1997 yılında, 26 Haziran’ı “İşkenceye Karşı Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü” olarak ilan etmiştir.
1988 yılında Türkiye’nin de taraf olduğu bu sözleşme, insanın sahip olduğu onur ve değeri korumak için işkenceyi mutlak olarak yasaklar. İnsanlık ailesinin ortak kazanımı olan ve modern insan hakları hukukunun en temel kurallarından birini oluşturan bu yasak, normlar hiyerarşisi açısından üstün kural, başka bir deyişle buyruk kural niteliğindedir. Dolayısıyla hiçbir koşulda istisnası olamaz.
Bu açık ve net yasağa karşın işkence, hâlen Türkiye dâhil dünyanın pek çok ülkesinde devletler tarafından toplumlara karşı insanlık dışı bir cezalandırma ve yıldırma aracı olarak giderek artan biçimde kullanılmaktadır. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) İstanbul Temsilciliği ve İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, Türkiye’de son dönemde tüm çıplaklığıyla gözler önüne serilen işkence gerçeğine daha çok dikkat çekerek toplumsal farkındalığı artırmak ve daha da önemlisi işkence görenlerle dayanışmak adına 26 Haziran haftasında çeşitli etkinlikler planlamıştır.
TİHV’in her yıl çıkan Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporları, emniyet müdürlükleri, geri gönderme merkezleri ve sokakların işkence mekanları haline geldiğini gözler önüne sermektedir. Bu nedenle, “hafıza, empati ve tanıklık” kavramları etrafında bu işkence mekanlarının son dönemde sembolleri haline gelmiş yerler önünde basın açıklamaları yapılacaktır.
Program
24 Haziran Salı
Etkinlik: “Emniyet Müdürlükleri: Unutturulmaya Çalışılan İşkence Mekanları” — Gayrettepe
Emniyet Müdürlüğü Önünde Basın Açıklaması
Saat: 12.30
Yer: Gayrettepe, Eski İl Emniyet Müdürlüğü Binası Önü, İstanbul
25 Haziran Çarşamba
Etkinlik: “Geri Gönderme Merkezleri: Gözden Uzak İşkence Mekanları” – Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi Önünde Basın Açıklaması
Saat: 13.30
Yer: Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi, İstanbul
26 Haziran Perşembe
Etkinlik: “Sokaklar: Herkesin Gözü Önündeki İşkence Mekanları” – Saraçhane Parkı’nda Basın Açıklaması
Saat: 13:00
Yer: Saraçhane Parkı, İstanbul