Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 6 Şubat depremlerinin etkilerinin halen devam ettiği Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde insan hakları temelli faaliyetler yürüten sivil toplum örgütleriyle dayanışma çabalarının bir parçası olarak hayata geçirdiği “Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş İllerinde İnsan Hakları Temelli Faaliyet Yürüten Sivil Toplum Örgütleri İçin Deprem Sonrası Güçlendirme Programı”nı, tarihi itibarıyla başlatmıştır.
1990 yılında kurulan TİHV’in temel amacı; insanlık onurunun korunduğu, demokrasinin güçlendirildiği, toplumsal barışın tesis edildiği, işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarının son bulduğu bir dünyaya ulaşmaktır. Bu temel amaç çerçevesinde TİHV, Avrupa Birliği’nin desteğiyle, 1 Ocak 2025 tarihinde Türkiye’deki İnsan Hakları Aktörlerinin Taban Merkezli Bir Yaklaşımla Desteklenmesi ve Korunması projesini uygulamaya başlamıştır. Söz konusu proje, aynı amaç ve hedeflerle, 2021-2024 yılları arasında 42 ay süreyle yine TİHV tarafından yürütülen İnsan Hakları Aktörlerinin Salgın Sonrası Dönemde Taban Merkezli Bir Yaklaşımla Korunması ve Desteklenmesi başlıklı projenin güçlendirilmiş devamı niteliğindedir.
TİHV, Türkiye’de insan onuruna yaraşır bir yaşam sürebilmek için gerekli siyasal, sosyal ve ekonomik asgari koşulların günbegün yok edildiği bir dönemden geçmekte olduğumuzun farkında olarak, deprem bölgesinin kendine özgü ihtiyaçlarının, toplumun geniş kesimlerinin yaşamakta olduğu ekonomik krizle daha da şiddetlendiğini gözlemlemektedir. Dahası, depremin üzerinden iki buçuk yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, hem mevcut ekonomik krizin hem de çeşitli siyasi tercihlerin bir sonucu olarak; depremlerde yaşanan can kayıplarının, yaralıların, yıkılan ve ağır hasar alan bina sayısının ve kentsel altyapı ile üstyapıda meydana gelen tahribatların deprem bölgesindeki bazı şehirler ve bu şehirlerdeki insan hakları savunuculuğu faaliyetleri üzerindeki etkileri ilk günkü yakıcılığını koruyarak halen devam etmektedir.
Bu durum, resmi raporlar ile sivil toplum örgütleri tarafından yayımlanan raporlarda belirtildiği gibi özellikle Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde daha yapılandırılmış ve kapsamlı müdahaleyi gerektiren bir gerçekliktir. Bu tespit, diğer kurum ve örgütler tarafından yapılan çalışmaların yanı sıra, en sonuncusu Nisan 2025 ayında olmak üzere TİHV tarafından deprem bölgesine yapılan ziyaretlerde de doğrulanmış ve kayıt altına alınmıştır. Bu ziyaretlerde yapılan gözlemler, Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş illerinde sivil toplumun ve insan hakları savunuculuğunun koşullarının diğer bölgelere kıyasla çok daha zorlu olduğunu göstermektedir.
Depremin yarattığı büyük yıkım, hem fiziki altyapının hem de örgütlenme kapasitesinin ciddi biçimde zedelenmesine yol açmıştır. Bunun yanı sıra bu illerde toplumsal çeşitlilik, zorunlu göç hareketleri, ekonomik kırılganlıklar ve siyasal baskılar, insan hakları temelli çalışmaların yürütülmesini daha da güç hale getirmektedir. Bu nedenle bu üç ilde yoğunlaşan bir program, daha sürdürülebilir çözümler bulununcaya kadar bu süreci kolaylaştırıcı bir etki yaratma potansiyeline sahiptir.
TİHV’in birlikte güçlenme ve karşılıklı güven ilkelerine dayalı dayanışma anlayışı çerçevesinde yürüttüğü “6 Şubat Depremlerinin Etkilerinin Devam Ettiği Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş İllerinde İnsan Hakları Temelli Faaliyet Yürüten Sivil Toplum Örgütleri İçin Güçlendirme Programı”, tarihine kadar başvuruya açık olacaktır.