10-17 Aralık İnsan Hakları Haftası kapsamında 14 Aralık 2013’te Diyarbakır TİHV Temsilciliği İHD, Mazlum-Der ve Baro ortaklaşarak bir insan hakkı olan anadilinde eğitim, öğretim ve ifade özgürlüğünü tartışmak için bir panel düzenledi. Dil Asimilasyon ve Travma konulu panel psikiyatrist Dr. İsrafil Bülbül’ün moderatörlüğünde konuşmacılar Artuklu Üniversitesi öğretim üyesi Ramazan Pertev “Asimilasyon ve Toplumsal Algı”, klinik psikolog Basri Çelik “Anadilsiz Eğitim” ve Dicle Üniversitesi öğretim üyesi Vahap Coşkun “Asimilasyonun Hukuksal Boyutu” başlıklı sunumlar yaptılar. Kurmanci dilinde yapılan panel Türkçeye simultane çevrildi. Yaklaşık yüz kişinin katılımı ile gerçekleşen panele yerel ve ulusal basın da ilgi gösterdi.
Kürtçe dili üzerinde devam etmekte olan baskının sosyal, psikolojik ve hukuksal boyutları ele alınarak; bunun Kürt toplumu ve özellikle Kürt çocukları üzerindeki etkileri tartışıldı. Dil üzerindeki baskının, devletin asimilasyon politikalarının bir parçası olduğu kadar ırkçılığının da dışavurumu olduğu ifade edildi. Kendi araştırmalarından örnekler veren panelistler, Kürtçenin eğitimden edebiyata, ekonomik ilişkilerden gündelik hayata kadar kullanımının engellenmesinin sadece Kürtçenin gelişmesini sekteye uğratmakla kalmadığını, aynı zamanda anadilinde konuşması engellenen bireyleri travmaya maruz bıraktığını vurguladılar. Panelistler, Türkçeyi “okur-yazar” olmak, “aydın” olmak ve en nihayetinde “medeni” olmak ile kodlayan devlet politikasının; Kürtçeyi “cahillik” ve “kabalık” gibi negatif değerlerle eşleyerek psikolojik bir sömürgeleştirme siyaseti izlediğine dikkat çektiler. Panelin soru-cevap kısmında bu ırkçı zıtlıkların yıkılabilmesi için Kürtçede ısrar etmek ve her alanda Kürtçenin kullanımını devam ettirmek gerektiği vurgusu yapıldı.
