Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) işkence ve diğer kötü muamele fiillerine maruz kalan veya onların yakınlarına İstanbul Protokolü’nde belirtilen hukuki ve tıbbi standartlar ve etik ilkeler çerçevesinde destek vermekte, hak ihlaline uğrayanların ve tanıkların yaşamını, fiziksel ve psikolojik güvenliğini, özgürlüğünü ve iyilik halini tehlikeye atacak biçimde davranmamaktadır.
TİHV’de işkence ve kötü muamelenin fiziksel ve psiko-sosyal etkilenmelerine yönelik tespit ve tedavi çalışmaları başvuru hekimleri, psikiyatristler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar, tedavi sekreterleri ve adli tıp uzmanlarının yer aldığı bir ekip çalışması ile yürütülmektedir.
İşkence ve diğer kötü muamele fiillerine maruz kalan veya onların yakınları tedavi ve belgeleme konusunda Türkiye İnsan Hakları Vakfı’ndan destek talep ettiklerinde öncelikle temsilciliklerden telefon ile randevu almaktadır.
Başvuru kendisi için belirlenmiş olan randevu günü ve saatinde Temsilciliklere geldiğinde ilk olarak tedavi sekreteri tarafından karşılanmakta ve başvuru sürecine dair genel bilgilendirmeleri ve bundan sonra izlenecek aşamalar aktarılmaktadır.
Tıbbi değerlendirmelerin İstanbul Protokolü’ne uygun yapılmadığı, ruhsal yakınmaları kapsayacak şekilde tüm sistemler sorgulanmadığı ve yalnızca yakınmalarla sınırlı bir değerlendirme yapıldığında yakınma belirtilmeyen sistemlere ait bulgular gözden kaçmakta, tanı ve tedavi süreci aksamaktadır.
TİHV’ e yapılan başvurularda, uygun görüşme ortamı sağlandıktan sonra yapılacak değerlendirmelerle ilgili tıbbi süreçle ilgili aydınlatma yapılarak başvuruların onayı alınmaktadır. Başvuru hekimleri ilk görüşme sırasında yaşanan travmatik olayın ne olduğu, bu olayın nerede, nasıl yaşandığı, olay sırasında ve sonrasında ortaya çıkan bulgular, başvurunun tıbbi özgeçmişi, soygeçmişi, olay sonrası yapılan tıbbi değerlendirmeler, uygulanan tedaviler ve sonuçlarına dair bilgileri almakta ve ardından tüm sistemleri kapsayan tepeden tırnağa muayene edilmektedir.
Başvuru hekimleriyle yapılan ilk görüşme ve tıbbi değerlendirme süreci yaşanan travmatik olayın özelliği, kişinin tıbbi durumu vb. durumlara bağlı olarak 45-50 dakikalık birkaç görüşme ile tamamlanmaktadır.
Fiziksel değerlendirme sonrası sağlık durumunun gerektirdiği alanlarda (ortopedi, dermatoloji, nöroloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon, radyoloji, laboratuvar tetkiki vb.) başvurular TİHV’in anlaşmalı olduğu sağlık kurumlarına ve uzman hekimlere yönlendirilmektedir. Randevular TİHV tedavi sekreteri tarafından alınmakta ve başvurular bilgilendirilmektedir.
Bütüncül yaklaşımın gereği ve travmanın ruhsal ve sosyal etkilerini saptamak amacıyla başvurulara ruhsal değerlendirme önerilmekte ve başvuruların onay vermesi durumunda ruhsal değerlendirme için TİHV’in gönüllü ağında yer alan ruh sağlığı uzmanları ve sosyal çalışmacılar ile görüşme için randevu verilerek ruhsal değerlendirme ve terapi süreçlerine başlanmaktadır.
Tanı ve tedavi süreçleri TİHV’in olanakları ve tedavi bütçesiyle ilgili sınırlar ölçüsünde ücretsiz olarak yürütülmektedir.
Başvuruların yasal süreçlerle ilgili uzman görüşü/alternatif rapor talep etmesi durumunda tanı ve tedavi süreçlerinin tamamlanmasının ardından kişi hakkında düzenlenen adli raporları da kapsayacak biçimde işkence süreçlerini İstanbul Protokolü ilkeleri kapsamında ele alan ve değerlendiren tıbbi değerlendirme raporları hazırlamaktadır.
