Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
01 Ağustos 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(08/001) Güneydoğu’da Operasyon ve Saldırılar…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 26 Temmuz 2018 tarihinde Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinin kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
Hakkari Valiliği 31 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklamayla Yüksekova ilçesinin Büyükçiftlik beldesinde bir sivil aracın geçişi sırasında, yola daha önceden yerleştirilmiş patlayıcı maddenin infilak etmesi sonucunda, aracı kullanan ve askeri personel eşi olan Nurcan Karakaya’nın (25) öldüğünü duyurdu. Araçta bulunan 11 aylık M. B. K.’nin ise ağır yaralı halde kaldırıldığı Yüksekova Devlet Hastanesi’nde öldüğü öğrenildi.
(08/002) Mardin’de TOMA ile Çarpışma Sonucu Yaralanan Kişiler…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin’in Kızıltepe ilçesinde 30 Temmuz 2018 tarihinde bir sivil araç ile Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı’nın (TOMA) çarpışması sonucunda 5 kişinin yaralandığı öğrenildi. Yaralananların isimleri öğrenilemezken 2 kişinin durumunun ağır olduğu bildirildi.
(08/003) Cezaevinde İşkence ve Kötü Muamele…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Aliağa Şakran Kadın Cezaevi’nde kalan Meral Dönmez isimli bir mahpusun, 30 Temmuz 2018 tarihinde, isteği dışında Tarsus Kapalı Kadın Cezaevi’ne sevk edildiği öğrenildi.
Diyarbakır Barosu Cezaevi Komisyonu, 31 Temmuz 2018 tarihinde düzenlediği basın açıklamasıyla Osmaniye 1 ve 2 Nolu T Tipi Cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerini duyurdu. Basın açıklamasında, komisyonun 26 Temmuz 2018 tarihinde ziyaret ettiği Osmaniye 1 ve 2 Nolu Cezaevlerinde mahpuslarla yapılan görüşmelerin kamera ile ve iki infaz koruma memuru tarafından izlendiği belirtildi. Söz konusu görüşmelerde mahpuslardan Abdulkadir Baybars’ın üç aydan uzun bir süredir tek kişilik hücrede tutulduğu, adli mahpuslar tarafından tehdit edildiği, durumu cezaevi yönetimine bildirmesinin ardından gardiyanların fiziksel şiddetine maruz bırakıldığı öğrenildiği; buna bağlı olarak el ve ayaklarında ekimozlar, vücudunun çeşitli yerlerinde şişlik, morluk ve fiziksel şiddet izleri gözlendiği belirtildi. Ayrıca görüşülen mahpuslardan Mehmet Faruk Engin’in, hasta mahpusların hastane sevklerinin yapılmadığını, revirde ise kelepçeli muayene dayatmasının yapıldığını belirttiği aktarıldı. Basın açıklamasında mahpusların sosyal etkinlik haklarının engellendiği; gazete, dergi ve kitapların kendilerine verilmediği; mektuplarının gönderilmediği ve gelen mektuplara el konulduğu; keyfi disiplin cezalarına maruz bırakıldıkları ifade edildi.
(08/004) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 31 Temmuz 2018 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
31 Temmuz 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu, Mahmut Konuk) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Mehmet Dersulu, Mahir Kılıç ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi. Ayrıca polisin basın açıklamasını takip eden gazetecileri de engellemeye çalıştığı ve gözaltına almakla tehdit ettiği öğrenildi.
Buna göre, 31 Temmuz 2018 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(08/005) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
30 Temmuz 2018 tarihinde, KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için İstanbul Bakırköy Meydanı’nda basın açıklaması sırasında polis müdahalesi ile gözaltına alınan 3 kişinin (Acun Karadağ, Nursel Tanrıverdi, Selvi Polat) 31 Temmuz 2018 tarihinde savcılık tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldıkları öğrenildi. Acun Karadağ’ın kalp pili olmasına rağmen, gözaltında tutulduğu Kartaltepe Polis Karakolu’nda zorla X-ray cihazından geçirilmeye çalışıldığı, itiraz etmesi üzerine polislerin fiziksel şiddetine maruz bırakıldığı öğrenildi.
(08/006) İstanbul’da Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Tutuklanan Kişi…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde Bahadır Köseoğlu isimli 1 kişinin, Adnan Oktar’ın gözaltına alınmasına ilişkin sosyal medya paylaşımı nedeniyle gözaltına alındığı, daha sonra çıkarıldığı mahkeme tarafından ‘suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak ve örgüt propagandası yapmak’ suçundan tutuklandığı öğrenildi.
(08/007) Adana’da Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Yargılanan Kişi…
Faysal Şendul isimli bir kişi hakkında Adana 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek açılan davanın karar duruşması 31 Temmuz 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Faysal Şendul’u ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 4 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırarak tutukluluğunun devamına karar verdi.
(08/008) Urfa’da Ajanlık Dayatması ve Ölüm Tehdidi İddiası…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa’nın Akçakale ilçesinde M. Ç. isimli bir kişinin, Ceylanpınar Belediye Başkanı Menderes Atilla’nın ağabeyi Mehmet Sait Atilla hakkında, kendisini öldürmek için ‘kiralık katil tuttuğu’ iddiasıyla savcılığa suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi. Söz konusu haberlerde, Mehmet Sait Atilla’nın M. Ç.’yi ve ailesini ajanlık yapmak üzere Halkların Demokratik Partisi’ne gönderdiği iddia edildi. M. Ç. basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “Onları çökertmek için bizi yolladı. Biz de HDP partisine aşiret olarak geçme süsü verdik. Atilla ailesi bizim orada fotoğraflarımızı çekip, bizlere şantaj için kullandı. Atilla ailesi bize; ‘ya bize itaat eder hep yanımızda kalırsınız ya da bu fotoğrafları devletin her kurumuna gönderip, sizi bitiririz’ diyerek şantajda bulundu”. Söz konusu haberde, M. Ç.’nin, kendisini öldürmek üzere Mehmet Sait Atilla tarafından gönderildiği iddia edilen kişinin itirafta bulunması üzerine Ceylanpınar Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu belirtildi.
(08/009) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
31 Temmuz 2018 tarihinde Van’ın Erciş ilçesinde yapılan ev baskınlarında 30’dan fazla kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemezken, gözaltına alınan kişilerin Erciş İlçe Emniyet Müdürlüğü ve Erciş İlçe Jandarma Müdürlüğü’ne götürüldükleri bildirildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Gazeteci İdris Yılmaz’ın annesi Nadire Yılmaz, Enver Cengiz, Semiran Erbağ, Ercan Yaki, Ferhat Serhatlı, Yusuf Acar, Sulhattin Önal, Kadir Ergün, Seyithan Çelebi, Kader Cabir, Fatma Cabir.
(08/010) Mersin’de Gözaltına Alınan DBP Yöneticisi…
31 Temmuz 2018 tarihinde Mersin’in Mezitli ilçesinde yapılan ev baskınında DBP il yöneticisi Doğan Atay’ın gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilmeyen Doğan Atay’ın, Mersin İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü öğrenildi.
(08/011) Diyarbakır’da Yargılanan Çocuklar…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, A.H. (17) ve İ. T. (17) isimli 2 çocuk hakkında, lunaparkta zafer işareti yaptıkları ve ‘’Bijî Serok Apo’ sloganı attıkları gerekçesiyle, ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşmasının 26 Haziran 2018 tarihinde görüldüğü öğrenildi.
Mahkemenin 2 çocuğun beraatına karar verdiği ve gerekçeli kararını Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 2015 tarihli “İfade özgürlüğü sadece memnuniyetle karşılanan zararsız veya önemsiz sayılan insanların kayıtsız kalabileceği bilgi ve fikirler için değil, aynı zamanda demokratik toplumu şekillendiren çoğulculuğun, hoşgörünün ve geniş fikirliliğin doğasında bulunan bir gereklilik olarak saldırgan, şok eden, rahatsızlık veren veya ayrılık yaratabilen fikirler içinde uygulanabilmelidir” içtihadına dayandırdığı bildirildi.
15 Haziran 2018 tarihinde lunaparkta zafer işareti yaptıkları ve slogan attıkları için polis tarafından gözaltına alınan çocuklar, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi’ne götürülmüş, aynı gün serbest bırakılmışlardı.
(08/012) HDP Milletvekiline ‘Cumhurbaşkanına Hakaret’ İddiasıyla Soruşturma…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP İstanbul milletvekili Erkan Baş hakkında, sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek İstanbul Anadolu Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(08/013) OHAL Komisyonu Kararı…
31 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 23 Ocak 2017 tarihli ve 685 sayılı KHK ile kurulan, Başbakanlık Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun, Faruk Tatlı isimli bir kişinin işe iade başvurusunu “PKK fikirleri doğrultusunda hareket ettiği” gerekçesiyle reddettiği öğrenildi. Söz konusu haberlerde, OHAL Komisyonu’nun kararında Faruk Tatlı’nın 23 Mayıs 2018 tarihinde Urfa 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt propagandası yapmak’ gerekçesiyle cezalandırıldığını ve davanın istinaf aşamasında olduğunu; ayrıca valilik tarafından Komisyon’a gönderilen personel dosyasında “PKK fikirleri doğrultusunda hareket ettiği, PKK tarafından düzenlenen etkinliklere aktif katılımcı olduğu, yaşamını yitiren PKK’lilerin cenaze ve taziyelerine katıldığının tespit edildiğini” belirttiği bildirildi.
(08/014) Gözaltına Alınan Kişi ve İncelenen Sosyal Medya Hesabı Sayısı…
İçişleri Bakanlığı, 30 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklamayla, 23 Temmuz 2018 ile 30 Temmuz 2018 tarihleri arasında 4328 sosyal medya hesabının incelendiğini, tespit edilen 256 kullanıcı hakkında yasal işlem yapıldığını duyurdu. Bakanlık resmi internet sitesinden yapılan açıklamada incelenen sosyal medya hesapları için “Terör örgütü propagandası yapan, bu örgütleri öven, terör örgütleri ile iltisaklı olduğunu alenen beyan eden, halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk eden, devlet büyüklerine hakaretlerde bulunan, devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast eden, nefret söylemleri içeren…” denildi.
Ayrıca belirtilen tarihler arasında ülke genelinde farklı gerekçeler ile gerçekleştirilen operasyonlar sonucunda 3.726 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.
(08/015) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
31 Temmuz 2018 tarihinde, Manisa’nın Turgutlu ilçesinde haklarında arama kararı olduğu gerekçesiyle yol kontrolü sırasında gözaltına alınan 2 kişinin çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandıkları öğrenildi.
31 Temmuz 2018 tarihinde, Edirne’de, yasadığı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddia edilen 3 kişi ve insan kaçakçısı oldukları iddia edilen 2 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan 3 kişinin haklarında açılan soruşturmaların yürütüldüğü illere gönderildiği, insan kaçakçılığı iddiasıyla gözaltına alınan 2 kişinin ise çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandıkları öğrenildi.
(08/016) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
KHK ile ihraç edilmiş eski polis memuru Hüseyin Başak hakkında Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 31 Temmuz 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Hüseyin Başak’ın ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
(08/017) Erişimi Engellenen İnternet Siteleri…
İstanbul 10. Sulh Ceza Mahkemesi, 122 internet sitesinin, 11 Temmuz 2018 tarihinde gözaltına alınan Adnan Oktar ile ilişkili olduğu gerekçesiyle, 5651 sayılı kanunun 8. maddesi gereğince erişime engellenmesine karar verdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.