Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
02 – 04 Kasım 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/015) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
3 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki Heftanin bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında 25 Ekim 2019 tarihinde çıkan çatışmada 5 militanın öldüğü öğrenildi.
(11/016) Antalya’da Irkçı Saldırıya Maruz Kalan Kişiler…
1 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya’da Kredi Yurtlar Kurumu’na ait yurtta kalan 3 öğrencinin ırkçı bir grubun saldırısına maruz kaldığı öğrenildi. Saldırıya maruz kalan öğrencilerden A. B. basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “Ülkü Ocakları üyesi Muharrem ve Şahin isimli kişiler, kaldığımız odaya gelip ‘Kürt ve HDP’liyi burada barındırmayacağız’ diyerek, ben ve diğer iki arkadaşımı zorla odadan dışarı çıkardı. 301 nolu boş bir odaya götürüp darp ettiler. Odada yaklaşık 20 civarında kişi vardı.”
(11/017) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
2 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, İskenderun T Tipi Cezaevi’nde tutulan Mustafa Demirbaş isimli mahpusa, kendi koğuşu dışında karşılaştığı başka bir mahpusla selamlaştığı gerekçesiyle bir ay tüm etkinliklerden men edilme cezası verildiği öğrenildi.
27 Ekim 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 22 Ekim 2019 tarihinde tutuklanan ve yerine kayyım atanan Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinin Belediye Eş Başkanı Keziban Yılmaz ile Kocaköy Belediye Eş Başkanı Rojda Nazlıer ile aynı tarihte tutuklanan Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Adnan Selçuk Mızraklı’nın istek ve iradeleri dışında Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi ile Kayseri Kapalı Cezaevi’ne hücrelere bölünmüş bir ring aracıyla, elleri kelepçeli şekilde ve 10 saat boyunca mola verilmeden sevk edildikleri öğrenildi.
(11/018) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1090 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 1, 2 ve 3 Kasım 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
1 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı bildirildi.
2 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Nazan Bozkurt, Merve Demirel ve oğlu 15 Temmuz darbe girişimi ile ilişkili olarak müebbet hapis cezası almış olan Melek Çetinkaya) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Merve Demirel) gözaltına alındığı bildirildi.
3 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu, Alev Şahin ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 1, 2 ve 3 Kasım 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 13 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/019) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
2 Kasım 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 762.’si öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(11/020) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 2 Kasım 2019 tarihinde 397. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi binasında açıklama yaptı.
(11/021) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Askeri Operasyona Tepkilere Yönelik Müdahaleler ve Gözaltılar…
2 Kasım 2019 tarihinde, Hatay’da yapılan ev baskınında TSK’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik harekatıyla ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alınan 4 kişi (HDP il yöneticisi Murat Açıkgöz ile parti üyeleri Salih Varışlı, Fikret Pirinç ve Mazhar Bayam) aynı gün içinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
2 Kasım 2019 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında aynı gerekçeyle 3 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: HDP Gençlik Meclisi üyeleri Tuba Salman, Şahin İlhan ve Yılmaz Budak.
2 Kasım 2019 tarihinde Adana’nın Ceyhan ilçesinde aynı gerekçeyle gözaltına alınan 5 kişinin aynı gün içinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(11/022) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
31 Ekim 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde bağlı Karahasan köyünde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 2 kişinin (Ahmet Erdak ve Mehmet Erdak) 1 Kasım 2019 tarihinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/023) Kars’ta Gözaltına Alınan Kişi…
Kars’ın Digor ilçesine bağlı Dağpınar beldesinde 31 Mart 2019 tarihindeki yerel seçimlerde Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) Belediye Eş Başkanı seçilen ancak KHK ile ihraç edildiği gerekçesiyle mazbatası verilmeyen Abubekir Erkmen’in 1 Kasım 2019 tarihinde Digor ilçesinde yapılan ev baskınında gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(11/024) Van’da Gözaltına Alınan Belediye Eş Başkanı ve Diğer Kişiler…
1 Kasım 2019 tarihinde Van’ın Tuşba, İpekyolu ve Edremit ilçelerinde düzenlenen ev baskınlarında aralarında Saray ilçesinin Belediye Eş Başkanı Caziye Duman’ın da bulunduğu 15 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Caziye Duman, HDP il yöneticisi Edibe Babur, 31 Mart yerel seçimlerinde Gürpınar Belediye Eş Başkanı adayı olan Rojbin Akdağ, 24 Haziran 2018 seçimlerinde Van milletvekili adayı olan Mukaddes Karakoç, Edremit Belediye Meclisi üyesi Handan Karakoyun, Tuşba Belediye Başkan Yardımcısı Berken Kızılboğa, Özgür Kadın Hareketi (TJA) üyeleri Hawar Derya, Hatice Akdağ, Barış Annesi Pervin Özgür, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) il yöneticisi Neriman Urar.
(11/025) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Kasım 2019 tarihinde, HDP Diyarbakır milletvekili Dersim Dağ’ın danışmanı Leyla Akgül ile Bağlar Belediye Meclisi üyesi Yusuf Ziya Yavuz gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(11/026) Mersin’de Tutuklanan Devrimci Parti Üye ve Yöneticileri…
23 Ekim 2019 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Devrimci Parti üye ve yöneticisi 7 kişiden 4’ü (parti meclisi üyesi Ezgi Akdağ, Mersin il temsilcisi Onur Ak, Dev-Güç sözcüsü Serdar Ulaş Budak ve Tüten Akkum) 1 Kasım 2019 tarihinde ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. 3 kişi (Tayfun Kuzum, E. Ç. ve Y. İ.) ise serbest bırakıldı.
(11/027) HDP Eski Eş Genel Başkanının Yargılandığı Dava…
2013 yılında İstanbul’daki Newroz kutlamalarındaki konuşmaları ile ilgili olarak, HDP eski Eş Genel Başkanı ve eski İstanbul Milletvekili Selahattin Demirtaş hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 7 Eylül 2018 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme Selahattin Demirtaş’ı ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 4 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırmıştı. 1 Kasım 2019 tarihinde İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, yasal değişiklik nedeniyle Selahattin Demirtaş hakkında tahliye kararı verdi ve infazın durdurulmasına hükmetti.
Selahattin Demirtaş 4 Kasım 2016 tarihinde tutuklanmış, hakkında Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 2 Eylül 2019 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme tahliye kararı almıştı. Ancak 20 Eylül 2019 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan bir soruşturma kapsamında Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından tutuklanan Selahattin Demirtaş cezaevinden tahliye edilmedi.
(11/028) HDP Eski Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
4 Kasım 2016 tarihinden bu yana tutuklu bulunan, HDP Hakkari eski milletvekili Abdullah Zeydan hakkında 25 Ekim 2019 tarihinde yapılan başvuruyu değerlendiren Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 1 Kasım 2019 tarihinde yasal değişiklik nedeniyle temyizi üzerine infazın durdurulması ve tahliye kararı verdi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın aynı gün tahliye kararına itiraz etmesi üzerine mahkeme, Abdullah Zeydan’ın “kaçma ve delilleri karartma ihtimali bulunduğu” gerekçesiyle tahliye kararını durdurdu.
(11/029) Suruç Katliamı Davası…
20 Temmuz 2015 tarihinde Urfa’nın Suruç ilçesinde gerçekleştirilen ve 33 kişinin yaşamını yitirdiği Suruç Katliamı ile ilgili Urfa 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Kasım 2019 tarihinde devam edildi. Duruşmada olay gününe ait MOBESE görüntülerinin 5 saatlik kısmının dava dosyasına girmediği öğrenildi. Mahkeme, daha önce tanık sıfatıyla ifadesi alınan Abdullah Ömer Aslan isimli kişinin tutuklanması ve dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun tanık olarak dinlenmesi taleplerini reddetti ve duruşmayı 31 Ocak 2020 tarihine erteledi.
(11/030) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
1 Kasım 2019 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 4 kişi gözaltına alındı.
2 Kasım 2019 tarihinde Eskişehir’de 5 kişi gözaltına alındı.
(11/031) Görevden Uzaklaştırılan Belediye Meclisi Üyeleri…
3 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van’ın Tuşba Belediye Meclisi’nin HDP’li 4 üyesinin, haklarında yürütülen bir soruşturma gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırıldığı öğrenildi. Görevden uzaklaştırılan belediye meclisi üyeleri: İsmet Tan, Mizgin Bor, Serap Güvenç ve Hatice Kiye.
(11/032) Kayyım Atanan Belediye…
Van’ın Saray ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Caziye Duman’ın 2 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerine Saray Kaymakamı Mehmet Halis Aydın’ın kayyım olarak atandığı öğrenildi. Bu kararla 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimlerden bu yana kayyım atanan HDP’li belediye sayısı 3’ü büyükşehir ve 1’i il olmak üzere 14 oldu.
(11/033) AİHM’nin Geri Gönderme Merkezlerine İlişkin Kararı…
1 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Rusya vatandaşı G. B. isimli 1 kişinin üç çocuğuyla birlikte tutulduğu İstanbul Kumkapı Geri Gönderme Merkezi ve Gaziantep Geri Gönderme Merkezi’ndeki kötü koşullar ve maruz kaldığı kötü muameleye ilişkin 22 Ocak 2015 tarihli başvurusunu karara bağladığı öğrenildi. Mahkeme, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesinde belirtilen insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele yasağını ihlal ettiğine karar vererek G. B.’ye 2.250 Euro, her bir çocuğa ise 20.000 Euro manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
(11/034) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Muş Valiliği 3 Kasım 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık ve kapalı alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 4 Kasım 2019 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.