Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
05 Kasım 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/035) Kadın Cinayetleri…
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 4 Kasım 2019 tarihinde yayınladığı rapora göre 2019 yılının Ekim ayında Türkiye genelinde erkekler tarafından en az 38 kadın öldürüldü, 18 kadın şiddete maruz kalarak öldürülmeye çalışıldı, 13 çocuk ise cinsel istismara maruz kaldı.
(11/036) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik gerçekleştirdiği harekat bölgesinde 4 Kasım 2019 tarihinde, önceden yerleştirilmiş el yapımı patlayıcının infilakı sonucunda 1 askerin (Suat Topçu) öldüğü öğrenildi.
(11/037) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
4 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Van’ın Erciş ilçesinin kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında 24 Temmuz 2019 tarihinde çıkan çatışmada 1 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(11/038) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
4 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Cezaevi’nde tutulan Erkan Benli isimli mahpusa, yaptığı bir telefon konuşması gerekçesiyle 12 gün hücre cezası verildiği öğrenildi.
4 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyon üyesi ve Mardin milletvekili Ebru Günay tarafından cezaevlerindeki hak ihlallerine ilişkin bir rapor hazırlandığı öğrenildi. Buna göre, Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde mahpuslara gönderilen mektup içindeki fotoğraflarda bulunan kişi sayısının 3 kişiden fazla olduğu gerekçe gösterilerek el konulmakta, mahpusların radyolarına ve yasaklama kararı olmadığı halde bazı kitaplara el konulmaktadır. Elazığ Cezaevi’nde askeri nizamda sayım dayatması yapılmakta ve buna karşı çıkan mahpuslar fiziksel şiddete maruz kalmakta, mahpuslar süngerli oda adı verilen hücrelere konulmakta, mahpuslara sıcak su verilmemekte, mahpusların kişisel eşyalarına keyfi biçimde el konulmakta, mahpuslara 3 aya varan sürelerle disiplin cezaları verilmekte, bazı mahpuslar bir yıldan uzun süredir tek kişilik hücrelerde tutulmaktadır. Tarsus T Tipi Kapalı Cezaevi’nde mahpuslar cezaevi girişinde çıplak aramaya zorlanmakta, hasta mahpusların tedavileri geciktirilmekte, mahpuslar kelepçeli muayeneye zorlanmakta, cezaevi kapasitesinin aşılması nedeniyle bazı mahpuslar yerde yatmaktadır.
(11/039) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1091 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 4 Kasım 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
4 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Merve Demirel ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 4 Kasım 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/040) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
4 Kasım 2019 tarihinde, KHK ile ihraç edildiği işine dönmek için Ankara’da bulunan Çankaya Toplum Sağlığı Merkezi önünde eylem yapan Mahmut Konuk ve Eser Budak polis müdahalesi sonrasında gözaltına alındı. Söz konusu 2 kişinin aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/041) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
4 Kasım 2019 tarihinde, KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için İstanbul Bakırköy Meydanı’nda oturma eylemi yapmak isteyen Nursel Tanrıverdi’yi polis fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(11/042) Van’da Gözaltına Alınan Belediye Eş Başkanı ve Diğer Kişiler…
1 Kasım 2019 tarihinde Van’ın Tuşba, İpekyolu ve Edremit ilçelerinde düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan ve aralarında Saray ilçesinin Belediye Eş Başkanı Caziye Duman’ın da bulunduğu 15 kişiden 2’si 4 Kasım 2019 tarihinde mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. Tutuklananların isimleri: Kebire Budakbeyoğlu Karakaya ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) üyesi Mukaddes Karakoç. 13 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/043) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Kasım 2019 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 3 kişiden 2’si (Leyla Akgül ile Bağlar Belediye Meclisi üyesi Yusuf Ziya Yavuz) 4 Kasım 2019 tarihinde mahkeme tarafından ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme’ iddiasıyla tutuklandı. 1 kişi (Hatun Yıldız) ise serbest bırakıldı.
(11/044) Mardin’de Eski Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Yerine kayyum atanan Derik Belediyesi’nin eski Eş Başkanı Abdulkerim Erdem’in de aralarında olduğu 3’ü tutuklu 22 kişi hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Kasım 2019 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme 3 kişinin tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 20 Ocak 2020 tarihine erteledi.
Abdulkerim Erdem 26 Şubat 2016 tarihinde tutuklanmış, hakkında açılan davanın 18 Haziran 2019 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti. Derik Belediyesi’ne 11 Eylül 2016 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım atanmıştı.
(11/045) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
5 Kasım 2019 tarihinde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında 10 ilde yapılan operasyonlarda 10 kişi gözaltına alındı.
(11/046) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) eski üyesi Mustafa Kemal Özçelik hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Kasım 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 9 yıl hapis cezası ile cezalandırdığı Mustafa Kemal Özçelik’in etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmasından dolayı cezayı 2 yıl 3 aya, duruşmalardaki iyi halini gözeterek ise 1 yıl 10 ay 15 güne indirdi ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
24’ü tutuklu 43 kişi hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Kasım 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme eski Albay Hüseyin Ergezen’i ‘Anayasayı ihlal etme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, ‘hava ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması’ suçundan 16 yıl hapis cezası, ‘cebir ve şiddet kullanarak gece vakti iş yeri dokunulmazlığını ihlal etme’ suçundan 9 yıl hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme eski Albay Süleyman Demirci, eski Kurmay Binbaşı Ecir Şık, eski Kurmay Binbaşı Mustafa Serbest, eski Üsteğmen İsa Pek, eski Binbaşı Ümit Lütfi Altıntakan, eski Üsteğmen Sercan Özdemir ve eski Albay Ali Başaran’ı ‘Anayasayı ihlal etme’’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 6 kişinin aynı suçtan müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına, 20 kişinin ‘Anayasayı ihlale yardım’ suçundan 12 yıl ile 18 yıl arasında değişen hapis cezaları ile cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme 7 kişinin beraatına, 2 kişinin ise dosyalarının ayrılmasına karar verdi. Ayrıca mahkemenin, hükmün açıklanmasından sonra 2 sanık avukatı hakkında suç duyurusunda bulunmaya karar verdiği öğrenildi.
(11/047) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Gazeteci ve yazar Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak ve Mehmet Altan ile Tuğrul Özşengül, Fevzi Yazıcı ve Yakup Şimşek hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın yeniden görülmesine 4 Kasım 2019 tarihinde devam edildi. Yargıtay 16. Ceza Dairesi, gazeteci yazar Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak, Şükrü Tuğrul Özşengül, Fevzi Yazıcı ve Yakup Şimşek’e ‘Anayasa’yı ihlal’ suçundan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından onanan ağırlaştırılmış müebbet cezalarını 5 Temmuz 2019 tarihinde bozmuştu.
Mahkeme ‘örgüte üye olmamakla birlikte bilerek ve isteyerek yardım etme’ suçundan Ahmet Altan’ın 10 yıl 6 ay, Nazlı Ilıcak’ın 8 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi ve cezaevinde kaldıkları süreyi göz önüne alarak tahliyelerine hükmetti. Mahkeme Fevzi Yazıcı ve Yakup Şimşek’in ‘örgüt üyesi olma’ suçundan ayrı ayrı 11 yıl 3 ay hapis cezası ile, Tuğrul Özşengül’ün ise aynı suçtan 12 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ve tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Mahkeme Mehmet Altan’ın beraatına karar verdi.
(11/048) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2019 yılının Ekim ayında 2’si çocuk yaşta ve 7’si kadın ve 8’i göçmen olmak üzere en az 155 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. İSİG’in verilerine göre 2019 yılının ilk 10 ayında iş kazası/iş cinayeti sonucu yaşamını yitiren işçi sayısı en az 1477 oldu.
(11/049) Kayyım Atanan Belediye…
Mardin’in Kızıltepe ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Nilüfer Erik’in 4 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerine Kızıltepe Kaymakamı Hüseyin Çam’ın kayyım olarak atandığı öğrenildi. Bu kararla 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimlerden bu yana kayyım atanan HDP’li belediye sayısı 3’ü büyükşehir ve 1’i il olmak üzere 15 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.