Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
5 Şubat 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/034) Cezaevinde Açlık Grevi…
4 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, aralarında Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı’nın da olduğu ÇHD üyesi 8 avukatın tutuldukları cezaevlerinde açlık grevine başladığı öğrenildi. Açlık grevinin, ölüm orucunda olan Mustafa Koçak ile Grup Yorum üyeleri İbrahim Gökçek ve Helin Bölek’in taleplerinin kabul edilmesi, adil yargılama yapılması, adil olmayan yargılamaların sonuçlarının ortadan kaldırılması talebiyle yapıldığı bildirildi. Bugün itibarıyla Mustafa Koçak 218 gündür ölüm orucundadır, 18 Haziran 2019 tarihinden beri sürdürülen açlık grevini İbrahim Gökçek 3 Ocak 2020 tarihinde, Helin Bölek ise 20 Ocak 2020 tarihinde ölüm orucuna çevirmişti. Helin Bölek 20 Kasım 2019 tarihinde tahliye edilmişti. Yine Grup yorum üyesi olan ve 11 Haziran 2019 tarihinden beri açlık grevi yapmakta olan Bahar Kurt ise 20 Kasım 2019 tarihinde tahliye edilmiş, 20 Ocak2020 tarihinde de açlık grevine ara vermişti.
Açlık grevinde olan avukatlar: Selçuk Kozağaçlı, Aycan Çiçek, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Ebru Timtik, Engin Gökoğlu, Ayşegül Çağatay ve Oya Aslan.
(02/035) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
4 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hatay İskenderun T Tipi Cezaevi’nde tek kişilik odada tutulan Cebrail Ancar isimli mahpusun 13 Ocak 2020 tarihinde yapılan sayım sırasında “Devlet geldi ayağa kalk” diyen gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Cebrail Ancar’a götürüldüğü revirde fiziksel şiddeti belgeleyen rapor verilmediği bildirildi.
(02/036) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahale Etmedi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1183 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 3 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etmedi. KHK ile işlerinden ihraç kamu emekçileri Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın açlık grevi biçimine dönüştürdüğü işimi geri istiyorum eylemlerine polis, 12 Mayıs 2017 tarihinde (söz konusu açlık grevinin 65. gününde) müdahale etti ve İnsan Hakları Anıtı’nı ve çevresin abluka altına aldı. O tarihten bugüne İnsan Hakları Anıtı önünde yapılmakta olan basın açıklamalarına polis kesintisiz olarak müdahale etti.
(02/037) Urfa’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticisi…
3 Şubat 2020 tarihinde Urfa’da polis tarafından yapılan genel bilgi taraması (GBT) uygulaması sırasında hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Haliliye İlçe Eş Başkanı Müslüm Arsan, 4 Şubat 2020 tarihinde savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
(02/038) İstanbul’da Gözaltına Alınan İranlı Sanatçı…
28 Ocak 2020 tarihinde İstanbul’da, İran tarafından kırmızı bültenle arandığı gerekçesiyle gözaltına alınan İranlı rap sanatçısı Amir Hossein Maghsoudloo, 4 Şubat 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(02/039) Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Hakkari’nin Yüksekova ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Remziye Yaşar hakkında Hakkari 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Şubat 2020 tarihinde başlandı.
Duruşmada dinlenen tanık Şirvan Şedal, ifadesinde “gözaltına alındığımda 4 gün emniyette işkence gördüm. Bana zorla boş kağıtlar imzalattılar. Yapılan suçlamalar bana ait değildir ve kabul etmiyorum” dedi. Diğer bir tanık Abdullah Orhan ise ifadesinde “Ben Türkçe bilmiyorum. 6 gün gözaltında kaldım ve okuma ve yazmam yoktur. Şimdi çok sayıda insan üzerinde ifade verdiğim ortaya çıkıyor. Okuma yazmam olmadığını öğrenen polisler bana baskı ve işkence ile zorla kağıtlara parmak bastırdılar. Bu ifadelerle hiç bir alakam yoktur ve adı geçenlerin hiç birisini tanımıyorum” dedi. Savunmaların ardından mahkeme Remziye Yaşar’ın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 15 Mayıs 2020 tarihine erteledi.
Tahliye kararına savcılık tarafından itiraz edildiği ve itirazı bir üst mahkeme olarak değerlendiren Hakkari 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin itirazı kabul ederek tahliye kararını durdurduğu öğrenildi.
Remziye Yaşar 15 Ekim 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 17 Ekim 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Yüksekova Belediyesi’ne 19 Ekim 20219 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından kayyum atanmıştı.
(02/040) Yönetmen Kazım Öz’ün Yargılandığı Dava…
Yönetmen Kazım Öz hakkında Tunceli 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Şubat 2019 tarihinde devam edildi. İddianamede Kazım Öz’ün ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. Duruşmada dijital materyallerin incelenmesi tamamlanmadan ve deliller toplanmadan savcının esas hakkındaki mütalaasını sunduğu öğrenildi. Savunmaların ardından mahkeme Kazım Öz hakkındaki adli kontrol hükümlerinin kaldırılmasına karar verdi ve duruşmayı 28 Nisan 2020 tarihine erteledi.
(02/041) Diyarbakır’da Yargılanan Polis Memuru…
Şahin Öner, 10 Şubat 2013 tarihinde Diyarbakır’da PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Türkiye’ye getirilişinin yıldönümü ile ilgili düzenlenen protesto gösterileri sırasında polis zırhlı aracının çarpması sonucu hayatını kaybetmişti. Zırhlı aracın sürücüsü polis memuru S. K. hakkında ‘kasten öldürme’ iddiasıyla Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Şubat 2020 tarihinde devam edildi. Bir önceki celsede verilen olay yerinde keşif yapılması kararının yerine getirilmediği öğrenildi. Tanık polis memurlarının da duruşmaya katılmadığı bildirildi. Mahkeme 27 Şubat 2020 tarihinde olay yerinde keşif yapılmasına, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Trafik Kürsüsünden bilirkişi raporu aldırılmak üzere talimat yazılmasına karar vererek duruşmayı 2 Nisan 2020 tarihine erteledi.
(02/042) Efe Tektekin Davası…
Efe Tektekin’in (5) 11 Eylül 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde polis zırhlı aracının çarpması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili polis memuru İ. A. hakkında Diyarbakır 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Şubat 2020 tarihinde başlandı. İddianamede İ. A.’nın ‘taksirle ölüme neden olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
Savunma yapan İ. A. “Biz devlet adına görev yapıyoruz, önce kendi güvenliğimizi alırız” dediği öğrenildi.
Savunmaların ve müşteki avukatlarının beyanlarının ardından mahkeme duruşmayı 27 Nisan 2020 tarihine erteledi.
(02/043) Diyarbakır’da Gazetecinin ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Yargılandığı Dava…
Gazeteci Hakkı Boltan hakkında Kürtçe yaptığı bir konuşmada ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla Diyarbakır 12. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Şubat 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme dava konusu yapılan Kürtçe açıklamanın bilirkişi tarafından Türkçeye çevrilmesine karar vererek duruşmayı 9 Nisan 2020 tarihine erteledi.
(02/044) Mehmet Altan’ın Başvurusuna İlişin AYM Kararı…
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Mehmet Altan’ın bireysel başvurusuna ilişin 20 Ocak 2020 tarihli kararı 4 Şubat 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı.
AYM, Mehmet Altan’ın bireysel başvurusuna ilişkin 11 Ocak 2018 tarihli kararında başvurucunun kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vermişti. Mahkeme ayrıca suç işlendiğine dair kuvvetli belirtinin soruşturma mercilerince yeterince ortaya konulamadığı sonucuna vararak Mehmet Altan’ın tutukluluğunun hukuki olmadığı sonucuna varmıştı. Avukatlarının Mehmet Altan’ın tahliyesine ilişkin aynı gün içinde yaptıkları başvuru davanın görüldüğü İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kararın resmi gazetede yayınlanmaması gerekçe gösterilerek reddedilmişti. Bu karara ilişkin bir üst mahkeme olarak 27. Ağır Ceza Mahkemesi’ne 15 Ocak 2018 tarihinde yapılan itiraz da aynı gerekçe ile reddedilmişti. Kararın yayınlanmasının ardından yapılan ikinci tahliye başvurusu da İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Mahkeme bu kararının gerekçesinde yerel mahkemece delil durumu takdir edilerek tutukluluk kararı verilmişse AYM tarafından delillerin yetersiz olması nedeniyle ihlal kararı verilemeyeceğini, AYM’nin yasal sınırların dışına çıkarak vermiş olduğu söz konusu kararın kesin ve bağlayıcı olduğundan söz edilemeyeceğini belirtmişti. Yargılandığı davada verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına ilişkin yapılan istinaf başvurusu sonrasında İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi 27 Haziran 2018 tarihinde AYM kararına dayanarak Mehmet Altan’ın tahliyesine karar vermişti. İstinaf başvurusunun reddi üzerine kararın temyiz edildiği Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 5 Temmuz 2019 tarihinde Mehmet Altan’ın beraat etmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına hükmetmişti. Davayı tekrar gören İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, 4 Aralık 2019 tarihinde Mehmet Altan’ın beraatına karar vermişti.
AYM, kararına rağmen tahliye edilmeyen Mehmet Altan’ın kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ve 30 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti. AYM, adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasının ise reddine karar verdi.
AYM kararında “Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu ihlal kararlarının başka bir merci tarafından Anayasa’ya veya kanuna uygunluk yönünden denetlenemeyeceğini”, “İhlal kararının hukuki sonuç doğurabilmesi için Resmi Gazete’de yayımlanması gerekli olmayıp ilgili merciye tebliğinin veya gönderilmesinin yeterli olduğunu”, “ilgili mercilerin ihlal kararının niteliğini dikkate alarak ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde hareket etmek zorunda olduğunu, bu bağlamda derece mahkemelerinin görevinin AYM’nin görev ve yetkilerinin kapsamını değerlendirmek değil AYM tarafından tespit edilen ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmaktan ibaret olduğunu” belirtti.
(02/045) Muayene Ücreti İstenen Eylemci…
4 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara’da devam etmekte olan “İşimi Geri İstiyorum” eylemlerine katılan Nazan Bozkurt’tan gözaltına alındıktan sonra yapılan sağlık muayenelerinin bedelinin SGK tarafından talep edildiği öğrenildi. SGK tarafından kendisine “17.03.2017 ve 19.01.2020 tarihlerine kadar devam eden maruz kaldığınız ‘adli vaka’ olayı ile ilgili olarak adli makamlarla yapılan yazışmalar neticesi herhangi bir kayda ulaşılamamıştır” şeklinde bir tebligat ulaştığını belirten Nazan Bozkurt, kurum tarafından muayene bedellerinin tahsili için kendisine dava açılacağını ifade etti.
(02/046) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
4 Şubat 2020 tarihinde Konya merkezli bir soruşturma kapsamında 22 ilde düzenlenen operasyonlarda 27 kişi; adliye ve ceza infaz kurumu personellerine yönelik Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında 11 ilde düzenlenen operasyonlarda 24 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.