Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
05 – 07 Ocak 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(01/039) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yürütülen bir askeri operasyon sırasında meydana gelen silah kazasında 1 askerin öldüğü öğrenildi.
4 Ocak 2019 tarihinde Iğdır’da bulunan bir karakola yönelik HPG militanları tarafından gerçekleştirilen saldırıda 1 askerin öldüğü ve 2 askerin ise yaralandığı öğrenildi. Aynı olayda 1 HPG militanının da öldüğü bildirildi.
4 Ocak 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne, Et ve Süt Kurumu’na ve bir markete el yapımı patlayıcılarla düzenlenen saldırılarda 1 sivil kişinin yaralandığı öğrenildi.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Kasım 2018 tarihinde Şırnak kırsal alanında çıkan çatışmada 2 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 9 Temmuz 2018 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 1 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(01/040) Tedavisi Yapılmadığı için Yaşamını Yitiren Afgan Mülteci/Sığınmacı…
5 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Seyyit Soltan Hüseyini isimli kronik böbrek hastası bir Afgan mültecinin 11 Aralık 2018 tarihinde diyaliz tedavisi almak için gittiği hastanede kimliği olmadığı gerekçesiyle tedavi edilmediği öğrenildi. Haberde Seyyit Soltan Hüseyini’nin 12 Aralık 2018 tarihinde durumunun ağırlaşması üzerine kaldırıldığı acil serviste yaşamını yitirdiği belirtildi.
(01/041) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
5 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde 26 Aralık 2018 tarihinden beri süresiz ve dönüşümsüz açlık grevinde olan mahpuslara (İsmet Akın, Davut Önder, Sedat Alçiçek, Emrah Ubiç, İsa İpekli ve Kerem İmrak) B1 ve B12 vitaminlerinin verilmediği öğrenildi. Haberde ayrıca açlık grevinde olan mahpuslar hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı, mahpusların sohbet ve diğer haklarını kullanmalarına izin verilmediği bildirildi.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Alanya L Tipi Cezaevi’nde süresiz ve dönüşümsüz açlık grevinde olan mahpuslara limon, tuz ve şeker verilmediği öğrenildi.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Osmaniye 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde açlık grevinde olan mahpuslara B1 ve B12 vitaminlerinin verilmediği öğrenildi.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Antep L Tipi Cezaevi’nde açlık grevinde olan mahpusların kaldığı koğuşlarda gardiyanlar tarafından yapılan aramalarda mahpuslara ait eşyalara el konulduğu öğrenildi.
(01/042) Cezaevinde Açlık Grevi…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Alanya L Tipi Cezaevi’nde tutulan 4 mahpusun 5 Ocak 2019 tarihinde PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle süresiz dönüşümsüz açlık grevine başlayacağı öğrenildi. Açlık grevine başlayacak mahpusların isimleri: Mesut Canbey, Ramazan Sayan, Nevin Gökçe ve Zelal Başboğa.
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde tutulan 3 mahpusun aynı taleple 5 Ocak 2019 tarihinde süresiz dönüşümsüz açlık grevine başladığı öğrenildi. Açlık grevine başlayan mahpusların isimleri: İnan Akın, Harun Kaya ve Yusuf Budak.
(01/043) Taziye Hakkı Engellenen Mahpus…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır 1 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan Lokman Akbaba isimli bir mahpusun babası İbrahim Akbaba’nın taziyesine katılmasına “güvenliğin sağlanamayacağı” gerekçesiyle Diyarbakır İnfaz Savcılığı tarafından izin verilmediği öğrenildi.
Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan İbrahim Akbaba, hakkında açılan davanın 28 Aralık 2018 tarihinde görülen duruşmasına SEGBİS aracılığıyla katılmış ve duruşma sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirmişti.
(01/044) Mektubuna El Konulan Mahpus…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutulan Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın eşine yazdığı mektuba Mektup Okuma Komisyonu tarafından “halkın belli bir kesimini ayrıştırarak küçük düşürücü, aşağılayıcı, provoke edici ifadeler ile Ceza İnfaz Kurumlarında ve mahkemelerde yapılan eylemleri övücü ve meşru gösteren ifadelere yer verildiği” gerekçesiyle el konulduğu öğrenildi.
(01/045) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın abla ve kardeşi ile İmralı adasında tutulan Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysel Aktaş’ın ailelerinin 4 Ocak 2019 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı görüşme başvurusunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun gereğince hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi. Son ret kararı ile birlikte ailelerin 11 Eylül 2016 tarihinden itibaren yaptıkları görüşme başvuruları 93. kez reddedilmiş oldu.
(01/046) Tek Tip Elbise Uygulaması ve Buna Yönelik Tepkiler…
Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (TAYAD) üyelerinin, 5 Ocak 2019 tarihinde tek tip elbise uygulamasına karşı Ankara’da Sakarya Caddesi’nde düzenlemek istediği basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucu Bengisu Demirel, Taylan Sungur ve Deniz Aydın isimli 3 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(01/047) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
5 Ocak 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 719’uncusu öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi önünde toplanan ve aralarında kayıp yakınlarının yanı sıra milletvekilleri ile siyasi parti temsilcilerinin, insan hakları savunucularının, sanatçıların olduğu grup yürüyüşe geçti. Polisin bu yürüyüşü de engellemesi üzerine, Cumartesi Anneleri ve desteğe gelenler bulundukları yerde basın açıklaması yaptılar. Basın açıklamasını takip etmek isteyen basın mensuplarının polis tarafından engellendiği bildirildi.
(01/048) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 789 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 4, 5, 6 Ocak 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
4 Ocak 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Nazan Bozkurt); saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
5 Ocak 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Acun Karadağ, Alev Şahin ve Nazan Bozkurt); saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
6 Ocak 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Acun Karadağ) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 4, 5, 6 Ocak 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 13 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(01/049) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
3 Ağustos 2018 tarihinde ‘güvenlik soruşturması’ ve ‘arşiv taraması’ gerekçe gösterilerek Sarıyer İlçe Sağlık Müdürlüğü’ndeki işinden atılan Türkan Albayrak, 4 Ocak 2019 tarihinde işe geri dönmek için yaptığı basın açıklamasının ardından Sağlık Müdürlüğü önünde oturma eylemi yapmak istedi. Oturma eylemine müdahale eden polis, Türkan Albayrak’ı gözaltına aldı. Türkan Albayrak’ın aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi. Bu son gözaltı ile beraber Türkan Albayrak 70. kez gözaltına alınmış oldu.
(01/050) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularının Polis Tarafından Engellenen Etkinliği…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 5 Ocak 2019 tarihinde 354. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu” polis tarafından engellendi. İHD İstanbul Şubesi’nden Galatasaray Meydanı’na yürümek isteyen insan hakları savunucuları, engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi önünde açıklama yaptı.
(01/051) Manisa’da Köylülerin Eylemine Jandarma Müdahalesi…
6 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa’nın Salihli ilçesine bağlı Hacıbektaşlı köyünde kurulmak istenen jeotermal enerji santraline karşı eylem yapan köylülerin kurduğu çadırın jandarma müdahalesi ile söküldüğü öğrenildi. Müdahalede gözaltına alınan olmadığı bildirildi.
(01/052) Adana’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticisi ve Üyesi…
HDP Hakkari Milletvekili ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Leyla Güven’in yaptığı açlık grevine destek için HDP Adana il binasında yapılan 2 günlük açlık grevi ile ilgili olarak haklarında açılan soruşturma kapsamında ifade vermek için 3 Ocak 2019 tarihinde gittikleri Adana Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltına alınan HDP Parti Meclisi Üyesi Abdulselam Demirkıran ve HDP üyesi Uğur Bayrak, 4 Ocak 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Aynı soruşturma kapsamında 30 Aralık 2018 tarihinde Adana’da gözaltına alınan 5 kişi 2 Ocak 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
(01/053) Urfa’da Gözaltına Alınan HDP Milletvekili Adayı…
Urfa’nın Ceylanpınar ilçesinde gözaltına alınan ve aralarında 7 Haziran 2018 seçimlerinde HDP’nin Urfa milletvekili adayı Yağmur Dalgıç ile Urfa Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Esra Güler’in de oluğu 18 kişi, 4 Ocak 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Yağmur Dalgıç, Esra Güler, Cemile Dağtekin, Fethi Ötken, Mehmet Ali Asan, Veysi Beken, Harun Dağtekin, Çetin İsi, Mizgin Aslan, Mehmet Özkan, Mustafa Şahin, İbrahim Polat, Elif Bozan, Yaşar Karaman, Ali Akın, Serdar Kırdan, Mehmet Çelebi ve Haki Fırat.
(01/054) Zonguldak’ta ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Tutuklanan Belediye Başkan Adayı…
31 Mart 2019 tarihinde yapılacak yerel seçimlerde Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) Zonguldak’a bağlı Karaman beldesinin Belediye Başkan adayı Cevdet Aldağ, 6 Ocak 2019 tarihinde ‘sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla gözaltına alındı. Aynı gün içinde mahkemeye sevk edilen Cevdet Aldağ, tutuklandı.
(01/055) İstanbul’da Gözaltına Alınan DBP Yöneticisi…
5 Ocak 2019 tarihinde İstanbul’da yapılan e baskınlarında aralarında Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Küçükçekmece İlçe Eş Başkanı Servet Ataklı’nın da olduğu 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanların isimleri: Servet Ataklı, Erhan Alkan, Muazzez Aygün, Resul Akkaya ve Ercan Üskaş.
(01/056) Urfa’da Gözaltına Alınan Müzisyenler…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa’nın Viranşehir ilçesinde düzenlenen ev baskınlarında, düğünlerde sahne alan 3 müzisyenin (Ali Can Temel, Mesut Diril ve Abdullah Sar) gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(01/057) Urfa’da Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişi…
6 Ocak 2019 tarihinde Urfa’da Müslüm Bayram isimli 1 kişi sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alındı.
(01/058) DBP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Adana il Eş Başkan Yardımcısı Hasan Kocaman hakkında TSK’nin Afrin’e yönelik operasyonu ile ilgili yaptığı açıklamada geçen “Saray faşizmi” ifadesi gerekçe gösterilerek Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Adana 27. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede Hasan Kocaman’ın Türk Ceza Kanunu’nun ‘Türkiye Cumhuriyeti hükümetini alenen aşağılama’ suçunu düzenleyen 301. maddesi uyarınca cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşmasının 27 Şubat 2019 tarihinde görüleceği bildirildi.
(01/059) Mersin’de Feray Şahin’in Öldürülmesiyle İlgili Olarak Yargılanan Polis Memuru…
5 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, üniversite öğrencisi Feray Şahin’in 19 Eylül 2017 tarihinde Mersin’de öldürülmesiyle ilgili olarak polis memuru Fatih Burak Aykut’a Mersin 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘taksirle öldürme’ suçundan verilen 5 yıl 3 ay hapis cezasının Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesi tarafından onaylandığı öğrenildi. Onama kararı ile birlikte yurtdışı yasağı şartıyla sanığın tahliyesine karar verildiği bildirildi. Feray Şahin’in ailesinin karara ilişkin olarak Yargıtay’a itiraz edeceği öğrenildi.
(01/060) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
4 Ocak 2019 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 32 kişi; İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 11 ilde düzenlenen operasyonlarda 42 kişi; Konya merkezli bir soruşturma kapsamında 26 ilde düzenlenen operasyonlarda 22 kişi; Kayseri merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde düzenlenen operasyonlarda 8 kişi; Erzincan merkezli bir soruşturma kapsamında 5 ilde düzenlenen operasyonlarda 7 muvazzaf asker gözaltına alındı.
Azerbaycan’da MİT tarafından düzenlenen operasyon sonucu yakalanarak 29 Aralık 2018 tarihinde Türkiye’ye getirilen Mehmet Gelen isimli bir kişi 4 Ocak 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
Konya merkezli soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 23 kişiden 11 kişi 4 Ocak 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 12 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
5 Ocak 2019 tarihinde Trabzon merkezli bir soruşturma kapsamında 7 ilde düzenlenen operasyonlarda aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 13 kişi; Trabzon’da yapılan ev baskınında 1 kişi gözaltına alındı.
(01/061) HDP Mardin İl Binasına Polis Baskını…
HDP Mardin il binasına 5 Ocak 2019 tarihinde polis tarafından baskın düzenlendi. İl binasında yapılan aramada, açlık grevinde olan HDP Hakkari Milletvekili ve DTK Eş Başkanı Leyla Güven ile ilgili olarak basılan ve Antalya 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından hakkında toplatma kararı verilen çıkartmaların yanı sıra Leyla Güven ile ilgili binada bulunan her türlü afiş ve pankarta polis tarafından el konulduğu öğrenildi.
(01/063) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2018 yılının Aralık ayında 1’i çocuk yaşta ve 14’ü kadın ve 4’ü göçmen olmak üzere en az 126 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı. İSİG’in verilerine göre 2018 yılında iş kazası/iş cinayeti sonucu yaşamını yitiren işçi sayısı en az 1923 oldu.
(01/064) Askerde Kürtçe Konuşmanın Yasaklandığı İddiası…
4 Ocak 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, Ankara’nın Mamak ilçesinde bulunan bir askeri kışlada bölük komutanının askerlere “Kürtçe konuşamazsınız. Kürtçe konuşmak yasak. Burası TSK, Türkiye Cumhuriyeti. Türkçeden başka bir dil konuşamazsınız” dediği iddia edildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.