Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
8 – 10 Şubat 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/070) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
9 Şubat 2020 tarihinde basında yer alana haberlerden, 18 Eylül 2019 tarihinde Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(02/071) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı’nın (MSB) yaptığı açıklamaya göre 8 Şubat 2020 tarihinde Suriye’de harekat bölgesinde askeri bir aracın devrilmesi sonucu 1 askerin öldüğü 4 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
(02/072) Hatay’da Protesto Amacıyla Kendini Yakan Kişi…
7 Şubat 2020 tarihinde Hatay Valiliği’nin önünde “Çocuklarım aç” diyerek kendini yakan uzun süredir işsiz olduğu bildirilen A. Y. isimli bir kişi, kaldırıldığı Hatay Devlet Hastanesi’nde yaşamını yitirdi.
(02/073) Van’da Yaşamını Yitiren Sığınmacılar…
9 Şubat 2020 tarihinde Van’ın Çaldıran ilçesine bağlı Sarıçimen Mahallesi kırsal alanında 13 sığınmacının donarak yaşamını yitirdiği öğrenildi. Basında yer alan haberlerde ölen sığınmacılardan 10’unun Afganistan, 3’ünün ise Suriye uyruklu olduğu bildirildi.
(02/074) Erzurum’da İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Kişiler…
8 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden aynı tarihte Erzurum’un Karayazı ilçesine bağlı Çavuş Köyü’nde bulunan bir eve güvenlik güçleri tarafından yapılan baskın sırasında evde yaşayan 3 kişinin (İrfan Arslan, Şevin Arslan ve Halis Arslan) işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi. Söz konusu haberlerde işkence ve kötü muamele sonucu sağlık durumu kötüleşen İrfan Arslan isimli kişinin ilk önce Karayazı Devlet Hastanesi’ne, oradan da ambulansla Erzurum’a götürüldüğü bildirildi.
Baskın sonrasında Şevin Arslan ve Halis Arslan’ın gözaltına alındığı ve Erzurum İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü öğrenildi.
(02/75) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
7 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu’nun Elazığ’da bulunan cezaevlerine ilişkin inceleme raporunda, kapasitesi 468 kişi olan Elazığ E Tipi Cezaevi’nde 704 mahpusun tutulduğunun belirtildiği öğrenildi. Söz konusu raporda, Elazığ E Tipi Cezaevi’nde kaloriferlerin yanmadığı, musluklardan akan suyun kirli olduğu, mahpusların revire sevklerinin en az 2 hafta gecikmeli yapıldığı, hastane sevklerinde ise bu sürenin ayları bulduğu, mahpusların kantinden aldığı ürünlere aramalar sırasında el konulduğu, mahpuslara verilen yemek miktarının az olduğu ve her zaman yeterince hijyenik olmadığı, mahpuslar tarafından verilen dilekçelerin işleme konulmadığı, önceden 1 saat olan açık görüş süresinin 30 dakikaya indirildiği, mahpusların kültürel, sportif ve sosyal haklarının kısıtlandığı belirtilmektedir.
Yine söz konusu raporda Elazığ Kadın Cezaevi’nde mahpuslara verilen yemeklerin miktarının az olduğu ve her zaman yeterince hijyenik olmadığı, mahpusların havalandırmaya çıktıkları sürenin kısaltıldığı, anneleriyle birlikte cezaevinde kalan çocuklara gelişimleri için gerekli besinlerin verilmediği, koğuş aramaları sırasında mahpuslara ait eşyaların dağıtıldığı, mahpusların kelepçeli arama dayatmasına maruz kaldığı belirtilmektedir.
Ayrıca komisyonun raporuna göre Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde 3 kişiye 1 kişilik yemek verilmektedir.
7 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Rize L Tipi Cezaevi’nde siyasi mahpusların istekleri ve iradeleri dışında adli mahpusların tutulduğu koğuşlara konulduğu öğrenildi. Haberde adli mahpuslarla aynı koğuşlara konulan siyasi mahpusların psikolojik baskıya, ölüm tehdidine ve hakaretlere maruz kaldığı öğrenildi.
8 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Hüseyin Bağ isimli mahpusun 3 Şubat 2020 tarihinde oda araması sırasında kişisel eşyalarını dağıttığı gerekçesiyle tartıştığı gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
(02/076) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellene Mahpus…
9 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Cezaevi’nde tutulan Adem Durmuş isimli katarakt hastası mahpusun tedavisinin yapılmadığı ve bu nedenle Adem Durmuş’un gözünde görme kaybı oluştuğu öğrenildi.
(02/077) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın abla ve kardeşi ile İmralı adasında tutulan Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysel Aktaş’ın ailelerinin 7 Şubat 2020 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı görüşme başvurusunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun gereğince hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek son görüşme tarihinden bu yana 56. kez reddedildiği öğrenildi. Abdullah Öcalan 11 Eylül 2016 tarihinden sonra ilk kez 12 Ocak 2019 tarihinde ailesiyle görüşmüş, bu tarihe kadar yapılan 93 görüşme başvurusu da reddedilmişti.
(02/078) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1188 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 7, 8 ve 9 Şubat 2020 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılan basın açıklamaları sonrasındaki oturma eylemlerine polis müdahale etti.
7 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında yapılan oturma eylemine polis müdahale etti ve Nazan Bozkurt ile Acun Karadağ’ı fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın çevresinden uzaklaştırarak gözaltına aldı.
8 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında yapılan oturma eylemine polis müdahale etti ve Acun Karadağ, Merve Demirel ve Fatma Karataş’ı fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. 3 kişinin gözaltına alınması sonrasında İnsan Hakları Anıtı önünde oturma eylemi yapmak isteyen Nazan Bozkurt da polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Saat 18.00’deki basın açıklaması sonrasında yapılan oturma eylemine polis müdahale etti ve oturma eylemine katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı ve daha sonra eylemlerini sürdüren Acun Karadağ, Nazan Bozkurt, Merve Demirel ve Fatma Karataş’ı fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
8 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında yapılan oturma eylemine polis müdahale etti ve Acun Karadağ ile Merve Demirel’i fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
Buna göre, 7, 8 ve 9 Şubat 2020 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yaşanan polis müdahalelerinde 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(02/079) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
7 Şubat 2020 tarihinde KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için Ankara’da bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ek binası önünde basına açıklaması yapmak isteyen mimar Alev Şahin ve eylemi kayda alan Merve Demirel gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(02/080) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Adil yargılanma talebiyle İzmir Şakran T Tipi Cezaevi’nde 223 gündür ölüm orucunda olan Mustafa Koçak ile Silivri Cezaevi’nde 237 gündür ölüm orucunda olan İbrahim Gökçek ve 235 gündür ölüm orucunda olan Helin Bölek’e destek olmak için 6 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Khalkedon Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, Feridun Osmanoğlu’nu gözaltına aldı. 18 Haziran 2019 tarihinde açlık grevine başlayan İbrahim Gökçek eylemini 3 Ocak 2020 tarihinde, Helin Bölek ise 20 Ocak 2020 tarihinde ölüm orucuna çevirmişti.
(02/081) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Ölüm orucunda olan Mustafa Koçak ile İbrahim Gökçek ve Helin Bölek’e destek olmak için 9 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Bakırköy ilçesindeki Özgürlük Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, 2 kişiyi (Ahmet Gökçek ve Aygül Bilgi) gözaltına aldı.
(02/082) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Ölüm orucunda olan Mustafa Koçak ile İbrahim Göçek ve Helin Bölek’e destek olmak için 8 Şubat 2020 tarihinde Ankara Güvenpark’ta yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 3 kişiyi (Sercan Çakır, Umutcan Aybak ve Deniz Eriş) gözaltına aldı.
(02/083) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
8 Şubat 2020 tarihinde Ankara Sakarya Caddesi’nde KHK ile mesleğinden ihraç edilen Cemal Yıldırım ile “FETÖ/PDY Davaları” kapsamında yargılanarak ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılan bir Hava Harp Okulu öğrencisinin annesi Melek Çetinkaya tarafından yapılan basın açıklamasına müdahale eden polisi 2 kişiyi de gözaltına aldı.
(02/084) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
8 Şubat 2020 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 24 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 776.’sı öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(02/085) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 8 Şubat 2020 tarihinde 411. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi binasında açıklama yaptı.
(02/086) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İstanbul’da ulaşım hizmetlerine yapılan zammı protesto etmek için 8 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Şişli ilçesinde eylem yapan Gençlik Komiteleri üyelerine müdahale eden polis 10 kişiyi ve Sendika.org muhabiri Vedat Örüç’ü fiziksel şiddet uygulayarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında 1 kişinin fenalaştığı polisin buna rağmen müdahale etmeye devam ettiği öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi. Gözaltına alınan 11 kişinin 9 Şubat 2020 tarihinde mahkeme tarafından yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(02/087) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı (YKS) başvuru ücretine yapılan zammı protesto etmek için 9 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde “Müşteri değil öğrenciyiz” pankartı açarak yol kapatma eylemi yapan Dev-Lis üyelerine müdahale eden polis 3 kişiyi (Bünyamin Süskü, Yıldız İdil Şen ve Berivan Han) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınan 3 kişi 10 Şubat 2020 tarihinde savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
(02/088) Diyarbakır’da Tutuklanan Muhtar…
8 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde gözaltına alınan Kali Mahallesi Muhtarı Çetin Dirin, aynı gün çıkarıldığı mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı.
(02/089) İstanbul’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticisi, Barış Annesi ve Diğer Kişiler…
7 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’da yapılan ev baskınlarında aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) yöneticisi ile bir Barış Annesi’nin de olduğu en az 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri: Barış Annesi Canşah Cemile Çelik, HDP Bahçelievler ilçe yöneticisi Serkan Yılmaz, HDP il örgütü bina güvenlik görevlisi Mustafa Turgut, İhsan Sinmiş, Adem Özyurt.
(02/090) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan HDP Üyesi…
1 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alınan HDP Gençlik Meclisi üyesi Muhsin Acar, 8 Şubat 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘devletin birliği ve bütünlüğünü bozmak’ iddiasıyla tutuklandı.
(02/091) Adana’da Basılan Müzik Merkezi…
Adana’da bulunan DEM Müzik Merkezi 8 Şubat 2020 tarihinde polis tarafından basıldı. Baskın sırasında müzik merkezinde bulunan İlyas Arzu ve Jiyan Savcı isimli 2 kişi gözaltına alındı. Polisin İlyas Arzu ve Jiyan Savcı’nın evinde de arama yaptığı ve arama sonucu evlerde bulunan kimi kitap ve dijital materyale el koyduğu öğrenildi.
(02/092) İstanbul’da Para Cezası İle Cezalandırılan Gazeteci…
8 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde Genel Bilgi Toplama (GBT) uygulaması için kendisine kimlik soran bekçilere böyle bir hakları olmadığını söyleyen gazeteci Ersan Kınık’ın Beşiktaş Karakolu’na götürüldüğü, burada Kabahatler Kanunu’nun 32. ve 40. maddeleri kapsamında 392 TL ve 187 TL olmak üzere toplam 579 para cezası kesildiği öğrenildi.
(02/093) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Yeni Yaşam gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser hakkında gazetede yer alan “Bu Pınardan Barış Akmaz” manşeti nedeniyle İstanbul 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 7 Şubat 2020 tarihinde görüldü.
İddianamede Aydın Keser’in ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
Savunmaların ardından ilk duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı haberin şiddet ve cebire teşvik eden bir içeriği olmadığı dolayısıyla Aydın Keser’in beraat etmesini istedi. Mahkeme de bu mütalaaya uyarak Aydın Keser’in beraatına hükmetti.
(02/094) Urfa’da Yargılanan Kişiler…
25’i tutuklu 30 kişi hakkında Urfa 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Şubat 2020 tarihinde başlandı.
İddianamede sanıkların ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt propagandası yapma’ suçlarından cezalandırılmaları istenmektedir.
Savunmaların ardından mahkeme 15 kişinin tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 6 Mart 2020 tarihine erteledi.
30 kişi 9 Ekim 2019 tarihinde gözaltına alınmış ve 25’i 21 Ekim 2019 tarihinde tutuklanmıştı.
(02/095) Nusaybin’den Tahliye Edilenlerin Yargılandığı Dava…
Mardin’in Nusaybin ilçesindeki sokağa çıkma yasağı sırasında, mahsur kaldıkları binalardan tahliye edildikten sonra 26 Mayıs 2016 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan 70 kişi hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Şubat 2020 tarihinde devam edildi. Dava dosyasının davanın 5 Nisan 2019 tarihinde görülen duruşmasında her bir sanık yönünden tefrik edilmesine karar verilmişti. Mahkeme, duruşmaları ayrı ayrı görülen 3 kişiden 2 kişiyi (İsmail Yılmaz ve Ömer Günür) ağırlaştırılmış müebbet ve 18 yıl hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme İbrahim Halil İldiz hakkında açılan davaların duruşmasını 5 Mart 2020 tarihine erteledi.
Son verilen bu mahkumiyet kararları ile bu dava kapsamında ceza verilenlerin sayısı 39 oldu.
(02/096) Katıldıkları Eylem Nedeniyle Bursları Kesilen Üniversite Öğrencileri…
8 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, kadına yönelik şiddete karşı 25 Aralık 2019 tarihinde Ankara’da yapılan “Las Tesis” eylemine katılan Ankara Üniversitesi öğrencilerine verilen bursların Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından kesildiği öğrenildi. 25 Aralık 2019 tarihinde Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü’nde yapılan eyleme polis müdahale etmiş ve 5’i kadın 8 kişiyi gözaltına almıştı.
(02/097) Pasaportuna El Konulan Gazeteci…
Gazeteci Hüseyin Aykol’un pasaportuna Belçika’ya gitmek için 7 Şubat 2020 tarihinde geldiği İstanbul Havalimanı’nda Nüfus Müdürlüğü’nün tahdit kararı gerekçe gösterilerek el konuldu.
(02/098) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
7 Şubat 2020 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 11 ilde düzenlenen operasyonlarda 18 kişi gözaltına alındı.
7 Şubat 2020 tarihinde Ankara’da gözaltına alınan eski Orgeneral Akın Öztürk’ün emir astsubayı Mehmet Serdar Ö., 8 Şubat 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(02/099) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 2020 yılının Ocak ayında 3’ü çocuk yaşta ve 12’si kadın ve 7’si göçmen olmak üzere en az 112 işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini açıkladı.
(02/100) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Van Valiliği 7 Şubat 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 8 Şubat 2020 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladığını duyurdu. Bu karar ile Van’da 21 Kasım 2016 tarihinden bu yana kesintisiz olarak uygulanan eylem ve etkinlik yasağı 1189 güne uzatılmış oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.