Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
1-2 Mayıs 2014 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/001) 1 Mayıs Kutlamalarına Saldırılar…
Türkiye’de Emek ve Dayanışma Günü adıyla resmî tail ilân edilen İşçi Bayramı dolayısıyla 1 Mayıs 2014’te İstanbul’da Taksim Meydanı’nda; Ankara’da Kızılay Meydanı’nda yapılmak istenen kutlamalar ilgili valilikler tarafından yasaklandı.
İstanbul’da kutlama yapma alanı olarak Avrupa Yakası’nda Yenikapı Meydanı, Ankara’da ise Sıhhıye Meydanı gösterildi. Karara tepki gösteren sendikalar ise İstanbul’da yasaklanan Taksim Meydanı’nda kutlama yapacaklarını açıkladılar.
1 Mayıs 2014 günü ise İstanbul’da olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Metro, metrobüs, otobüs, vapur seferleri durdurulurken, İstanbul üzerinde yapılacak uçuşların da yasaklandığı açıklandı. Taksim Meydanı’na çıkan tüm yolları kapatan ve kimsenin meydana ve çevresine girişine izin vermeyen polis, gece başlayarak sabahın ilk saatlerinde Beşiktaş’ta, Cihangir’de, Tarlabaşı’da, Mecidiyeköy’de ve Okmeydanı’nda bulunan veya toplanan gruplara basınçlı su, gaz bombası ve plastik mermilerle müdahale etti. 1 Mayıs günü İstanbul’da 39 bin polisin ve 50 TOMA’nın görev yaptığı ileri sürüldü.
Polisin aynı yöntemle saldırısı gün boyu adı geçen bölgelerde devam etti. Devam eden saldırılar nedeniyle DİSK Genel Merkezi’nin ve Okmeydanı Devlet Hastanesi’nin de polisin gaz bombalı saldırısının hedefi haline geldiği öğrenildi.
Saldırıyı takip etmek ve kayıt altına almak isteyen basın yayın çalışanlarının saldırıların olduğu bölgelere ve Taksim Meydanı’na girişlerine izin verilmedi. Sarı basın kartlarını göstermelerine rağmen basın yayın çalışanları, Valilik’ten izin kâğıdı almadıkları gerekçesiyle geri gönderildiler. Gün boyunca polisin hedefi de olan basın yayın çalışanlarından 9’u yaralandı.
Polisin gaz bombası kullanımını ve uyguladığı şiddete itiraz eden pek çok kişi de ya polisler tarafından coplanarak darp edildi ya da yakın mesafelerden plastik mermi veya gaz bombasıyla vurularak yaralandı.
Havanın kararmasıyla beraber polisin saldırısını azaltarak sona erdirmesiyle açıklama yapan İstanbul Valisi, gün boyunca 142 kişinin gözaltına alındığını, 90 kişinin yaralanmdığını iddia etti. Çağdaş Hukukçular Derneği ise resmi veya gayri resmi 266 gözaltı uygulamasının yapıldığını ileri sürerken İstanbul Tabip Odası da biber gazı kullanımından binlerce insanın etkilendiğini ifade etti.
Ankara’da Kızılay Meydanı’nı içinde seyyar nezarethanenin de bulunduğu çelik duvarlarla kapatan polis, Gezi Parkı eylemleri sırasında polis Ahmet Şahbaz tarafından öldürülen Ethem Sarısülük’ün vurulduğu yere de kimsenin gelmesine izin vermedi.
Sıhhıye Meydanı’ndaki kutlamaların sona ermesinin ardından Kızılay Meydanı’na gitmek isten gruplara çok sert şekilde saldıran polis cop, basınçlı su, gaz bombası ve plastik mermi kullanarak birçok eylemcinin yaralanmasına neden oldu.
Ankara’daki saldırılara dair açıklama yapan Çağdaş Hukukçular Derneği gün boyunca 76 kişinin darp edilerek gözaltına alındığını ileri sürdü.
Hakkâri’de valiliğin daha önceden yasakladığı Meskan Dağı’nda düzenlenen kutlamanın ardından basın açıklaması yapmak isteyen gruba askerî birliklerin saldırması sonucu 18 kişi yaralandı.
Konya’da yapılan kutlamanın sona ermesinin ardından miting alanından ayrılan Mardin nüfusuna kayıtlı Ahmet Aslan, Mehmet Aslan, Mahsum Aslan ve Serhat Aslan adlı 4 kardeş ırkçı bir grubun bıçaklı saldırısına uğradı. Aldıkları darbeler nedeniyle yaralanan 4 kardeşten birinin durumunun ağır olduğu öğrenildi.
İzmir’de miting sırasında AKP il binasına yürümek isteyen eylemcilere müdahale eden polis ekipleri 37 kişiyi gözaltına aldı.
(05/002) Cezaevinde Ölüm…
Mamak (Ankara) Askerî Cezaevi’nde 26 Nisan 2014’te açık görüş sırasında kızıyla oynarken düşerek beyin kanaması geçiren Balyoz Davası hükümlüsü Murat Özenalp tedavi gördüğü Gülhane Askerî Tıp Akademisi’nde 30 Nisan 2014’te yaşamını yitirdi. Düştükten sonra yaralanarak bilinci kaybeden Murat Özenalp’in cezaevi ambulansının şoförünün bulunmaması nedeniyle hastaneye gecikmeli götürüldüğü ve erken müdahalede bulunulmadığı ileri sürüldü.
(05/003) Mısır Çarşısı Davası…
İstanbul’un Eminönü İlçesi’nde bulunan Mısır Çarşısı’nda 9 Temmuz 1998’de yedi kişinin öldüğü, 127 kişinin yaralandığı patlamaya ilişkin davada yargılananlardan Pınar Selek hakkında yapılan yeniden yargılamada İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdiği kararın temyiz duruşması 30 Nisan 2014’te görüldü.
Dosyanın üçüncü kez temyiz duruşmasını gören Yargıtay 12. Ceza Dairesi’ndeki duruşmada patlama sonucu oluşan hasarın tüp patlamasıyla uyumlu olduğunu gösteren animasyonla savunma yapan Pınar Selek’in avukatlarını dinleyen Yargıtay 12. Ceza Dairesi duruşmayı 11 Haziran 2014’e erteledi.
(05/004) Çanakkale’de Ortaokulda Şiddet…
Çanakkale’de Gazi Ortaokulu öğrencisi down sendromlu S.B.’nin “yaramazlık yaptığı” iddiasıyla öğretmeni tarafından darp edildiği 2 Mayıs 2014’te öğrenildi.
(05/005) Mahkûm Olan Kişiler…
Cezaevlerinde 12 Eylül 2012’de açlık grevi eylemi başlatan PKK Davası tutuklusu ve hükümlüsü mahpusların eylemine destek vermek amacıyla Mardin’in Derik İlçesi’nde basın açıklaması yapan 62 kişi hakkında açılan davanın sonuçlandığı 1 Mayıs 2014’te öğrenildi.
Derik Asliye Ceza Mahkemesi’nde “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet ettikleri” suçlamasından yargılanan sanıkların son savunmasını alan hâkim, 62 kişiye 1’er yıl 6’şar ay olmak üzere 93 yıl hapis cezası verdi.
(05/006) Mahkûm Olan Yazar…
Cumhuriyet Gazetesi yazarı Bekir Coşkun’un 4 Eylül 2013’te yayımlanan köşe yazısında kullandığı ifadeler nedeniyle Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekilleri Metin Külünk, Mihriban Belma Satır, Tülay Selamoğlu, Sevde Beyazıt Kaçar, Sevim Savaşer ve Ayşenur İslamoğlu’nun şikâyeti üzerine açılan dava 30 Nisan 2014’te sonuçlandı.
“Kamu görevlisine görevinden dolayı hakâret ettiği” iddiasıyla yargılanan Bekir Coşkun’a İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada hâkim, TCK’nin 125. maddesi uyarınca bir yıl iki ay 17 gün hapis cezası verdi.
(05/007) Gezi Parkı Eylemleri Nedeniyle Yargılanan Kişiler…
Antalya’da Gezi Parkı protestoları nedeniyle haklarında dava açılan Ayşe Deniz Karacagil, Mustafa Cihan Yılmaz, Hacı Bey Temur, Naim Doğan ve Ersin Elyakut adlı 5 kişinin yargılanmasına 30 Nisan 2014’te başlandı.
5 kişi hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet ettikleri” suçlamasından hapis cezası istenen davanın Antalya 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasında sanıkların ifadesini alan hâkim duruşmayı 13 Haziran 2014’e erteledi. Aynı eylemden dolayı söz konusu 5 kişi ayrıca Antalya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde de yargılanıyor.
(05/008) Ankara’da İşçi Eylemine Müdahale…
Muğla’da bulunan termik santrallerin ve kömür ocaklarının Özelleştirme İdaresi’ne bağlanarak ihaleye çıkarılmasının iptal edilmesi için Ankara’da bulunan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın önünde işçiler bir süredir eylem yapıyordu. Eylemlerine 30 Nisan 2014’te de devam eden işçilerin kendilerini Maliye Bakanlığı önünde zincirlemek istemeleri üzerine işçilere saldıran polis ekipleri 17 işçiyi gözaltına aldı.
(05/009) Bitlis’te Eyleme Müdahale…
Bitlis’in Tatvan İlçesi’nde BDP yönetici ve üyelerinin tutuklanmasını 30 Nisan 2014’te protesto etmek isteyen gruba gaz bombalarıyla saldıran polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına aldı.
(05/010) Nevşehir’de Ev Baskınları…
Nevşehir’de 30 Nisan 2014’te ev baskınları düzenleyen polis ekipleri, Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nde eğitim gören 14 Kürt öğrenciyi gözaltına alırken, operasyonun gerekçesi hakkında açıklama yapılmadı.
(05/011) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Üniversite Öğrencileri…
Diyarbakır’da 30 Nisan 2014’te Dicle Üniversitesi kampusuna giren polis ekipleri Hür Dava Partisi’ne yakınlığıyla bilinen Bilge Gençlik Kulübü üyeleriyle kavga ettikleri gerekçesiyle 11 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
(05/012) Bitlis’te Ev Baskınları…
Bitlis’in Tatvan İlçesi’nde 29 Nisan 2014’te düzenlenen ev baskınları sonucu “Abdullah Öcalan’ın Türkiye’ye teslim edilmesinin yıldönümü nedeniyle 15 Şubat 2014’te eylem yaptıkları” iddiasıyla gözaltına alınan BDP üyesi veya yöneticisi 7 kişi “yasadışı örgüt üyesi oldukları” ve “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” gibi suçlamalarla 30 Nisan 2014’te tutuklandı.
(05/013) İstanbul’da Ev Baskınları…
İstanbul’un Sarıyer İlçesi’ne bağlı Küçükarmutlu Mahallesi’nde 28 Nisan 2014’te “DHKP-C Soruşturması” kapsamında ev baskınları düzenleyen polis ekiplerinin gözaltına aldığı Halk Cephesi üyesi 18 kişiden 3’ü “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 1 Mayıs 2014’te tutuklandı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
