Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
1-3 Haziran 2013 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/001) Hükümetin Temel Hak ve Özgürlüklere, Kent Yaşamına Müdahalelerine Yönelik Türkiye’de Eylemler…
Tüm Türkiye’yi saran protestolar polisin 31 Mayıs 2013 Cuma günü sabah saat 5’te Gezi Parkı’nda uyuyan eylemcilere müdahale ederek çadırlarını yakmasıyla başladı. Olaya tepki gösteren eylemciler ve eylemci gruba yeni katılımlarla gün boyu Taksim civarında şiddetli çatışmalar oldu. Çok sert müdahaleler nedeniyle pek çok insan yaralandı. Yaralananlar arasında veya biber gazından etkilenenler arasında daha önce polisin müdahale etmesini ve Gezi Parkı’nda iş makinalarının çalışmasını engelleyen Sırrı Süreyya Önder ayrıca Ahmet Şık, Gürsel Tekin ve Sezgin Tanrıkulu da vardı. Polisin metroya gaz bombası atarak metro girişini de kapattığı görüldü. Atılan gaz bombaları nedeniyle Gezi Parkı’nda çıkan yangın ise eylemciler tarafından söndürüldü.
Müdahalenin şiddetli bir şekilde yapıldığı 31 Mayıs 2013 günü ise eylemlere neden olan Gezi Parkı’na yapılması planlanan Topçu Kışlası projesine İstanbul 6. İdare Mahkemesi tarafından yürütmeyi durdurma kararı verildi.
Ara sokaklarda devam eden çatışmalar sosyal medya ağları üzerinden yapılan duyurularla akşam saat 7’den itibaren Taksim Meydanı civarında şiddetini arttırarak devam etti. Müdahaleyi ve polisin şiddetini Ankara’da protesto etmek isteyenlerin toplandığı Kuğulu Park’a da polis müdahale etti. Müdahalenin şiddetini arttırması nedeniyle sayıları sürekli artan eylemciler Tunalı Hilmi Caddesi’nde, Akay Caddesi’nde, Esat Caddesi’nde, Atatürk Bulvarı’nda, Kızılay Meydanı’na çıkan cadde ve sokaklarda gece boyu polisin biber gazı kullanımına maruz kaldı.
1 Haziran 2013 günleri ise Gezi Parkı eylemine müdahale eden polisin güç kullanımını protesto eylemleri tüm Türkiye’ye yayıldı. İçişleri Bakanlığı’nın resmi verilerine göre 67 merkezde eylem yapıldı. Eylemlerin başlangıç yeri olan İstanbul’da Avrupa yakasında bulunanlara destek amacıyla Anadolu yakasından kalabalık bir grup Boğaziçi Köprüsü’nü yürüyerek geçti.
TOMA’lardan sıkılan boyalı basınçlı sularla ve hedef gözeterek veya helikopterle yukarıdan atılan gaz bombalarıyla polisin uyguladığı şiddet fotoğraflara ve kamera görüntülerine de yansıdı. Ulusal yazılı ve görsel basının uzun bir süre olayları duyurmamasına rağmen görüntüler internet üzerinden yayıldı.
2 Haziran 2013 Pazar günü protesto eylemlerine müdahaleler özellikle Ankara ve İstanbul’da devam ederken, İçişleri Bakanı yaptığı açıklamada toplam 67 ilde düzenlenen 235 gösteride 1730 kişinin gözaltına alındığını, 173 kişinin ise yaralandığını ifade etti. TİHV ise polisin şiddetli müdahalesi nedeniyle kesin veriler olmamakla birlikte 1293 kişinin yaralandığını, 3301 kişinin de gözaltına alındığını tespit etti.
Polisin plastik mermi de kullandığı eylemlerden Ankara’da Kızılay Meydanı’nda toplanan gruplara gün boyu gaz bombası atıldı. Sivil bir araç ise kalabalığın arasına hızla girerek 3 kişiyi ezdi.
(06/002) Cezaevlerinde Baskılar…
Irak’ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı’ndan ve Maxmur Kampı’ndan 19 Ekim 2009’da Türkiye’ye giriş yapan 34 kişilik Barış ve Demokratik Çözüm Grubu’nda yer alan ve daha sonra tutuklanan Hüseyin İpek’in yüksek tansiyondan kaynaklı 2. kez yüz felci geçiridği 1 Haziran 2013’te öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] Twitter: @insanhaklari