Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
1 Mart 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/001) Antep ve Maraş Merkezli Depremler…
6 Şubat 2023 tarihinde, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından kaydedilen bilgiye göre saat 04:17’de Antep’in Şehitkamil ilçesi merkezli ve 7,7 şiddetindeki deprem ile saat 13:24’te Maraş’ın Ekinözü ilçesi merkezli ve 7,6 şiddetindeki depremde Adana, Adıyaman, Antep, Diyarbakır, Elazığ, Hatay, Kilis, Malatya, Maraş, Osmaniye, Urfa’da resmi açıklamalara göre 1 Mart 2023 tarihi itibarıyla en az 45.089 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi.
(03/002) Ankara’da ve İstanbul’da Basın Açıklamalarına Polis Müdahalesi…
28 Şubat 2023 tarihinde Hatay’ın Defne ilçesinde Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Veterinerlik Kliniği tarafından oluşturulan kriz koordinasyon merkezinin valilik kararı ile kapatılmasını protesto etmek için Ankara’da Halkevleri Genel Merkezi önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, aralarında Halkevleri Genel Başkanı Nebiye Merttürk’ün de olduğu 14 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale sırasında polisin gazetecilerin görüntü almasını da engellediği öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile İstanbul Halkevi önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis aralarında Halkevleri Genel Başkan Yardımcısı Zeynep Çelik’in de olduğu 8 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale sırasında polisin gazetecileri fiziksel şiddet kullanarak basın açıklamasının yapıldığı yerden uzaklaştırdığı öğrenildi.
(03/003) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Haklarında İşlem Yapılan ve Gözaltına Alınan Kişiler…
Emniyet Genel Müdürlüğü Antep ve Maraş’ta meydana gelen depremler ile ilgili yaptıkları sosyal medya paylaşımları nedeniyle 1 Mart 2023 itibarıyla 606 kişi hakkında işlem başlatıldığını, 147 kişinin gözaltına alındığını ve bunlardan 27’sinin tutuklandığını açıkladı.
(03/004) Elâzığ’da Gözaltına Alınan Bilim İnsanı…
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan 28 Şubat 2023 tarihinde, depremle ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla Malatya merkezli bir soruşturma kapsamında Elazığ’da gözaltına alındı. Malatya’ya getirilen Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan 1 Mart 2023 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından yurt dışı yasağı tedbiri konularak serbest bırakıldı.
(03/005) Rize’de Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçesiyle Gözaltına Alınan Kişi…
Rize Halkevi üyesi Şenol Terzioğlu 28 Şubat 2023 tarihinde Fındıklı ilçesinde, deprem ve diğer konulardaki sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alındı. Şenol Terzioğlu 1 Mart 2023 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(03/006) Osmaniye’de TKP Bürosuna Polis Baskını…
28 Şubat2023 tarihide Osmaniye’de Türkiye Komünist Partisi’ne (TKP) ait semt evinin polis tarafından basıldığı ve büroda bulunan kişilerin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların sayısı ve isimleri öğrenilemedi.
(03/007) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
28 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan 4 mahpus (Hacı Geçiken, Onur Kangal ile ismi öğrenilmeyen 2 mahpus) ile Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan 1 mahpusun (Recep Bal) başka cezaevlerine sevk edildikleri öğrenildi. Mahpusların hangi cezaevlerine sevk edildikleri öğrenilemedi.
1 Mart 2023 tarihinde basında yer alan haberlerde, İzmir Kırıklar 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Şükrü Çiçek isimli mahpusun yaşamını yitiren babasının taziyesine katılmak için yaptığı başvuruya cevaben cezaevi idaresi tarafından mahpustan 40.000 TL yol parası istendiği iddia edildi.
(03/008) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 28 Şubat 2023 tarihinde yapılan başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(03/009) Edirne’de Gözaltına Alınan ESP Yöneticisi…
Edirne’de gözaltına alınan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Parti Meclisi üyesi Ali Haydar Keleş, 28 Şubat 2023 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(03/010) Ankara’da Basın Açıklamasına Polis Engellemesi…
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi üyelerinin görevden alınmasına ilişkin Ankara 31. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın 28 Şubat 2023 tarihinde görülen duruşması sonrasında TTB Merkez Konsey üyeleri tarafından yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
(03/011) TTB Merkez Konseyi Üyelerinin Görevden Alınmasına İlişkin Açılan Dava…
TTB Merkez Konseyi üyelerinin görevden alınmasına ilişkin Ankara 31. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 6 Nisan 2023 tarihine erteledi.
(03/012) Kobanê Davası
Aralarında eski eş genel başkanlarının da olduğu 17’si tutuklu 108 Halkların Demokratik Partisi (HDP) üye ve yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2023 tarihinde devam edildi. Yargılananlar ve avukatları depremi gerekçe göstererek duruşmaya katılmadı. Mahkeme duruşmayı 15 ile 17 Mart 2023 tarihleri arasında görülmek üzere erteledi.
(03/013) Bitlis’te Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sinan Aygül hakkında yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2023 tarihinde başlandı. Sinan Aygül duruşmaya katıldı. Sinan Aygül’ün avukatı somut norm denetimi için dava dosyasının Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesini talep etti. Mahkeme bu talebi reddetti ve ilk duruşmada kararını açıklayarak Sinan Aygül’ü ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçundan Sinan Aygül’ü 10 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Basında yer alan haberlerde, Basın Kanunu’nda yapılan değişiklik uyarınca 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülen bu suçlama ile hakkında dava açılan ilk kişinin Sinan Aygül olduğu belirtilmektedir.
(03/014) İstanbul’da Müzisyenin Yargılandığı Dava…
Müzisyen Gülşen Bayraktar Çolakoğlu hakkında bir konserinde söylediği iddia edilen sözler gerekçe gösterilerek İstanbul 11. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Mart 2023 tarihinde devam edildi. Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı Gülşen Bayraktar Çolakoğlu’nun ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama’ suçundan 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını istedi. Mahkeme, duruşmayı 3 Mayıs 2023 tarihine erteledi.
Gülşen Bayraktar Çolakoğlu, 25 Ağustos 2022 tarihinde gözaltına alınıp aynı gün içinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmış ve yapılan itiraz üzerine 29 Ağustos 2022 tarihinde ev hapsi tedbiri ve adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti. Ev hapsi tedbiri 12 Eylül 2022 tarihinde kaldırılmıştı.
(03/015) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Ceren Sözeri hakkında “AKP’ye kim oy kaybettirdi” başlıklı yazısı nedeniyle Turkuvaz Medya Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Serhat Albayrak’ın şikâyetiyle İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Mart 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 21 Haziran 2023 tarihine erteledi.
(03/016) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
16 kişi hakkında hasta mahpuslar ile ilgili yapılan bir basın açıklaması nedeniyle Bakırköy 51. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme Devrimci Parti Genel Başkan Yardımcısı Burcugül Çubuk ve Merkez Yürütme Kurulu üyesi Yeşim Tükel hakkında eksik beyan nedeniyle yakalama kararı çıkarttı ve duruşmayı 6 Haziran 2023 tarihine erteledi.
(03/017) Ankara’da Yargılanan Kişiler…
Ankara’da kadın cinayetlerini protesto etmek için yapılan bir basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan 15 kişi hakkında Ankara 66. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Şubat 2023 tarihinde başlandı. İddianamede 15 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etme’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’ ve ‘basit yaralama’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Duruşmada 3 polis memuru müşteki olarak dinlendi. Mahkeme duruşmayı 20 Haziran 2023 tarihine erteledi.
(03/018) İzmir’de Mültecilerin Öldürülmesiyle İlgili Dava…
16 Kasım 2021 tarihinde Suriyeli mülteciler Ahmed el Ali, Memnun Nebhan ve Muhammed Hüseyin el Abdo’nun İzmir’in Güzelbahçe ilçesinde çalıştıkları işyerinde yakılarak öldürülmesiyle ilgili Kemal Korukmaz isimli kişi hakkında İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Mart 2023 tarihinde başlandı. Sanık avukatının, sanığın akli dengesinin yerinde olup olmadığının incelenmesi yönündeki talebini kabul eden mahkeme, tutukluluk halinin devamına hükmetti ve duruşmayı 14 Haziran 2023 tarihine erteledi.
(03/019) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Etkin Haber Ajansı’na ait https://www.etha49.com internet sitesine Zonguldak Sulh Ceza Hakimliği’nin 28 Şubat 2023 tarihli kararı ile ‘milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması’ gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(03/020) Kayserispor-Fenerbahçe Maçına İlişkin Taraftar Yasağı…
28 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Şubat 2023 tarihinde İstanbul’da oynanan Fenerbahçe-Konyaspor maçında Fenerbahçe tribünlerinde depremle ilgili atılan “Hükümet istifa” sloganı sonrasında, 4 Mart 2023 tarihinde Kayseri’de oynanacak Kayserispor-Fenerbahçe maçına ilişkin olarak Kayseri İl Spor Güvenlik Kurulu tarafından Fenerbahçe taraftarının stada alınmamasına karar verildiği öğrenildi.
(03/021) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
1 Mart 2023 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 7 ilde düzenlenen operasyonlarda 11 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.