Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
10 – 12 Temmuz 2021 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/103) Operasyonlar ve Saldırılar…
9 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, 16 Haziran 2021 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde yer alan Kandil bölgesine Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 3 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(07/104) Van’da Yaşamını Yitiren Göçmenler…
11 Temmuz 2021 tarihinde Van’ın Muradiye ilçesinde göçmenleri taşıyan minibüsün kaza yapması sonucu 12 kişinin öldüğü, 20 kişinin ise yaralandığı öğrenildi.
(07/105) Adana’da İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Avukat…
Avukat Şehmus Gündoğdu’nun 7 Temmuz 2021 tarihinde Adana girişinde trafik polislerinin ayrımcı uygulamalarını kayıt altına aldığı sırada polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
Avukat Şehmus Gündoğdu’ya destek olmak için götürüldüğü polis karakoluna giden Adana Barosu Avukat Hakları Merkezi tarafından görevlendirilen 2 avukatın da polis tarafından zor kullanılarak karakoldan çıkarıldığı bildirildi.
(07/106) Konya’da Irkçı Saldırı…
10 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden Konya’nın Meram ilçesine bağlı Bahçeşehir mahallesinde yaşayan bir Kürt ailenin 12 Mayıs 2021 tarihinde ırkçı bir grubun saldırısına uğradığı öğrenildi. Saldırı sonucu Metin Dedeoğulları isimli bir kişinin beyin kanaması geçirdiği, 6 kişinin ise vücutlarının çeşitli yerlerinden yaralandığı bildirildi.
Saldırıya maruz kalan Barış Dedeoğulları basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Bütün aile bireylerinin evde olduğu 12 Mayıs gecesi saat 22.00’da 60 kişilik grup evin bahçesine girerek ‘Biz ülkücüyüz, sizi burada yaşatmayacağız’ tehditleriyle bize saldırdı. Saldırı sonrası abim beyin kanaması geçirdi. 3 gün yoğun bakımda yattı. Kız kardeşim ağır yaralanma sonucu 4 gün hastanede kaldı, sol koluna platin takıldı. Ömrünün sonuna kadar sol elini kullanamayacak. Babam 66 yaşında, kafasına dikiş atıldı ve bileğinde yanlış kaynama var. Geriye kalan 3 kişi, ben ve iki kız kardeşim ağır yaralar aldık.”
Basında yer alan haberlerde saldırı ile ilgili 6 kişinin tutuklandığı, 4 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı ifade edildi.
(07/107) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
9 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya L Tipi Cezaevi’nden S Tipi Cezaevi’ne sevk edilen 20 mahpusun cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasını kabul etmedikleri gerekçesiyle infaz koruma memurlarının işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldıkları öğrenildi.
9 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus 3 Nolu T Tipi Cezaevi’nde mahpusların yanlarında bulunduracakları kitap sayısının 8 ile sınırlandığı, mahpuslara Yeni Yaşam ve Evrensel gazetelerinin verilmediği, Covid-19 salgınına rağmen mahpuslara yeterli miktarda maske, dezenfektan, temizlik malzemesi verilmediği öğrenildi.
10 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde infaz koruma memurlarının işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kalan Zozan Kabişen isimli mahpusun hastaneye götürülmediği ve yaralı halde tek kişilik hücreye konulduğu öğrenildi. Haberde ayrıca Zozan Kabişen ile aynı koğuşta kalan mahpusların “Burası bizim çöplüğümüzdür. İstediğimiz zaman istediğimiz kişiye her şeyi yaparız. İstesek sizi bugün öldürüp, betona gömeriz” denilerek infaz koruma memurları tarafından ölümle tehdit edildiği belirtildi.
10 Temmuz 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Ceyhan M Tipi Cezaevi’nde tutulan 4 mahpusun (Ömer Toluk, Zafer Bahadır, Mustafa Özer ve Mehmet Emin Ado) istekleri ve iradeleri dışında Adana Kürkçüler T Tipi Cezaevi’ne sevk edildiği öğrenildi. Sevk sırasında mahpusların fiziksel şiddete maruz kaldığı, Adana Kürkçüler T Tipi Cezaevi’nde konuldukları odada temel ihtiyaçlarının karşılanmadığı bildirildi.
(07/108) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları ve ailesi tarafından 9 Temmuz 2021 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(07/109) Bursa’da İşçi Eylemine Polis Müdahalesi…
10 Temmuz 2021 tarihinde Bursa’da sendika üyesi oldukları gerekçesiyle işlerine son verilen Destek Otomotiv işçilerinin fabrika önünde ve içinde başladığı eyleme polis müdahale etti. Müdahale sonucu 7 işçinin yaralandığı ve hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
(07/110) Cezaevindeki Açlık Grevleri ile İlgili Eyleme Polis Engellemesi…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona erdirilmesi talebiyle cezaevlerinde devam etmekte olan süresiz dönüşümlü açlık grevine dikkat çekmek için Barış Anneleri Meclisi tarafından 10 Temmuz 2021 tarihinde Batman’da yapılmak istenen basın açıklamasına polis izin vermedi. Polisin ayrıca basın açıklamasına katılmak üzere Diyarbakır’dan gelen Barış Anneleri’ni taşıyan aracın Batman’a girmesine de izin vermediği öğrenildi.
(07/111) İstanbul’da ve Ankara’da Suruç Katliamı Anmalarına Polis Müdahalesi…
“Suruç için adalet, herkes için adalet” kampanyası kapsamında 9 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde belediye binası önünde gerçekleştirilen basın açıklaması sonrasında Ankara’ya yürümek isteyen Suruç Aileleri İnisiyatifi üyelerine müdahale eden polis 5 kişiyi (Volkan Uyar, Ümmühan Özdemir, Yaren Tuncer, Emrah Topaloğlu, Mustafa Kazak) gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) ve Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyeleri tarafından 10 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi üzerinde yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 6 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak ve ters kelepçeleyerek gözaltına aldı. Gözaltına alınan 5 kişi aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. 1 kişinin ise başka bir soruşturma kapsamında halen gözaltında olduğu öğrenildi.
Aynı gerekçe ile Suruç Aileleri İnisiyatifi tarafından 10 Temmuz 2021 tarihinde Ankara’da yapılacak anma öncesinde eyleme katılacakların aracını durduran polis araçtan çıkanlara biber gazı ile müdahale etti. Müdahale sonucu 13 kişi fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. 13 kişi aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanlardan Yaren Tuncer basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Darp edilirken bir pet şişede bulunan gazlı su suratıma doğru atıldı. Sol gözüm tamamen gazlı suyla doldu ve bir süre göremedim. Bu sırada yerde sürüklendim, tekmelendim, cinsiyetçi küfürlerle araca fırlatıldım (…) Saçlarımı çekmeye, tekme atmaya devam etti. Bir tanesi boğazıma sarıldı ve koluyla beni boğmaya başladı. ‘Nefes alamıyorum’ dediğimde daha da çok boğazımı sıktı ve cinsiyetçi küfür etmeye devam etti. Bir noktadan sonra dizlerim çözüldü, bu sırada boğazımı sıkmayı bıraktı araçtan çıkarıp, başka bir gözaltı aracına darp edilerek işkenceyle bindirildim.”
(07/112) Adıyaman’da Katıldıkları Eylemler Nedeniyle Gözaltına Alınan Kişiler…
9 Temmuz 2021 tarihinde Adıyaman’da yapılan ev baskınlarında, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “yetki belgesi” almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapmayı yasaklayan kanun teklifine yönelik protestolara katıldıkları gerekçesiyle 16 kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alınanlardan 10’u 12 Temmuz 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘görevli memura görevini yaptırmama’, ‘yol kapatarak seyahat özgürlüğünü engelleme’ iddialarıyla tutuklandı. 6 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(07/113) İstanbul’da Gözaltına Alınan Dernek Başkanı ve Diğer Kişiler…
3 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul’da gözaltına alınan ve aralarında Din Alimleri Derneği (DİAY-DER) Başkanı Ekrem Baran ile Demokratik İslam Kongresi (DİK) üyesi Mehmet Nas’ın olduğu 26 kişiden 9’u 9 Temmuz 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 17 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Ali Fuat Hatip, Aydın Ayhan, Enver Karabey, Mehmet İnan, Mehmet Emin Aslan, Nezir Erdemci, Ekrem Baran, Hafik Tunç ve Sefa Mehmetoğlu.
(07/114) Batman’da Gözaltına Alınan HDP Üyesi…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi üyesi Gülistan Yılmaz Diyar, 10 Temmuz 2021 tarihinde Batman girişindeki polis kontrol noktasında, hakkında yakalama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. Gülistan Yılmaz aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(07/115) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
6 Temmuz 2021 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesinde gözaltına alınan 11 kişiden 2’si (Ayla Kaya, Atiye Yılmaz) 9 Temmuz 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 3’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 9 kişi ise serbest bırakıldı.
(07/116) İstanbul’da ve Giresun’da Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişiler…
Sedat Peker ile ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek İstanbul’da gözaltına alınan S. K. isimli bir kişi 9 Temmuz 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
Aynı gerekçe ile 9 Temmuz 2021 tarihinde Giresun’da gözaltına alınan bir çocuğun aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/117) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Hakkında Soruşturma Açılan Kişi…
Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek soruşturma açıldığı ve Özgür Aybaş’ın soruşturma kapsamında 9 Temmuz 2021 tarihinde ifade verdiği öğrenildi.
(07/118) İzmir’de ’Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ Gerekçesiyle Hakkında Soruşturma Açılan İnsan Hakları Savunucusu ve Diğer Kişiler…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için 3 Şubat 2021 tarihinde İzmir’de yapılan eyleme yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan insan hakları savunucusu TİHV İzmir Temsilciliği Tıbbi Sekreteri Aytül Uçar’ın da aralarında olduğu 3 kişi (Aytül Uçar, Emine Akbaba ve İrem Çelikbaş) hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddiasıyla İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından iddianame hazırlandığı 12 Temmuz 2021 tarihinde öğrenildi.
(07/119) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
6 gazeteci (KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı Haber Müdürü Ömer Çelik ve muhabir Metin Yoksu, Diken haber portalı eski editörü Tunca Öğreten, Birgün gazetesi çalışanı Mahir Kanaat; Yolculuk gazetesi Yazı İşleri Müdürü Eray Sargın ve Etkin Haber Ajansı Haber Müdürü Derya Okatan) hakkında İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Temmuz 2021 tarihinde devam edildi.
İddianamede 6 gazetecinin, eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’a ait, Redhack tarafından ulaşılan ve daha sonra internet ortamında yayınlanan elektronik postaları haberleştirdikleri gerekçesiyle ‘örgüt üyesi olmak’, ‘örgüt propagandası yapmak’ ve ‘bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri değiştirme veya yok etme’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
Mahkeme, gazeteciler hakkındaki adli kontrol şartının devamına ve kovuşturmanın genişletilmesine karar vererek duruşmayı 9 Aralık 2021 tarihine erteledi.
25 Aralık 2016 tarihinde gözaltına alınan 6 gazeteciden 3’ü 17 Ocak 2017 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Ömer Çelik davanın 24 Ekim 2017 tarihinde görülen ilk duruşmasında, Tunca Öğreten ve Mahir Kanaat ise davanın 6 Aralık 2017 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti.
(07/120) Gül Kitapevi Davası…
88 kişi hakkında 8 Eylül 20215 tarihinde Kırşehir’de Gül Kitabevi’nin yakılması ile ilgili Kırşehir Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 9 Temmuz 201 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘mala zarar verme’ ve ‘kasten yaralama’ suçlarından kimi sanıkları 3 ay 10 gün hapis, kimi sanıkları ise 2.000 TL para cezası ile cezalandırdı. Mahkeme ölen iki sanık hakkındaki dosyanın ise düşürülmesine karar verdi.
(07/121) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
9 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 2 ilde düzenlenen operasyonlarda 19 kişi; Ankara’da 10 kişi; gözaltına alındı.
Etkin pişmanlık kapsamında verdiği ifadeyi yargılandığı davanın duruşmasında geri aldığı gerekçesiyle 8 Temmuz 2021 tarihinde gözaltına alınan eski Tuğgeneral Serdar Atasoy 9 Temmuz 2021 tarihinde tutuklandı.
Samsun’da gözaltına alınan 1 kişi 9 Temmuz 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(07/122) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 9 Temmuz 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 59 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 5.670 olduğu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 10 Temmuz 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 37 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 5.530 olduğu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 11 Temmuz 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 37 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 5.261 olduğu açıkladı.
Buna göre 11 Temmuz 2021 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 50.229, vaka sayısı ise 5.481.555 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu,Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire,BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.